Kto usuwa padłe zwierzęta z terenu należącego do osoby fizycznej?

Pytanie pochodzi z publikacji Prawo Ochrony Środowiska: Kto usuwa padłe zwierzęta (własność Skarbu Państwa) z terenu należącego do osoby fizycznej? Czy gmina? Jeśli tak, to na jakiej podstawie prawnej? Czy gmina może żądać odszkodowania od Skarbu Państwa za utylizację? Czy można kosztami obciążyć osobę fizyczną - właściciela nieruchomości?

Odpowiedź:
Kosztami usunięcia, transportu i utylizacji padłych zwierząt dzikich będących własnością Skarbu Państwa nie można obciążyć osoby fizycznej, także wtedy, gdyby zwierzę dzikie zawędrowało na teren nieruchomości tej osoby i tam padło. Koszty te powinien ponieść właściciel – Skarb Państwa niezależnie od tego, kto faktycznie poniesie dokona usunięcia, transportu i utylizacji zwierzęcia, bowiem koszty te może ponieść osoba fizyczna, której będzie zależało na czasie, jak i gmina.

Gmina jest zobowiązana do usuwania padłych zwierząt bezdomnych, zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 15 ustawy z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - dalej u.u.c.p.g.

Uzasadnienie:
Co do zasady kosztami transportu i utylizacji powinien być obciążony właściciel zwierząt dzikich, czyli Skarb Państwa, niezależnie od miejsca, w którym zwierzę padło. Stan właścicielski zwierzyny nie zmienia się z chwilą jej śmierci - art. 15 ustawy z 13.10.1995 r. Prawo łowieckie - dalej pr. łow. oraz uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Opolu z 2.10.2013 r., II Ca 592/13. W praktyce to gminy usuwają, transportują i ponoszą koszty ich utylizacji.

Wprawdzie ustawodawca w art. 3 ust. 2 pkt 15 u.u.c.p.g. jako zadanie własne wskazał zapewnienie zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałanie z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie, nie wspominając o zwierzętach innych, to z art. 3 ust. 1 u.u.c.p.g. wynika kompetencja ogólna zobowiązująca gminę do zapewnienia na jej terenie czystości i porządku. Na tej podstawie np. Ministerstwo Środowiska twierdzi, że to gmina powinna zagospodarować zwłoki zwierząt dzikich lub łownych, które padły na terenie gminy, a nie np. nadleśnictwo albo wojewoda. W mojej ocenie, nie znajduje to podstawy prawnej, co zresztą potwierdzają wyroki sądów bowiem gminy od jakieś czasu wchodzą w spór ze Skarbem Państwa w kwestii zwrotu kosztów poniesionych na zagospodarowanie padłych zwierząt. Największym problemem jest ustalenie podmiotu reprezentującego Skarb Państwa (wyrok Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu z 30.04.2015 r., I C 741/14). Jedne sądy uznają, że w takich przypadkach zastosowanie może znaleźć art. 6 i art. 7 pr. łow. inne wskazują na przepisy ustawy z 28.09.1991 r. o lasach. Niektóre sądy, argumentując dlaczego Minister Środowiska lub Zarząd Województwa nie są organami właściwymi do reprezentowania Skarbu Państwa, podnoszą, że takimi byłyby, gdyby powództwo dotyczyło szkody powstałej w wyniku działalności wykonywanej przez przedmiotowe organy w ramach władzy publicznej. Natomiast wszystkie sądy konsekwentnie uznają zasadność roszczenia o zwrot kosztów zagospodarowania padłych zwierząt dzikich. Jeśli więc koszty te poniesie osoba fizyczna, usuwając padłe zwierzę z własnej nieruchomości albo uczyni to gmina, to oba te podmioty mogą dochodzić zwrotu kosztów. 

Prawo Ochrony Środowiska Artykuł pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami