Pełna treść komentarza dostępna jest w  programie Serwis Budowlany .



Regulacje dotyczące geodezyjnego wyznaczenia obiektów budowlanych w terenie zostały zawarte w ustawie - Prawo budowlane oraz w rozporządzeniu w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie. Regulacje te zostały omówione w programie Serwis Budowlany.


Wprowadzenie
Zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu, które jest dokonywane w ramach prac przygotowawczych danej budowy, zgodnie z art. 22 pkt 3ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane - pr. bud., należy do podstawowych obowiązków kierownika budowy. Warto mieć na uwadze, że - jak słusznie zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 marca 1999 r. w sprawie o sygnaturze akt SA/Bk 1672/97 - zgodnie zart. 28 ust. 1 pr. bud. roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, a z mocy art. 41 ust. 1 pr. bud. rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy, wyszczególnionych w ust. 2.

Pierwszą czynnością jest - zgodnie z art. 41 ust. 2 pkt 1 pr. bud. - wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie. Dopiero po jego wykonaniu można mówić o terenie budowy. Jak z kolei zauważono w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach z dnia 19 września 2001 r. w sprawie o sygnaturze akt II SA/Ka 2293/99 przepis art. 41 ust. 2 pr. bud. można jedynie wiązać z przystąpieniem do budowy lub wykonywania robót budowlanych, których dotyczy obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia właściwemu organowi zamiaru podjęcia robót albo, które zostały podjęte pomimo wniesienia sprzeciwu przez ten organ. Natomiast brak jest przesłanek do uznania za rozpoczęcie budowy wykonywanie przez właściciela nieruchomości określonych prac geodezyjnych lub wykonywanie niwelacji terenu itp. jeżeli nie jest to wyraźnie połączone z przystąpieniem do realizacji działalności budowlanej, objętej reglamentacją organów państwowych.

Obiekty podlegające geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie
Obowiązkowi geodezyjnego wyznaczenia terenu, zgodnie z art. 43 ust. 1 i 2 ustawy - Prawo budowlane, podlegają:
• obiekty budowlane wymagające pozwolenia na budowę,
• przyłącza elektroenergetyczne, wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne i telekomunikacyjne.

Ponadto, właściwy organ administracji architektoniczno – budowlanej może nałożyć powyższy obowiązek w stosunku do obiektów budowlanych wymagających zgłoszenia. Obowiązek geodezyjnego wyznaczenia terenu w stosunku do ww. obiektów, może zostać nałożony jedynie w drodze decyzji administracyjnej zawierającej odpowiednie uzasadnienie faktyczne i prawne ustanowienia dodatkowego obowiązku i nie jest uzależniony od swobodnego uznania właściwego organu.

Wyjaśnienia wymaga sposób skorzystania przez właściwy organ z opisanego powyżej uprawnienia. Pomimo braku stosownego odesłania w art. 43 ust. 2 do art. 30 ust. 5 pr. bud., należy uznać, że uprawnienie to należy stosować w ramach instytucji sprzeciwu. Zgodnie bowiem z ogólną zasadą wyrażoną w ww. art. 30 ust. 5 pr. bud. do wykonywania robót budowlanych wymagających zgłoszenia można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ administracji architektoniczno – budowlanej nie wniesie sprzeciwu. (Zob. Analiza pt.: Obiekty i roboty realizowane bez konieczności uzyskania pozwolenia na budowę). Obowiązkiem właściwego organu jest wyjaśnienie w tym terminie czy okoliczności i charakter zamierzonych robót budowlanych nie uzasadniają nałożenia na inwestora dodatkowych obowiązków, w tym obowiązku geodezyjnego wyznaczenia obiektu budowlanego w terenie.

Należy także zaznaczyć, że odrębnej regulacji podlegają opracowania i czynności geodezyjne powiązane z realizacją sieci uzbrojenia terenu. Zagadnienie to zostało uregulowane przepisami rozdziału 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity: Dz. U. 2010 r. Nr 193 poz. 1287 z późn. zm.) - dalej p.g.k.. Na mocy art. 2 pkt 11 p.g.k. przez sieci uzbrojenia rozumie się wszelkiego rodzaju nadziemne, naziemne i podziemne przewody i urządzenia: wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne, telekomunikacyjne, elektroenergetyczne i inne, z wyłączeniem urządzeń melioracji szczegółowych, a także podziemne budowle, jak: tunele, przejścia, parkingi, zbiorniki itp..

Warto zwrócić uwagę, iż wedle przywołanej definicji katalog przewodów i urządzeń określających pojęcie sieci uzbrojenia jest otwarty, a zatem siecią uzbrojenia może być także niewymieniona wprost w definicji infrastruktura. W konsekwencji kwalifikacji tej podlegać może również przydomowa oczyszczalnia ścieków. Wskazał na to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie o sygnaturze akt II OSK 10/10, w uzasadnieniu którego podkreślono, że „jak trafnie wskazał Sąd pierwszej instancji, przydomowa oczyszczalnia ścieków, którą skarżący zamierzał zrealizować, składa się z: podziemnego zbiornika, rur kanalizacyjnych doprowadzających ścieki do osadnika oraz z osadnika do studzienki i ze studzienki do drenażu rozsączającego, przyłącza kanalizacyjnego. Wobec tego instalacja ta składa się z podziemnych przewodów i urządzeń kanalizacyjnych oraz zbiornika, a więc tym samym wypełnia definicję sieci uzbrojenia terenu w rozumieniu art. 2 pkt 11 Prawa geodezyjnego i kartograficznego".


Geodezyjne opracowanie projektu zagospodarowania działki lub terenu
Celem określenia danych liczbowych potrzebnych do wytyczenia w danym terenie położenia poszczególnych elementów projektowanych obiektów budowlanych, należy geodezyjnie opracować projekt zagospodarowania działki lub terenu. Do opracowania geodezyjnego projektu zagospodarowania działki lub terenu niezbędna jest część dokumentacji projektu budowlanego, określona w art. 34 ust. 3 pkt 1 pr. bud., będąca projektem zagospodarowania terenu danego obiektu, sporządzonym na aktualnej mapie, obejmującym:
• określenie granic działki lub terenu,
• usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych,
• sieci uzbrojenia terenu,
• sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków,
• układ komunikacyjny,
• układ zieleni,
• ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich.

Mapami do celów projektowych będą, co do zasady, aktualne mapy zasadnicze. W razie braku mapy zasadniczej w odpowiedniej skali będzie nią mapa jednostkowa, przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Natomiast w przypadku budowy pojedynczych obiektów o prostej konstrukcji, usytuowanych w granicach jednej nieruchomości zakwalifikowana tak może zostać rzeczona mapa jednostkowa w układzie lokalnym dla danej inwestycji. W takim wypadku punkty, na których będzie oparty pomiar, należy utrwalić znakami z trwałego materiału oraz sporządzić dla nich opisy topograficzne w nawiązaniu do istniejących trwałych szczegółów sytuacyjnych. Przywołane mapy powinny obejmować również obszar otaczający teren inwestycji w pasie co najmniej 30 m, a w razie konieczności ustalenia strefy ochronnej - także teren tej strefy.

Opracowany, w oparciu ww. dane, geodezyjny projekt zagospodarowania działki lub terenu powinien w szczególności zawierać dane dotyczące:
• punktów głównych budowli,
• przebiegu osi,
• linii rozgraniczających,
• linii zabudowy,
• usytuowania obiektów budowlanych,
• projektowanego ukształtowania terenu.

Opracowanie geodezyjne projektu zagospodarowania działki lub terenu należy opierać na osnowie geodezyjnej, czyli usystematyzowanych zbiorach jednoznacznie identyfikowalnych punktów, które zostały oznaczone w terenie znakami geodezyjnymi oraz których położenie wyznaczone zostało w państwowym systemie odniesień przestrzennych w sposób właściwy dla danego rodzaju osnowy i umożliwiający określenie dokładności tego wyznaczenia. Znaki geodezyjne osnów geodezyjnych znajdujące się na terenie placu budowy oraz w jego sąsiedztwie powinny być zabezpieczone przed zniszczeniem i poruszeniem, z tym że nie podlegają ochronie znaki umieszczone na okres przejściowy, a w szczególności w związku z realizacją inwestycji. Obowiązek podjęcia działań zapewniających im ochronę ciąży na kierowniku budowy.

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .