Pracodawca obowiązek wskazany w § 40 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) może spełnić przez wykonanie kompleksowej kontroli bhp.
Kontrola BHP powinna się skupiać na następujących zagadnieniach:
- rodzaj i liczba obiektów budowlanych,
- pomieszczenia pracy i stanowiska pracy,
- pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne,
- maszyny i urządzenia,
- procesy pracy i czas pracy (zmianowość, skrócony czas pracy),
- prace szczególnie niebezpieczne,
- ocena ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą,
- przeglądy i pomiary czynników środowiska pracy,
- środki ochrony zbiorowej i indywidualnej,
- odzież i obuwie robocze,
- badania lekarskie i szczepienia,
- szkolenia bhp,
- uprawnienia pracowników (UDT, elektryczne, kierowanie pojazdami, transport towarów, w tym ADR),
- I pomoc przedlekarska,
- wypadki,
- choroby zawodowe,
- regulamin pracy,
- komisja bhp i konsultacje w zakresie bhp,
- regulacje wewnętrzne w zakresie bhp i instrukcje bhp,
- magazynowanie i transport wewnętrzny,
- ochrona pracy kobiet i kobiet w ciąży, karmiących piersią,
- ochrona pracy młodocianych,
- ochrona osób niepełnosprawnych,
- zalecenia pokontrolne.
Wykonywanie kontroli stanu bhp w postaci analizy stanu bhp wynika z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.).
Do zakresu działania służby BHP należy:
- Przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
- Sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.
- Analiza warunków bhp umożliwia ocenę zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Dzięki analizie warunków bhp pracodawca może uzyskać rzetelną recenzję wszystkich zagadnień związanych z bhp, zapoznać się z nimi i ustosunkować się do wynikających z niej wniosków.
- Analiza bhp, sporządzona w sposób kompleksowy, pokaże również pracownikom służby bhp, czy ich praca daje spodziewane efekty.
Przykładowa analiza stanu bhp może zawierać następujące zagadnienia:
- profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami,
- szkolenia pracowników z BHP,
- wypadki przy pracy i pozostałe wypadki,
- komisja BHP,
- służba BHP,
- badania środowiska pracy,
- choroby zawodowe,
- kontrole organów nadzoru zewnętrznego, np. PIP, PIS, PSP, UDT,
- ochrona pracy kobiet i młodocianych,
- prace szczególnie niebezpieczne,
- ryzyko zawodowe,
- pomieszczenia pracy,
- maszyny i procesy technologiczne,
- zalecenia.
Audyt wewnętrzny BHP
Przez audyt systemu zarządzania bhp należy rozumieć systematyczne i niezależne badanie, mające określić, czy działania podejmowane w ramach systemu zarządzania bhp oraz osiągnięte rezultaty odpowiadają planowanym ustaleniom i czy te ustalenia zostały skutecznie wdrożone oraz czy są odpowiednie do realizacji polityki bhp, a także do osiągnięcia celów organizacji w tym zakresie.
Elementem sprawdzania skuteczności funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy jest audyt wewnętrzny. Audyty wewnętrzne należy przeprowadzać niezależnie od procesu monitorowania warunków bhp.
Celem przeprowadzania audytu wewnętrznego jest znalezienie niezgodności dotyczących systemu, po czym sformułowanie działań koniecznych do podjęcia. Prowadzony audyt powinien mieć charakter bezstronny. W praktyce oznacza to, iż audytor powinien być spoza danego obszaru. Wyniki uzyskane w trakcie przeprowadzanych audytów wewnętrznych powinny być opracowane i udostępnione jak najwcześniej, aby istniała możliwość szybkiego podejmowania działań korygujących.
Wygodną formą stosowaną podczas audytów wewnętrznych jest ramowa lista pytań, odnosząca się zarówno do struktury, jak i do sposobu funkcjonowania systemu zarządzania bhp. Audyty wewnętrzne przeprowadzane są z określoną przez zakład częstotliwością. Mogą to być audyty kwartalne, półroczne, roczne.