Czy każda maszyna musi posiadać udokumentowaną ocenę zagrożeń technicznych wg najnowszej normy PN-EN 14121-1:2008? Kto ją przygotowuje i od kiedy obowiązuje?
PN-EN 14121-1:2008 jej dokładna nazwa brzmi PN-EN ISO 14121-1:2008
Tytuł: Bezpieczeństwo maszyn -- Ocena ryzyka -- Część 1: Zasady (org.)
Abstrakt: Podano ogólne zasady spójnej systemowej procedury oceny ryzyka. Podano zasady wyznaczania ograniczeń dotyczących maszyny, identyfikacji zagrożeń, szacowania ryzyka i ewaluacji ryzyka. Podano wymagania dotyczące dokumentacji. W załączniku informacyjnym podano przykłady zagrożeń, sytuacji zagrożeń i zdarzeń zagrażających. Podano 17 definicji
Dopisek (org.) w tytule informuje iż wyżej wymieniona norma jest w języku obcym en * fr * de.
Ponieważ cytowana norma jest normą zharmonizowaną która w myśl obowiązujących przepisów nie jest aktem prawnym i nie musi być obowiązkowo stosowana. Natomiast producent podczas wytwarzania wyrobu odwołując się do normy informuje o spełnieniu przez wytwarzany produkt jej wymagań. Tym samym udokumentowanie oceny zagrożeń technicznych wg najnowszej normy PN-EN 14121-1: 2008 nie dotyczy użytkownika a producenta maszyn
Normy zharmonizowane - normy krajowe wprowadzające normy europejskie, opracowane i zatwierdzone przez europejskie organizacje normalizacyjne na podstawie mandatu udzielonego przez Komisję Europejską. Prezes PKN ogłasza w Monitorze Polskim numery i tytuły norm zharmonizowanych.
(Normy zharmonizowane nie są aktami prawnymi) Są to normy europejskie, które zostały przyjęte w następującym trybie:
•zostały opracowane na zlecenie (zwane mandatem) Komisji Europejskiej przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN),
•Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej (CENELEC),
•Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI),
•ich treść została ustalona w oparciu o wymogi zatwierdzone przez Komisję Europejską,
•przyjęte zgodnie z regulaminami CEN/CENELEC/ETSI,
•oficjalnie przedłożone Komisji po ich zatwierdzeniu,
Zastosowanie norm zharmonizowanych pozwalających na domniemanie zgodności pozostaje dobrowolne. Producent może zatem zdecydować, czy odwołać się do norm zharmonizowanych, czy nie. Jednakże, jeśli producent postanowi nie stosować norm zharmonizowanych, jest zobowiązany udowodnić, że jego wyroby są zgodne z wymaganiami zasadniczymi wykorzystując w tym celu inne środki pozostające do wyboru (np. przy pomocy jakichkolwiek istniejących specyfikacji technicznych). Jeśli producent zastosuje jedynie część normy zharmonizowanej lub jeśli dana norma zharmonizowana nie obejmuje wszystkich wymagań zasadniczych domniemanie zgodności istnieje tylko w stopniu, w jakim norma odpowiada tym wymaganiom. Zgodnie z niektórymi dyrektywami zastosowanie norm zharmonizowanych pozwoli wybrać odpowiednią procedurę oceny zgodności, dając możliwość przeprowadzenia oceny zgodności bez interwencji strony trzeciej lub większy wybór procedur. Przeniesione do zbioru polskich norm normy zharmonizowane są oznaczane jako PN-EN. Wykazy tych norm są publikowane przez Prezesa PKN w formie obwieszczeń w Monitorze Polskim.
W polskim prawie następujące podstawowe akty prawne regulują problematykę bezpieczeństwa pracy przy użytkowaniu maszyn:
1.
art. 217 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p.
2.
ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - o systemie oceny zgodności (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.);
3.
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 259, poz. 2170 wprowadzające do polskiego prawa Dyrektywę 98/37/WE tzw. "maszynową" MD;
4.
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228);
5.
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596) wprowadzające do polskiego prawa dyrektywy: 89/655 EWG i 95/63/WE;
6.
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)
7.
Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie) (Dz. Urz. UE L 157 z 9 czerwca 2006, s. 24)
Ocenę zagrożeń wykonuje się podczas wykonywania oceny ryzyka na stanowisku pracy. Zgodnie z art. 226 k.p. pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko; informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Roman Majer
PN-EN 14121-1:2008 jej dokładna nazwa brzmi PN-EN ISO 14121-1:2008
Tytuł: Bezpieczeństwo maszyn -- Ocena ryzyka -- Część 1: Zasady (org.)
Abstrakt: Podano ogólne zasady spójnej systemowej procedury oceny ryzyka. Podano zasady wyznaczania ograniczeń dotyczących maszyny, identyfikacji zagrożeń, szacowania ryzyka i ewaluacji ryzyka. Podano wymagania dotyczące dokumentacji. W załączniku informacyjnym podano przykłady zagrożeń, sytuacji zagrożeń i zdarzeń zagrażających. Podano 17 definicji
Dopisek (org.) w tytule informuje iż wyżej wymieniona norma jest w języku obcym en * fr * de.
Ponieważ cytowana norma jest normą zharmonizowaną która w myśl obowiązujących przepisów nie jest aktem prawnym i nie musi być obowiązkowo stosowana. Natomiast producent podczas wytwarzania wyrobu odwołując się do normy informuje o spełnieniu przez wytwarzany produkt jej wymagań. Tym samym udokumentowanie oceny zagrożeń technicznych wg najnowszej normy PN-EN 14121-1: 2008 nie dotyczy użytkownika a producenta maszyn
Normy zharmonizowane - normy krajowe wprowadzające normy europejskie, opracowane i zatwierdzone przez europejskie organizacje normalizacyjne na podstawie mandatu udzielonego przez Komisję Europejską. Prezes PKN ogłasza w Monitorze Polskim numery i tytuły norm zharmonizowanych.
(Normy zharmonizowane nie są aktami prawnymi) Są to normy europejskie, które zostały przyjęte w następującym trybie:
•zostały opracowane na zlecenie (zwane mandatem) Komisji Europejskiej przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN),
•Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej (CENELEC),
•Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI),
•ich treść została ustalona w oparciu o wymogi zatwierdzone przez Komisję Europejską,
•przyjęte zgodnie z regulaminami CEN/CENELEC/ETSI,
•oficjalnie przedłożone Komisji po ich zatwierdzeniu,
Zastosowanie norm zharmonizowanych pozwalających na domniemanie zgodności pozostaje dobrowolne. Producent może zatem zdecydować, czy odwołać się do norm zharmonizowanych, czy nie. Jednakże, jeśli producent postanowi nie stosować norm zharmonizowanych, jest zobowiązany udowodnić, że jego wyroby są zgodne z wymaganiami zasadniczymi wykorzystując w tym celu inne środki pozostające do wyboru (np. przy pomocy jakichkolwiek istniejących specyfikacji technicznych). Jeśli producent zastosuje jedynie część normy zharmonizowanej lub jeśli dana norma zharmonizowana nie obejmuje wszystkich wymagań zasadniczych domniemanie zgodności istnieje tylko w stopniu, w jakim norma odpowiada tym wymaganiom. Zgodnie z niektórymi dyrektywami zastosowanie norm zharmonizowanych pozwoli wybrać odpowiednią procedurę oceny zgodności, dając możliwość przeprowadzenia oceny zgodności bez interwencji strony trzeciej lub większy wybór procedur. Przeniesione do zbioru polskich norm normy zharmonizowane są oznaczane jako PN-EN. Wykazy tych norm są publikowane przez Prezesa PKN w formie obwieszczeń w Monitorze Polskim.
W polskim prawie następujące podstawowe akty prawne regulują problematykę bezpieczeństwa pracy przy użytkowaniu maszyn:
1.
art. 217 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p.
2.
ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - o systemie oceny zgodności (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.);
3.
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 259, poz. 2170 wprowadzające do polskiego prawa Dyrektywę 98/37/WE tzw. "maszynową" MD;
4.
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228);
5.
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596) wprowadzające do polskiego prawa dyrektywy: 89/655 EWG i 95/63/WE;
6.
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)
7.
Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie) (Dz. Urz. UE L 157 z 9 czerwca 2006, s. 24)
Ocenę zagrożeń wykonuje się podczas wykonywania oceny ryzyka na stanowisku pracy. Zgodnie z art. 226 k.p. pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko; informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Roman Majer