Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.
Przewóz towarów niebezpiecznych regulują następujące przepisy:
1. ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227, poz. 1367 z późn. zm.);
2. oświadczenie rządowe z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 882) – dalej: umowa ADR.
Paliwa są zaliczane w poczet towarów niebezpiecznych z uwagi na łatwopalność oraz ich szkodliwość względem środowiska. Najbardziej popularne paliwa są klasyfikowane zgodnie z umową ADR pod następującymi pozycjami: 1. olej napędowy (UN 1202); 2. benzyna (UN 1203).
Towary niebezpieczne – w zależności od ilości, w jakich się je przewozi – stwarzają różny stopień zagrożenia. Zakres wymagań dotyczących przewozu paliwa zależy od ilości przewożonych materiałów, ale także od charakteru wykonywanego transportu. W określonych przypadkach przewóz paliw nie wymaga spełnienia dodatkowych wymagań (tj. wyłączonych z obowiązku stosowania umowy ADR). Zgodnie bowiem z umową ADR zawarte w niej szczegółowe wymagania dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych nie obejmują m.in.: przewozu towarów niebezpiecznych przez osoby fizyczne, jeżeli towary te znajdują się w opakowaniach stosowanych w sprzedaży detalicznej i służą tym osobom do osobistego użytku, użytku w gospodarstwie domowym lub w związku z ich aktywnością sportowo-rekreacyjną, pod warunkiem, że zastosowano środki zapobiegające uwolnieniu się zawartości w normalnych warunkach przewozu.
Zobacz także: Deklaracja o towarach niebezpiecznych lub zanieczyszczających: nowe zasady>>
Jeżeli powyższe towary są materiałami ciekłymi zapalnymi (dotyczy to m.in. paliw) przewożonymi w naczyniach do wielokrotnego napełniania napełnionych przez osobą fizyczną lub na potrzeby tej osoby, całkowita ich ilość nie powinna przekraczać 60 l na naczynie oraz 240 l na jednostkę transportową (należy również dodać, iż towarów niebezpiecznych znajdujących się w DPPL, dużych opakowaniach lub w cysternach nie uważa się za przeznaczone do sprzedaży detalicznej);
2) przewozu maszyn lub urządzeń nie wymienionych w umowie ADR, które mogą zawierać materiały niebezpieczne w swoich podzespołach lub w wyposażeniu;
3) przewozu wykonywanego przez przedsiębiorstwa w przypadkach, gdy ma on charakter pomocniczy wobec ich zasadniczej działalności, jak np. dostawy na teren budów lub zwrotów w związku z przeglądami, naprawami i utrzymaniem urządzeń, w ilościach nie większych niż 450 l na opakowanie i w ramach maksymalnych ilości podanych w przepisach szczegółowych umowy ADR.
W związku z powyższym w przypadku, gdy przewóz paliwa samochodem dostawczym ma charakter pomocniczy względem zasadniczej działalności to ilość przewożonego paliwa może być nie większa niż 1.000 l na jednostkę transportową (w przypadku paliw do silnika diesla lub paliwa gazowego lub lekkiego oleju opałowego) oraz nie większa niż 333 l na jednostkę transportową (w przypadku benzyny). Powyższa różnica wynika z różnej temperatury zapłonu ww. paliw, a więc różnego stopnia zagrożenia, jakie stwarzają. Maksymalna ilość przewożonego paliwa w pojedynczym opakowaniu to 450 l.
Przepisy zawarte w ADR nie mają zastosowania również do przewozu:
a) paliw znajdujących się w zbiornikach pojazdu i służące do jego napędu lub do pracy jego wyposażenia, w związku z wykonywaniem operacji transportowych.
Paliwo, o którym mowa, może być przewożone w zbiornikach stałych, zgodnych z odpowiednimi przepisami, połączonych bezpośrednio z silnikiem pojazdu lub jego dodatkowym wyposażeniem lub w przeznaczonych do tego celu zbiornikach przenośnych (np. w kanistrach).
Zobacz także: Towary niebezpieczne używane podczas przewozu jako chłodziwo lub czynnik chłodzący>>
Całkowita pojemność zbiorników stałych nie powinna przekraczać 1.500 l na jednostkę transportową, a pojemność zbiornika zamocowanego na przyczepie nie powinna przekraczać 500 l. W zbiornikach przenośnych może być przewożone najwyżej 60 l paliwa na jednostkę transportowa. Ograniczeń tych nie stosuje się do pojazdów służb ratowniczych;
b) paliwa znajdujące się w zbiornikach pojazdów lub innych środkach transportowych (np. łodziach), przewożonych jako ładunki, jeżeli paliwo to jest przeznaczone do ich napędu lub do pracy ich wyposażenia.
Stosowanie przepisów ADR tylko w pewnym ograniczonym zakresie (tzw. "zwolnienie") dotyczy sytuacji, gdy ilość przewożonych paliw jest mniejsza niż 1.000 l na jednostkę transportową (w przypadku paliw do silnika diesla lub paliwa gazowego lub lekkiego oleju opałowego) oraz nie większa niż 333 l na jednostkę transportową (w przypadku benzyny) – bez żadnych dodatkowych wymagań mówiących o charakterze przewozu.
W przypadku, gdy przewóz paliwa dotyczy innej sytuacji niż opisane powyżej (ilość przewożonego paliwa jest większa od podanych wartości) należy stosować się do wymagań określonych w umowie ADR szczegółowo precyzującej wymagania względem oznakowania pojazdu, uprawnień załogi pojazdu, wyposażenia pojazdu, etc. Umowa ADR stwarza szerokie możliwości do skorzystania z wyłączeń spod restrykcyjnych wymogów. Należy jednak pamiętać, że w zależności od rodzaju zwolnienia wymagania umowy ADR mogą być bardzo różne.
Zobacz także: Transport ADR - klasyfikacja towarów niebezpiecznych>>
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.