Parlament Europejski,- uwzględniając art. 15, 126, 174, 175, 177, 208, 209, 271, 308 i 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz Protokół (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI),
- uwzględniając art. 41-43 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,
- uwzględniając art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),
- uwzględniając wydaną 7 października 2016 r. zgodę EBI na ratyfikowanie przez UE porozumienia paryskiego,
- uwzględniając procedury grupy EBI w ramach mechanizmu rozpatrywania skarg, opublikowane 13 listopada 2018 r.,
- uwzględniając politykę EBI w zakresie pożyczek energetycznych, opublikowaną 14 listopada 2019 r.,
- uwzględniając kryteria EBI z 25 lipca 2013 r. dotyczące udzielania pożyczek w dziedzinie energetyki,
- uwzględniając przyjęcie 11 listopada 2020 r. przez Radę Dyrektorów EBI planu działania banku klimatycznego na lata 2021-2025 oraz nową strategię klimatyczną EBI z 15 listopada 2020 r.,
- uwzględniając plan operacyjny grupy EBI na lata 2023-2025, opublikowany 2 lutego 2023 r.,
- uwzględniając sprawozdanie z działalności Europejskiego Banku Inwestycyjnego za 2022 r. zatytułowane "Bezpieczna Europa", opublikowane 2 lutego 2023 r.,
- uwzględniając przegląd działań EBI w dziedzinie klimatu i zrównoważenia środowiskowego w 2023 r., opublikowany 2 lutego 2023 r.,
- uwzględniając dokument zatytułowany "EBI Global", opublikowany 2 lutego 2023 r.,
- uwzględniając ocenę grupy EBI zatytułowaną "Rapid assessment of the EIB Group's operational response to the COVID-19 crisis" [Szybka ocena reakcji operacyjnej grupy EBI na kryzys związany z COVID-19], opublikowaną 22 kwietnia 2022 r.,
- uwzględniając informator EBI zatytułowany "Evaluation of EIB support for urban public transport in the European Union (2007-2019)" [Ocena wsparcia EBI na rzecz miejskiego transportu publicznego w Unii Europejskiej (2007-2019)], opublikowany 31 maja 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdania roczne Komitetu Kontroli i Audytu EBI za 2021 r., opublikowane 21 lipca 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdanie grupy EBI za 2021 r. dotyczące ujawniania informacji na temat zarządzania ryzykiem, opublikowane 9 sierpnia 2022 r.,
- uwzględniając informator EBI zatytułowany "EIB evaluation of the EIB's special activities" [Przeprowadzona przez EBI ocena działań specjalnych EBI], opublikowany 30 maja 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdanie EBI z postępu prac w dziedzinie różnorodności i włączenia za rok 2021, opublikowane 9 grudnia 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdanie EBI zatytułowane "EIB Group activities in EU cohesion regions in 2021" [Działalność grupy EBI w regionach spójności UE w 2021 r.], opublikowane 27 lipca 2022 r.,
- uwzględniając podejście grupy EBI do kwestii spójności na lata 2021-2027, opublikowane 13 października 2021 r.,
- uwzględniając plan EBI w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, opublikowany 26 października 2021 r.,
- uwzględniając porozumienie trójstronne między Komisją Europejską, Europejskim Trybunałem Obrachunkowym i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, które weszło w życie w listopadzie 2021 r.,
- uwzględniając sprawozdanie EBI z wdrażania polityki przejrzystości grupy EBI za 2021 r., opublikowane 7 listopada 2022 r.,
- uwzględniając badanie EBI dotyczące inwestycji w 2022 r. - przegląd w Unii Europejskiej, opublikowane 8 listopada 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdanie grupy EBI dotyczące ładu korporacyjnego za 2021 r., opublikowane 26 lipca 2022 r.,
- uwzględniając ramy PATH grupy EBI - wersja 1.1 z października 2022 r. - wspieranie kontrahentów w ich dążeniu do dostosowania się do porozumienia paryskiego, opublikowane 1 lutego 2023 r.,
- uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego EBI za 2021 r., opublikowane 5 lipca 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdanie z działalności EBI za 2020 r. pt. "Crisis Solutions" [Rozwiązania w czasie kryzysu], opublikowane 20 stycznia 2021 r., oraz sprawozdanie z działalności EBI z 2021 r. pt. "The Innovation Response" [Odpowiedzią są innowacje], opublikowane 27 stycznia 2022 r.,
- uwzględniając wyrok Sądu z 30 marca 2022 r. w sprawie T-299/20 1 ,
- uwzględniając uwagi wydane przez Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w sierpniu 2021 r. w sprawie projektu ram zrównoważonego rozwoju środowiskowego i społecznego grupy EBI,
- uwzględniając sprawy 1065/2020/PB, 1251/2020/PB i 1252/2020/PB dotyczące EBI, które zostały rozpatrzone przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich 21 kwietnia 2022 r.,
- uwzględniając zalecenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie 2168/2019/KR, dotyczące sposobu, w jaki Europejski Urząd Nadzoru Bankowego potraktował przeniesienie byłego dyrektora wykonawczego na stanowisko dyrektora generalnego lobby sektora finansowego, oraz jego decyzję w sprawie OI/3/2021/KR dotyczącą sposobu, w jaki Europejska Agencja Obrony rozpatrzyła wniosek byłego dyrektora generalnego o objęcie wyższych stanowisk w przedsiębiorstwie Airbus,
- uwzględniając plan operacyjny grupy EBI na lata 2022-2024, opublikowany 27 stycznia 2022 r.,
- uwzględniając ramy grupy EBI dotyczące zrównoważonego ekologicznie i społecznie rozwoju, przyjęte 2 lutego 2022 r.,
- uwzględniając program doraźnych działań solidarnościowych EBI na rzecz Ukrainy, przyjęty 4 marca 2022 r.,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji oraz Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 18 maja 2022 r. w sprawie analizy luk inwestycyjnych w zakresie obronności i dalszych działań (JOIN(2022)0024),
- uwzględniając komunikat Komisji z 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640) oraz rezolucję Parlamentu w tej sprawie z 15 stycznia 2020 r. 2 ,
- uwzględniając komunikaty Komisji z 20 maja 2020 r. pt. "Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 - przywracanie przyrody do naszego życia" (COM(2020)0380) oraz "Strategia Od pola do stołu na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego" (COM(2020)0381),
- uwzględniając komunikat Komisji z 12 maja 2021 r. pt. "Droga do zdrowej planety dla wszystkich - Plan działania UE: na rzecz eliminacji zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby" (COM(2021)0400),
- uwzględniając komunikat Komisji z 8 marca 2022 r. pt. "REPowerEU: Wspólne europejskie działania w kierunku bezpiecznej i zrównoważonej energii po przystępnej cenie" (COM(2022)0108),
- uwzględniając komunikat Komisji z 1 lutego 2023 r. zatytułowany "Plan przemysłowy Zielonego Ładu na miarę epoki neutralności emisyjnej" (COM(2023)0062),
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji oraz Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 1 grudnia 2021 r. w sprawie strategii Global Gateway (JOIN(2021)0030),
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z 24 marca 2021 r. ustanawiające Program InvestEU 3 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1056 z 24 czerwca 2021 r. ustanawiające Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji 4 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1229 z 14 lipca 2021 r. w sprawie instrumentu pożyczkowego na rzecz sektora publicznego w ramach mechanizmu sprawiedliwej transformacji 5 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - Globalny wymiar Europy 6 ,
- uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju ONZ,
- uwzględniając sprawozdanie organizacji Counter Balance z 2019 r. pt. "Is the EIB up to the task in tackling fraud and corruption? Challenges for the EU Bank's governance framework" [Czy EBI jest w stanie walczyć z nadużyciami finansowymi i korupcją? Wyzwania dla ram zarządzania bankiem UE],
- uwzględniając swoją rezolucję z 16 stycznia 2020 r. w sprawie instytucji i organów unii gospodarczej i walutowej - zapobieganie konfliktom interesów związanym z zatrudnianiem byłych urzędników instytucji publicznych 7 ,
- uwzględniając pismo Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 22 lipca 2016 r. do prezesa EBI w sprawie kwestii dotyczących konfliktu interesów oraz odpowiedź prezesa EBI z 31 stycznia 2017 r.,
- uwzględniając sprawozdanie z kontroli Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 18 maja 2022 r. w sprawie OI/1/2021/KR dotyczące sposobu, w jaki Komisja zajmuje się problemem występowania tzw. efektu drzwi obrotowych w sytuacjach z udziałem jej (byłych) pracowników,
- uwzględniając sprawozdanie EBI dotyczące inwestycji za lata 2022-2023 zatytułowane "Odporność i odbudowa w Europie", opublikowane 28 lutego 2023 r.,
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Budżetową,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0210/2023),
A. mając na uwadze, że zgodnie z art. 309 TFUE zadaniem EBI jest przyczynianie się do osiągnięcia celów UE, również za pomocą różnych instrumentów inwestycyjnych, takich jak kredyty, instrumenty kapitałowe, gwarancje, mechanizmy finansowania oparte na podziale ryzyka i usługi doradcze;
B. mając na uwadze, że EBI jest organem Unii Europejskiej udzielającym pożyczek długoterminowych oraz największym na świecie wielostronnym pożyczkodawcą i odgrywa ważną rolę jako instytucja finansowa wspierająca transformację cyfrową i ekologiczną;
C. mając na uwadze, że EBI, którego udziałowcami jest 27 państw członkowskich UE, musi zawsze dążyć do wspierania celów UE, a przede wszystkim do zwiększenia potencjału UE w zakresie tworzenia miejsc pracy, wzrostu gospodarczego i konkurencyjności; mając na uwadze, że jego mandat obejmuje propagowanie polityki UE w państwach spoza UE;
D. mając na uwadze, że w 2022 r. EBI uruchomił nową jednostkę - EBI Global, której zadaniem jest obsługa inwestycji poza UE; mając na uwadze, że ze względu na liczne wyzwania geopolityczne w 2022 r. rola EBI Global była bardzo ważna pod względem inwestycji i pozycji Europy na świecie; mając na uwadze, że te działania zewnętrzne muszą być zgodne z celami polityki UE, zwłaszcza w odniesieniu do strategii Global Gateway;
E. mając na uwadze, że EBI mianował siebie bankiem klimatycznym UE w związku z dodatkowymi inwestycjami potrzebnymi do przeprowadzenia transformacji ekologicznej;
F. mając na uwadze, że do osiągnięcia celów klimatycznych UE potrzebne są inwestycje w wysokości 1 bln EUR rocznie w UE, czyli o 356 mld EUR rocznie więcej niż w latach 2010-2020; mając na uwadze, że prężny bank inwestycyjny, taki jak EBI, może pomóc w zniwelowaniu luki dzięki przyciągnięciu kapitału prywatnego;
G. mając na uwadze, że EBI odgrywa - za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego - znaczącą rolę we wspieraniu europejskich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) i rozszerza ich dostęp do rynków finansowych, od kapitału wysokiego ryzyka po mikrofinansowanie, czym gwarantuje silną i konkurencyjną unię rynków kapitałowych;
H. mając na uwadze, że w ciągu najbliższych pięciu lat EBI wesprze plan REPowerEU dodatkowymi pożyczkami i finansowaniem kapitałowym o wartości 45 mld EUR;
I. mając na uwadze, że bardziej zintegrowana unia rynków kapitałowych ułatwiłaby EBI odblokowanie inwestycji, dzięki pobudzeniu i zróżnicowaniu inwestycji w realną gospodarkę, w szczególności w MŚP, oraz dzięki uruchomieniu dalszych transgranicznych inwestycji kapitałowych i handlu;
J. mając na uwadze, że lista kwalifikowalności EBI wyklucza obecnie sprzęt i infrastrukturę do celów wojskowych; mając na uwadze, że inwestycje w technologie podwójnego zastosowania nie są wyłączone;
Uwagi ogólne
1. podkreśla ważną rolę, jaką odgrywa EBI jako organ kredytowy Unii Europejskiej i jedyna wielostronna instytucja finansowa, gdyż jest on w całości własnością państw członkowskich, a jego działania prowadzone są zgodnie z polityką UE i podlegają unijnym standardom prawnym przy wspieraniu celów UE; odnotowuje sprawozdanie z działalności EBI za 2022 r. oraz plan operacyjny grupy EBI na lata 2023-2025;
2. docenia fakt, że EBI jest zawsze gotowy do tego, by dostosowywać się i zmieniać profil swojej działalności zgodnie ze zmieniającymi się wymogami polityki UE, z jednoczesnym poszanowaniem swoich długoterminowych celów;
3. zauważa utrzymującą się lukę inwestycyjną w UE oraz zwiększoną potrzebę inwestycji antycyklicznych, ponieważ w UE rozpoczyna się czwarty rok kryzysu będącego wynikiem pandemii COVID-19 i rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje kluczową rolę EBI jako ważnego podmiotu w polityce inwestycyjnej UE, który działa tam, gdzie brakuje prywatnego finansowania; wzywa EBI, aby zapewnił maksymalny poziom dodatkowości w przypadku inwestycji w gospodarkę realną;
4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2022 r. EBI zainwestował środki w wysokości 72,4 mld EUR i skupił się na długoterminowych wyzwaniach UE związanych z konkurencyjnością, wydajnością, spójnością społeczną, zmianą klimatu, zrównoważonym rozwojem i transformacją cyfrową;
5. podkreśla, że EBI powinien uwzględnić znaczne potrzeby finansowe niebieskiej gospodarki, która jest sektorem wzrostu gospodarczego i ważnych odkryć naukowych;
6. zauważa, że należy przygotować się na przyszłość i planować długoterminową odbudowę Ukrainy; uważa, że dostosowanie do priorytetów polityki UE powinno stać się główną siłą napędową przyszłej strategii inwestycyjnej EBI w Ukrainie;
7. z zadowoleniem przyjmuje nowe podejście do kwestii spójności i zwraca uwagę, że EBI powinien przeznaczyć większość swoich środków na propagowanie konwergencji gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz że spójność powinna być nadrzędnym priorytetem jego strategii inwestycyjnej; podkreśla, że usługi doradcze EBI są ważne w przygotowywaniu i wdrażaniu projektów dla klientów o niskim potencjale administracyjnym i w tym kontekście w pomaganiu firmom w dostosowaniu się do zmieniających się celów polityki UE, zwłaszcza celów związanych z klimatem i cyfryzacją;
8. odnotowuje stwierdzenie EBI, zgodnie z którym wyzwania, przed którymi stoją spółki o średniej kapitalizacji w regionach objętych polityką spójności, jeśli chodzi o dostęp do finansowania, są "bardziej strukturalne"; wzywa EBI, aby zajął się tymi strukturalnymi barierami przez dostosowanie swojego podejścia, tak aby MŚP i spółki o średniej kapitalizacji w regionach objętych polityką spójności mogły również w pełni korzystać z finansowania EBI;
9. uważa, że EBI mógłby zrobić więcej, aby dostosować się do różnorodności regionalnej UE, co pozwoliłoby zwiększyć atrakcyjność jego funduszy; oczekuje, że EBI uczyni więcej, aby w szczególności wyeliminować braki systemowe, co zwiększy dostępność i umożliwi wszystkim regionom UE korzystanie z pomocy finansowej EBI;
10. pochwala terminowość Europejskiego Funduszu Gwarancyjnego, która pomaga łagodzić skutki gospodarcze pandemii COVID-19 dla przedsiębiorstw; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ocenę funduszu uwzględniono w programie działu oceny EBI na 2024 r.;
11. z zadowoleniem przyjmuje umowy w sprawie InvestEU podpisane 7 marca 2022 r. przez EBI i Komisję, na podstawie których przydzielono EBI do 75 % gwarancji budżetowej UE oraz budżet Centrum Doradztwa InvestEU; z zadowoleniem przyjmuje znaczące zapotrzebowanie rynku na program InvestEU i wysoki stopień wykorzystania tego programu;
12. z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie EBI w unijny mechanizm sprawiedliwej transformacji, który pozwoli zająć się społeczno-gospodarczymi skutkami przejścia na gospodarkę niskoemisyjną i stworzyć nowe możliwości zrównoważonego rozwoju w dotkniętych regionach, takich jak regiony górnicze, wydobywcze i inne, oraz zapewni sprawiedliwą transformację, która nie pozostawia nikogo w tyle; zachęca EBI do opracowania strategii komunikacyjnej i doradczej w celu poszerzenia wiedzy o tych instrumentach finansowych i zwiększenia ich atrakcyjności wśród potencjalnych beneficjentów;
13. zauważa, że EBI jest instytucją stosującą dźwignię finansową; podkreśla, że rating EBI na poziomie AAA jest ważnym atutem umożliwiającym EBI podejmowanie większego ryzyka przy finansowaniu projektów leżących w interesie publicznym w porównaniu z prywatnymi bankami komercyjnymi;
14. wzywa EBI, aby nadal należycie oceniał potencjalne zagrożenia podczas swojej działalności pożyczkowej, zwłaszcza w tym trudnym otoczeniu gospodarczym i finansowym, a jednocześnie zapewniał, by jego finansowanie przyczyniało się do eliminowania niedoskonałości rynku i unikało efektom wypierania;
15. podkreśla, że ważne jest przestrzeganie zasad praworządności w Unii Europejskiej, co zapisano w TUE; zachęca EBI do dostosowania działań do systemu warunkowości dotyczącego przestrzegania zasad praworządności;
16. zwraca się do udziałowców EBI, aby zastanowili się nad optymalną strukturą kapitałową; wzywa udziałowców EBI, aby rozważyli podwyższenie kapitału w celu utrzymania i zwiększenia zdolności EBI do działania przy jednoczesnym zachowaniu jego ratingu kredytowego i zapewnieniu, by jego działalność nie groziła wyparciem prywatnych pożyczkodawców;
17. zauważa, że niektóre z najbardziej udanych programów EBI opierają się na partnerstwie z sektorem prywatnym polegającym na przyciąganiu inwestycji prywatnych, na przykład przez zaciąganie pożyczek o wyższym ryzyku;
18. odnotowuje utrzymujący się wysoki poziom inflacji i w związku z tym zwraca się do EBI, aby ocenił potencjalnie zwiększone potrzeby finansowe każdego projektu;
Skutki rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie dla działalności EBI w 2022 r.
19. pochwala zaangażowanie EBI w Ukrainie, które w 2022 r. wyniosło 1,7 mld EUR wypłaconych środków; podkreśla, że należy nadal wspierać Ukrainę i że EBI powinien w przyszłości pełnić ważną rolę w dziele odbudowy ukraińskiej gospodarki i infrastruktury; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę EBI "UE na rzecz Ukrainy", która ma na celu finansowanie odbudowy Ukrainy;
20. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI wspiera i - zgodnie z planem operacyjnym na lata 2023-2025 - będzie nadal wspierać przemysł obronny UE i wspólne zamówienia w oparciu o zasadę podwójnego zastosowania; z zadowoleniem przyjmuje nową inicjatywę strategiczną EBI na rzecz bezpieczeństwa w Europie (SESI), której celem jest zwiększenie bezpieczeństwa i obrony w Europie przez uruchomienie do 6 mld EUR do 2027 r. przeznaczonych na inwestycje w badania, rozwój i innowacje, infrastrukturę bezpieczeństwa cywilnego oraz projekty dotyczące najnowszych technologii;
21. zachęca EBI do rozszerzenia programu SESI i dalszego zwiększenia inwestycji na rzecz bezpieczeństwa i obrony w Europie; zauważa, że finansowanie przez banki przemysłu obronnego było w ostatnich latach utrudnione; zwraca się do EBI, aby ocenił, w jakich obszarach bank ten może przyczynić się do zlikwidowania luki inwestycyjnej i odegrać rolę w ochronie bezpieczeństwa UE, z uwzględnieniem odpowiednich aspektów prawa międzynarodowego;
22. z zadowoleniem przyjmuje wzmożone wysiłki EBI na rzecz wspierania bezpieczeństwa żywnościowego, bezpieczeństwa energetycznego i łączności w kontekście trwającej wojny; podkreśla, że wojna wywołała poważny kryzys humanitarny, nasiliła brak bezpieczeństwa żywnościowego i wywarła zasadniczy wpływ na sytuację gospodarczą i w zakresie bezpieczeństwa w UE i jej sąsiedztwie; podkreśla, że w planowaniu inwestycyjnym na przyszłość należy uwzględnić spowodowane wojną zmiany w łańcuchach dostaw oraz w stosunkach handlowych i gospodarczych;
23. wyraża poparcie dla EBI Global i podkreśla jego kluczowe znaczenie dla pomocy Ukrainie, gdyż toruje drogę do szybkiej odbudowy;
24. podkreśla ważną rolę, jaką EBI odgrywa we wspieraniu państw członkowskich i państw spoza UE, w szczególności państw kandydujących do przystąpienia do UE, w dostępie do rynków kapitału wysokiego ryzyka, co poszerza możliwości inwestycyjne;
Wsparcie na rzecz innowacji, małych i średnich przedsiębiorstw, przemysłu i cyfryzacji
25. przypomina, że małe i średnie przedsiębiorstwa są podstawą gospodarki Europy; przypomina, że 23 miliony MŚP w UE stanowią 99 % wszystkich przedsiębiorstw i zapewniają około trzech czwartych wszystkich miejsc pracy; zwraca uwagę na fakt, że kryzys energetyczny i skutki rosyjskiej wojny w Ukrainie stawiają przed nimi kolejne wyzwania;
26. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2022 r. EBI zapewnił finansowanie na łączną kwotę inwestycji w wysokości 16,35 mld EUR dla MŚP i spółek o średniej kapitalizacji; zauważa, że według oceny EBI w latach 2010-2020 łączna wartość operacji grupy EBI służących wsparciu dłużnemu MŚP wyniosła prawie 20 mld EUR w skali roku; wzywa EBI, aby zastanowił się nad sposobami dalszego ułatwiania wsparcia dla MŚP, zwłaszcza w przypadku mniejszych projektów finansowych;
27. podkreśla, że należy jeszcze bardziej zwiększyć wsparcie dla MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w porównaniu z obecnymi poziomami, zwłaszcza w kontekście wysokich cen energii i rosnących kosztów surowców oraz kosztów stóp procentowych; podkreśla, że MŚP często dysponują ograniczonymi zasobami administracyjnymi i płacą więcej niż duże przedsiębiorstwa za kredyty bankowe zaciąganie na gorszych warunkach, więc czerpałyby korzyści z łatwo dostępnych kanałów finansowania; wzywa zatem EBI, aby opracowywał programy w sposób, który pozwoli uniknąć zbędnej biurokracji i obciążeń regulacyjnych, a tym samym jak najbardziej zwiększy ich dostępność dla MŚP;
28. zwraca uwagę, że stabilne dostawy energii są fundamentem skutecznej polityki przemysłowej, w szczególności dla MŚP;
29. ponownie apeluje do EBI, aby bank uzupełnił wysiłki służące budowie rozwiązań opartych na danych, ze szczególnym uwzględnieniem konkurencyjności MŚP, oraz ukierunkował inwestycje w tej dziedzinie na niwelowanie podziałów cyfrowych zarówno w UE, jak i między UE a innymi bardziej zaawansowanymi technologicznie regionami świata;
30. zauważa, że podejście EBI do małych przedsiębiorstw wymaga zmiany z uwagi na zwyczajową niechęć banku do finansowania projektów o znacznym ryzyku lub do stosowania mechanizmów, które mogłyby skompensować ten problem; zwraca się do EBI o opracowanie długofalowej strategii wsparcia sektora MŚP w UE;
31. podkreśla, że EBI powinien położyć zdecydowany nacisk na przedsiębiorstwa typu startup i projekty mające na celu rozwiązanie rosnącego problemu bezrobocia młodzieży z myślą o tworzeniu bezpiecznych i wysokiej jakości miejsc pracy;
32. wzywa EBI, aby zwiększył wsparcie dla rozwoju europejskich przedsiębiorstw typu startup, również dzięki podejmowaniu większego ryzyka przy wypłacaniu kapitału wysokiego ryzyka, co zapewni, że europejskie przedsiębiorstwa typu startup mogą rozwijać się w Europie, a nie poza nią;
33. przypomina, że cyfryzacja i decentralizacja to ważne trendy na rynkach finansowych i w sektorze bankowym, i w związku z tym wzywa EBI, aby skupił się na inwestycjach w zrównoważone, innowacyjne i przyszłościowe projekty;
Bank klimatyczny UE
34. zauważa, że w planie działania banku klimatycznego grupy EBI na lata 2021-2025 określono cele EBI dotyczące finansowania działań związanych z klimatem, które wspiera Europejski Zielony Ład i przyczyni się do osiągnięcia przez UE neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r.;
35. odnotowuje propozycję Komisji dotyczącą współpracy z EBI i krajowymi bankami prorozwojowymi w celu poszukiwania sposobów, które umożliwią zwiększenie wsparcia dla inwestycji w łańcuch dostaw przemysłu technologii neutralnych emisyjnie, również poprzez rozpoczęcie działań łączonych;
36. zachęca EBI, aby wykorzystywał swoje operacje do ułatwiania i przyspieszania realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu i niezależności energetycznej UE, z uwzględnieniem najnowszego stanu wiedzy na temat zmiany klimatu, jej rozległych skutków i zagrożeń oraz łagodzenia skutków zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, a także coraz pilniejszej potrzeby uniezależnienia się UE od paliw kopalnych oraz ograniczenia przystępności i bezpieczeństwa dostaw żywności na całym świecie z powodu trwającej wojny w Ukrainie;
37. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI jest największym na świecie emitentem zielonych obligacji w wielu walutach; zwraca uwagę, że zwiększenie udziału obligacji denominowanych w euro jeszcze bardziej wzmocniłoby międzynarodową rolę euro;
38. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że 58,3 % pożyczek w 2022 r. było związanych z klimatem i środowiskiem, w porównaniu z 50,8 % w 2021 r.;
39. podkreśla, że ważne jest inwestowanie w niskoemisyjne źródła energii; z zadowoleniem przyjmuje zatem wkład EBI w plan REPowerEU w postaci dodatkowych inwestycji opiewających na 30 mld EUR; z zadowoleniem przyjmuje działania EBI w tej dziedzinie i zachęca bank do wzmożenia wysiłków;
40. z zadowoleniem przyjmuje pierwszy specjalny plan EBI w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, mający na celu zwiększenie inwestycji i wsparcia technicznego przeznaczonych na ochronę projektów przed skutkami ekstremalnych warunków pogodowych i na zwiększenie odporności infrastruktury na zmianę klimatu; odnotowuje wprowadzenie systemu oceny ryzyka związanego z klimatem, służącego ocenie fizycznego ryzyka klimatycznego w bezpośrednich operacjach pożyczkowych na szczeblu projektu;
41. zauważa rolę, jaką może odegrać EBI, jeśli chodzi o inwestycje w odnawialne źródła energii na pełnym morzu, zwłaszcza w zakresie opracowania instrumentów, które mogłyby pomóc we wprowadzaniu takich projektów na rynek;
42. zauważa, że ostatnie zmiany w ramach dostosowania się kontrahentów do porozumienia paryskiego (PATH) EBI zmniejszają jego skuteczność w dążeniu do dekarbonizacji; przypomina, że wszyscy odbiorcy finansowania EBI są już zobowiązani umownie do stworzenia i opublikowania wiarygodnej strategii dostosowania się do porozumienia paryskiego;
43. z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie przez EBI w lipcu 2022 r. nowej polityki udzielania pożyczek w sektorze transportu i wzywa do jej szybkiego wdrożenia; zachęca EBI, aby rozważył sposoby dostosowania tej polityki do wyzwań związanych z transformacją, przed którymi stoi sektor transportu; przypomina, że należy zwiększyć poziom inwestycji w dekarbonizację sektora morskiego i sektora lotniczego;
44. wzywa EBI, aby finansował rentowne projekty zgodne z unijną systematyką dotyczącą zrównoważonego rozwoju oraz inne projekty mające na celu ograniczenie śladu węglowego sektora morskiego, takie jak projekty korytarza ekologicznego;
45. wzywa EBI, aby zwiększył wsparcie dotyczące przystępnych cenowo i energooszczędnych mieszkań oraz renowacji budynków zgodnie ze znacznymi potrzebami inwestycyjnymi; podkreśla, że należy rozszerzyć usługi doradcze w dziedzinie mieszkalnictwa oraz zaangażować lokalnych, regionalnych, społecznych i publicznych dostawców mieszkań, aby zapewnić wykorzystanie ich wiedzy specjalistycznej przy opracowywaniu projektów finansowanych przez EBI;
46. zwraca się do EBI, aby poświęcił szczególną uwagę decyzjom dotyczącym finansowania regionów peryferyjnych, górskich, słabo zaludnionych lub wyspiarskich, z uwagi na trudności, jakie napotykają w spełnieniu wymogów Zielonego Ładu, przy jednoczesnym utrzymaniu i poprawieniu ich łączności;
Inwestycje EBI w infrastrukturę społeczną i opiekę społeczną
47. oczekuje nasilenia operacji finansowanych przez EBI w dziedzinie mieszkalnictwa socjalnego, zgodnie z zasadami ustanowionymi w Europejskim filarze praw socjalnych oraz w związku z obecnym kryzysem mieszkaniowym w UE; ponadto zwraca się do EBI, aby przy pozyskiwaniu nowego finansowania w dalszym ciągu koncentrował się na wzmacnianiu pozycji ekonomicznej kobiet i równości płci;
48. jest zaniepokojony zatrważającym stanem systemów opieki zdrowotnej w wielu państwach członkowskich oraz obserwowanym obecnie w UE niedoborem leków, który obejmuje także leki podstawowe, takie jak paracetamol i antybiotyki; w związku z tym wzywa EBI, aby ocenił możliwości dalszego inwestowania w sektorze ochrony zdrowia w celu rozwiązania strukturalnych braków w tym sektorze w UE;
EBI Global
49. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2022 r. EBI Global wsparł kwotą 9,1 mld EUR światowe inwestycje poza UE; oczekuje, że inwestycje EBI w państwach nienależących do UE będą w pełni dostosowane do polityki UE i jej działań zewnętrznych; z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie EBI w inicjatywę Global Gateway, z której będą głównie wspierane inwestycje w infrastrukturę i MŚP, co przyczyni się tym samym do osiągnięcia celu UE, jakim jest zwiększenie jej strategicznej autonomii;
50. podkreśla, że EBI Global odgrywa kluczową rolę w strategii Global Gateway i europejskiej architekturze finansowej na rzecz rozwoju; wzywa do przeprowadzania regularnych ocen wdrażania strategii Global Gateway i powiązanych z nią działań EBI na świecie;
51. wzywa EBI, aby jeszcze bardziej wzmocnił procedury i praktyki w odniesieniu do naruszeń praw człowieka i dobrych rządów wynikających z projektów, które finansuje bezpośrednio lub przez pośredników; wzywa EBI, aby wyjaśnił, w jaki sposób ocenia ryzyko finansowe i ryzyko utraty reputacji przy podejmowaniu decyzji o wszczęciu dochodzenia w sprawie domniemanych nadużyć finansowych lub korupcji w odniesieniu do projektów inwestycyjnych;
52. przypomina o nadrzędnym zobowiązaniu UE do obrony i propagowania wartości UE i praworządności w prowadzonych przez nią działaniach poza UE; podkreśla, że w przypadku działań w środowiskach charakteryzujących się problemami z praworządnością i ograniczonymi możliwościami odwoływania się w przypadku naruszeń praw człowieka należy inwestować w zdolności w zakresie należytej staranności; stwierdza, że wymaga to dodatkowych zasobów ludzkich oraz specjalistycznej kontroli zgodnej ze standardem odnoszącym się do banków rozwoju;
53. przypomina, że operacje EBI poza Europą opierają się na ogólnych zasadach kształtujących działania zewnętrzne UE określonych w art. 21 TUE, takich jak wspieranie demokracji i praworządności, praw człowieka i praw podstawowych; podkreśla, że zasady te powinny leżeć u podstaw działalności EBI jako banku publicznego, któremu powierzono mandat dotyczący rozwoju;
54. podkreśla, że zwiększenie obecności na szczeblu lokalnym i zacieśnienie współpracy z delegaturami UE było główną siłą napędową utworzenia EBI Global; ponawia apel o dodatkowy personel w terenie, zwłaszcza w celu zakontraktowania większej liczby pracowników z krajów, w których udzielane jest finansowanie; popiera podejście EBI do otwierania biur regionalnych w Afryce i zatrudniania w nich lokalnych kandydatów w celu dostosowania wymogów do lokalnych potrzeb;
55. zwraca się do EBI o lepszą ocenę skuteczności w finansowaniu MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w Afryce, gdyż stosunkowo niewielki rozmiar projektów wydaje się często przeszkodą w dostępie do finansowania; apeluje o ocenę potencjalnego modelu instrumentów, które ułatwiają inwestycje unijnych MŚP w państwach spoza UE i zwiększają ich dostęp do finansowania, również w odniesieniu do mniejszych projektów; zauważa znaczenie roli EBI w tworzeniu równych szans dla MŚP mających siedzibę w państwach członkowskich, których krajowe banki rozwoju nie mają możliwości wspierania inwestycji w państwach spoza UE;
56. podkreśla, że inwestycje na rzecz rozwoju, w które zaangażowane są kobiety i w których uwzględnia się ich potrzeby, są bardziej skuteczne i zrównoważone; zachęca EBI do dbania o to, by wszystkie operacje przynosiły korzyści kobietom, a w szczególności sektorom gospodarki sprzyjającym zwiększeniu udziału kobiet, zgodnie z podejściem EBI do finansowania uwzględniającego problematykę płci;
57. podkreśla znaczenie spójności i skuteczności finansowania rozwoju, ponagla EBI, aby kładł większy nacisk na mobilizację zasobów krajowych, oraz wzywa do ogólnego zwiększenia zaangażowania EBI w krajach słabiej rozwiniętych, które dostosowały się do zasad i wartości UE;
Przejrzystość i zarządzanie
58. z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie w 2023 r. wskaźnika przejrzystości instytucji finansowania rozwoju oraz fakt, że w powiązanym sprawozdaniu EBI plasuje się w wielu obszarach na podobnym poziomie co partnerskie instytucje finansowania rozwoju, w tym w odniesieniu do instytucji pośrednictwa finansowego oraz w zakresie ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego, a także odpowiedzialności wobec społeczności lokalnych; apeluje o przekazywanie jasnych i wyczerpujących informacji instytucjom UE, a w szczególności Parlamentowi;
59. wzywa, aby stanowiska wyższego szczebla w EBI zajmowały osoby wybrane na podstawie osiągnięć, umiejętności i doświadczenia, a także by w głównych obszarach działalności EBI również pracowały takie osoby;
60. ubolewa nad faktem, że kobiety są nadal niedostatecznie reprezentowane na wyższych stanowiskach i w głównych obszarach działalności EBI; przypomina swoją opinię, zgodnie z którą należy uczynić więcej, aby poprawić w tym kontekście zarówno równowagę płci, jak i równowagę geograficzną w EBI;
61. ponownie zwraca się o zawarcie porozumienia międzyinstytucjonalnego między Parlamentem a EBI;
62. wyraża wątpliwość, czy EBI posiada zasoby ludzkie, jakich potrzebuje w kontekście trwającego rozszerzania funkcji i obowiązków;
63. ponownie wyraża poważne zaniepokojenie zarzutami dotyczącymi nękania, środowiska pracy i warunków pracy w EBI; odnotowuje wyrok Sądu z 30 marca 2022 r. w sprawie dotyczącej nękania w EBI (sprawa T-299/20) stwierdzający nieważność decyzji prezesa EBI, zgodnie z którą nie doszło do nękania; uznaje, że EBI podjął wysiłki w celu rozwiązania tych i innych istotnych problemów kadrowych; wzywa EBI, aby zapewnił skuteczne wdrożenie polityki zerowej tolerancji wobec wszystkich rodzajów nękania i molestowania, w tym wdrożenie środków zapobiegawczych i ochronnych oraz odpowiednich i wiarygodnych mechanizmów składania skarg i wspierania ofiar; wzywa kierownictwo EBI, aby podjęło rzeczywisty dialog z przedstawicielami pracowników w reakcji na ich skargi; wyraża ubolewanie, że w EBI nie uznaje się związków zawodowych i że delegacja pracowników nie ma uprawnień do działania w negocjacjach; wzywa kierownictwo EBI, aby przestrzegało przynajmniej podstawowych zasad Międzynarodowej Organizacji Pracy, takich jak wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych;
64. odnotowuje przyjętą przez EBI nową politykę zwalczania nadużyć finansowych i podkreśla, że inkluzywna współpraca jest ważna przy opracowywaniu kluczowych narzędzi polityki zwalczania nadużyć finansowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI przyjął i opublikował politykę grupy EBI wobec słabo uregulowanych, nieprzejrzystych i niechętnych do współpracy jurysdykcji oraz w zakresie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych, która uzupełnia politykę grupy EBI w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;
65. ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że wiceprezesi EBI - oprócz obowiązków sektorowych i krajowych - pełnią nadzór nad wnioskami projektowymi z ich krajów pochodzenia; zachęca EBI, aby w pełni wdrożył wszystkie zalecenia otrzymane od Europejskiej Rzecznik Praw Obywatelskich w odniesieniu do działań byłych członków Komitetu Zarządzającego, określone w decyzji Rzecznik z 27 lipca 2022 r. w sprawie 1016/2021/KR;
°
°°
66. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu.
