W którym momencie należy ująć w kosztach podatkowych wydatki związane z udzieleniem patentów?

Spółka komandytowo-akcyjna złożyła zgłoszenia dwóch wynalazków do urzędu patentowego w celu udzielenia patentów. Za ww. zgłoszenia spółka zapłaciła opłatę urzędową za każde zgłoszenie po 550 zł oraz opłaciła opłatę skarbową po 20 zł od dwóch pełnomocnictw dla rzecznika patentowego. Za opracowanie dokumentacji zgłoszeniowej rzecznika patentowego spółka zapłaciła około 5000 zł. Twórcą wynalazku jest akcjonariusz spółki, osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, który nie otrzymał żadnego wynagrodzenia

Pytanie:
Czy wymienione opłaty: skarbowa, urzędowa spółka winna księgować w koszty w dacie poniesienia?
Czy z chwilą otrzymania decyzji o udzieleniu patentów te kwoty będą wartością niematerialno-prawną?
Czy koszty opracowania zgłoszenia księgować w dacie poniesienia?
Odpowiedź:
Poniesione przez spółkę wydatki związane z udzieleniem patentów na wynalazki stanowią podatkowe koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.

Uzasadnienie:
U podatników prowadzących księgi rachunkowe (w tym – jak się przyjmuje - u wspólników spółek komandytowo-akcyjnych) koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (zob. art. 22 ust. 5c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.).
Przepis ten dotyczy również wskazanych w pytaniu kosztów poniesionych w związku ze zgłoszeniem wynalazków do Urzędu Patentowego celem uzyskania patentu. Nie są to koszty bezpośrednio związane z przychodami, a zatem zgodnie z przytoczonym przepisie stanowią one koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, a więc w dniu, na który koszty te zostaną ujęte w księgach rachunkowych (zaksięgowane) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) lub na podstawie innego dowodu (zob. art. 22 ust. 5d u.p.d.o.f.).
Wydatki powyższe nie składają się przy tym na wartość początkową wartości niematerialnej i prawnej, gdyż nie są wartościami niematerialnymi i prawnymi wartości i prawa wytworzone przez podatników (zob. art. 22b ust. 1 u.p.d.o.f.). Uzyskanie zaś ochrony patentowej prowadzi do nabycia prawa do patentu nie w drodze jego nabycia, lecz wytworzenia. Odpowiednie zastosowanie ma wydana na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 listopada 2012 r., IBPBI/2/423-1065/12/MS, w której czytamy, że "prawa do patentu, "wytworzone we własnym zakresie" nie stanowią wartości niematerialnych i prawnych w świetle art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tym samym nie podlegają amortyzacji. Jak już wskazano samo ujęcie prawa ochronnego do patentu w zamkniętym katalogu wartości niematerialnych i prawnych, zawartym w art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie przesądza o kwalifikacji każdego takiego prawa do wartości niematerialnych i prawnych. Aby bowiem uznać, iż dane prawo stanowi wartość niematerialną i prawną (co umożliwia jego amortyzację), niezbędne jest, aby spełniało ono pozostałe warunki wymienione w art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym w szczególności, aby zostało nabyte, a nie "wytworzone" przez podatnika. Reasumując, wydatki związane z opisanymi we wniosku działaniami spełniają przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem mogą stanowić koszty uzyskania przychodów".
[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 I 2018 r.]