Przedsiębiorca, który nabył prawo do zasiłku macierzyńskiego powinien wyrejestrować się z ubezpieczeń

Jakie dokumenty rejestracyjne oraz rozliczeniowe powinna złożyć do ZUS osoba, która nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu działalności gospodarczej?Osoba ta nie zatrudnia pracowników oraz nie będzie w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego wykonywać działalności gospodarczej.

Odpowiedź: jeżeli w dniu nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego przedsiębiorca zaprzestaje wykonywania pozarolniczej gospodarczej powinien wyrejestrować się z ubezpieczeń przy wykorzystaniu formularzu ZUS ZWUA. Jeżeli wyrejestrowanie następuje w trakcie miesiąca, a przedsiębiorca opłaca składki od najniższej podstawy wymiaru, za ten miesiąc powinien złożyć w ZUS deklarację rozliczeniową ZUS DRA.

Uzasadnienie: nabycie przez przedsiębiorcę prawa do zasiłku macierzyńskiego sprawia, że pozarolnicza działalność gospodarczej przestaje być tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i stanowi jedynie tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych stanowi pobieranie zasiłku macierzyńskiego - art. 9 ust. 1c ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z. Każda osoba, w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczeń społecznych, podlega wyrejestrowaniu z tych ubezpieczeń. Zgłoszenie wyrejestrowania płatnik składek dokonuje przekazując do ZUS odpowiednio wypełniony formularz ZUS ZWUA, w terminie 7 dni od daty zaistnienia tego faktu (art. 36 ust. 11 u.s.u.s.). Zastrzec jednocześnie trzeba, że jeżeli nastąpił jedynie zmiana rodzajów ubezpieczeń, którym podlega ubezpieczony np. ubezpieczony przestał podlegać ubezpieczeniom społecznym, ale nadal podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, nieodzowne jest „przerejestrowanie” ubezpieczonego. Mianowicie w pierwszym rzędzie należy wyrejestrować go z wszystkich, dotychczasowych ubezpieczeń przy pomocy formularza ZUS ZWUA, a następnie zgłosić go do ubezpieczeń, którym aktualnie podlega przy pomocy formularza ZUS ZUA albo ZUS ZZA (art. 36 ust. 14 u.s.u.s.).

Tym samym, jeżeli w dniu, w którym przedsiębiorca nabył prawo do zasiłku chorobowego, zaprzestaje on wykonywać pozarolniczą działalność gospodarczą powinien wyrejestrować się w ZUS z dotychczasowych ubezpieczeń składając formularz ZUS ZWUA. Przedsiębiorca nie musi natomiast wyrejestrować się w ZUS jako płatnik składek, składając formularz ZUS ZFA (art. 43 ust. 5a u.s.u.s. oraz art. 25 ust. 5 pkt 3 i art. 28 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 672 z późn. zm.). Zgłoszenie faktu zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej powoduje, że taka informacja jest następnie przekazywana do ZUS. ZUS na podstawie otrzymanych z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej informacji o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę sporządza za niego formularz ZUS ZFA. Przedsiębiorca, który rozlicza i opłaca składki tylko i wyłącznie za siebie, składa w ZUS tylko deklarację rozliczeniową ZUS DRA (art. 47 ust. 2 u.s.u.s.). Przedsiębiorca nie ma obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej za kolejne miesiące (tj. miesiące następujące po miesiącu, w trakcie którego została rozpoczęta pozarolnicza działalność gospodarcza oraz kolejny pełnym miesiąc następujący po tym miesiącu), jeżeli nic się nie zmienia w stosunku do danych wykazanych w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA złożonej za poprzedni miesiąc bądź jedyna zmiana w stosunku do poprzedniego miesiąca wynika jedynie ze zmiany minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i/lub minimalnej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (art. 47 ust. 2a – 2c u.s.u.s.). Tym samym, jeżeli wyrejestrowanie z ubezpieczeń przedsiębiorcy następuje w trakcie miesiąca, a przedsiębiorca opłacał składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od najniższych podstaw wymiaru, za ten miesiąc należy również złożyć w ZUS deklarację rozliczeniową ZUS DRA.

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Kompasu Księgowo-Kadrowego.