Zysk kalkulowany w cenie robót nie jest przeznaczony na pokrycie ponoszonych przez wykonawcę nakładów związanych z wykonawstwem robót, lecz stanowi on założoną w cenie nadwyżkę przychodów pieniężnych nad kosztami. Jest to dochód wykonawcy, z którego pokrywa on między innymi:
- Zobowiązania wobec budżetu państwa z tytułu podatków,
- Wydatki związane z rozwojem przedsiębiorstwa,
- Ewentualne straty i szkody wynikłe z ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Każdy wykonawca pragnie, aby jego działalność przynosiła jak największe zyski, jednak w warunkach dużej konkurencji na rynku robót budowlanych, koszt robót budowlanych – a tym samym zysk, nie może zbytnio różnić się od ofert innych wykonawców. W warunkach dużej konkurencji zwiększenie zysku możliwe jest w wyniku obniżenia kosztu wykonania robót, oczywiście przy zachowaniu dobrej jakości wykonawstwa, gdyż obniżenie jakości wykonywanych robót w dłuższym przedziale czasu może przynieść wykonawcy straty ze względu na utratę zleceń i koszty napraw gwarancyjnych zrealizowanych obiektów lub robót.
Ogólnie biorąc poziom zysku zależy od polityki cenowej państwa, stanu zrównoważenia rynku usług budowlanych, stopnia zmonopolizowania rynku i od umiejętności negocjacyjnych zamawiającego.
Zysk w kalkulacji kosztorysowej może być ustalany kwotowo lub wskaźnikowo, jako iloczyn wskaźnika narzutu zysku i ustalonej podstawy naliczania.
1. Kwotowo
W tej metodzie zysk kalkulacyjny ustala się na podstawie kalkulacji własnej wykonawcy robót, a kwotę zysku kalkulacyjnego oblicza się preliminarzowo. Preliminarzowy sposób ustalania kwoty zysku w postaci odpowiednio skalkulowanej kwoty pieniężnej polega na oszacowaniu rocznych potrzeb przedsiębiorstwa, które przedsiębiorstwo będzie pokrywać z zysku i rozliczeniu tej wielkości na poszczególne realizowane zamówienia. W takich wyliczeniach należy uwzględniać planowany obrót przedsiębiorstwa, wielkość zatrudnienia, wartość majątku produkcyjnego i obowiązujący system podatkowy.
2. Wskaźnikowo
W tej metodzie zysk kalkulacyjny wylicza się, jako iloczyn wskaźnika narzutu zysku i ustalonej podstawy naliczania według następującego wzoru:
Z = Wz x P/100%
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Z - oznacza zysk
Wz - oznacza wskaźnik narzutu zysku w %,
P - oznacza podstawę naliczania zysku
Zazwyczaj za podstawę naliczania zysku przyjmuje się koszty robocizny, koszty pracy sprzętu i koszty pośrednie określone na jednostkę przedmiarową robót lub na przyjęty w kalkulacji zakres robót. W rozwinięciu, wzór na obliczenie zysku kalkulacyjnego przyjmuje następująca postać:
Z = Wz x (Rj + Sj + Kpj)/100%
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Z - oznacza zysk kalkulowany na jednostkę przedmiarową robót,
Wz - oznacza wskaźnik narzutu zysku w %,
Rj - oznacza koszt robocizny na jednostkę przedmiarową robót,
Sj - oznacza koszt pracy sprzętu na jednostkę przedmiarową robót,
Kpj - oznacza koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót.
Wysokość stawki narzutu zysku można przyjmować na podstawie:
- propozycji wykonawcy robót – sposób znajduje zastosowanie w kosztorysach ofertowych na realizację robót budowlanych, które są sporządzane przez wykonawców. W tym wypadku wykonawcy muszą brać pod uwagę nie tylko własny zysk, ale także stawki stosowane przez innych wykonawców, którzy ubiegają się o uzyskanie tego samego zamówienia.
- danych rynkowych, w tym danych z zawartych wcześniej umów lub na podstawie publikowanych informacji o cenach czynników produkcji np. publikacji kosztorysowych BISTYP
- dwustronnych uzgodnień i negocjacji pomiędzy stronami np. pomiędzy inwestorem i wykonawcą lub pomiędzy generalnym wykonawcą a podwykonawcami.
O wyborze sposobu kalkulacji kosztów zysku, jak również o podstawie ich naliczania w przypadku metody wskaźnikowej decydują założenia wyjściowe do kosztorysowania, lub opis sposobu obliczania ceny na roboty budowlane lub tez dane wyjściowe do kosztorysowania.
W obecnych warunkach gospodarczych zaniechano niemal całkowicie wyznaczania zysku metodą kwotową na korzyść metody wskaźnikowej.
Zysk powinien uwzględniać ryzyko wykonawcy związane z wykonywaniem robót
W kalkulacji robót budowlanych Zysk stanowi jeden ze składników kalkulacyjnych ceny kosztorysowej i stanowi on przewidywaną nadwyżkę przychodów wykonawcy nad kosztami wykonania robót budowlanych oraz powinien uwzględniać ryzyko wykonawcy związane z wykonywaniem robót.