Badania wstępne przeprowadza się przed nawiązaniem stosunku pracy

Jakie konsekwencje mogą być wyciągnięte przez inspektora pracy, jeśli badanie wstępne będzie przeprowadzone dzień wcześniej niż data zawarcia umowy o pracę?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Nie ma żadnych podstaw prawnych do wyciągania jakichkolwiek konsekwencji w opisanym w pytaniu stanie.
Zgodnie z art. 229 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) - dalej k.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy osoby bez aktualnych badań lekarskich. W przypadku osoby nowozatrudnionej, chodzi o badania wstępne. Ciekawym jest, że przepisy w odniesieniu do badań wstępnych nie posługują się terminem "pracownik", ale "osoba przyjmowana do pracy". Już tego sformułowania wynika, że badania prowadzi się, jeszcze przed nawiązaniem stosunku pracy. Co, do okresu, w jakim może być wykonane badanie przed przyjęciem do pracy można powołać się na wyrok SN - Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 grudnia 2002 r. I PK 44/2002, OSNP 2004, nr 12, poz. 209, z godnie z którym aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 k.p. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika.
W uzasadnieniu tego wyroku SN stwierdził nadto, że przepis art. 229 § 4 k.p. stanowi, że pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika, bez aktualnego orzeczenia lekarskiego. Aktualnym orzeczeniem lekarskim jest orzeczenie wydane po przeprowadzeniu badań w trybie określonym przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w k.p. (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.), stwierdzające stan zdrowia pracownika w dniu, w którym pracownik ma być dopuszczony do pracy. Orzeczenie wydane przed dopuszczeniem pracownika do pracy zachowuje aktualność w okresie wymienionym w tym orzeczeniu, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę w stanie zdrowia. Taką sytuację przewiduje przepis art. 229 § 2 k.p., który stanowi, że w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
Na podstawie tego fragmentu rozważań SN można uznać, że orzeczenie wydane po wstępnym badaniu zachowuje swą aktualność, co najmniej przez 30 dni pod warunkiem, że w tym czasie nie nastąpiła żadna zmiana stanu osoby zatrudnianej. Podobne stanowisko wyraża tez Jacek Skoczyński [w:] M. Gersdorf, K. Rączka, J. Skoczyński, Komentarz, Warszawa 2008.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.