Odpowiedź:
Pracodawca może zakupić pracownikom wykonującym pracę na otwartej przestrzeni posiłki profilaktyczne w postaci gotowych dań w słoikach, które pracownik będzie musiał jedynie podgrzać w zakładowej stołówce.
To czy takie gotowe danie będzie posiadało wartości odżywcze wymagane w przepisach bhp (50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów, 15% białek oraz wartość kaloryczną około 1000 kcal), będzie uzależnione od ich składu oraz ilości, dlatego też na podstawie przedstawionych informacji nie można jednoznacznie stwierdzić, czy takie danie spełni powyższe normy.
Uzasadnienie:
Stosownie do postanowień art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
Szczegółowe zasady wydawania posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. z 1996 r. Nr 60, poz. 279) – dalej r.p.p.n.
W myśl § 3 r.p.p.n., pracodawca jest obowiązany zapewnić posiłki pracownikom wykonującym prace:
1) związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8375 kJ) u mężczyzn i powyżej 1100 kcal (4605 kJ) u kobiet,
2) związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10oC lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25oC,
3) związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym; za okres zimowy uważa się okres od dnia 1 listopada do dnia 31 marca,
4) pod ziemią,
5) związane z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych.
Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, oraz szczegółowe zasady ich wydawania, zgodnie z § 5 r.p.p.n., ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – pracodawca po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.
Zgodnie z przepisami § 2 r.p.p.n., powyższe posiłki powinny być wydawane w formie jednego dania gorącego i zawierać około 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów, 15% białek oraz posiadać wartość kaloryczną około 1000 kcal. Jeżeli jednak pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:
1) korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
2) przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.
W związku z powyższym dopuszczalne jest, aby pracodawca zakupił pracownikom wykonującym pracę na otwartej przestrzeni posiłki profilaktyczne w postaci gotowych dań w słoikach, które pracownicy ci będą musieli jedynie podgrzać w zakładowej stołówce.
Należy jednak pamiętać, że pracodawca powinien zapewnić zachowanie odpowiednich warunków higieniczno-sanitarnych do spożywania omawianych posiłków (§ 7 r.p.p.n.), które powinny być wydawane w naturze (pracownikom nie przysługuje za nie ekwiwalent pieniężny, zgodnie z § 8 r.p.p.n.).