1. Cele kontroli

Kontrolą warunków bezpieczeństwa i higieny pracy nazwiemy zespół czynności polegających na ocenie stanu faktycznego i porównaniu tego stanu z obowiązującymi przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
Rezultatem kontroli powinno być sformułowanie wniosków naprawczych skierowanych do pracodawcy - czynności kontrolne mają więc na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania przepisów i zasad bhp, zapisanie (udokumentowanie) dokonanych ustaleń, a następnie, na tej podstawie – sformułowanie wniosków naprawczych.

2. Efektywność kontroli
Bardzo ważnym rezultatem (przymiotem, cechą) kontroli, a tym samym i kontrolującego, jest efektywność, rozumiana też jako skuteczność. Efektywność można sprowadzić do dwóch aspektów: efektywności samej kontroli i efektywności służby bhp. Nikt nie zaprzeczy, że bez pozytywnych efektów w stanie warunków bhp cała praca kontrolna będzie nieużyteczna.

3. Obowiązki kontrolne służby bhp
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p., do zakresu działań o charakterze kontrolnym inspektora bhp należy:
a)przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę;
b)bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń;
c)sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.