Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Czy inspektor pracy podczas kontroli może zażądać do wglądu programy szkoleń wstępnych oraz okresowych, gdy usługi szkoleniowe wykonuje firma zewnętrzna? Czy może przeglądać rejestr wydanych zaświadczeń okresowych oraz całą dokumentację związaną z przeprowadzeniem szkoleń okresowych? W sytuacji, gdy to pracodawca jest organizatorem szkolenia, taka kontrola ma podstawy prawne. Jak to wygląda w razie, gdy usługi wykonywane są przez firmy zewnętrzne? Teoretycznie kontroli podlega pracodawca. Jeśli posiada on zaświadczenie wydane w sposób zgodny z ustawą, czy PIP ma prawo przeglądania dokumentacji pochodzącej od podmiotów niepodlegających kontroli?
Odpowiedź
Inspektor pracy w toku postępowania kontrolnego może żądać od pracodawcy przedłożenia wszystkich szczegółowych programów szkoleń w dziedzinie bhp, a także rejestru wydanych zaświadczeń z tych szkoleń, jeśli pracodawca jest organizatorem szkolenia.
Uzasadnienie
Kwestię szkoleń bhp reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p. Jednym z obowiązków organizatora szkolenia (pracodawcy lub jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność szkoleniową w dziedzinie bhp) jest zapewnienie, zgodnie z § 5 pkt 1 r.s.b.h.p., programów poszczególnych rodzajów szkolenia opracowanych dla określonych grup stanowisk. Programy te, jak stanowi § 7 ust 1 r.s.b.h.p., powinien opracować, na podstawie ramowych programów szkolenia, pracodawca lub w porozumieniu z pracodawcą – jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bhp. Ponadto § 7 ust. 3 r.s.b.h.p. nakazuje, aby programy szkolenia, na podstawie których były prowadzone szkolenia pracowników były przechowywane przez pracodawców. W związku z powyższym na mocy art. 23 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 640 z późn. zm.) inspektor pracy ma prawo w toku postępowania kontrolnego żądać przedłożenia szczegółowych programów szkoleń w dziedzinie bhp, nawet jeśli były one prowadzone przez jednostki zewnętrzne.
Jednocześnie należy zauważyć, że zlecenie przeprowadzania szkoleń wstępnych podmiotom zewnętrznym, m.in. placówkom kształcenia ustawicznego, placówkom kształcenia praktycznego, ośrodkom dokształcania i doskonalenia zawodowego, szkołom ponadgimnazjalnym, jednostkom badawczo-rozwojowym, szkołom wyższym lub innym placówkom naukowym i stowarzyszeniom, których celem statutowym jest działalność związana z bhp jest niedopuszczalne. Wynika to z faktu, że według § 10 ust 2 r.s.b.h.p. uprawnionymi do prowadzenia instruktażu ogólnego są jedynie:
- osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby (na podstawie 237[11] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania,
- pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp.
Analogicznie, stosownie do § 11 ust. 5 r.s.b.h.p. instruktaż stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego. W przypadku rejestrów wydanych zaświadczeń ze szkoleń w dziedzinie bhp, kontroli PIP podlegają jedynie te rejestry, do których prowadzenia zobowiązany jest kontrolowany pracodawca jako organizator szkolenia. Zgodnie z § 5 pkt 6 r.s.b.h.p. organizator szkolenia ma obowiązek zapewnić właściwy przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w postaci programów szkolenia, dzienników zajęć, protokołów przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń.
Grzegorz Łyjak, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 14 marca 2016 r.