Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Przepisy art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., a także rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279) - dalej r.p.p.n. nie określają wymagań, jakie mają spełniać zimne napoje zapewniane przez pracodawcę, gdy na stanowiskach pracy panują warunki szczególnie uciążliwe. Niewątpliwie powinny być one zimne (w podwyższonej temperatury otoczenia), a przede wszystkim zdatne do picia, co w przypadku wody z kranu nie jest pewne.
Woda przeznaczona do picia przez ludzi powinna spełniać szereg wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) - dalej r.j.w.s.l., dlatego też pracodawca, chcąc realizować swój obowiązek przez udostępnienie pracownikom zwykłego ujęcia wody (np. wody z kranu dostarczanej z miejskiego wodociągu bez przegotowania), powinien prowadzić regularne badania tej wody pod kątem mikrobiologicznym, chemicznym, organoleptycznym i fizykochemicznym. Nasycanie takiej wody dwutlenkiem węgla może być również niewskazane ze względów zdrowotnych.
Udostępnienie pracownikom wody pobieranej bezpośrednio np. z miejskiego wodociągu może być jedynie wypełnieniem obowiązku określonego w § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje. Należy jednak pamiętać, że taka woda jest zdatna do picia wyłącznie po przegotowaniu.
W przypadku zatrudniania pracowników w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego WBGT (wet bulb globe temperature) powyżej 25°C (dotyczy to osób zatrudnionych przy źródłach ciepła, np. w hutach, piekarniach, odlewniach itp.), zgodnie z § 4 ust. 2 r.p.p.n., pracodawca ma obowiązek zapewnić napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy.
W myśl art. 232 k.p. pracodawca jest obowiązany nieodpłatnie zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Na podstawie delegacji ustawowej zostało wydane r.p.p.n., które szczegółowo reguluje przypadki, w jakich pracodawca powinien wypełnić powyższy obowiązek.
Zgodnie z § 4 ust. 1 r.p.p.n. pracodawca zapewnia napoje (odpowiednio zimne lub gorące) pracownikom zatrudnionym:
1) w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25°C,
2) w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCI) powyżej 1000,
3) przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10°C lub powyżej 25°C,
4) przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet,
5) na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.
Poza jednym przypadkiem, tj. warunków gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego WBGT (wet bulb globe temperature) powyżej 25°C (dotyczy to osób zatrudnionych przy źródłach ciepła, np. w hutach, piekarniach itp.), w którym zgodnie z § 4 ust. 2 r.p.p.n., pracodawca ma obowiązek zapewnić napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy, przepisy nie określają dodatkowych, szczegółowych wymagań. Nie oznacza to jednak, że pracodawca może realizować obowiązek zapewnienia napojów (wody) pracownikom przez udostępnienie im wody np. z miejskiej kanalizacji (nawet po poddaniu jej procesowi nasączania CO2). Choć dystrybutorzy wody deklarują zwykle, że ich woda spełnia wymagania określone w r.j.w.s.l. i można ją pić nawet bez przegotowania, sami zalecają, aby przed spożyciem uprzednio ją przegotować. Trzeba mieć na uwadze, że zanim woda dotrze do kranu w zakładzie pracy, musi przepłynąć kilometrami rur, które zwłaszcza na końcowych odcinkach nie zawsze są w dobrym stanie. Powoduje to, że jakość wody znacząco się pogarsza.
W opisanej sytuacji pracodawca powinien objąć stałym monitoringiem miejsca poboru wody, w celu spełnienia wymagań w zakresie chemicznym i mikrobiologicznym, o których mowa w r.j.w.s.l. Nasycanie wody dwutlenkiem węgla jest niczym nieuzasadnione. Warto pamiętać, że dwutlenek węgla drażni śluzówkę żołądka, więc przeciwwskazaniem do picia wody gazowanej są dolegliwości żołądkowo-jelitowe, wzdęcia, zgaga. Wody o bardzo wysokim stężeniu CO2 są także niewskazane dla osób z niewydolnością układu krążenia oraz układu oddechowego.
O ile to możliwe, warto rozważyć zamawianie wody źródlanej w butlach, która byłaby ustawiona w specjalnych dystrybutorach w ogólnodostępnych miejscach. Innym rozwiązaniem, w przypadku pracowników wykonujących pracę w terenie jest zapewnienie im wody w mniejszych butelkach.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.