Jak wykazać w bilansie oraz w rachunku zysków i strat udział w stracie spółki komandytowej na koniec roku obrotowego?

Spółka akcyjna jako komplementariusz wniosła do spółki komandytowej wkład pieniężny, nie obejmując z tego tytułu żadnych akcji. Zgodnie ze statutem spółki komplementariusz i akcjonariusz uczestniczą w podziale czystego zysku wynikającego z rocznego bilansu spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki.

Zatwierdzone sprawozdanie finansowe spółki komandytowej za 2010 r. wykazuje stratę. Powstała strata za rok 2010 uchwałą ZWZ zostanie pokryta z zysków lat przyszłych. W tej sytuacji komplementariusz nie jest zobowiązany do pokrycia straty przypadającej na niego za rok 2010.

Pytanie:
Jak wykazać w bilansie oraz w rachunku zysków i strat spółki akcyjnej będącej komplementariuszem, udział w stracie spółki komandytowej na koniec roku obrotowego?

Odpowiedź:
Stratę z działalności spółki komandytowej można ujawnić w informacji dodatkowej, poprzez wskazanie, iż komplementariusz będzie partycypował w pokryciu straty. Wysokość straty, a zatem jej ujawnienie powinno nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego spółki komandytowej. To, czy informacja o stracie w spółce komandytowej za dany rok znajdzie się w sprawozdaniu jej wspólnika za ten sam okres zależeć będzie od terminów sporządzenia i zatwierdzenia sprawozdań finansowych: spółki komandytowej oraz spółki akcyjnej, będącej wspólnikiem, oraz wielkości straty i jej wpływu na sytuację finansową udziałowca.

Przykładowo, jeśli sprawozdanie spółki komandytowej zostanie zatwierdzone przed sporządzeniem sprawozdania spółki akcyjnej, to informacje o stracie należy ujawnić w informacji dodatkowej sprawozdania, w omawianym przypadku, za 2010 r. Jeżeli sprawozdanie spółki komandytowej zostałoby zatwierdzone już po sporządzeniu sprawozdania spółki akcyjnej za dany rok, a kwota straty nie byłaby istotna, to informacje o stracie można zamieścić w informacji dodatkowej do sprawozdania za rok następny. Jednakże, gdy kwota straty byłaby istotna z punktu widzenia spółki akcyjnej, a zatwierdzenie sprawozdania spółki komandytowej nastąpiłoby przed zatwierdzeniem sprawozdania spółki akcyjnej, to należy zmienić jej sprawozdanie finansowe i ujawnić informację o stracie w informacji dodatkowej do zmienionego sprawozdania.
Dla celów rachunkowości nie ujmuje się na kontach bilansowych oraz wynikowych w księgach rachunkowych komplementariusza zdarzeń dotyczących spółki komandytowej. Wynika to z tego, że podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka osobowa, a podatek dochodowy płacony jest przez jej wspólników - w omawianym przypadku przez spółkę akcyjną - na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. Przepis ten stanowi, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Taka sama zasada dotyczy kosztów uzyskania przychodu (art. 5 ust. 2 u.p.d.o.p.), wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku. Nie oznacza to jednak, że podatkowe przychody i koszty w części przypadającej na wspólnika spółki osobowej należy wprowadzić do jego ksiąg rachunkowych.
Dla właściwego ustalenia podatku dochodowego, spółka komandytowa powinna zatem przekazywać na bieżąco informacje wspólnikom o swoich przychodach i kosztach tak, aby mogli oni uwzględnić je w rozliczeniu podatkowym.
Za niewprowadzaniem przychodów i kosztów spółki komandytowej do ksiąg rachunkowych jej wspólników przemawia fakt, że przychody do opodatkowania podobnie jak i koszty uzyskania przychodów różnią się zazwyczaj od przychodów i kosztów w sensie rachunkowych. Tym samym zysk lub strata w ujęciu rachunkowym nie pokrywa się z dochodem do opodatkowania lub stratą podatkową. Ponadto w przypadku straty spółki komandytowej, udział komplementariusza w rozliczaniu straty podatkowej określany jest w tej samej proporcji, co udział w zysku, podczas gdy umowa spółki komandytowej udział ten może określać inaczej.
Jeśli spółka akcyjna byłaby zobowiązana do pokrycia straty bilansowej spółki komandytowej, to na podstawie uchwały wspólników należy dokonać księgowania:
Wn konto 759 Inne koszty finansowe
Ma konto 248 Inne rozrachunki (w analityce spółka komandytowa).
Posiadane udziały w spółce komandytowej zaliczane są do inwestycji, dlatego koszty związane z pokryciem straty są kosztami finansowymi, natomiast zyski przypadające na wspólnika będą stanowić przychody finansowe.
[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 I 2018 r.]