Użytkownik LEX BHP zadał ekspertowi następujące pytanie:
Obowiązkiem pracodawcy jest nieodpłatne wyposażenie pracownika w środki ochrony indywidualnej. My jako pracodawca wydajemy wszystkim pracownikom obuwie ochronne, mamy natomiast grupę pracowników, która mimo tego, że otrzymuje od nas obuwie, we własnym zakresie zakupuje swoje obuwie ochronne i zakłada je do pracy. Czy możemy zakazać pracownikom noszenia własnego obuwia ochronnego i zmusić do noszenia obuwia, które jest przez nas wydawane? Czy możemy pracownikowi dać karę upomnienia za niestosowanie się do zasad bhp? Czy jesteśmy zobowiązani do tego, aby pracownik nam każdorazowo przedstawił potwierdzenie, że jego obuwie spełnia wymagany przez nas stopień ochrony?
Co na to przepisy?
Pracodawca, który w wyniku oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy przewidział konieczność zapewnienia pracownikom obuwia ochronnego, ma obowiązek nie tylko zapewnienia takiego obuwia, ale również egzekwowania jego noszenia przez pracowników. W przypadku ignorowania przez pracowników powyższego obowiązku, pracodawca nie powinien ich dopuścić do pracy (bez prawa do wynagrodzenia), a ponadto może zastosować karę porządkową za nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp.
Warto również przypomnieć, że pracownik nie może – nawet za zgodą pracodawcy – stosować własnej odzieży ochronnej.
Zapewnienie odpowiedniej ochrony to obowiązek pracodawcy
Stosownie do postanowień art. 207 § 2 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Przejawem tej powinności, zgodnie z art. 237(6) § 1 k.p., jest obowiązek nieodpłatnego dostarczania pracownikom przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informowanie pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami.
Ponadto, zgodnie z art. 237(7) § 1 k.p., pracodawca ma obowiązek dostarczać pracownikom nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Stosownie do art. 237(8) § 1 k.p., pracodawca powinien ustalić rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237(6) § 1 k.p. i art. 237(7) § 1 k.p., jak również przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego.
Odzież robocza to nie to samo co odzież ochronna
Artykuł 237(7) § 2 k.p. dopuszcza również ustalenie stanowisk pracy, na których pracodawca umożliwi stosowanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego (roboczego, a nie ochronnego!), spełniających wymagania z zakresu bhp. Wyjątek stanowią stanowiska, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
Mając na uwadze powyższe pracodawca, który w wyniku oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy przewidział konieczność zapewnienia pracownikom obuwia ochronnego, ma obowiązek nie tylko zapewnienia takiego obuwia, ale również egzekwowania jego używania przez pracowników. Obowiązek ten został scedowany na osoby kierujące pracownikami i wynika bezpośrednio z treści art. 212 pkt 2, 3 i 5 k.p.
Za brak obuwia ochronnego nawet kara pieniężna
W przypadku ignorowania przez pracowników obowiązku stosowania przewidzianych przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, pracodawca nie powinien ich dopuścić do pracy (bez prawa do wynagrodzenia), a także może zastosować karę porządkową, o której mowa w art. 108 k.p. (upomnienie, nagana lub kara pieniężna), za nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp.
Warto również jeszcze raz przypomnieć, że pracownik nie może – nawet za zgodą pracodawcy – stosować własnej odzieży ochronnej, bowiem przywilej ten dotyczy wyłącznie odzieży roboczej i to też tylko w ściśle określonych przypadkach.
Więcej przydatnych materiałów na ten temat znajdziesz w LEX BHP:
Czy obuwie ochronne typu P3 może nie posiadać podnoska ochronnego? >
Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej >
Dobór środków ochrony indywidualnej >
Obowiązki pracodawcy w zakesie stosowania środków ochrony indywidualnej >
Jak rejestrować obuwie robocze? >
Co jaki czas pracownicy obsługi powinni otrzymywać odzież i obuwie ochronne? >
Czy obuwie o cechach ochronnych musi zapewniać ochronę przed poślizgiem? >
Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.