Czy dopuszczalna jest zmiana wymiaru zatrudnienia pracownicy, która jest w 7 miesiącu z całego etatu na 1/3 (pracownica zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na czas określony do 31 grudnia 2009)?
Co do zasady pracownicy w ciąży nie można wypowiedzieć warunków pracy i płacy.
W razie zmiany umowy o pracę, na podstawie której powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy.
Zmiana wymiaru czasu pracy z całego etatu na 1/3 etatu jest zmianą warunków pracy i płacy. Na podstawie art. 42 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy. A według art. 177 § 1 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży. Wynika stąd, że pracodawca nie może jednostronnie doprowadzić do zmiany wymiaru czasu pracy poprzez złożenia wypowiedzenia zmieniającego (z dość rzadko występującymi wyjątkami - art. 177 k.p. oraz art. 5 i 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm. - dalej u.r.p.n.p.).
W pytaniu nie podano, z jakich przyczyn ma dojść do zmiany, ale jeżeli nie można zastosować u.r.p.n.p., to do zmiany wymiaru czasu pracy może dojść jedynie w wyniku porozumienia stron. Wyrażenie zgody na taką zmianę byłoby jednak niekorzystne dla pracownicy, gdyż według art. 40 w zw. z art. 47 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.) w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstało prawo do zasiłku lub w miesiącach, z których wynagrodzenie uwzględnia się przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku.
Dorota Dzienisiuk - specjalista z zakresu prawa pracy
Co do zasady pracownicy w ciąży nie można wypowiedzieć warunków pracy i płacy.
W razie zmiany umowy o pracę, na podstawie której powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy.
Zmiana wymiaru czasu pracy z całego etatu na 1/3 etatu jest zmianą warunków pracy i płacy. Na podstawie art. 42 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy. A według art. 177 § 1 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży. Wynika stąd, że pracodawca nie może jednostronnie doprowadzić do zmiany wymiaru czasu pracy poprzez złożenia wypowiedzenia zmieniającego (z dość rzadko występującymi wyjątkami - art. 177 k.p. oraz art. 5 i 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm. - dalej u.r.p.n.p.).
W pytaniu nie podano, z jakich przyczyn ma dojść do zmiany, ale jeżeli nie można zastosować u.r.p.n.p., to do zmiany wymiaru czasu pracy może dojść jedynie w wyniku porozumienia stron. Wyrażenie zgody na taką zmianę byłoby jednak niekorzystne dla pracownicy, gdyż według art. 40 w zw. z art. 47 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.) w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstało prawo do zasiłku lub w miesiącach, z których wynagrodzenie uwzględnia się przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku.
Dorota Dzienisiuk - specjalista z zakresu prawa pracy