Rozporządzenie 2024/1987 zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów niklu w niektórych środkach spożywczych

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2024/1987
z dnia 30 lipca 2024 r.
zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów niklu w niektórych środkach spożywczych
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności 1 , w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/915 2  określono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.

(2) Nikiel jest powszechnym składnikiem skorupy ziemskiej i jest wszechobecny w biosferze. Jego obecność w żywności może wynikać zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych.

(3) W 2015 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ("Urząd") przyjął opinię naukową w sprawie ryzyka dla zdrowia publicznego związanego z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej 3 . W opinii tej wskazano na działanie szkodliwe na rozrodczość i toksyczność rozwojową jako efekty krytyczne w charakterystyce ryzyka przewlekłego narażenia drogą pokarmową na nikiel. Nawrót zmian egzematycznych i nasilenie reakcji alergicznych zostały wskazane jako efekty krytyczne ostrej toksyczności pokarmowej niklu u osób uczulonych na nikiel.

(4) Dane dotyczące występowania niklu w żywności i wodzie pitnej były dostępne w 15 państwach członkowskich. 80 % wszystkich zebranych danych pochodzi jednak z jednego państwa członkowskiego, Urząd uznał zatem, że konieczne są dane bardziej zróżnicowane geograficznie, aby sprawdzić poziom występowania niklu w żywności w całej Unii.

(5) W zaleceniu Komisji (UE) 2016/1111 4  państwom członkowskim zalecono monitorowanie obecności niklu w żywności w latach 2016, 2017 i 2018, aby zgromadzić więcej danych o jego występowaniu.

(6) Biorąc pod uwagę te nowe dane o występowaniu oraz dostępność nowych informacji naukowych, w dniu 24 września 2020 r. Urząd przyjął aktualizację oceny ryzyka związanego z niklem w żywności i wodzie pitnej 5 .

(7) Urząd stwierdził, że nikiel może mieć zarówno wpływ przewlekły, jak i działanie ostre. Na podstawie krytycznego wpływu przewlekłego w postaci utraty ciąży Urząd ustalił tolerowane dzienne pobranie (TDI) na poziomie 13 pg/kg masy ciała oraz stwierdził, że zostało ono przekroczone u małych dzieci, dzieci w wieku od 36 miesięcy do 10 lat, a także, w niektórych przypadkach, u niemowląt. Nawet jeśli utrata ciąży nie jest istotnym skutkiem dla młodych grup wiekowych, TDI chroni również przed innymi skutkami istotnymi dla młodszych grup wiekowych, takimi jak działanie neurotoksyczne. W związku z tym Urząd stwierdził, że przekroczenie TDI może budzić obawy zdrowotne w tych młodych grupach wiekowych. Urząd stwierdził, że krytyczne działanie ostre polega na nawrotach zmian egzematycznych u osób uczulonych na nikiel, co dotyczy około 15 % populacji, najniższy poziom, przy którym obserwuje się szkodliwe zmiany w odniesieniu do tego działania ostrego, wynosi 4,3 pg niklu/kg masy ciała, a w celu ochrony przed tymi skutkami konieczny jest margines narażenia (MOE) wynoszący co najmniej 30. Ten margines wynoszący 30 nie został osiągnięty w odniesieniu do średniego narażenia i narażenia dla 95. percentyla, co stwarza zagrożenie dla zdrowia osób uczulonych na nikiel.

(8) Należy zatem ustalić najwyższe dopuszczalne poziomy niklu w żywności, aby zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego.

(9) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2023/915.

(10) Należy przewidzieć rozsądny termin, aby umożliwić podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze dostosowanie się do najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(11) Z uwagi na to, że niektóre środki spożywcze objęte niniejszym rozporządzeniem mają długi okres przydatności do spożycia lub mogą być przetwarzane na produkty o długim okresie przydatności do spożycia, środki spożywcze, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, powinny mieć możliwość pozostania w obrocie.

(12) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W rozporządzeniu (UE) 2023/915 wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 10 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:
a)
formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie:

"Żywność wprowadzona zgodnie z prawem do obrotu przed datami, o których mowa w lit. a)-p), może pozostać w obrocie do upływu daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia:";

b)
dodaje się litery w brzmieniu:

"o) 1 lipca 2025 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów niklu określonych w załączniku I pkt 3.6, z wyjątkiem najwyższych dopuszczalnych poziomów niklu określonych w załączniku I pkt 3.6.11.1-3.6.11.5;

p) 1 lipca 2026 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów niklu określonych w załączniku I pkt 3.6.11.1-3.6.11.5.";

2)
w załączniku I wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.
Artykuł  2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 lipca 2025 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 lipca 2024 r.

ZAŁĄCZNIK

W sekcji 3: "Metale i inne pierwiastki" w załączniku I do rozporządzenia (UE) 2023/915 dodaje się pozycję w brzmieniu:
"3.6 Nikiel Najwyższy dopuszczalny poziom (mg/kg) Uwagi
3.6.1 Orzechy z drzew orzechowych Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do części jadalnej. Najwyższy dopuszczalny poziom nie ma zastosowania do orzechów z drzew orzechowych przeznaczonych do tłoczenia i rafinacji oleju, pod warunkiem że pozostałości wyciskanych orzechów z drzew orzechowych nie są wprowadzane do obrotu jako żywność. W przypadku gdy pozostałości wyciskanych orzechów z drzew orzechowych są wprowadzane do obrotu jako żywność, stosuje się najwyższy dopuszczalny poziom z uwzględnieniem art. 3 ust. 1 i 2.
3.6.1.1 Orzechy z drzew orzechowych, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.1.2 3,5
3.6.1.2 Kasztany jadalne, orzeszki piniowe, orzechy włoskie, orzechy brazylijskie i orzechy nerkowca 10
3.6.2 Warzywa korzeniowe i bulwiaste oraz warzywa cebulowe 0,90 Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej.

W przypadku ziemniaków najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się do obranych ziemniaków.

3.6.3 Warzywa owocowe 0,40 Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej.

3.6.4 Warzywa kapustne 0,50 Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej.

3.6.5 Warzywa liściaste Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej.

3.6.5.1 Warzywa liściaste, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.5.2 0,50
3.6.5.2 Świeże zioła 1,2
3.6.6 Warzywa strączkowe Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej.

3.6.6.1 Warzywa strączkowe, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.6.2 1,0
3.6.6.2 Ziarna soi/edamame (Glycine max) 6,0
3.6.7 Warzywa łodygowe 0,40 Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej.

3.6.8 Wodorosty morskie W przypadku suchych wodorostów najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu.

W przypadku wodorostów świeżych najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. W przypadku wodorostów świeżych najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się w przeliczeniu na suchą masę (*).

3.6.8.1 Wodorosty morskie, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.8.2 30
3.6.8.2 Wodorosty wakame 40
3.6.9 Nasiona roślin strączkowych
3.6.9.1 Nasiona roślin strączkowych, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.9.2 4,0
3.6.9.2 Fasola sucha i łubin biały suchy 12
3.6.10 Nasiona oleiste Najwyższego dopuszczalnego poziomu nie stosuje się do nasion oleistych przeznaczonych do tłoczenia i rafinacji oleju, pod warunkiem że pozostałości wyciskanych nasion oleistych nie są wprowadzane do obrotu jako żywność. W przypadku gdy pozostałości wyciskanych nasion oleistych są wprowadzane do obrotu jako żywność, stosuje się najwyższy dopuszczalny poziom z uwzględnieniem art. 3 ust. 1 i 2.
3.6.10.1 Nasiona słonecznika 8,0
3.6.10.2 Orzeszki ziemne 12
3.6.10.3 Ziarna soi 15
3.6.11 Zboża Najwyższego dopuszczalnego poziomu nie stosuje się do zbóż wykorzystywanych do produkcji piwa lub destylatów, pod warunkiem że niewykorzystane pozostałości zbóż nie są wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego jako żywność. W przypadku gdy niewykorzystane pozostałości zbóż są wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego jako żywność, stosuje się najwyższy dopuszczalny poziom z uwzględnieniem art. 3 ust. 1 i 2.
3.6.11.1 Zboża, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.11.2, 3.6.11.3, 3.6.11.4 i 3.6.11.5 0,80 Od 1 lipca 2026 r.
3.6.11.2 Pszenica durum (Triticum durum) i ryż, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.11.3 1,5 Od 1 lipca 2026 r.
3.6.11.3 Ryż łuskany 2,0 Od 1 lipca 2026 r.
3.6.11.4 Zboża rzekome i proso 3,0

Od 1 lipca 2026 r.

3.6.11.5 Owies 5,0

Od 1 lipca 2026 r.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do ziaren owsa bez niejadalnej łuski. Aby obliczyć najwyższy dopuszczalny poziom ziaren owsa z niejadalną łuską, należy zastosować współczynnik obierania wynoszący 1,5, co daje najwyższy dopuszczalny poziom 7,5 mg/kg dla owsa z niejadalną łuską.
3.6.12 Wyroby kakaowe i czekoladowe (14)
3.6.12.1 Czekolada mleczna o zawartości < 30 % suchej masy kakaowej ogółem 2,5
3.6.12.2 Czekolada mleczna o zawartości > 30 % suchej masy kakaowej ogółem i czekolada 7,0
3.6.12.3 Proszek kakaowy i odtłuszczony proszek kakaowy wprowadzany do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub jako składnik słodzonego proszku kakaowego lub czekolady w proszku wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego (czekolada do picia) 15
3.6.13 Preparaty do początkowego żywienia niemowląt, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci (3) i preparaty do żywienia małych dzieci (4) Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu.
3.6.13.1 wprowadzane do obrotu jako proszek, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.13.2 0,25
3.6.13.2 wprowadzane do obrotu jako proszek i produkowane z izolatów białka sojowego występujących samodzielnie lub w mieszaninie z białkami mleka krowiego 0,40
3.6.13.3 wprowadzane do obrotu w postaci płynnej 0,10
3.6.14 Przetworzona żywność na bazie zbóż dla niemowląt i małych dzieci (3) 3,0 Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu.
3.6.15 Żywność dla dzieci (3), z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.16 0,50 Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu.
3.6.16 Soki owocowe (9), nektary owocowe (9) i soki warzywne, w tym soki owocowe (9), nektary owocowe (9) i soki warzywne przeznaczone do stosowania jako żywność dla dzieci (3)
3.6.16.1 Soki owocowe, nektary owocowe i soki warzywne, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.16.2 0,25
3.6.16.2 Soki owocowe i nektary owocowe zawierające soki i nektary z passiflory, owoców kakaowca, drobnych owoców i jagód oraz wodę kokosową 1,0
(*) Suchą masę określa się zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiającym metody pobierania próbek i analizy do celów kontroli poziomów pierwiastków śladowych i zanieczyszczeń procesowych w środkach spożywczych (Dz.U. L 88 z 29.3.2007, s. 29, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2007/333/oj).".
1 Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1993/315/oj.
2 Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915 z dnia 25 kwietnia 2023 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów niektórych zanieczyszczeń w żywności oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 (Dz.U. L 119 z 5.5.2023, s. 103, ELI: http://data. europa.eu/eli/reg/2023/915/oj).
3 Panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); Opinia naukowa w sprawie ryzyka dla zdrowia publicznego w związku z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej. Dziennik EFSA 2015; 13(2):4002, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/ epdf/10.2903/j.efsa.2015.4002
4 Zalecenie Komisji (UE) 2016/1111 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie monitorowania obecności niklu w żywności (Dz.U. L 183 z 8.7.2016, s. 70, ELI: http://data.europa.eu/eli/reco/2016/1111/oj).
5 Panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); "Scientific Opinion on an update of the risk assessment of nickel in food and drinking water" (Opinia naukowa w sprawie aktualizacji oceny ryzyka związanego z niklem w żywności i wodzie pitnej). Dziennik EFSA 2020; 18(11):6268, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2020.6268.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2024.1987

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Rozporządzenie 2024/1987 zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów niklu w niektórych środkach spożywczych
Data aktu: 30/07/2024
Data ogłoszenia: 31/07/2024
Data wejścia w życie: 01/07/2025, 20/08/2024