Czy pracodawca ma obowiązek zakupić podkładki pod myszkę z żelową wypustką anatomicznie pasującą na nadgarstek?

Czy pracodawca ma obowiązek wyposażyć pracowników pracujących na stanowiskach komputerowych w podkładki na myszkę z żelową wypustką anatomicznie pasującą na nadgarstek? Eliminującą bóle i zapobiegającą przed tzw. zespołem zapalenia cieśni nadgarstka? Jakie przepisy to regulują?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Przepisy bhp nie zobowiązują pracodawcy wprost do zapewnienia ergonomicznych podkładek pod myszkę komputerową, jedynie w sposób ogólny zobowiązują go do ochrony zdrowia i życia pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
Wobec braku konkretnego zapisu w odpowiednim rozporządzeniu (o czym niżej), jedynie od decyzji pracodawcy, zapewne uwzględniającej również jego możliwości finansowe, będzie zależało, czy wyposaży stanowiska komputerowe w takie podkładki.
W myśl art. 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
2) reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,
3) zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy.
W powyższym artykule obowiązki pracodawcy w dziedzinie określone w sposób bardzo ogólny, ale jednocześnie ujmują one podstawowe kwestie w zakresie działań w obszarze warunków pracy. Artykuł 207 § 2 k.p. obliguje pracodawcę do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, co oznacza właściwe przeniesienie tych osiągnięć (tj. najnowszych rozwiązań naukowych i technicznych) do urządzeń technicznych, procesów technologicznych przy istniejących w konkretnej sytuacji warunkach organizacyjno-technicznych, w takim stopniu, na jaki pozwalają warunki (w tym także finansowe), w jakich pracodawca działa.
ponadto, zgodnie z art. 227 § 1 k.p., pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą.
Ergonomiczna podkładka żelowa jest stworzona z myślą o osobach narażonych na nieergonomiczne ułożenie dłoni przez długi czas w związku z pracą przed komputerem. Podkładka żelowa pod nadgarstki uzależnia swój kształt od siły nacisku ręki i ciepła ciała, zapewniając komfort pracy, a zarazem poprawiając krążenie krwi. Specjalnie zaprojektowana struktura podkładki pod nadgarstki pozwala równomiernie rozprowadzać punkty nacisku, utrzymując nadgarstek w prawidłowej pozycji w trakcie pracy przy komputerze, dzięki czemu powoduje zmniejszenie ryzyka powstania zespołu cieśni nadgarstka, zakwalifikowanego do wykazu chorób zawodowych.
Czy jednak pracodawca ma bezwzględny obowiązek zapewnienia takiej podkładki? Myślę, że brak precyzyjnego zapisu (zawartego np. w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) wskazującego na bezwzględny obowiązek wyposażania komputerowych stanowisk pracy w takie podkładki powoduje, że w istniejącym stanie prawnym wyłącznie od dobrej woli pracodawcy zależeć będzie, czy zdecyduje się on ponieść koszty takiego wyposażenia.
Sądzę jednak, że dodatkowym argumentem przemawiającym za poprawą ergonomii stanowisk pracy może być fakt, że zaniedbania w zakresie stworzenia ergonomicznego stanowiska pracy poza odpowiedzialnością prawną prowadzą do wzrostu kosztów firmy (absencją, leczeniem, wypłatą odszkodowań itp.). Jednocześnie warto dodać, że jeżeli stanowisko pracy jest mało ergonomiczne, to pracownicy odczuwają zwiększony poziom zmęczenia, który prowadzi do zmniejszenia wydajności pracy, zmniejszenia czujności, popełniania większej ilości błędów itp.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.