Karta podatkowa jest specyficznym sposobem opodatkowania dochodu, przeznaczonym w zasadzie dla najmniejszych przedsiębiorców, prowadzącym działalność w ograniczonym zakresie i bez korzystania z usług podwykonawców. Wyłączone jest zatem stosowanie karty podatkowej w stosunku do podatników, którzy:

- przy prowadzeniu działalności korzystają z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne (czynności i prace wchodzące w inny niż zgłoszony zakres działalności, niezbędne do całkowitego wykonania wyrobu lub świadczonej usługi, w tym również czynności i prace towarzyszące),

Przykład 1.
Podatnik prowadzi wytwórczą działalność gospodarczą i w jej toku korzysta z usług zewnętrznej firmy sprzątającej. Ponieważ usługi sprzątania nie wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej należy potraktować jej jako usługi specjalistyczne. Podatnik może więc korzystać z opodatkowania kartą podatkową.
– prowadzą równocześnie inną, nie objętą kartą podatkową, działalność gospodarczą,
Przykład 2.
Lekarz prowadzi samodzielną działalność w zakresie POZ, jednocześnie świadcząc usługi na rzecz szpitala (na kontrakcie). Działalność gospodarcza w zakresie kontraktu wyłącza go z opodatkowania kartą, nie stanowi bowiem wykonywania wolnego zawodu medycznego.
– małżonek podatnika prowadzi działalności w tym samym zakresie,
Przykład 3.
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu detalicznego w spółce cywilnej z małżonką podatnika. Żadne z nich nie będzie mogło być zatem opodatkowane kartą podatkową. Podatnik mógłby skorzystać z karty podatkowej, gdyby małżonka była jedynie osobą współpracującą, nie zaś wspólnikiem.
– wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym (za wyjątkiem małych (do 5000 kW elektrowni wodnych i wiatrowych oraz biogazowni),
Przykład 4.
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania budowlanych uszczelniaczy bitumicznych. Nie może zatem korzystać z opodatkowania kartą, choć stawka akcyzy na te mieszanki bitumiczne wynosi 0 zł.
– prowadzą działalność poza granicami kraju,
Przykład 5.
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w Niemczech i tam opodatkowany jest jako zakład. Nie może jednak dochodów krajowych opodatkować kartą podatkową.
– przekraczają wskazany w ustawie poziom zatrudnienia, za wyjątkiem usług w zakresie prowadzenia parkingów,
Przykład 6.
Lekarz dentysta, obok pomocy dentystycznej, zatrudnia również rejestratorkę. Z uwagi na przekroczenie limitu zatrudnienia (1 pomoc fachowa) nie może opodatkować się kartą.
– niedopełnili obowiązków ewidencyjnych (prowadzenia ewidencji zatrudnienia), informacyjnych (podali we wniosku dane niezgodne ze stanem faktycznym lub nie zawiadomili organu podatkowego o zmianach stanu faktycznego), lub dokumentacyjnych (nierzetelnie wystawiali rachunki lub faktury).
Przykład 7.
Podatnik zatrudniający 1 pracownika nie prowadzi ewidencji zatrudnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli. Traci zatem prawo do opodatkowania kartą, a decyzja w tym zakresie – wygasa.
Szczególnego wyjaśnienia wymagają dwa z wyłączeń z opodatkowania kartą podatkową – w zakresie korzystania z zewnętrznych usług i limitów zatrudnienia.
Limity zatrudnienia
Kolejną grupą przedsiębiorców, którzy nie skorzystają z karty podatkowej są pracodawcy przekraczający limity zatrudnienia. Limity te zostały określone w Tabeli stanowiącej załącznik do ustawy, poprzez wskazanie, liczby pracowników i odpowiadających określonemu poziomowi zatrudnienia stawek podatku. Zasada ta nie dotyczy pracodawców trudniących się prowadzeniem parkingów, bowiem w zakresie tej działalności poziom zatrudnienia nie ma znaczenia, a stawka podatku zakezy jedynie od ilości miejsc parkingowych.
Przykład 8:
Podatnik prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia parkingów, zatrudniając 12 osób. Mimo wysokiego poziomu zatrudnienia może korzystać z opodatkowania kartą podatkową.
Usługi zewnętrzne
Opodatkowanie kartą podatkową zostało również wyłączone w przypadku podatników, którzy korzystają z usług podwykonawców. Z karty mogą bowiem skorzystać jedynie ci podatnicy, którzy przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę, oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne. Za usługi specjalistyczne uważa się czynności i prace wchodzące w inny niż zgłoszony zakres działalności, niezbędne do całkowitego wykonania wyrobu lub świadczonej usługi, w tym również czynności i prace towarzyszące,
W praktyce zatem sens tego wyłączenia sprowadza się do samodzielności prowadzonej działalności gospodarczej. Ma to zapobiec sytuacji, gdy opodatkowany kartą podatnik będzie generował u siebie przychód z wykonywanych usług kosztem podwykonawców opodatkowanych na zasadach ogólnych czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Mogłoby to bowiem służyć prostej optymalizacji podatkowej, polegającej na przerzucaniu dochodów do korzystnie, ryczałtowo, opodatkowanego kartowicza.
Przykład 9:
Podatnik prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą w zakresie ślusarstwa. Zdobył wysoki kontrakt na wytworzenie elementów okuć, z uwagi na brak urządzeń zlecił ich wykonanie własnej spółce z o.o. „po kosztach". Podatnik nie będzie mógł być w tym przypadku opodatkowany kartą, w przeciwnym wypadku bowiem dochód z kontraktu, mimo niesamodzielnego charakteru działalności, nie zostałaby w praktyce opodatkowany.
Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy