Czy podatnik prowadzący działalność w zakresie usług video, może skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT?

Osoba zamierza założyć działalność gospodarczą w postaci video studia, zajmującego się filmowaniem wesel i tym podobnych uroczystości. Działalność nie będzie miała charakteru rozpowszechniania publicznego, ale filmowania tylko na użytek prywatny osoby, która zleciła filmowanie i nagrywana na nośnikach kupionych przez świadczącego usługę. Wiadomo, że tego typu działalność cechuje się pewną sezonowością, a więc niską bądź żadną dochodowością w niektórych miesiącach roku.

Pytanie:
W związku z powyższym, jak traktowana jest taka działalność z punktu widzenia podatku VAT?
Czy istnieje możliwość zwolnienia tego typu działalności z podatku VAT?
Czy taka działalność wymaga prowadzenia kasy fiskalnej?
Jaka stawka VAT będzie obowiązywać na sprzedaż usługi wraz z przeniesieniem praw autorskich do filmów?

Odpowiedź:
W przedstawionej sytuacji możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego w VAT. Również mogą Państwo skorzystać ze zwolnienia od stosowania kas fiskalnych. Szczegóły dotyczące limitu w uzasadnieniu.

Zwolnienie podmiotowe w VAT w 2013 r. przysługuje:
- podatnikom kontynuującym działalność, których sprzedaż opodatkowana w poprzednim, czyli 2012 r. podatkowym nie przekroczyła kwoty 150.000 zł,
- podatnikom rozpoczynającym działalność w trakcie roku podatkowego (czyli w roku 2013) - ci podatnicy ustalają kwotę obowiązującego ich limitu indywidualnie w proporcji do okresu prowadzonej.
W obu przypadkach zwolnienie przysługuje do chwili przekroczenia w trakcie roku wyznaczonej kwoty limitu. Obowiązek opodatkowania sprzedaży powstaje wówczas od nadwyżki ponad kwotę limitu.

Jednocześnie należy zauważyć, iż, jeżeli świadczone przez Państwa usługi polegają na wykonywaniu fotografii o charakterze, w ramach których następuje przeniesienie autorskich praw majątkowych do wykonanych zdjęć (tj. dzieła w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Usługi te nie są bowiem wymienione w włączeniach zawartych w art. 43 ust. 1 pkt 13 uptu.
Natomiast w sytuacji przekazania praw autorskich do wykonanej fotografii wraz z materiałami w postaci albumów i odbitek fotograficznych na papierze lub w postaci elektronicznej jako plik komputerowy należy stwierdzić, że jeżeli mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowej usługi podlega ona opodatkowaniu w całości według stawki podatku właściwej dla usługi głównej. W sytuacji, gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych.
Wyodrębnienie z usługi podstawowej poszczególnych jej elementów jako osobnych usług, nie jest prawidłowe, jeżeli wszystkie one zmierzają do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby nabywcy.
Wobec powyższego, jeżeli świadczą Państwo kompleksową usługę na którą składa się usługa wykonania fotografii o charakterze artystycznym wynagradzana w postaci honorarium za przekazanie praw autorskich wraz z materiałami w postaci albumów i odbitek fotograficznych (zarówno w formie papierowej jak i w elektronicznej) należy traktować jako jedną usługę, która korzysta ze zwolnienia z podatku VAT.
Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie z dnia 16 grudnia 2008 r., ILPP2/443-875/08-3/SJ. Z przedstawionego stanu faktycznego wynikało, iż podatnik prowadzi działalność usługową usługi fotograficzne w zakresie zdjęć ślubnych i portretowych o charakterze artystycznym. Zadał on pytanie czy wskazane usługi podlegają zwolnieniu z VAT. Organ podatkowy stwierdził:
"(...) jeżeli Zainteresowany świadczy kompleksową usługę na którą składa się usługa wykonania fotografii o charakterze artystycznym wynagradzana w postaci honorarium za przekazanie praw autorskich wraz z materiałami w postaci albumów i odbitek fotograficznych (zarówno w formie papierowej jak i w elektronicznej) należy traktować jako jedną usługę, która korzysta ze zwolnienia z podatku VAT (...)".
Zwolnienie nie ma zastosowania do czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., niezależnie od wartości uzyskanej z ich sprzedaży, jednak usługi filmowania nie są wymienione w tym przepisie.
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani, co do zasady, prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego z zastosowaniem kas rejestrujących. Od obowiązku tego przewidziano jednak kilka zwolnień.
Zostały one wymienione w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących - dalej r.z.k.r.
Należy jednak zwrócić uwagę, że w § 4 ust. 1 r.z.k.r. wymienione zostały czynności, które wykonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych podlegają bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej (nie mogą korzystać z przewidzianych w rozporządzeniu zwolnień). Znalazła się wśród nich dostawa nagranych, z zapisanymi danymi lub zapisanymi pakietami oprogramowania komputerowego (w tym również sprzedawanymi łącznie z licencją na użytkowanie): płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych (w tym kaset wideo), dyskietek, kart pamięci, kartridży. Jednak jak wskazują organy podatkowe powyższe wyłączenie nie ma zastosowania do świadczenia usług filmowania.
Takie stanowisko potwierdził m.in. Naczelnik Urząd Skarbowy w Łęczycy w piśmie z 16 listopada 2006 r., USIII/443-11/2006, gdzie czytamy: "(...) W przedmiotowym wniosku Wnioskodawca oświadczył, iż wykonuje usługi videofilmowania oraz montażu video. Zgodnie z przepisem § 4 pkt 7 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących obowiązkowi ewidencjonowania podlega natomiast dostawa nagranych płyt, kaset i taśm. Jednocześnie Wnioskodawca w złożonym wniosku oświadczył, iż nie prowadzi sklepu z płytami CD, DVD oraz taśmami magnetycznymi. W związku z powyższym świadcząc przedmiotowe usługi w 2006 r. może Pan korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej. W myśl przepisu § 3 ust. 5 ww. rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w trakcie 2006 r. przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł, z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy (...)".
Wskazana interpretacja została wydana na gruncie poprzednio obowiązującego rozporządzenia jednak nadal zachowuje swoją aktualność.
W konsekwencji świadczenie takich usług może korzystać ze zwolnień z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej. Jednym z nich jest zwolnienie podmiotowe ze względu na wysokość obrotów podlegających obowiązkowi ewidencjonowania.
W mojej opinii w sytuacji gdy sprzedaż następuje bezpośrednio po wykonaniu usługi całą sprzedaż (płyty CD jak i usługę nagrywania) należy ująć w jednej pozycji i zastosować jedną stawką, jest to bowiem usługa kompleksowa. W przypadku filmowania wesel i podobnych uroczystości jest to stawka podstawowa czyli 23%. Późniejsza sprzedaż kopii nagrania również należy opodatkować stawką podstawową.
Niejednokrotnie do świadczenia usługi zużywane są różnego rodzaju towary (materiały, części zamienne itp.). Jednakże w takiej sytuacji dochodzi, co do zasady, do świadczenia kompleksowego traktowanego jako całość, tj. jako świadczenie usługi. Nie dochodzi natomiast do odrębnie opodatkowanego świadczenia usługi oraz odrębnie opodatkowanych dostaw zużywanych do jej wykonania towarów.
Potwierdzenie powyższych uwag możemy odnaleźć w piśmie z dnia 13 czerwca 2007 r., 1414/PUE/443-7/07/AU, gdzie czytamy:
"(...) W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Dworze Mazowieckim w przypadku podatników świadczących usługi w zakresie naprawy pojazdów samochodowych, którzy w ramach tych usług dokonują zakupu części samochodowych i części te są wykorzystywane do wykonania naprawy samochodów, a ich wartość jest wliczona w cenę usługi, to podatnik nie dokonuje w praktyce dostawy tych części (towarów), a jedynie zwiększa wartość świadczonej usługi (...)".
Jednocześnie najeży zauważyć, iż w sytuacji gdy sprzedaż kopii zostanie dokonana po pewnym czasie od daty sprzedaży pierwotnej usługi (czyli filmowania), to istnieje ryzyko, iż organy podatkowe mogą zakwestionować zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych. Stanowisko zgodnie z którym istnieje konieczność instalacji kasy fiskalnej w przypadku sprzedaży zapisanych płyt CD potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w piśmie z dnia 4 sierpnia 2009 r., IPPP2/443-566/09-2/PW, w którym czytamy:
"(...) W przedmiotowej sprawie, będącej przedmiotem interpretacji indywidualnej, mamy do czynienia z danymi zapisanymi na płytach CD. Te dane (informacje) występują w postaci kursów z zakresu psychologii i reklamy. Wnioskodawca wspomina także o książkach i poradnikach będących składową tychże kursów. Niewątpliwie zatem te informacje występują w formie zapisanych danych tekstów, obrazów, wykresów, tabeli itp. z których zbudowane są przedmiotowe kursy. Nie można tym samym zgodzić się ze stwierdzeniem Wnioskodawcy, że sprzedawane przez niego płyty CD nie będą zawierały zapisanych danych, a jedynie kursy, książki i poradniki z zakresu psychologii i reklamy, gdyż to właśnie wymienione przez Wnioskodawcę kursy, książki i poradniki są zapisanymi danymi na płytach CD. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie spełnia warunków do uznania go za podmiot zwolniony z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia Ministra Finansów (...)".