Sposób ustalania i wnoszenia opłat za oddanie nieruchomości w trwały zarząd
Stawkę procentową opłaty rocznej ustala właściwy organ w przedziale od 0,1% do 1% ceny nieruchomości, w zależności od celu na jaki nieruchomość została oddana w trwały zarząd. Wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu wynosi:
– za nieruchomości oddane na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, w tym ochrony przeciwpożarowej – 0,1% ceny,
– za nieruchomości oddane na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów publicznych, działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, a także na siedziby organów władzy i administracji państwowej niewymienionych w art. 60 u.g.n. – 0,3% ceny,
– za pozostałe nieruchomości – 1% ceny.
Jeżeli nieruchomość oddana w trwały zarząd jest wykorzystywana na więcej niż jeden cel, stawkę procentową opłaty rocznej przyjmuje się dla tego celu, który w decyzji o oddaniu w trwały zarząd został określony jako podstawowy.
Opłaty roczne uiszcza się przez cały okres trwałego zarządu, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. W pierwszym roku po ustanowieniu trwałego zarządu opłatę roczną uiszcza się najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym decyzja o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd stała się ostateczna. Opłatę tę ustala się proporcjonalnie w stosunku do pozostałego do wykorzystania w danym roku okresu trwałego zarządu i uiszcza się najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym decyzja o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd stała się ostateczna. Decyzją ostateczną jest decyzja, od której nie przysługuje odwołanie (art. 16 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) - dalej k.p.a.).
Sposób wnoszenia opłat za oddanie nieruchomości w trwały zarząd został więc uregulowany na podobnych zasadach, jak sposób wnoszenia opłat z tytułu oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Istotna różnica polega jednak na tym, że za oddanie nieruchomości w trwały zarząd pobiera się tylko jeden rodzaj opłat, a mianowicie opłaty roczne, nie pobiera się natomiast pierwszej opłaty.
Właściwy organ, na wniosek jednostki organizacyjnej złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu uiszczenia opłaty rocznej, może ustalić inny termin zapłaty opłaty rocznej, nie przekraczający danego roku kalendarzowego.
Zwolnienia z obowiązku wnoszenia opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
Nie pobiera się opłat rocznych za nieruchomości oddane w trwały zarząd pod drogi publiczne, parki, zieleńce, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, parki narodowe oraz rezerwaty przyrody. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) wyróżnia, ze względu na funkcje w sieci drogowej, następujące kategorie dróg publicznych:
– krajowe,
– wojewódzkie,
– powiatowe,
– gminne.
Drogi do poszczególnych kategorii dróg zalicza się według następujących zasad:
1) do kategorii dróg krajowych – w drodze rozporządzenia w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw administracji publicznej, spraw wewnętrznych oraz obrony narodowej, po zasięgnięciu opinii właściwych sejmików województw, a w miastach na prawach powiatu – opinii rad miast,
2) do kategorii dróg wojewódzkich – w drodze uchwały sejmiku województwa wydanej w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw transportu oraz obrony narodowej,
3) do kategorii dróg powiatowych – w drodze uchwały rady powiatu wydanej w
porozumieniu z zarządem województwa i po zasięgnięciu opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin, na obszarze których przebiega droga, oraz po zasięgnięciu opinii zarządów sąsiednich powiatów, a w miastach na prawach powiatu opinii prezydentów miast,
4) do kategorii dróg gminnych – w drodze uchwały rady gminy wydanej po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu.
Zmiana stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
Jeżeli po oddaniu nieruchomości w trwały zarząd nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się stosownie do zmienionego sposobu korzystania. Zasady zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu zostały określone analogicznie jak przy zmianie stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Z uwagi jedynie na różny tryb ustanawiania użytkowania wieczystego i trwałego zarządu, zmiana stawki procentowej w przypadku trwałego zarządu następuje w drodze decyzji administracyjnej właściwego organu. Przepis art. 84 ust. 2 u.g.n. nie stanowi jednak samodzielnej podstawy do wydania w trybie zwykłym kodeksu postępowania administracyjnego decyzji o zmianie stawki procentowej opłaty rocznej za nieruchomości oddane w trwały zarząd. W sytuacji bowiem, gdy trwały zarząd ustanawia się w drodze decyzji, która w szczególności zawiera określenie celu, na jaki nieruchomość została oddana i opłatę z tytułu trwałego zarządu, niezbędna jest zmiana tej decyzji polegająca na zmianie celu, jaki został w decyzji ustanawiającej trwały zarząd określony, a w konsekwencji również na zmianie opłaty rocznej. W decyzji tej następuje więc nie tyle zmiana stawki procentowej, co zmiana celu, na który nieruchomość została oddana w trwały zarząd. Zmiana celu powoduje w konsekwencji zmianę stawki procentowej i tym samym zmianę opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu. Decyzja powyższa powinna być wydana w nawiązaniu do art. 163 k.p.a., jako decyzja zmieniająca decyzję ustanawiającą trwały zarząd. W przeciwnym razie w obrocie prawnym funkcjonowałyby dwa sprzeczne ze sobą rozstrzygnięcia tej samej sprawy. Wydanie natomiast nowej decyzji w tej samej sprawie bez wzruszenia poprzedniej, stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności drugiej decyzji (art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a.).
Przepis art. 84 ust. 2 u.g.n. sugeruje, że zmiana stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu nieruchomości jest uzależniona od trwałej zmiany sposobu korzystania z tej nieruchomości. Ustawodawca w tym przepisie posłużył się analogią z art. 73 ust. 2 u.g.n. odnoszącego się do zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, nie uwzględniając różnic w treści użytkowania wieczystego i trwałego zarządu. W umowie o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste ustala się m.in. sposób korzystania z nieruchomości, stosownie do art. 236 i 239 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). (art. 29 ust. 1 u.g.n.). Decyzja o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd określa natomiast cel, na który nieruchomość jest oddawana w trwały zarząd oraz sposób jej zagospodarowania. Tak więc już sam zamiar zmiany tego celu oraz sposobu zagospodarowania nieruchomości powinien skutkować wnioskiem jednostki organizacyjnej posiadającej nieruchomość w trwałym zarządzie o zmianę decyzji ustanawiającej trwały zarząd w tej części, a w konsekwencji również w części ustalającej opłaty roczne z tytułu trwałego zarządu. Zmiana natomiast sposobu wykorzystywania tej nieruchomości bez wcześniejszej odpowiedniej zmiany decyzji ustanawiającej trwały zarząd, może spowodować wydanie decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu, z uwagi na niezagospodarowanie nieruchomości zgodnie z decyzją, albo stwierdzenie, że nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji ustanawiającej trwały zarząd (art. 46 ust. 2 pkt 1 i 6 u.g.n.).
4. Podwyższenie stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
W art. 83 ust. 2 pkt 1 i 2 u.g.n. określono preferencyjne stawki procentowe w odniesieniu do wymienionych tam celów, które nie mają charakteru działalności zarobkowej. Stawkę procentową opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu nieruchomości oddanych w innym niż wymienione w tych przepisach celu, określono w wysokości 1% (art. 83 ust. 2 pkt 3 u.g.n.). Ponieważ jednak odnosi się ona do różnego rodzaju celów, dla których nie byłoby uzasadnione zastosowanie jednolitej stawki procentowej lub stawka ta byłaby za niska w stosunku do charakteru celu wykorzystania nieruchomości, art. 86 u.g.n. umożliwia podwyższenie 1% stawki ustawowej. Następuje ono w drodze zarządzenia wojewody w stosunku do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub uchwały odpowiedniej rady lub sejmiku w stosunku do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego. Zarówno zarządzenie, jak i uchwały wskazanych organów są aktami prawa miejscowego wydawanymi na postawie i w granicach upoważnienia zawartego w art. 86 u.g.n. Mogą stanowić podstawę podwyższenia stawki procentowej opłaty rocznej, pod warunkiem że wejdą w życie przed oddaniem nieruchomości w trwały zarząd. Mają więc charakter przepisów powszechnie obowiązujących na danym terenie, dotyczących generalnie określonych adresatów. Prawo miejscowe jest integralną częścią obowiązującego w państwie systemu prawa.
5. Aktualizacja opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu
Opłaty roczne z tytułu trwałego zarządu nieruchomości, których podstawą ustalenia są ceny tych nieruchomości, mogą być aktualizowane na skutek zmiany ich wartości, według dotychczasowej stawki procentowej, nie częściej niż raz w roku. Wartość nieruchomości jest określana przez rzeczoznawców majątkowych na dzień aktualizacji opłaty. Podstawą zmiany ceny i aktualizacji opłaty rocznej za zarząd nie może być zmiana wartości nieruchomości związana z wybudowaniem na tej nieruchomości nowych budynków i urządzeń, a także dokonaniem ulepszeń wartości budynków otrzymanych w zarząd (art. 88 u.g.n.).
Aktualizacja wysokości opłaty rocznej następuje w drodze decyzji administracyjnej, wydanej na podstawie art. 87 ust. 3 u.g.n. w związku z art. 163 k.p.a. Nowa wysokość opłaty rocznej obowiązuje natomiast począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym decyzja stała się ostateczna (art. 87 ust. 3 u.g.n.). Przy aktualizacji opłaty, na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a opłatą zaktualizowaną, zalicza się wartość nakładów poniesionych przez jednostkę organizacyjną, po dniu dokonania ostatniej aktualizacji, na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej.
6. Sposób określania wartości nieruchomości jako podstawy ustalenia opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu
Ustawa o gospodarce nieruchomościami nie przewiduje zróżnicowania co do podstawy określenia opłaty z tytułu trwałego zarządu gruntem w zależności od trybu jego nabycia. W razie nabycia trwałego zarządu z mocy prawa, opłaty roczne ustala właściwy organ w drodze decyzji. Opłaty tej nie pobiera się jednak za rok, w którym nastąpiło nabycie z mocy prawa trwałego zarządu.
Opłatę roczną ustala się według stawki procentowej od ceny nieruchomości, która nie może być niższa niż jej wartość. Oznacza to, że zarówno przy oddaniu nieruchomości w trwały zarząd w drodze decyzji, jak i przy uzyskaniu trwałego zarządu z tytułu nabycia nieruchomości w trybie art. 17 u.g.n. oraz przekazaniu trwałego zarządu nieruchomości przez jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej na wniosek innej jednostki organizacyjnej, opłata z tytułu nabycia trwałego zarządu ustalana jest jednolicie od wartości gruntu i od wartości znajdujących się na nim budynków, lokali i innych urządzeń. Jeżeli jednak jednostka organizacyjna wybudowała budynki i inne urządzenia trwale związane z gruntem na nieruchomości oddanej w trwały zarząd, ich wartości nie uwzględnia się w cenie nieruchomości będącej podstawą do ustalenia opłat z tytułu trwałego zarządu. Powyższa zasada odnosi się również do przypadku nabycia budynków i innych urządzeń w związku z nabyciem nieruchomości na własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i uzyskaniem do tej nieruchomości trwałego zarządu. Zasada ta dotyczy także przekazania trwałego zarządu nieruchomości między jednostkami organizacyjnymi, jeżeli dokonały one między sobą rozliczenia z tytułu nakładów na nieruchomość poniesionych na zabudowę, odbudowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont obiektu budowlanego (art. 90 ust. 4 u.g.n.).
W cenie nieruchomości będącej podstawą do ustalenia opłat z tytułu trwałego zarządu nie uwzględnia się nakładów poniesionych na zabudowę, odbudowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont obiektu budowlanego położonego na tej nieruchomości.
(...)
Jerzy Siegień
Stawkę procentową opłaty rocznej ustala właściwy organ w przedziale od 0,1% do 1% ceny nieruchomości, w zależności od celu na jaki nieruchomość została oddana w trwały zarząd. Wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu wynosi:
– za nieruchomości oddane na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, w tym ochrony przeciwpożarowej – 0,1% ceny,
– za nieruchomości oddane na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów publicznych, działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, a także na siedziby organów władzy i administracji państwowej niewymienionych w art. 60 u.g.n. – 0,3% ceny,
– za pozostałe nieruchomości – 1% ceny.
Jeżeli nieruchomość oddana w trwały zarząd jest wykorzystywana na więcej niż jeden cel, stawkę procentową opłaty rocznej przyjmuje się dla tego celu, który w decyzji o oddaniu w trwały zarząd został określony jako podstawowy.
Opłaty roczne uiszcza się przez cały okres trwałego zarządu, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. W pierwszym roku po ustanowieniu trwałego zarządu opłatę roczną uiszcza się najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym decyzja o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd stała się ostateczna. Opłatę tę ustala się proporcjonalnie w stosunku do pozostałego do wykorzystania w danym roku okresu trwałego zarządu i uiszcza się najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym decyzja o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd stała się ostateczna. Decyzją ostateczną jest decyzja, od której nie przysługuje odwołanie (art. 16 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) - dalej k.p.a.).
Sposób wnoszenia opłat za oddanie nieruchomości w trwały zarząd został więc uregulowany na podobnych zasadach, jak sposób wnoszenia opłat z tytułu oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Istotna różnica polega jednak na tym, że za oddanie nieruchomości w trwały zarząd pobiera się tylko jeden rodzaj opłat, a mianowicie opłaty roczne, nie pobiera się natomiast pierwszej opłaty.
Właściwy organ, na wniosek jednostki organizacyjnej złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu uiszczenia opłaty rocznej, może ustalić inny termin zapłaty opłaty rocznej, nie przekraczający danego roku kalendarzowego.
Zwolnienia z obowiązku wnoszenia opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
Nie pobiera się opłat rocznych za nieruchomości oddane w trwały zarząd pod drogi publiczne, parki, zieleńce, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, parki narodowe oraz rezerwaty przyrody. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) wyróżnia, ze względu na funkcje w sieci drogowej, następujące kategorie dróg publicznych:
– krajowe,
– wojewódzkie,
– powiatowe,
– gminne.
Drogi do poszczególnych kategorii dróg zalicza się według następujących zasad:
1) do kategorii dróg krajowych – w drodze rozporządzenia w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw administracji publicznej, spraw wewnętrznych oraz obrony narodowej, po zasięgnięciu opinii właściwych sejmików województw, a w miastach na prawach powiatu – opinii rad miast,
2) do kategorii dróg wojewódzkich – w drodze uchwały sejmiku województwa wydanej w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw transportu oraz obrony narodowej,
3) do kategorii dróg powiatowych – w drodze uchwały rady powiatu wydanej w
porozumieniu z zarządem województwa i po zasięgnięciu opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin, na obszarze których przebiega droga, oraz po zasięgnięciu opinii zarządów sąsiednich powiatów, a w miastach na prawach powiatu opinii prezydentów miast,
4) do kategorii dróg gminnych – w drodze uchwały rady gminy wydanej po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu.
Zmiana stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
Jeżeli po oddaniu nieruchomości w trwały zarząd nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się stosownie do zmienionego sposobu korzystania. Zasady zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu zostały określone analogicznie jak przy zmianie stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Z uwagi jedynie na różny tryb ustanawiania użytkowania wieczystego i trwałego zarządu, zmiana stawki procentowej w przypadku trwałego zarządu następuje w drodze decyzji administracyjnej właściwego organu. Przepis art. 84 ust. 2 u.g.n. nie stanowi jednak samodzielnej podstawy do wydania w trybie zwykłym kodeksu postępowania administracyjnego decyzji o zmianie stawki procentowej opłaty rocznej za nieruchomości oddane w trwały zarząd. W sytuacji bowiem, gdy trwały zarząd ustanawia się w drodze decyzji, która w szczególności zawiera określenie celu, na jaki nieruchomość została oddana i opłatę z tytułu trwałego zarządu, niezbędna jest zmiana tej decyzji polegająca na zmianie celu, jaki został w decyzji ustanawiającej trwały zarząd określony, a w konsekwencji również na zmianie opłaty rocznej. W decyzji tej następuje więc nie tyle zmiana stawki procentowej, co zmiana celu, na który nieruchomość została oddana w trwały zarząd. Zmiana celu powoduje w konsekwencji zmianę stawki procentowej i tym samym zmianę opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu. Decyzja powyższa powinna być wydana w nawiązaniu do art. 163 k.p.a., jako decyzja zmieniająca decyzję ustanawiającą trwały zarząd. W przeciwnym razie w obrocie prawnym funkcjonowałyby dwa sprzeczne ze sobą rozstrzygnięcia tej samej sprawy. Wydanie natomiast nowej decyzji w tej samej sprawie bez wzruszenia poprzedniej, stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności drugiej decyzji (art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a.).
Przepis art. 84 ust. 2 u.g.n. sugeruje, że zmiana stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu nieruchomości jest uzależniona od trwałej zmiany sposobu korzystania z tej nieruchomości. Ustawodawca w tym przepisie posłużył się analogią z art. 73 ust. 2 u.g.n. odnoszącego się do zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, nie uwzględniając różnic w treści użytkowania wieczystego i trwałego zarządu. W umowie o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste ustala się m.in. sposób korzystania z nieruchomości, stosownie do art. 236 i 239 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). (art. 29 ust. 1 u.g.n.). Decyzja o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd określa natomiast cel, na który nieruchomość jest oddawana w trwały zarząd oraz sposób jej zagospodarowania. Tak więc już sam zamiar zmiany tego celu oraz sposobu zagospodarowania nieruchomości powinien skutkować wnioskiem jednostki organizacyjnej posiadającej nieruchomość w trwałym zarządzie o zmianę decyzji ustanawiającej trwały zarząd w tej części, a w konsekwencji również w części ustalającej opłaty roczne z tytułu trwałego zarządu. Zmiana natomiast sposobu wykorzystywania tej nieruchomości bez wcześniejszej odpowiedniej zmiany decyzji ustanawiającej trwały zarząd, może spowodować wydanie decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu, z uwagi na niezagospodarowanie nieruchomości zgodnie z decyzją, albo stwierdzenie, że nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji ustanawiającej trwały zarząd (art. 46 ust. 2 pkt 1 i 6 u.g.n.).
4. Podwyższenie stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
W art. 83 ust. 2 pkt 1 i 2 u.g.n. określono preferencyjne stawki procentowe w odniesieniu do wymienionych tam celów, które nie mają charakteru działalności zarobkowej. Stawkę procentową opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu nieruchomości oddanych w innym niż wymienione w tych przepisach celu, określono w wysokości 1% (art. 83 ust. 2 pkt 3 u.g.n.). Ponieważ jednak odnosi się ona do różnego rodzaju celów, dla których nie byłoby uzasadnione zastosowanie jednolitej stawki procentowej lub stawka ta byłaby za niska w stosunku do charakteru celu wykorzystania nieruchomości, art. 86 u.g.n. umożliwia podwyższenie 1% stawki ustawowej. Następuje ono w drodze zarządzenia wojewody w stosunku do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub uchwały odpowiedniej rady lub sejmiku w stosunku do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego. Zarówno zarządzenie, jak i uchwały wskazanych organów są aktami prawa miejscowego wydawanymi na postawie i w granicach upoważnienia zawartego w art. 86 u.g.n. Mogą stanowić podstawę podwyższenia stawki procentowej opłaty rocznej, pod warunkiem że wejdą w życie przed oddaniem nieruchomości w trwały zarząd. Mają więc charakter przepisów powszechnie obowiązujących na danym terenie, dotyczących generalnie określonych adresatów. Prawo miejscowe jest integralną częścią obowiązującego w państwie systemu prawa.
5. Aktualizacja opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu
Opłaty roczne z tytułu trwałego zarządu nieruchomości, których podstawą ustalenia są ceny tych nieruchomości, mogą być aktualizowane na skutek zmiany ich wartości, według dotychczasowej stawki procentowej, nie częściej niż raz w roku. Wartość nieruchomości jest określana przez rzeczoznawców majątkowych na dzień aktualizacji opłaty. Podstawą zmiany ceny i aktualizacji opłaty rocznej za zarząd nie może być zmiana wartości nieruchomości związana z wybudowaniem na tej nieruchomości nowych budynków i urządzeń, a także dokonaniem ulepszeń wartości budynków otrzymanych w zarząd (art. 88 u.g.n.).
Aktualizacja wysokości opłaty rocznej następuje w drodze decyzji administracyjnej, wydanej na podstawie art. 87 ust. 3 u.g.n. w związku z art. 163 k.p.a. Nowa wysokość opłaty rocznej obowiązuje natomiast począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym decyzja stała się ostateczna (art. 87 ust. 3 u.g.n.). Przy aktualizacji opłaty, na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a opłatą zaktualizowaną, zalicza się wartość nakładów poniesionych przez jednostkę organizacyjną, po dniu dokonania ostatniej aktualizacji, na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej.
6. Sposób określania wartości nieruchomości jako podstawy ustalenia opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu
Ustawa o gospodarce nieruchomościami nie przewiduje zróżnicowania co do podstawy określenia opłaty z tytułu trwałego zarządu gruntem w zależności od trybu jego nabycia. W razie nabycia trwałego zarządu z mocy prawa, opłaty roczne ustala właściwy organ w drodze decyzji. Opłaty tej nie pobiera się jednak za rok, w którym nastąpiło nabycie z mocy prawa trwałego zarządu.
Opłatę roczną ustala się według stawki procentowej od ceny nieruchomości, która nie może być niższa niż jej wartość. Oznacza to, że zarówno przy oddaniu nieruchomości w trwały zarząd w drodze decyzji, jak i przy uzyskaniu trwałego zarządu z tytułu nabycia nieruchomości w trybie art. 17 u.g.n. oraz przekazaniu trwałego zarządu nieruchomości przez jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej na wniosek innej jednostki organizacyjnej, opłata z tytułu nabycia trwałego zarządu ustalana jest jednolicie od wartości gruntu i od wartości znajdujących się na nim budynków, lokali i innych urządzeń. Jeżeli jednak jednostka organizacyjna wybudowała budynki i inne urządzenia trwale związane z gruntem na nieruchomości oddanej w trwały zarząd, ich wartości nie uwzględnia się w cenie nieruchomości będącej podstawą do ustalenia opłat z tytułu trwałego zarządu. Powyższa zasada odnosi się również do przypadku nabycia budynków i innych urządzeń w związku z nabyciem nieruchomości na własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i uzyskaniem do tej nieruchomości trwałego zarządu. Zasada ta dotyczy także przekazania trwałego zarządu nieruchomości między jednostkami organizacyjnymi, jeżeli dokonały one między sobą rozliczenia z tytułu nakładów na nieruchomość poniesionych na zabudowę, odbudowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont obiektu budowlanego (art. 90 ust. 4 u.g.n.).
W cenie nieruchomości będącej podstawą do ustalenia opłat z tytułu trwałego zarządu nie uwzględnia się nakładów poniesionych na zabudowę, odbudowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont obiektu budowlanego położonego na tej nieruchomości.
(...)
Jerzy Siegień