Czy zgodnie z obowiązującym Kodeksem pracy istnieje obowiązek zatrudnienia tylko i wyłącznie na podstawie umowy o pracę pracownika, inspektora ds. bhp, inspektora ochrony przeciwpożarowej?
Czy można powierzyć powyższe obowiązki firmie zewnętrznej?
W świetle obowiązujących od dnia 18 stycznia 2009 r. znowelizowanych przepisów Kodeksu pracy (ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy; Dz. U. Nr 223, poz. 1460) dopuszczalne w dalszym ciągu jest powierzenie obowiązków inspektora ds. bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp) specjalistom spoza zakładu pracy (art. 23711 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej k.p.). Wspomniana możliwość nie odnosi się jednakże do inspektorów ds. przeciwpożarowych. Zgodnie z brzmieniem art. 2091 § 1 pkt 2 k.p. obligatoryjną formą zatrudnienia inspektora ds. przeciwpożarowych jest umowa o pracę. Osoba zatrudniona na ww. stanowisku musi bowiem posiadać status pracownika w rozumieniu art. 2 k.p.
W myśl dodanego ustawą nowelizującą Kodeks pracy art. 2091 § 1 pkt 2 k.p. pracodawca obowiązany jest wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz pracowników do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników. Oznacza to, iż stanowisko inspektora ds. przeciwpożarowych może być powierzone wyłącznie osobie posiadającej status pracownika w rozumieniu art. 2 k.p., a zatem zatrudnionej w oparciu o: umowę o pracę, powołanie, mianowanie, wybór lub spółdzielczą umowę o pracę. Wyklucza się zatem możliwość obsadzenia ww. stanowiska w drodze umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenie. Zgodnie z brzmieniem powyższej regulacji przyjąć należałoby także, iż chodzi tu wyłącznie o pracowników zatrudnionych u tego samego pracodawcy, u którego pełnić oni mają funkcję inspektorów ds. przeciwpożarowych. Pracodawca ma bowiem powierzyć realizację czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników któremuś lub którymś ze swoich pracowników (art. 2091 § 1 pkt 2 k.p.). Oznacza to brak możliwości obsadzenia ww. stanowiska pracownikami "zewnętrznymi" (zatrudnionymi poprzez agencję pracy tymczasową), jak również innymi specjalistami spoza zakładu pracy. Przyjąć należy zatem, iż inspektorem ds. przeciwpożarowych, według obowiązujących regulacji prawnych, może być wyłącznie pracownik zatrudniony u danego pracodawcy w oparciu o umowę o pracę (w tym także pracownik nowo zatrudniany na podstawie umowy o pracę). Powinien on spełniać wymagania kwalifikacyjne określone przepisami ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 z późn. zm.) - dalej u.o.p., tzn. posiadać wykształcenie co najmniej średnie i mieć ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub posiadać tytuł zawodowy technika pożarnictwa (art. 4 ust. 2b u.o.p.). Liczba pracowników wyznaczonych do pełnienia ww. funkcji oraz ich szkolenie i wyposażenie powinny być, zgodnie z art. 2091 § 3 k.p., uzależnione od rodzaju i poziomu występujących na terenie zakładu pracy zagrożeń.
W dalszym ciągu istnieje natomiast możliwość powierzenia funkcji inspektora ds. bhp specjalistom spoza zakładu pracy. W świetle art. 23711 k.p. pracodawca zatrudniający do 100 pracowników obowiązany jest wyznaczyć pracownika zatrudnionego przy innej pracy do realizacji zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy (przy spełnieniu warunków wskazanych w art. 23711 § 1 k.p. zadania te może także wykonywać osobiście), a w przypadku braku kompetentnych pracowników może powierzyć wykonanie ww. zadań specjalistom spoza zakładu pracy. Zgodnie z art. 23711 § 2 k.p. osoba pełniąca funkcję inspektora ds. bhp powinna spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w zakresie bhp dla pracowników służby bhp. Wymagania te określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.).
Należy pamiętać, iż w myśl art. 23711a § 1 pkt 3 k.p. pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami działania związane z powierzeniem określonym osobom funkcji inspektora ds. bhp oraz inspektora ds. przeciwpożarowych.
Uwagi:
Zgodnie z art. 2071 § 1 pkt 3 i § 2 k.p. pracodawca obowiązany jest przekazać wszystkim pracownikom informację o osobach wyznaczonych do pełnienia funkcji inspektora ds. przeciwpożarowych, ze wskazaniem ich imion i nazwisk, miejsca wykonywania przez nich pracy oraz numeru ich telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.
Czy można powierzyć powyższe obowiązki firmie zewnętrznej?
W świetle obowiązujących od dnia 18 stycznia 2009 r. znowelizowanych przepisów Kodeksu pracy (ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy; Dz. U. Nr 223, poz. 1460) dopuszczalne w dalszym ciągu jest powierzenie obowiązków inspektora ds. bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp) specjalistom spoza zakładu pracy (art. 23711 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej k.p.). Wspomniana możliwość nie odnosi się jednakże do inspektorów ds. przeciwpożarowych. Zgodnie z brzmieniem art. 2091 § 1 pkt 2 k.p. obligatoryjną formą zatrudnienia inspektora ds. przeciwpożarowych jest umowa o pracę. Osoba zatrudniona na ww. stanowisku musi bowiem posiadać status pracownika w rozumieniu art. 2 k.p.
W myśl dodanego ustawą nowelizującą Kodeks pracy art. 2091 § 1 pkt 2 k.p. pracodawca obowiązany jest wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz pracowników do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników. Oznacza to, iż stanowisko inspektora ds. przeciwpożarowych może być powierzone wyłącznie osobie posiadającej status pracownika w rozumieniu art. 2 k.p., a zatem zatrudnionej w oparciu o: umowę o pracę, powołanie, mianowanie, wybór lub spółdzielczą umowę o pracę. Wyklucza się zatem możliwość obsadzenia ww. stanowiska w drodze umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenie. Zgodnie z brzmieniem powyższej regulacji przyjąć należałoby także, iż chodzi tu wyłącznie o pracowników zatrudnionych u tego samego pracodawcy, u którego pełnić oni mają funkcję inspektorów ds. przeciwpożarowych. Pracodawca ma bowiem powierzyć realizację czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników któremuś lub którymś ze swoich pracowników (art. 2091 § 1 pkt 2 k.p.). Oznacza to brak możliwości obsadzenia ww. stanowiska pracownikami "zewnętrznymi" (zatrudnionymi poprzez agencję pracy tymczasową), jak również innymi specjalistami spoza zakładu pracy. Przyjąć należy zatem, iż inspektorem ds. przeciwpożarowych, według obowiązujących regulacji prawnych, może być wyłącznie pracownik zatrudniony u danego pracodawcy w oparciu o umowę o pracę (w tym także pracownik nowo zatrudniany na podstawie umowy o pracę). Powinien on spełniać wymagania kwalifikacyjne określone przepisami ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 z późn. zm.) - dalej u.o.p., tzn. posiadać wykształcenie co najmniej średnie i mieć ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub posiadać tytuł zawodowy technika pożarnictwa (art. 4 ust. 2b u.o.p.). Liczba pracowników wyznaczonych do pełnienia ww. funkcji oraz ich szkolenie i wyposażenie powinny być, zgodnie z art. 2091 § 3 k.p., uzależnione od rodzaju i poziomu występujących na terenie zakładu pracy zagrożeń.
W dalszym ciągu istnieje natomiast możliwość powierzenia funkcji inspektora ds. bhp specjalistom spoza zakładu pracy. W świetle art. 23711 k.p. pracodawca zatrudniający do 100 pracowników obowiązany jest wyznaczyć pracownika zatrudnionego przy innej pracy do realizacji zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy (przy spełnieniu warunków wskazanych w art. 23711 § 1 k.p. zadania te może także wykonywać osobiście), a w przypadku braku kompetentnych pracowników może powierzyć wykonanie ww. zadań specjalistom spoza zakładu pracy. Zgodnie z art. 23711 § 2 k.p. osoba pełniąca funkcję inspektora ds. bhp powinna spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w zakresie bhp dla pracowników służby bhp. Wymagania te określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.).
Należy pamiętać, iż w myśl art. 23711a § 1 pkt 3 k.p. pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami działania związane z powierzeniem określonym osobom funkcji inspektora ds. bhp oraz inspektora ds. przeciwpożarowych.
Uwagi:
Zgodnie z art. 2071 § 1 pkt 3 i § 2 k.p. pracodawca obowiązany jest przekazać wszystkim pracownikom informację o osobach wyznaczonych do pełnienia funkcji inspektora ds. przeciwpożarowych, ze wskazaniem ich imion i nazwisk, miejsca wykonywania przez nich pracy oraz numeru ich telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.