Budowy, które nie wymagają pozwolenia na budowę, na podstawie art. 29 ust. 1 Pr. bud.

Ustęp 1 art. 29 Pr. bud. składa się z dwudziestu sześciu punktów określających budowy konkretnych obiektów, które nie wymagają pozwolenia na budowę. Na szczególną uwagę zasługują:

Obiekty gospodarcze

Z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę zwolniona została budowa wymienionych w art. 29 ust. 1 pkt 1 obiektów gospodarczych, do których należą:
a) parterowe budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
b) płyty do składowania obornika,
c) szczelne zbiorniki na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25 m3,
d) naziemne silosy na materiały sypkie o pojemności do 30 m3 i wysokości nie większej niż 4,50 m,
e) suszarnie kontenerowe o powierzchni zabudowy do 21 m2;
pod warunkiem, że są one związane z produkcją rolną i uzupełniają zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej. Prawo budowlane nie zawiera definicji użytych w ww. przepisie pojęć: „zabudowa zagrodowa” i „działka siedliskowa”, które należy zatem rozumieć zgodnie z ich znaczeniem gramatycznym, co zostało potwierdzone przez NSA - Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie w wyroku z dnia 11 grudnia 2003 r., II SA/Lu 886/2002. Bez znaczenia jest natomiast czy na danej działce siedliskowej jest realizowany jeden czy też kilka tego rodzaju obiektów gospodarczych.

Altany i obiekty gospodarcze na działkach w pracowniczych ogrodach działkowych

Z wyrażonej w art. 29 ust. 1 pkt 4 woli ustawodawcy, pozwolenia na budowę nie wymaga również budowa altan i obiektów gospodarczych na działkach w pracowniczych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach i do 35 m2 poza granicami miast oraz wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich. Należy mieć jednak na uwadze, że altaną w ww. rozumieniu może być nazwany i tak traktowany tylko obiekt wybudowany z zachowaniem warunków regulaminu Pracowniczych Ogrodów Działkowych i służący do korzystania z działki znajdującej się na ich terenie. Innego rodzaju obiekty nie są altanami w rozumieniu przepisów o pracowniczych ogrodach działkowych i Prawa budowlanego (tak: Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 października 2000 r., IV SA 363/98).

Tymczasowe obiekty budowlane

Zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 pkt 12, uzyskanie pozwolenia na budowę nie jest także koniecznie w zakresie budowy tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu budowy, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w ww. zgłoszeniu. Definicję tymczasowego obiektu budowlanego zawiera art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego, zgodnie z którym przez tymczasowy obiekt budowlany należy rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. Powyższe zwolnienie nie dotyczy obiektów, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska.

Obiekty budowlane piętrzące wodę i upustowe

Kolejne przewidziane w art. 29 ust. 1 pkt 14 zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę dotyczy obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia poniżej 1 m, które nie ma jednak zastosowania do tych obiektów usytuowanych na rzekach żeglownych oraz na obszarze parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin.

Obiekty małej architektury

Na mocy art. 29 ust. 1 pkt 22 pozwolenia na budowę nie wymaga budowa obiektów małej architektury. Kryterium rozgraniczającym pojęcia budowli i obiektu małej architektury jest rozmiar obiektu budowlanego oraz standard techniczny tego obiektu [tak: Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 sierpnia 2002 r., II SA/Ka 2363/2000]. Przykładowe wyliczenie obiektów małej architektury zawiera art. 3 pkt 4 Pr. bud., uznając za nie w szczególności:
a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
b) posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki.

Ogrodzenia

Na podstawie z art. 29 ust. 1 pkt 23 omawiane wyłączenie dotyczy również ogrodzeń, które zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 9 Pr. bud., należą do urządzeń budowlanych, przez które rozumie się urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Obiekty przeznaczone do czasowego użytkowania

Z mocy art. 29 ust. 1 pkt 24 nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, czyli obiektów, których istnienie funkcjonalnie i czasowo jest powiązane z prowadzonymi robotami budowlanymi (tak: wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 stycznia 1998 r., III RN 108/97). Wymóg uzyskania pozwolenia na budowę nie dotyczy także ustawiania barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych. Obiekty przeznaczone do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych oraz używane przy wykonywaniu robót budowlanych mają taki charakter najwcześniej z dniem uprawomocnienia się decyzji o pozwoleniu na budowę (tak: Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku w wyroku z dnia 17 marca 1999 r., SA/Bk 1672/97). Natomiast wcześniej usytuowane na nieruchomości gruntowej niepołączone trwale z gruntem obiekty o tymczasowym charakterze, jak barakowozy czy obiekty kontenerowe, zaliczają się do wyszczególnionych w art. 3 pkt 5 Pr. bud. tymczasowych obiektów budowlanych wymagających pozwolenia na budowę. Budowa tego rodzaju obiektów budowlanych nie wymaga pozwolenia na budowę tylko wówczas, gdy są przeznaczone do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych i w celu ich wykonania. Celem tego wyłączenia jest bowiem umożliwienie wykonywania określonych robót budowlanych (tak: Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 kwietnia 2004 r., OSK 104/2004).
(...)

Roboty budowlane, które nie wymagają pozwolenia na budowę, na podstawie art. 29 ust. 2 Pr. bud.

Ustęp 2 art. 29 Pr. bud. składa się z szesnastu punktów określających konkretne roboty budowlane, których wykonywanie nie wymaga pozwolenia na budowę. Na szczególną uwagę zasługują:

Remont istniejącego obiektu budowlanego

Pozwolenia na budowę nie wymaga, na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 1, wykonywanie remontu istniejącego obiektu budowlanego i urządzeń budowlanych, a więc prowadzenie w nim robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, z wyłączeniem remontu obiektu wpisanego do rejestru zabytków.

Instalacja i remont tablic i urządzeń reklamowych

Na mocy art. 29 ust. 2 pkt 6, z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę zwolniona także została instalacja i remont tablic i urządzeń reklamowych. Jednakże roboty budowlane polegające na instalowaniu i remoncie reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym, w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, mogą być prowadzone dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Powyższe zwolnienie nie dotyczy ponadto tablic i urządzeń reklamowych usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków. Wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu i remoncie tablic i urządzeń reklamowych nie należy utożsamiać z budową urządzeń reklamowych wolno stojących, trwale związanych z gruntem, które zgodnie z art. 3 pkt 3 Pr. bud. są budowlami a ich budowa nie została zwolniona w ww. art. 29 ust. 1 z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. W związku z powyższym, realizacja powyższych urządzeń wymaga uzyskania pozwolenia na budowę niezależnie od ich usytuowania.

Wykonywanie i remont urządzeń melioracji wodnych szczegółowych

Z woli ustawodawcy wyrażonej w art. 29 ust. 2 pkt 9 pozwolenia na budowę nie wymaga również wykonywanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z wyjątkiem ziemnych stawów hodowlanych. Zwolnienie powyższe dotyczy więc, zgodnie z zestawieniem urządzeń melioracji szczegółowych zawartych w art. 73 Prawa wodnego:
1. rowów, wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie, drenowania oraz deszczownie z pompami przenośnymi,
2. rurociągów o średnicy poniżej 0,6 m,
3. stacji pomp do nawodnień ciśnieniowych,
4. grobli na obszarach nawadnianych,
5. systemów nawodnień grawitacyjnych,
jeżeli służą regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby, ułatwienia jej uprawy oraz na ochronie użytków rolnych przed powodziami. Jednakże do wykonywania i remontu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych usytuowanych w granicach parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę.
(...)

Rozbiórka, która nie wymaga pozwolenia na budowę

Sformułowana w art. 28 Pr. bud. generalna zasada ustanawiająca obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę dotyczy również rozbiórki. Jednakże ustawodawca w art. 31 ust. 1 zawarł wyczerpujące wyszczególnienie rodzajów rozbiórek, które nie wymagają ww. pozwolenia. Zgodnie z jego treścią są to rozbiórki budynków i budowli niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską, o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości. Jednakże, jeżeli rozbiórka tych obiektów może wpłynąć na pogorszenie stosunków wodnych, warunków sanitarnych oraz stanu środowiska lub wymaga zachowania warunków, od których spełnienia może być uzależnione prowadzenie robót związanych z rozbiórką, właściwy organ może nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia.

Ponadto, pozwolenia na budowę nie wymaga rozbiórka obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki.

Niezależnie od powyższego, roboty zabezpieczające i rozbiórkowe można rozpocząć przed uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem, jeżeli mają one na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Rozpoczęcie takich robót nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego.
(...)