Pytanie:
Czy istnieje podstawa prawna umożliwiająca w szpitalu zmianę kategorii odpadów z innych niż niebezpieczne (worek niebieski) na niebezpieczne lub zakaźne, co umożliwiłoby wyeliminowanie worków niebieskich?
Jeśli tak, to jakie kody należy wtedy umieszczać na workach?
Odpowiedź:
Niektóre odpady można zaklasyfikować w ewidencji zarówno jako niebezpieczne, jak i inne niż niebezpieczne - w katalogu odpadów, określonym przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska z 9.12.2014 r. w sprawie katalogu odpadów występują one z gwiazdką oraz bez gwiazdki i są to tzw. kody lustrzane. O poprawnym wyborze kodu w takiej sytuacji decydują jednak właściwości odpadów, a ich prawidłowa klasyfikacja – oparta na właściwościach - jest zadaniem wytwórcy odpadów. Natomiast generalne nadanie odpadom innym niż niebezpieczne statusu odpadów niebezpiecznych nie jest możliwe wobec indywidualnego posiadacza odpadów. Musiałoby dojść do zmiany takiej kwalifikacji w przepisach rozporządzenia Ministra Środowiska.
Uzasadnienie:
Ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach - dalej u.o. nie przewiduje wprost trybu zmiany klasyfikacji odpadów innych niż niebezpieczne na odpady niebezpieczne. Reguluje ona w sposób szczegółowy jedynie procedurę odwrotną (przepisy rozdz. 3). Niektóre odpady można jednak zaklasyfikować w ewidencji zarówno jako niebezpieczne, jak i inne niż niebezpieczne. W katalogu odpadów, określonym przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska z 9.12.2014 r. w sprawie katalogu odpadów występują one z gwiazdką oraz bez gwiazdki i są to tzw. kody lustrzane. O poprawnym wyborze kodu w takiej sytuacji decydują jednak właściwości odpadów, a ich prawidłowa klasyfikacja – oparta na właściwościach - jest zadaniem wytwórcy odpadów.
Odpady w grupie 18 należą w dużej części do takich właśnie odpadów, duża część z nich może bowiem, w zależności od właściwości konkretnego odpadu, być zakwalifikowana zarówno jako niebezpieczny oraz jako inny niż niebezpieczny (np. Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne – 18 02 05*, oraz Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 02 05 – 18 02 06). W ramach tych grup zaliczenie odpadu do jednej bądź drugiej z nich należy jednak do wytwórcy odpadów. Ewentualna zmiana decyzji w tym zakresie, o ile wytwórca dokonuje jej na podstawie dostrzeżonych właściwości odpadu, następuje jego decyzją i nie jest związana z uruchomieniem jakiegokolwiek postępowania administracyjnego. Na taki tryb działania (choć w odniesieniu do zmiany odwrotnej niż przedstawiona w pytania - tj. z odpadów niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne) zwrócono uwagę w stanowisku Ministra Środowiska z 18 czerwca 2013 r. w sprawie zmiany statusu odpadów niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne – zmiana kwalifikacji na drodze decyzji administracyjnej następuje jedynie wówczas gdy wytwórca odpadów zmierza do podważenia zasad klasyfikacji zawartych w rozporządzeniu; w przypadku natomiast gdy dane odpady mogą być w świetle tej klasyfikacji zaliczone bądź do niebezpiecznych bądź do innych niż niebezpieczne – decyzja co do ich prawidłowej kwalifikacji należy do ich posiadacza).
Wszczęcie procedury administracyjnej polegającej na zgłoszeniu zmiany dotyczy więc, zgodnie z art. 8 u.o., tylko przypadków zmiany klasyfikacji w sensie odstępstwa od rozporządzenia, niezależnie od tego, że odnosi się wyłącznie do klasyfikowania odpadów niebezpiecznych jako inne niż niebezpieczne. Nadanie odpadom innym niż niebezpieczne statusu odpadów niebezpiecznych nie jest więc możliwe wobec indywidualnego posiadacza odpadów. Musiałoby dojść do zmiany takiej kwalifikacji w przepisach rozporządzenia Ministra Środowiska.
W związku z tym należy uznać, że obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości zmiany kwalifikacji odpadów innych niż niebezpieczne na odpady niebezpieczne, drogą inną niż zmiana rozporządzenie Ministra Środowiska. Jeśli posiadacz odpadów dostrzega, iż odpady którymi gospodarował dotąd jako nie posiadającymi właściwości niebezpiecznych, właściwości te jednak posiadają, zmienia sposób gospodarowania nimi w ramach prowadzonej gospodarki odpadami – odpowiednio do klasyfikacji jaką przyjął w ramach prowadzonej gospodarki.
