united kingdom
ukraine

Rodzaje i kategorie uspołecznionych zakładów gastronomicznych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA HANDLU WEWNĘTRZNEGO
z dnia 15 lutego 1954 r.
w sprawie rodzajów i kategorii uspołecznionych zakładów gastronomicznych.

Na podstawie § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 lutego 1949 r. w sprawie zakresu działania Ministra Handlu Wewnętrznego (Dz. U. Nr 10, poz. 62) zarządza się, co następuje:
§  1.
Zakładami gastronomicznymi w rozumieniu niniejszego zarządzenia są zakłady żywienia zbiorowego z wyjątkiem stołówek, bufetów przyzakładowych oraz punktów żywienia zbiorowego w ośrodkach wczasowych, internatach i innych podobnych zakładach.
§  2.
Przedmiotem działania zakładu gastronomicznego jest produkcja wyrobów kulinarnych oraz sprzedaż do spożycia na miejscu lub poza zakładem zarówno wyrobów kulinarnych jak i wyrobów przemysłu spożywczego i produktów rolnych koniecznych do uzupełnienia obsługi konsumentów zakładu (towary handlowe).
§  3.
W zależności od zakresu działalności gastronomicznej rozróżnia się następujące rodzaje zakładów gastronomicznych:
1)
restauracje;
2)
jadłodajnie;
3)
gospody;
4)
bary;
5)
bufety;
6)
kawiarnie;
7)
cukiernie;
8)
wagony restauracyjne.
§  4.
Restauracją jest zakład gastronomiczny prowadzący produkcję oraz sprzedaż wyrobów kulinarnych w szerokim asortymencie (przekąski, dania główne, zupy, napoje, wyroby cukiernicze, lody, desery) i sprzedaż towarów handlowych (§ 2), w tym wszystkich rodzajów napojów alkoholowych, tj. piwa, win, miodów i wódek.
§  5.
Jadłodajnią jest zakład gastronomiczny o przedmiocie działania określonym w § 4 nie sprzedający napojów alkoholowych z wyjątkiem piwa i wina. Jadłodajnia prowadzi produkcję masowych wyrobów kulinarnych.
§  6.
Gospodą jest zakład gastronomiczny o przedmiocie działania określonym w § 4, prowadzony na terenie osad i gmin wiejskich.
§  7.
1.
Barem jest zakład gastronomiczny o przedmiocie działania określonym w § 4, z tym że asortyment wyrobów kulinarnych ogranicza się do z góry przygotowanych wyrobów masowych.
2.
Barem "automatem" jest bar mający kilka wyspecjalizowanych stoisk sprzedażnych, z tym że każde stoisko jest obsługiwane przez oddzielną kasę.
§  8.
1.
Bufetem jest zakład gastronomiczny prowadzący sprzedaż wyrobów kulinarnych w ograniczonym asortymencie oraz sprzedaż towarów handlowych z wyjątkiem wódek.
2.
W przypadkach uzasadnionych bufet może otrzymać zezwolenie na sprzedaż wódek na określony czas.
§  9.
Kawiarnią jest zakład prowadzący w szerokim asortymencie sprzedaż wyrobów cukierniczych, wyrobów kulinarnych i napojów przeznaczonych na śniadania i podwieczorki jak również sprzedaż towarów handlowych; z wyrobów alkoholowych w kawiarni sprzedaje się tylko wina, piwo i likiery.
§  10.
Cukiernią jest zakład prowadzący sprzedaż wyrobów cukierniczych w szerokim asortymencie i napojów oraz towarów handlowych z wyjątkiem piwa i wódek.
§  11.
Wagonem restauracyjnym jest zakład gastronomiczny o przedmiocie działania określonym w § 4, znajdujący się w pociągu i przeznaczony do obsługi podróżujących danym pociągiem.
§  12.
1.
Zakłady gastronomiczne wymienione w §§ 4, 5, 6, 7 i 8 (restauracje, jadłodajnie, gospody, bary i bufety) są podstawowymi zakładami gastronomicznymi.
2.
Poszczególne zakłady gastronomiczne mogą wyspecjalizować się w produkcji wyrobów określonego rodzaju (zakłady wyspecjalizowane). Do zakładów wyspecjalizowanych zalicza się:
1)
restauracje i bary tatarskie - w których są produkowane i sprzedawane głównie potrawy mięsne z mięsa końskiego z wyłączeniem produkcji i sprzedaży potraw z innych gatunków mięsa, drobiu i dziczyzny;
2)
restauracje i bary rybne - produkujące i sprzedające głównie potrawy z ryby z wyłączeniem potraw z mięsa, drobiu i dziczyzny;
3)
jadłodajnie dietetyczne - o asortymencie zaspokajającym potrzeby konsumentów, wymagających odżywiania się według przepisanej przez lekarza diety, z wyłączeniem sprzedaży wódek;
4)
jadłodajnie jarskie - nie prowadzące sprzedaży potraw, w skład których wchodzi mięso, drób, dziczyzna lub ryby;
5)
bary mleczne - przygotowujące i sprzedające potrawy i napoje wyłącznie z mleka i przetworów mlecznych, z produktów zbożowych, jaj, owoców i ziemniaków oraz niektóre towary handlowe z wyłączeniem wszelkich napojów alkoholowych; bar mleczny nie sprzedaje żadnych dań, w skład których wchodzi mięso, drób, dziczyzna i ryby;
6)
bary cukiernicze - przygotowujące i sprzedające wyroby cukierniczo-owocowe, jak kremy, kisiele, lody, surówki owocowe, przetwory owocowe, napoje i niektóre towary handlowe w ograniczonym zakresie, z napojów zaś alkoholowych tylko wina.
3.
W wyjątkowych przypadkach, po uprzednim uzyskaniu zezwolenia Ministra Handlu Wewnętrznego, mogą być organizowane restauracje, jadłodajnie lub kawiarnie-kluby dla ściśle określonego grona konsumentów.
§  13.
1.
W restauracjach, jadłodajniach, gospodach, kawiarniach, cukierniach i wagonach restauracyjnych konsumenci obsługiwani są przez kelnerów.
2.
W barach i bufetach sprzedaż odbywa się bez obsługi konsumentów przez kelnerów (samoobsługa).
§  14.
W restauracji, gospodzie i kawiarni mogą odbywać się koncerty, występy estradowe, inne imprezy, jak pokazy mody, wystawy artystyczne oraz dancingi, zabawy itp. W gospodzie, kawiarni i cukierni powinny być udostępnione konsumentom czasopisma, a także mogą być udostępnione gry towarzyskie, jak warcaby, bilardy itp.
§  15.
1.
Zakłady gastronomiczne - w zależności od obowiązującego dany zakład asortymentu oraz urządzenia zakładu i wyposażenia zarówno części konsumpcyjnej jak i produkcyjnej - podlegają zaszeregowaniu do jednej z następujących kategorii: specjalnej - S, pierwszej - I, drugiej - II, trzeciej - III.
2.
W szczególności należy zaszeregować:

restauracje i kawiarnie do kategorii S, I, II albo III,

cukiernie " I, II albo III,

jadłodajnie, gospody i bary " II albo III,

bufety " II albo III,

wagony restauracyjne " S.

3.
Asortyment wyrobów kulinarnych i towarów handlowych, które powinny być sprzedawane w poszczególnych rodzajach i kategoriach zakładów (ust. 1), określają zarządzenia Ministra Handlu Wewnętrznego dotyczące minimum asortymentu wyrobów kulinarnych i towarów handlowych.
4.
Urządzenie architektoniczno-budowlane części handlowej zakładów gastronomicznych, zaliczonych do poszczególnych rodzajów i kategorii, oraz ich wyposażenie powinny odpowiadać wymaganiom podanym w załącznikach nr 1, 2 i 3 do niniejszego zarządzenia.
§  16. 1
1.
Zaszeregowanie zakładów gastronomicznych do kategorii S, I i II ustala prezydium wojewódzkiej rady narodowej (wydział handlu) na wniosek prezydium właściwej powiatowej (miejskiej) rady narodowej (wydział handlu). Zaszeregowanie gospody do kategorii II może nastąpić tylko w przypadku, gdy w danej miejscowości istnieje zakład III kategorii określony w §§ 4, 5, 6 i 7.
2.
Zaszeregowanie zakładów gastronomicznych do kategorii III ustala prezydium właściwej powiatowej (miejskiej) rady narodowej.
3.
Prezydium wojewódzkiej rady narodowej na wniosek prezydium właściwej powiatowej (miejskiej) rady narodowej może w wyjątkowych przypadkach zaszeregować zakład gastronomiczny do kategorii wyższej, aniżeli to wynika z warunków określonych przepisami § 15 ust. 4 i § 17.
§  17.
Przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielcze prowadzące zakłady gastronomiczne obowiązane są zorganizować wewnętrzną pracę zakładów gastronomicznych zgodnie z wymaganiami podanymi w załączniku nr 4 do niniejszego zarządzenia.
§  18.
1.
Zakłady gastronomiczne mogą występować jako zakłady sprzężone. Przez sprzężenie zakładów gastronomicznych rozumie się podleganie wspólnemu kierownikowi oraz korzystanie ze wspólnych pomieszczeń produkcyjnych i składowych zakładów gastronomicznych tych samych rodzajów o różnych kategoriach albo różnych rodzajów zakładów gastronomicznych o tych samych bądź o różnych kategoriach.
2.
Zaszeregowanie do właściwej kategorii poszczególnego rodzaju zakładu gastronomicznego wchodzącego w skład zakładu sprzężonego następuje według przepisów § 16.
§  19.
Wydziały handlu prezydiów rad narodowych, właściwe do składania wniosków w sprawie zaszeregowania zakładów gastronomicznych do poszczególnych kategorii, skontrolują w terminie do dnia 1 czerwca 1954 r. dotychczasowe zaszeregowanie zakładów gastronomicznych określonych w § 3 i zależnie od wyników kontroli wystąpią z wnioskiem o zmianę zaszeregowania.
§  20.
Traci moc zarządzenie Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 6 lutego 1951 r. w sprawie ustalenia typów i kategorii uspołecznionych zakładów gastronomicznych (Monitor Polski z 1951 r. Nr A-31, poz. 392 i z 1953 r. Nr 22, poz. 278) oraz zarządzenie z dnia 7 lipca 1953 r. w sprawie rodzajów i kategorii uspołecznionych zakładów gastronomicznych.
§  21.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Minister Handlu Wewnętrznego: M. Minor

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 

ZESTAWIENIE POMIESZCZEŃ W CZĘŚCI HANDLOWEJ

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK Nr 2

WYKOŃCZENIE BUDOWLANE I ARCHITEKTONICZNO-DEKORACYJNE CZĘŚCI HANDLOWEJ ZAKŁADÓW GASTRONOMICZNYCH

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

WYPOSAŻENIE I OSPRZĘTOWIENIE CZĘŚCI HANDLOWEJ ZAKŁADÓW GASTRONOMICZNYCH W MEBLE I STOŁOWIZNĘ

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

WYMAGANIA ORGANIZACYJNE STANOWIĄCE PODSTAWĘ ZASZEREGOWANIA RODZAJÓW ZAKŁADÓW GASTRONOMICZNYCH DO KATEGORII

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

1 § 16 zmieniony przez § 1 zarządzenia z dnia 4 października 1955 r. (M.P.55.92.1193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 20 października 1955 r.

Zmiany w prawie

Sejm poparł część senackich poprawek do ustawy w sprawie powierzania pracy cudzoziemcom

Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Posłowie wprowadzają zmiany w składce zdrowotnej

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.

Grażyna J. Leśniak 19.03.2025
Senatorowie nie zgodzili się na podniesienie kar grzywny dla pracodawców

Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.

Grażyna J. Leśniak 13.03.2025
Wyższe kary dla pracodawców zostaną – rząd przeciwny ich usuwaniu z ustawy o cudzoziemcach

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.

Grażyna J. Leśniak 11.03.2025
Rząd zostawił przedsiębiorców na lodzie

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.

Grażyna J. Leśniak 27.02.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1954.A-25.408

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Rodzaje i kategorie uspołecznionych zakładów gastronomicznych.
Data aktu: 15/02/1954
Data ogłoszenia: 17/03/1954
Data wejścia w życie: 17/03/1954