W tym roku kolejne środki unijne zostaną przeznaczone na rozwój przedsiębiorczości w Polsce. Jednak konkursów będzie mniej niż w ostatnich latach, ponieważ perspektywa finansowa 2014-2020 zbliża się do końca. Dotacje przewidziane są w ramach PO Inteligentny Rozwój, PO Polska Wschodnia czy PO Wiedza Edukacja Rozwój. Wsparcie będzie można uzyskać też z Funduszy Norweskich i EOG. Potencjalni wnioskodawcy powinni liczyć się z tym, że w przyszłym roku nastąpi znaczny przestój w dostępie do środków zewnętrznych.

 

PO Inteligentny Rozwój - fundusze na badania

W ub.r. w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 podpisano łącznie 2028 umów na kwotę prawie 4,9 mld zł. Tym samym od początku jego realizacji zakontraktowano w sumie blisko 29,4 mld zł. W 2020 roku w ramach PO IR  planowanych jest do uruchomienia 13 konkursów, związanych z rozwojem przedsiębiorczości, na łączną wartość alokacji co najmniej 3,5 mld złotych. W harmonogramie znajdują się jeszcze 4 nabory, dla których wysokość zostanie określona w terminie późniejszym.

– Ostatni rok programowania jest okresem, w którym odbywa się najmniej konkursów, a fundusze są już w dużej części zakontraktowane. Wynika to z zasady n+3, tzn. środki z perspektywy 2014-2020 muszą zostać wydatkowane i rozliczone maksymalnie do 2023 roku. Dlatego w br. naborów jest mniej niż w latach poprzednich. To powoduje większą konkurencję wśród wnioskodawców i potencjalnych wykonawców. Taka sytuacja może przełożyć się również na wysoką jakość projektów – wyjaśnia Łukasz Klimek z Departamentu Zarządzania Projektami w DGA S.A.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju zamierza przeprowadzić 3 konkursy w tzw. szybkiej ścieżce (poddziałanie 1.1.1 POIR), wspierającej prowadzenie prac B+R przez przedsiębiorstwa. One przewidziane są na łączną kwotę ponad 1 mld złotych (ogłoszenie z 7 stycznia br, nabór rozpocznie się od 7 lutego). Plany zakładają po 1 naborze w ramach poddziałania wspierającego strategiczne programy badawcze dla gospodarki (poddziałanie 4.1.1 - alokacja 155,5 mln złotych). W zakresie projektów aplikacyjnych (poddziałanie 4.1.4) wartość alokacji na konkurs zostanie określona w późniejszym terminie.

– Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości planuje przeprowadzić jeden konkurs w ramach poddziałania 2.3.5 wspierającego design dla przedsiębiorców oraz w zakresie 2.3.6 – Grantów na Eurogranty, z alokacją 5 mln złotych. Ponadto, w ramach poddziałania 3.2.1 – Badania na rynek, planowane są 3 konkursy na łączną kwotę 750 mln złotych. Natomiast w ramach poddziałania 3.3.3, wsparcia MŚP w promocji marek produktowych – Go to Brand –  przewidziany jest 1 konkurs na kwotę 300 mln złotych – informuje Zbigniew Przybysz z biura komunikacji Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

Zdaniem Joanny Juszczyszyn-Klimek, dyrektor Departamentu Zarządzania Projektami w DGA S.A., warto zwrócić uwagę na Granty na Eurogranty. Celem konkursu jest bowiem sfinansowanie kosztów przygotowania projektu planowanego do realizacji w ramach jednego z programów Unii Europejskiej, w szczególności – Horyzont 2020, COSME, Kreatywna Europa, LIFE. Przedsiębiorcy będą mogli więc sfinansować usługi doradcze, związane z przygotowaniem dokumentacji aplikacyjnej, tłumaczenia, przygotowanie spotkań związanych z organizacją partnerstwa zagranicznego. Według eksperta, przedsiębiorcy docenią to, że wkład własny firmy nie jest wymagany i wynosi 0 procent.

– Instytucja Zarządzająca POIR planuje przeprowadzić 1 konkurs na kwotę alokacji 350 mln złotych w ramach poddziałania wspierającego inwestycje w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw. Z kolei oferta Banku Gospodarstwa Krajowego obejmuje 1 nabór na kwotę 350 mln złotych w poddziałaniu 3.2.2, Kredyt na innowacje technologiczne – dodaje Zbigniew Przybysz.

PO Polska Wschodnia wspiera startupy i innowacje

Wsparcie na rzecz rozwoju przedsiębiorstw jest oferowane w ramach osi I Programu „Przedsiębiorcza Polska Wschodnia”. Od początku realizacji z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 udzielono firmom ponad 1000 dotacji. Wartość przekazanego dofinansowania przekroczyła 1,5 mld złotych. W 2019 roku zostały ogłoszone nabory do sześciu konkursów w ramach poddziałań POPW skierowanych na wsparcie przedsiębiorczości. Wówczas podpisano z przedsiębiorcami około 320 umów o dofinansowanie projektów o wartości ogółem wynoszącej nieco ponad 1 mld złotych, w tym dofinansowanie UE (EFRR) blisko 600 mln złotych. Wszystkie nabory organizowała Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

– Obok toczących się jeszcze naborów uruchomionych w 2019 roku, do końca tego roku zostaną ogłoszone nowe cztery konkursy dla przedsiębiorców w ramach POPW. Firmy będą mogły starać się łącznie o blisko 400 mln złotych na dofinansowanie swoich projektów. Liczba ostatecznie przyznanych dotacji będzie zależała od wyników oceny wniosków. Wszystkie konkursy są organizowane przez PARP – podkreśla ekspert z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

185 mln złotych wyniesie budżet konkursu Rozwój startupów w Polsce Wschodniej (poddziałanie 1.1.2.), do którego będzie można składać wnioski od 1 października br. Z kolei na Internacjonalizację MŚP (działanie 1.2.) przewidzianych jest 50 mln złotych. Zaplanowane są dwie rundy naborów, pierwsza – od 7 kwietnia, druga – od 4 sierpnia. Natomiast 150 mln złotych przygotowano na Wdrażanie innowacji przez MŚP (poddziałanie 1.3.1.). W tym przypadku chętni będą mogli się zgłaszać od 25 sierpnia. Ponadto 5 mln złotych wydzielono na pierwszy etap Wzoru na konkurencję (działanie 1.4.) – audyt wzorniczy . Wnioski będą przyjmowane od grudnia br.

Biorąc pod uwagę zdiagnozowane wyzwania i potencjały Polski Wschodniej, głównym celem interwencji Programu w latach 2014-2020 był wzrost konkurencyjności i innowacyjności makroregionu. On miał być osiągnięty poprzez koncentrację wsparcia m.in. na stymulowaniu i wzmacnianiu innowacyjności w sektorze MŚP. Zaplanowane konkursy jak najbardziej wpisują się w ten kierunek – mówi Joanna Juszczyszyn-Klimek.

PO Wiedza Edukacja Rozwój dla rozpoczynających działalność gospodarczą

W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój dotacje na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej mogą otrzymać osoby młode do 29. roku życia. Do tej pory takie wsparcie uzyskało 68 460 wnioskodawców. Od 2020 roku Ministerstwo wprowadza zmiany w ramach PO WER i przewiduje realizację wyodrębnionych projektów ukierunkowanych wyłącznie na wsparcie z zakresu przedsiębiorczości.

– Wydzielenie projektów na zakładanie własnej działalności o szerszym przedmiocie jest w naszej ocenie bardzo korzystne. Można przewidywać, że przystąpią do niego osoby, które podjęły przynajmniej wstępną decyzję o tym, że chcą zostać przedsiębiorcami. Można więc przyjąć, że będą miały co najmniej podstawową wiedzę w tym zakresie. Z naszego doświadczenia wynika, że istotny dla takiej grupy jest udział nie tyle nawet w szkoleniach, ale doradztwo i mentoring od osób działających w biznesie, możliwość spotkania z przedsiębiorcami i uzyskanie od nich konkretnych porad i praktycznego wsparcia – stwierdza Anna Szymańska, wiceprezes zarządu DGA S.A.

Osoby młode będą mogły starać się o dotacje na założenie własnej działalności gospodarczej w wysokości 23 050 złotych. Objęte zostaną również szkoleniami, dzięki którym zdobędą wiedzę i umiejętności niezbędne do podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto będą mogły otrzymać dodatkową pomoc w postaci wsparcia pomostowego wypłacanego przez okres 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia własnej firmy.

– Z naszego doświadczenia wynika, że jest to  kwota wystarczająca na rozpoczęcie działalności. Młodzi ludzie są w stanie w ramach tej puli zorganizować najważniejsze elementy biznesu, w tym małe inwestycje i remonty. Dodatkowo tego rodzaju wsparcie pomaga w opłatach na ubezpieczenia społeczne, księgowość i inne wydatki niezbędne do prowadzenia działalności przez kolejne miesiące. W naszej opinii, ważny jest też przynajmniej symboliczny wkład własny, który powinien być wniesiony przez przyszłego przedsiębiorcę. Nie stanowi on bariery, a wręcz motywuje do większego zaangażowania i utrzymania biznesu – komentuje Anna Szymańska.

Wsparcie będzie miało charakter regionalny i za wybór projektów będą odpowiedzialne Wojewódzkie Urzędy Pracy (WUP). Zgodnie z planami przedstawionymi przez WUP-y, pierwsze konkursy ruszą już w kwietniu 2020 r. Na ten cel w całym kraju przeznaczone zostanie blisko 205 mln złotych.

– Ponadto działania na rzecz wspierania przedsiębiorczości, głównie w mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach (MMŚP), są realizowane w PO WER przez PARP. W zeszłym roku na ten cel zaplanowano 57 mln złotych. Na 2020 rok przewidziane jest rozpoczęcie realizacji dwóch projektów konkursowych, w tym Akademia Menadżera MMŚP 2 z alokacją 56 mln złotych oraz Kompetencje dla sektorów z kwotą 123 mln złotych. Projekty PARP z reguły trwają co najmniej 24 miesiące, a zatem środki na poszczególne konkursy nie będą wydatkowane wyłącznie w jednym roku – tłumaczy Zbigniew Przybysz z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

 

Fundusze norweskie to dodatkowe szanse na wsparcie

Na wnioskodawców czeka również III Edycja Funduszy Norweskich i EOG. W 2019 roku nabór na kwotę 93,7 mln euro dedykowany w całości przedsiębiorcom ogłoszony został w ramach Programu „Rozwój przedsiębiorczości i Innowacje”, finansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021 i zarządzanego przez PARP (jako Operatora Programu). Dofinansowanie może być przeznaczone na opracowanie, wdrożenie i komercjalizację innowacyjnych technologii, rozwiązań, procesów, produktów (towarów lub usług).

Wnioski będą przyjmowane od 7 stycznia do 31 marca 2020 roku. One powinny kwalifikować się do co najmniej jednego obszaru tematycznego, tj. technologie przyjazne środowisku (green industry innovation), innowacje w obszarze wód morskich i śródlądowych (blue growth) oraz technologie poprawiające jakość życia (welfare technologies) – zaznacza ekspert z biura komunikacji MFiPR.

Przedsiębiorcy znaleźli się również w grupie kwalifikowalnych wnioskodawców w naborach ogłoszonych w Programie „Badania" przez NCBiR, na które przewidziano kwotę 61,5 mln euro. Mogą też uczestniczyć w Programie „Kultura" MKiDN, na który przewidziano kwotę 3,7 mln euro, a w dalszej perspektywie planuje się także drugi nabór o wartości 4,9 mln euro. W 2020 roku wsparcie dostępne będzie także w naborach planowanych przez Ministerstwo Klimatu w Programie „Środowisko", o łącznej kwocie 88 mln euro.

– Perspektywa funduszy europejskich na lata 2014-2020 się kończy. Widać to w harmonogramach wszystkich programów operacyjnych. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że w 2021 roku nie będzie konkursów. Polska poczeka na kolejną pulę funduszy unijnych na lata 2021-2027. W tym czasie instytucje zarządzające będą przygotowywać się do swoich ról. Dlatego przedsiębiorcy muszą liczyć się z tym, że nastąpi przestój w dostępie do środków zewnętrznych. Tak to bywało we wcześniejszych latach, pomiędzy jedną a drugą perspektywą finansową – podsumowuje dyrektor Departamentu Zarządzania Projektami w DGA S.A.