Miejsce położenia nieruchomości; status nabywcy usługi
Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia nieruchomości. Innymi słowy – podatek trafia do budżetu kraju położenia nieruchomości, i to niezależnie od tego, dla jakiego podmiotu są one wykonywane oraz gdzie znajduje się siedziba usługodawcy czy usługobiorcy.

Przykład 1
Polska firma jest zarejestrowana jako podatnik VAT w Polsce, natomiast nie jest zarejestrowana do celów podatku od wartości dodanej w Niemczech, gdzie świadczy usługi budowlane.
Świadcząc usługi na rzecz firm niemieckich – stosujemy zasadę odwróconego obciążenia. Natomiast w przypadku świadczenia usług na rzecz osób prywatnych (konsumentów) – wystawiamy fakturę z polskim VAT i opodatkowujemy świadczenie usług w Polsce. Czy postępujemy prawidłowo?

Usługi związane z nieruchomościami w opisywanym przypadku nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na terytorium Polski. Miejscem świadczenia (i opodatkowania) są bowiem Niemcy.
W przypadku świadczenia usług na rzecz firm - zasady opodatkowania usług budowlanych podlegają regulacjom kraju, w którym znajduje się miejsce położenia nieruchomości. W związku z tym przepisy danego państwa członkowskiego określają, który podmiot jest obowiązany do rozliczenia podatku VAT i w sytuacji, gdy zobowiązanym do zapłaty podatku jest usługobiorca, to polski podatnik winien wystawić fakturę za wykonane usługi, która będzie zawierać wyrazy: „odwrotne obciążenie”.

Natomiast w przypadku świadczenia usług budowlanych poza terytorium Polski na rzecz osób nieprowadzących działalności (niepodatnicy) –również należy zastosować się do przepisów kraju położenia nieruchomości, w tym – to tam ewentualnie zarejestrować się (to przepisy danego kraju określają np. kwestię zwolnienia ze względu na wysokość obrotu itp.).
Zatem ani polskie przepisy dotyczące samego opodatkowania, ani fakturowania – nie znajdą zastosowania.
Należy mieć na uwadze również i tę kwestię, że świadczenie usług budowlanych na potrzeby prywatne zagranicznego przedsiębiorcy należałoby potraktować jako świadczenie usług na rzecz niepodatnika (konsumenta).

WAŻNE!
Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości. 

Czytaj: Usługi budowlane świadczone w innych państwach UE - rozliczenie VAT na przykładach >>>