We wtorek rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (UC4). Jakie dokładnie zmiany wprowadzi, i czy np. ułatwi wejście na polski rynek czeskim przewoźnikom Leo Express i RegioJet trudno jeszcze powiedzieć, bo projekt nie jest dostępny w Rządowym Centrum Legislacji. Ministerstwo Infrastruktury, autor projektu, zapewnia jednak, że nowelizacja przewiduje, że polski rynek usług kolejowego transportu pasażerskiego zostanie otwarty dla przewoźników kolejowych z innych państw Unii Europejskiej, dzięki czemu stanie się bardziej konkurencyjny.
Więcej praw dla PKP
W komunikacie Centrum Informacyjnego Rządu czytamy zaś, że nowa regulacja wzmocni niezależność i bezstronność zarządcy infrastruktury kolejowej, czyli PKP Polskie Linie Kolejowe SA), bo:
- ogranicza możliwość wywierania wpływu na zarządcę infrastruktury przez innych uczestników rynku kolejowego, w szczególności przez przewoźników kolejowych, np. Intercity, Cargo lub podmioty sprawujące kontrolę nad tymi przewoźnikami;
- zakazuje łączenia określonych funkcji lub zajmowania stanowisk jednocześnie u zarządcy infrastruktury kolejowej i przewoźnika kolejowego;
- ogranicza możliwość zlecania zadań zarządcy infrastruktury innym podmiotom.
Ponadto wprowadzi możliwość prowadzenia negocjacji dotyczących opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej, monitorowania punktualności oraz rekompensat związanych z opóźnieniem pociągu, obowiązek współpracy i informowania innych zarządców infrastruktury, jeśli wystąpią zakłócenia, które mogą mieć wpływ na ruch transgraniczny na infrastrukturze kolejowej.
Ponadto nowe przepisy mają zapewnić przejrzystość przepływów finansowych i rozliczeń między zarządcami infrastruktury i przewoźnikami kolejowymi. Przewidują:
- zakaz wzajemnego udzielania pożyczek między zarządcą a przewoźnikiem kolejowym;
- obowiązek prowadzenia przez zarządcę szczegółowej dokumentacji dotyczącej współpracy handlowej i powiązań kapitałowych z innymi podmiotami wchodzącymi w skład tego przedsiębiorstwa.
- Poprawiono efektywność i przejrzystość udostępniania infrastruktury. Wprowadzono m.in.:
Więcej uprawień dla prezesa UTK
Nowela wzmocni też uprawnienia prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Zyska on możliwość żądania od zarządcy informowania o braku zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej. Będzie sprawował nadzór nad negocjacjami związanymi z opłatą za dostęp do infrastruktury oraz nad zawieraniem i wykonywaniem umowy dotyczącej współpracy zarządcy infrastruktury i przewoźnika, a także przeprowadzi lub zainicjuje audyt oraz żądanie określonych informacji dotyczących rozdziału rachunkowości.
Co do zasady nowe przepisy mają wejść w życie po 2 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, choć niektóre już następnego dnia.