united kingdom
ukraine

ZAWIADOMIENIE KOMISJI - Pytania i odpowiedzi w związku z wdrażaniem przepisów UE dotyczących pszczelarstwa ekologicznego

ZAWIADOMIENIE KOMISJI
Pytania i odpowiedzi w związku z wdrażaniem przepisów UE dotyczących pszczelarstwa ekologicznego
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(C/2024/2874)

Niniejszy dokument zawiera odpowiedzi na pytania, które służby Komisji otrzymały w związku z wdrażaniem przepisów UE dotyczących pszczelarstwa ekologicznego.

Niniejszy dokument ma na celu wsparcie organów krajowych i przedsiębiorstw w stosowaniu tych przepisów UE. Do dokonywania obowiązującej wykładni przepisów UE upoważniony jest jedynie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

RIPAC 1  NOTA NR 2024-01

SEKTOR: ROLNICTWO EKOLOGICZNE
ŚRODEK: PSZCZELARSTWO
PRZEDMIOT: OBSZARY ŻEROWANIA - LOKALIZACJA PASIEK - WOSK PSZCZELI - UMIESZCZANIE ULI
ODNOŚNE PRZEPISY: Rozporządzenie (UE) 2018/848 2  - art. 21 i 35; załącznik

II część II pkt 1.9.6.5;

rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 3  - art. 28 i 30; rozporządzenie (Ue) 2021/2115 4  - art. 31, 70, 72 i 154.

Pytanie 1: Pszczelarze ekologiczni muszą umieszczać pasieki na obszarach, na których źródła nektaru i pyłku składają się zasadniczo z roślin uprawianych ekologicznie lub roślinności naturalnej, lub lasów, które nie są zarządzane zgodnie z przepisami dotyczącymi produkcji ekologicznej, lub upraw poddawanych działaniu metod o niewielkim oddziaływaniu na środowisko. Co można uznać za metody o niewielkim oddziaływaniu na środowisko w rozumieniu części II pkt 1.9.6.5 lit. a) i c) załącznika II do rozporządzenia (UE) 2018/848?

Odpowiedź:

Termin "metody o niewielkim oddziaływaniu na środowisko", o których mowa w części II pkt 1.9.6.5 lit. a) i c) załącznika II do rozporządzenia (UE) 2018/848, należy rozumieć jako pojęcie odnoszące się do metod równoważnych metodom stosowanym w ramach środków wcześniej przewidzianych w art. 28 ("Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne") i art. 30 ("Płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z ramową dyrektywą wodną") rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, które nie mogą mieć wpływu na kwalifikację produkcji pszczelarskiej jako ekologicznej.

Rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 zostało uchylone z dniem 1 stycznia 2023 r. na mocy art. 154 rozporządzenia (UE) 2021/2115 ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR).

Art. 31. ("Schematy na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt"), art. 70 ("Zobowiązania związane ze środowiskiem, klimatem i inne zobowiązania w dziedzinie zarządzania") i art. 72 ("Obszary ze szczególnymi niedogodnościami wynikającymi z niektórych obowiązkowych wymogów") nowego rozporządzenia (UE) 2021/2115 o planach strategicznych WPR umożliwiają państwom członkowskim (w ramach ich planów strategicznych WPR) programowanie interwencji, które mogą przynieść korzyści dla środowiska, podobnie jak w przypadku środków zaprogramowanych na podstawie art. 28 i 30 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013.

Celem interwencji określonych w art. 31, 70 i 72 rozporządzenia (UE) 2021/2115 i dostępnych dla państw członkowskich jest przyczynienie się do realizacji celów szczegółowych WPR, określonych w szczególności w art. 6 ust. 1 lit. d), e), f) oraz i) tego rozporządzenia: "d) przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, w tym poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych i zwiększenie sekwestracji węgla, a także promowanie zrównoważonej energii; e) wspieranie zrównoważonego rozwoju zasobów naturalnych, takich jak woda, gleba i powietrze, i wydajnego gospodarowania nimi, w tym poprzez ograniczanie uzależnienia od środków chemicznych; f) przyczynianie się do powstrzymania utraty różnorodności biologicznej i odwrócenia tego procesu, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu; [...] i) poprawa reagowania rolnictwa Unii na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia, w tym w zakresie żywności wysokiej jakości, bezpiecznej, bogatej w składniki odżywcze i produkowanej w zrównoważony sposób, w zakresie zmniejszenia marnowania żywności, zwiększenia dobrostanu zwierząt i zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe".

Jeżeli chodzi o wdrożenie przepisów UE dotyczących pszczelarstwa w produkcji ekologicznej, określonych w rozporządzeniu (UE) 2018/848, to w związku z tym, że część II pkt 1.9.6.5 lit. c) załącznika II do rozporządzenia (UE) 2018/848 odnosi się do art. 28 i 30 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, od dnia 1 stycznia 2023 r. każde państwo członkowskie musi ocenić, czy w interwencjach zaprogramowanych w jego planie strategicznym WPR mających na celu wsparcie gruntów na podstawie art. 31, 70 i 72 rozporządzenia (UE) 2021/2115 zagwarantowano, że "roślinność naturalna lub lasy, które nie są zarządzane zgodnie z przepisami dotyczącymi produkcji ekologicznej, lub uprawy" znajdujące się "w promieniu 3 km od pasieki" są "poddawane działaniu metod o niewielkim oddziaływaniu na środowisko", które nie zagrażają certyfikacji ekologicznej produktów pszczelich zgodnie z częścią II pkt 1.9.6.5 lit. a) i c) załącznika II do rozporządzenia (UE) 2018/848:

"1.9.6.5. Pomieszczenia i praktyki gospodarskie.

W odniesieniu do pomieszczeń i praktyk gospodarskich stosuje się następujące przepisy:

a) pasieki są umieszczane na obszarach, które zapewniają źródła nektaru i pyłku składające się zasadniczo z roślin uprawianych ekologicznie lub, odpowiednio, z roślinności naturalnej, lub lasów, które nie są zarządzane zgodnie z przepisami dotyczącymi produkcji ekologicznej, lub upraw poddawanych jedynie działaniu metod o niewielkim oddziaływaniu na środowisko;

[...]

c) pasieka jest tak zlokalizowana, aby w promieniu 3 km od pasieki źródłami nektaru i pyłku były zasadniczo rośliny uprawiane metodami ekologicznymi lub roślinność naturalna lub uprawy poddawane jedynie działaniu metod o niewielkim oddziaływaniu na środowisko, odpowiadających metodom określonym w art. 28 i 30 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, które nie stanowią zagrożenia dla kwalifikacji pszczelarstwa jako ekologicznego. Wymogi te nie dotyczą obszarów, na których nie ma kwitnienia lub ule są w stanie uśpienia".

Pytanie 2: Czy producenci i przetwórcy wosku pszczelego mogą być certyfikowani jako podmioty ekologiczne? Jeśli tak, to jakie szczegółowe zasady produkcji powinny mieć zastosowanie?

Odpowiedź:

Wosk pszczeli jest wymieniony w załączniku I do rozporządzenia (UE) 2018/848 i w związku z tym jest objęty zakresem stosowania tego rozporządzenia 5 , niezależnie od tego, czy jest stosowany do produkcji żywności lub paszy, czy też do innych celów, takich jak zastępowanie wosku pszczelego w ulach ekologicznych.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się także do niektórych innych wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia produktów ściśle powiązanych z rolnictwem, które są lub mają być wytwarzane, przygotowywane, znakowane, dystrybuowane, wprowadzane do obrotu, przywożone do Unii lub z niej wywożone".

W związku z powyższym przetwórca lub producent, który zbiera ekologiczny wosk pszczeli, może zostać certyfikowany jako "ekologiczny" zgodnie z zasadami i odpowiednimi przepisami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2018/848 oraz jego aktach delegowanych i wykonawczych.

Rozporządzenie (UE) 2018/848 zawiera szczegółowe przepisy dotyczące produkcji w odniesieniu do pszczół i pszczelarstwa. Znajduje się w nim również szereg wymogów dotyczących konwersji i ochrony zdrowia, a także pomieszczeń i praktyk gospodarskich związanych z woskiem pszczelim, który może być stosowany przez pszczelarzy ekologicznych. W szczególności istotne są przepisy części II pkt 1.2.2 lit. f) 6 , pkt 1.9.6.3 lit. f) 7  oraz pkt 1.9.6.5 lit. e) i f) 8  załącznika II do tego rozporządzenia.

Rozporządzenie (UE) 2018/848 nie zawiera jednak żadnych dodatkowych szczegółowych przepisów dotyczących produkcji ekologicznego wosku pszczelego. W związku z tym zastosowanie mają przepisy art. 21 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2018/848:

"2. W przypadku braku szczegółowych przepisów dotyczących produkcji, o których mowa w ust. 1:

a) podmioty - w odniesieniu do produktów, o których mowa w ust. 1 - przestrzegają zasad ustanowionych w art. 5 i 6, odpowiednio zasad ustanowionych w art. 7 oraz ogólnych przepisów dotyczących produkcji ustanowionych w art. 9-11;

b) państwo członkowskie może - w odniesieniu do produktów, o których mowa w ust. 1 - stosować szczegółowe krajowe przepisy dotyczące produkcji, pod warunkiem że przepisy te są zgodne z niniejszym rozporządzeniem oraz pod warunkiem że nie zakazują, nie ograniczają ani nie utrudniają wprowadzania do obrotu wytworzonych poza ich terytorium produktów zgodnych z niniejszym rozporządzeniem".

W związku z brakiem unijnych lub krajowych przepisów dotyczących produkcji to do właściwych organów, organu kontrolnego lub jednostki certyfikującej, odpowiedzialnych za certyfikację tych podmiotów, należy decyzja w poszczególnych przypadkach, czy podmioty w swojej działalności i metodach produkcji "przestrzegają zasad ustanowionych w art. 5 i 6, odpowiednio zasad ustanowionych w art. 7 oraz ogólnych przepisów dotyczących produkcji ustanowionych w art. 9-11".

Pytanie 3:Do jakiej kategorii produktów, o których mowa w art. 35 ust. 7 rozporządzenia (UE) 2018/848, należy zaklasyfikować wosk pszczeli?

Odpowiedź:

Do celów art. 35 ust. 1 i 4 dotyczących certyfikatów wydawanych podmiotom wosk pszczeli jest sklasyfikowany w kategorii g) określonej w art. 35 ust. 7:

"g) inne produkty wyszczególnione w załączniku I do niniejszego rozporządzenia lub nieobjęte poprzednimi kategoriami".

1 RIPAC (francuski akronim nazwy "Registre d'Interprétation de la Politique Agricole Commune") jest rejestrem i bazą danych not wyjaśniających dotyczących prawa rolnego.
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 (Dz.U. L 150 z 14.6.2018, s. 1).
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 487).
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.U. L 435 z 6.12.2021, s. 1).
5 Art. 2 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/848: "Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do następujących produktów pochodzenia rolnego, w tym produktów akwakultury i pszczelarstwa, wymienionych w załączniku I do TFUE oraz do produktów będących pochodnymi takich produktów - w przypadku gdy produkty te są lub mają być wytwarzane, przygotowywane, znakowane, dystrybuowane, wprowadzane do obrotu lub przywożone do Unii lub wywożone z Unii: a) żywe lub nieprzetworzone produkty rolne, w tym nasiona i inny materiał przeznaczony do reprodukcji roślin; (b) przetworzone produkty rolne przeznaczone do wykorzystania jako żywność; c) pasze.
6 "W okresie konwersji wosk należy wymienić na wosk pochodzący z pszczelarstwa ekologicznego. Nieekologiczny wosk pszczeli można jednak stosować: (i) w przypadku gdy wosk pochodzący z pszczelarstwa ekologicznego jest niedostępny na rynku; (ii) w przypadku gdy dowiedziono, że jest on wolny od zanieczyszczeń produktami lub substancjami niedopuszczonymi do stosowania w produkcji ekologicznej; oraz (iii) pod warunkiem że pochodzi on z komórek pszczelich".
7 "Wodniesieniu do ochrony zdrowia stosuje się następujące przepisy: [...]f) jeżeli stosuje się leczenie syntetyzowanymi chemicznie alopaiycz- nymi produktami leczniczymi, w tym antybiotykami, innymi niż produkty i substancje dopuszczone do stosowania w produkcji ekologicznej na podstawie art. 9 i 24, na okres leczenia rodziny poddawane leczeniu umieszcza się w izolowanych pasiekach, a cały wosk wymienia się na wosk pochodzący z pasiek ekologicznych. Następnie dla takich rodzin stosuje się przez okres 12 miesięcy konwersję przewidzianą w pkt 1.2.2".
8 "e) wosk pszczeli stosowany do nowych węz pochodzi z ekologicznych jednostek produkcyjnych; f) w ulach dopuszcza się stosowanie wyłącznie produktów naturalnych, takich jak propolis, wosk i oleje roślinne".

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2024.2874

Rodzaj: Informacja
Tytuł: ZAWIADOMIENIE KOMISJI - Pytania i odpowiedzi w związku z wdrażaniem przepisów UE dotyczących pszczelarstwa ekologicznego
Data aktu: 25/04/2024
Data ogłoszenia: 25/04/2024