Zmiany w procedurach homologacji pojazdów od 1 września 2020 r.

Nowe przepisy regulują m.in. kwestie ważności świadectw homologacji, nowych wzorów dokumentów homologacyjnych. Dotyczą samochodów osobowych, autobusów, samochodów dostawczych, ciężarowych oraz przyczep i naczep. Nowości to procedura unijnego indywidualnego dopuszczenia pojazdu czy wprowadzenie dodatkowego nadzoru nad rynkiem pojazdów już eksploatowanych.

Instytut Transportu Samochodowego przypomina, że w 2018 r. zostało ogłoszone Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, części i oddzielnych urządzeń technicznych przeznaczonych do takich pojazdów, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylające Dyrektywę 2007/46/WE. Rozporządzenie ramowe (UE) nr 2018/858, które w pełni zastąpi Dyrektywę 2007/46/WE (zwaną dyrektywą ramową) od 1.09.2020 r.

Rozporządzenie ramowe podobnie jak i Dyrektywa ramowa odnosi się do pojazdów kategorii M, N, O. Zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858, Dyrektywa ramowa utraci moc z dniem 1 września 2020 r. w rozumieniu wydawania świadectw homologacji dla nowych typów pojazdów, natomiast Rozporządzenie jest obowiązkowe dla wszystkich nowych typów pojazdów homologowanych od dnia 1 września 2020 r. W odniesieniu do homologacji udzielonych przed 1 września 2020 r. według wymagań Dyrektywy 2007/46 możliwe będą dalsze zmiany (rozszerzenia homologacji) w dotychczas udzielonych homologacjach.

W związku z przyjętym Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/2144 zmieniającym Rozporządzenie ramowe, przesunięto daty wdrażania niektórych wymagań odnoszących się do komponentów oraz zespołów technicznych. W przypadku Rozporządzeń UE obowiązują jeszcze tzw. akty delegowane, w których zawarte są szczegółowe wymagania techniczne jakie powinien spełniać pojazd.

Czytaj też: Allegro nie sprzeda towarów naruszających prawo >

Jakie zmiany wprowadzono?

Rozporządzenie ramowe UE 2018/858 wprowadza pewne zmiany w procedurach homologacji typu przy zachowaniu dotychczasowej podstawowej koncepcji homologacji typu. Jednakże w wyniku negatywnych doświadczeń z przeszłości w całej społeczności motoryzacyjnej (producenci, dostawcy, służby techniczne i różne organy) do Rozporządzenia wprowadzono surowsze wymagania nadzoru rynku. Zgodnie z nowym Rozporządzeniem wprowadzono nadzór nad rynkiem także pojazdów w eksploatacji. W przypadku Rozporządzenia Ramowego wszystkie państwa członkowskie powinny podjąć środki ochronne przeciwko pojazdom niespełniającym wymagań na swoim terytorium bez oczekiwania na podjęcie działań przez organ, który wydał homologację typu.

W porównaniu z Dyrektywą 2007/46 do Rozporządzenia UE 2018/858 wprowadzono następujące zmiany:

• wprowadzenie terminu ważności wydanego świadectwa homologacji, 7 lat dla pojazdów kategorii M1 i N1 oraz 10 lat dla kategorii M2, M3, N2, N3 i O od ostatniej zmiany (rozszerzenia);
• wprowadzenie bardziej skutecznych przepisów dotyczących nadzoru rynku w celu spełnienia wymagań dotyczących homologacji typu;
• dodatkowe zabezpieczenia zapobiegające niewłaściwemu zastosowaniu wymogów nałożonych w procesie udzielania homologacji pojazdów, układów, części lub oddzielnych zespołów technicznych;
• podniesienie poziomu jakości i niezależności homologacji i badania typu pojazdu;
• poprawa jakości i nadzoru służb technicznych;
•  wprowadzenie dodatkowej nowej „homologacji indywidualnej pojazdu UE” (Europejskie dopuszczenie jednostkowe pojazdu) dla pojazdów specjalnych wszystkich kategorii M, N, O;
• wprowadzenie nowego wzoru certyfikatu zgodności (CoC) w formacie papierowym dla wszystkich wydanych homologacji (też dla tych wydanych wg. Dyrektywy ramowej 2007/46 WE);
• wprowadzenie certyfikatu zgodności (CoC) w formacie elektronicznym - od połowy 2026r.;
• aktualizacja przepisów dotyczących zgodności produkcji;

Zgodnie z Rozporządzeniem Ramowym wyróżniamy następujące rodzaje homologacji typu pojazdu:

•     homologacja typu UE całego pojazdu (EUWVTA);
•     wielostopniowa homologacja typu UE (MSTA);
•     homologacja typu UE dla pojazdów produkowanych w małych seriach (EUSSTA);
•     krajowa homologacja typu do pojazdów produkowanych w małych seriach (NSSTA);
•     unijne indywidualne dopuszczenie pojazdu (Indywidualna europejska homologacja) (EUIVA);
•     krajowe indywidualne dopuszczenie pojazdu (NIVA);

W zakresie limitów pojazdów produkowanych w małych seriach zwiększono limity ilości pojazdów jednego typu które mogą zostać zarejestrowane, sprzedane lub dopuszczone do ruchu zgodnie z EUSSTA z 1000 szt. do 1500 dla pojazdów kategorii M1 i N1 oraz przewiduje się dopuszczenie do 1500 szt. pojazdów kategorii N2 i N3 (po opublikowaniu aktów delegowanych).

W przypadku krajowej homologacji typu do pojazdów produkowanych w małych seriach (NSSTA) zwiększono roczny limit dla pojazdów kategorii M1 z 100 do 250.

Usunięto limity małej serii i możliwość homologacji EUWVTA z powołaniem się na art.6 ust.2 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1230/2012 dla pojazdów przeznaczonych do przewożenia ładunków nienormatywnych, umożliwiając możliwość dopuszczenia do ruchu na podstawie procedury europejskiego dopuszczenia indywidualnego (EUIVA) i wymagań zawartych w załączniku II, część III, dodatek 6 do Rozporządzenia ramowego.

Nowa procedura unijnego indywidualnego dopuszczenia pojazdu (EUIVA)

Nowym rozwiązaniem wprowadzonym dopiero Rozporządzeniem ramowym jest procedura Unijnego indywidualnego dopuszczenia pojazdu (Indywidualna europejska homologacja) (EUIVA) dla pojazdów specjalnych wszystkich kategorii. Taka procedura nie była przewidziana w Dyrektywie 2007/46/WE, a dopuszczeniu indywidualnemu (UE) mogły podlegać jedynie pojazdy kategorii M1 i N1. Dopuszczeniu jednostkowemu pojazdów mogą podlegać jedynie pojazdy kompletne i skompletowane (ostatni etap homologacji wieloetapowej). Takiego dopuszczenia można udzielić na pojazd, który spełnia wymogi określone w dodatku 2 część I dla pojazdów kategorii M1 i N1 lub pojazdom specjalnego przeznaczenia wszystkich kategorii zgodnie z wymaganiami określonymi w dodatku 2 części III załącznika II. Podczas przeprowadzania badań pojazdu nie przeprowadza się badań niszczących w celu ustalenia, czy pojazd spełnia wymagania, ale zamiast tego wykorzystuje wszelkie informacje dostarczone w tym celu przez wnioskodawcę. Zgodnie z tym na przykład nie muszą być przeprowadzone badania zderzenia czołowego zgodnie z Regulaminem ONZ nr 94. Zamiast tego wnioskodawca przedkłada oświadczenie producenta (lub - w przypadku gdy oświadczenie o zgodności powoduje niepewność - od producenta dowód, w tym raport z badań), stwierdzający, że dany pojazd, którego VIN musi być określony, spełnia co najmniej jedno z alternatywnych wymagań np. wymaganiami FMVSS USA lub Japonii JSRRV lub normami CISPR i SAE lub równoważnymi przepisami krajowymi.

Zgodnie z art. 44 Rozporządzenia ramowego państwa członkowskie zezwalają na wprowadzenie do obrotu, rejestrację lub dopuszczenie pojazdów z ważnym świadectwem unijnego indywidualnego dopuszczenia pojazdu.