Sprawozdawca: Paul RUBIGWspółsprawozdawca: John BRYAN
| Decyzja Zgromadzenia Plenarnego |
25.1.2023 |
| Podstawa prawna |
Art. 52 ust. 2 regulaminu wewnętrznego |
| Sekcja odpowiedzialna |
Opinia z inicjatywy własnej Komisja Konsultacyjna ds. Przemian w Przemyśle
|
| Data przyjęcia przez sekcję |
22.6.2023 |
| Data przyjęcia na sesji plenarnej |
13.7.2023 |
| Sesja plenarna nr |
580 |
| Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) |
200/0/3 |
1. Wnioski i zalecenia
1.1. W ramach europejskiego niebieskiego ładu UE musi pilnie opracować nową politykę wodną, w tym kompleksową politykę zrównoważonej gospodarki wodnej dla przemysłu, opartą na ograniczeniu zużycia wody, jej ponownym wykorzystaniu i recyklingu, zmniejszeniu jej zanieczyszczenia oraz większym skoncentrowaniu się na branżach przemysłowych o dużym zapotrzebowaniu na wodę i stopniowym wprowadzeniu i wykorzystaniu technologii wodooszczędnych. Biorąc pod uwagę związek między energią, wodą a surowcami krytycznymi, polityka wodna powinna stać się jednym z filarów strategii przemysłowej UE.
1.2. UE potrzebuje zatem planu działania obejmującego sektorowe podejście i główne etapy, z pełnym uwzględnieniem związku między energią, wodą a surowcami krytycznymi. W ramach tego planu branże przemysłowe będą wspierane w stopniowym coraz większym oszczędzaniu wody. Wymaga to przeprowadzenia w ciągu najbliższych dwóch lat przeglądu strategii przemysłowej UE oraz dokumentacji ścieżki przemian. Takie sektorowe podejście powinno obejmować oszczędne gospodarowanie wodą i wyzwania związane z wodą, z którymi boryka się każdy z sektorów, opierać się na prognozach uwzględniających opcje, skutki i ocenę ryzyka wraz z analizą kosztów cyklu życia.
1.3. Aby rozwijać wschodzącą branżę technologii wodooszczędnych - obszar, w którym UE mogłaby odegrać znaczącą rolę - kompleksowa polityka wodna UE winna iść w parze z ambitnym unijnym planem finansowania, co pozwoliłoby przemysłowi poczynić zasadnicze inwestycje w technologie wodooszczędne. Należy przyjąć zachęty finansowe, takie jak ulgi podatkowe, wyższe stawki amortyzacji i inne mechanizmy. Aby uzupełnić wsparcie publiczne, można rozważyć innowacyjne sposoby finansowania, takie jak finansowanie społecznościowe (crowdfunding).
1.4. UE musi stać się światowym liderem w opracowywaniu, produkcji i stosowaniu technologii wodooszczędnych, a także zyskać renomę na świecie jako obszar produkcji o niskim zużyciu wody. Technologie wodooszczędne to jedna z branż czystych technologii. W związku z tym powinny być również energooszczędne. Ponieważ czyste technologie to samodzielny ekosystem przemysłowy, EKES proponuje opracowanie w ciągu najbliższych dwóch lat ścieżki przemian dla tego ekosystemu, zakładającej ambitne acz realistyczne cele, w tym w zakresie zarządzania i umiejętności.
1.5. W procedurach wydawania pozwoleń na nowe instalacje przemysłowe konieczne jest zwrócenie baczniejszej uwagi na zużycie wody, jej recykling i zbieranie oraz na systemy zachęt do realizacji projektów oszczędzania wody w już istniejących zakładach. Różne branże przemysłowe mają różne zapotrzebowanie na wodę oraz różne możliwości jej oszczędnego wykorzystania. Zasadę nieszkodzenia należy łączyć z prawem do zużywania wody w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz ze zobowiązaniem przemysłu do stopniowego większego oszczędzania wody w ramach planu na rzecz oszczędnego nią gospodarowania.
1.6. Zapotrzebowaniu na wodę, jej zużyciu i składowaniu należy nadać znacznie wyższy priorytet w unijnych strategiach rozwoju gospodarczego sektorów przemysłowych. EKES podkreśla zasadniczą rolę wody w gospodarce o obiegu zamkniętym.
1.7. Zużycie wody różni się w różnych zakątkach UE i między sektorami, a zatem istotne jest rejestrowanie danych w zakresie zużycia wody w przemyśle we wszystkich państwach członkowskich i sprawozdawczości w tym zakresie, jak również wskazywania dostępnych technologii. Konieczne jest również zbieranie tych danych na poziomie zakładów, ponieważ jest to pierwszy krok do wdrażania wodooszczędnych procesów produkcyjnych. Prawa własności przemysłowej muszą być dostosowane do właściwych wymogów w zakresie przejrzystości danych.
1.8. UE powinna rozważyć utworzenie platformy ds. niebieskiego ładu dla przedstawicieli przemysłu i rolnictwa oraz obywateli, tak aby zmaksymalizować możliwości konsultacji i zaangażowania w proces opracowywania nowej polityki wodnej. Takie stałe konsultacje powinny w szczególności ułatwić usunięcie przeszkód ustawodawczych na drodze do stosowania technologii wodooszczędnych w procesach produkcji przemysłowej i rolnej oraz w gospodarstwach domowych i przyczyniać się do regularnej aktualizacji opracowywanych planów działania, podobnych do ścieżek przemian w przemyśle.
2. Wprowadzenie i uwagi ogólne
2.1. Ogólnie rzecz biorąc, zasoby wodne przypadające na mieszkańca są w Europie stosunkowo wysokie, przy czym występują zasadnicze różnice między Europą Północną i Środkową a regionami południowymi, które wynikają przede wszystkim z wpływu czynników klimatycznych na dostępność zasobów hydrologicznych. Jednymi z głównych wyzwań dotyczących cykli hydrologicznych są:
1) dłuższe okresy suszy, po których następują obfite opady deszczu i powodzie, przy czym oba te zjawiska ograniczają dostęp do czystej i nadającej się do użytku wody;
2) coraz większe zużycie wody w wyniku wzrostu liczby ludności lub jej większej koncentracji i rozwoju gospodarczego, jak również rosnące zapotrzebowanie na wodę do użytku przemysłowego, rolniczego i prywatnego; oraz
3) zwiększające się zanieczyszczenie źródeł wody z powodu braku oczyszczania ścieków. Do źródeł wody dostaje się wiele nowych zanieczyszczeń, takich jak mikrodrobiny plastiku, substancje farmaceutyczne itp., i są one w pewnym stopniu wykrywane dopiero, gdy nagromadzą się w szkodliwych ilościach. Należy zidentyfikować, rozważyć i wdrożyć środki mające na celu sprostanie wyzwaniom w tych trzech głównych obszarach.
2.2. Deficyt wody jest zasadniczym i coraz poważniejszym problemem w Europie. Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) przeciętnie w ciągu roku około 20 % terytorium Europy i 30 % Europejczyków doświadcza deficytu wody 1 . Niezrównoważone wykorzystanie wody to zużywanie jej zasobów naturalnych szybciej niż natura jest je w stanie odtworzyć. 140 mln mieszkańców około 60 % dużych miast europejskich (powyżej 100 tys. mieszkańców) żyje na obszarach lub w pobliżu obszarów takiej nadmiernej eksploatacji wód gruntowych 2 . Powodzie spowodowane obfitymi opadami deszczu wynikającymi ze zmiany klimatu są istotnym czynnikiem wpływającym na dostępność wody (duże miasta bardzo często zależą od wód gruntowych zasilanych przez rzeki).
2.3. W wielu regionach Europy Południowej w okresach suszy konieczne jest wybieranie między utrzymaniem zużycia wody w przemyśle i rolnictwie, a zużyciem wody przez gospodarstwa domowe. W niektórych rejonach wiąże się to z ryzykiem przenoszenia przemysłu z obszarów, na których występuje deficyt wody, co spowoduje utratę miejsc pracy i destabilizację gospodarki, ale i zmiany w przemyśle.
2.4. Polityka wodna UE koncentruje się z reguły na ramach prawnych dotyczących ochrony wód i gospodarki wodnej, skupiając się na zanieczyszczeniach i zapobieganiu im. Główne obowiązujące środki polityki wodnej UE mające wpływ na przemysł to ramowa dyrektywa wodna, dyrektywa dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych, dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych oraz plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Jednak kwestia wody jest bardzo rzadko poruszana w planach przemian przemysłowych lub w sprawozdaniu Komisji Europejskiej dotyczącym prognozy strategicznej z 2022 r.
2.5. Unijna wizja ekologicznej i cyfrowej transformacji przemysłu i jego ekosystemów nie odnosi się do wody. W komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie planu przemysłowego Zielonego Ładu 3 w przypisie wymieniono zaopatrzenie w wodę i kanalizację jako sektory kluczowe dla ekologicznej transformacji, ale w dokumencie nie ma innych odniesień do wody. Tymczasem UE musi podejść do polityki wodnej z taką samą determinacją, z jaką zajęła się kryzysem klimatycznym.
3. Potrzeba uwzględnienia wody w polityce przemysłowej UE i jednoczesnego przyjęcia podejścia sektorowego
3.1. Polityka wodna i gospodarka wodna są prowadzone w bardzo odmienny sposób w różnych państwach członkowskich UE, co rodzi znaczne trudności dla obywateli i przemysłu. Ponieważ 60 % wód powierzchniowych w UE znajduje się na obszarach transgranicznych, konieczne jest rozważenie opracowania wspólnej polityki wodnej UE.
3.2. W marcu 2023 r. Rada przyjęła konkluzje o następującej treści: Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje konferencję ONZ w sprawie wody w 2023 r. i jej Agendę działań na rzecz wody. Uznaje potrzebę zintensyfikowania unijnych i globalnych działań na rzecz wody i podkreśla znaczenie strategicznego podejścia UE do bezpieczeństwa wodnego 4 .
3.3. UE musi przedstawić kompleksową politykę zrównoważonej gospodarki wodnej dla przemysłu, opartą na ograniczeniu zużycia wody, jej odzyskiwaniu, ponownym wykorzystaniu i recyklingu, a także koncentrującą się na sektorach o dużym zapotrzebowaniu na wodę i zastosowaniu technologii wodooszczędnych. Priorytetowo należy potraktować wykorzystanie zasobów wodnych zgodnie z modelem kaskadowym.
3.4. Woda jest wykorzystywana we wszystkich sektorach. Przemysł odpowiada za około 40 % całkowitego poboru wody w Europie 5 . Do głównych sektorów o dużym zapotrzebowaniu na wodę w UE należą: górnictwo i kopalnictwo, działalność wytwórcza, produkcja energii elektrycznej, budownictwo, przemysł chemiczny, rolnictwo, produkcja żywności i napojów, przemysł włókienniczy, przemysł celulozowo-papierniczy, branża farmaceutyczna, ICT, w tym centra danych, przemysł motoryzacyjny, przemysł stalowy, nawozy oraz transport. Jednak dane na temat poboru i zużycia wody w UE są przestarzałe i niekompletne. Przemysłowa strategia UE na rzecz wody winna opierać się na danych zebranych na poziomie UE z udziałem Eurostatu, co pozwoli uzyskać szeroki i kompleksowy ogląd sytuacji. Konieczne jest również zbieranie tych danych na poziomie zakładów, ponieważ jest to pierwszy krok do wdrażania wodooszczędnych procesów produkcyjnych. Ponadto Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) pracuje nad interoperacyjną platformą pozwalającą na gromadzenie danych z całego świata.
3.5. Istnieje wyraźna potrzeba przyjęcia zintegrowanego podejścia UE do polityki wodnej, obejmującego lepszą koordynację licznych wymogów prawnych w szeregu sektorów i zastosowań, w tym sektorów przemysłowych. Jednocześnie lepsze gospodarowanie wodą oraz ograniczenie jej zanieczyszczenia i zużycia przez przemysł europejski, a zwłaszcza przez stopniowe wprowadzanie technologii wodooszczędnych, wymaga znacznie wyższych ambicji politycznych. Podejście sektorowe jest również niezbędne, ponieważ możliwości w zakresie oszczędnego gospodarowania wodą są różne w różnych sektorach i zależą od istnienia dostosowanych technologii pozwalających oszczędzać wodę.
3.6. Na poziomie europejskim należy dokładnie przeanalizować poszczególne sektory przemysłowe, aby określić poziomy odniesienia, wytyczne i systemy sprawozdawczości dotyczące przyszłego zrównoważonego rozwoju cykli hydrologicznych. Trzeba zauważyć, że w UE istnieją już pewne zasoby odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do przemysłowych cykli hydrologicznych, takie jak badanie z 2021 r. na temat perspektyw gospodarki o obiegu zamkniętym w unijnym sektorze włókienniczym 6 , ale niezbędne są dalsze starania, aby uwzględnić poszczególne sektory przemysłowe, których dotyczy ta kwestia. EKES wzywa do przeglądu ścieżek przemian przemysłowych na przestrzeni najbliższych dwóch lat, aby uwzględnić wymiar oszczędności wody i wszelkie ambitne acz realistyczne działania pozwalające stopniowo zwiększyć oszczędność wody.
3.7. W procedurach wydawania pozwoleń dotyczących nowych instalacji przemysłowych konieczne jest zwrócenie baczniejszej uwagi na zużycie wody i jej recykling oraz na systemy zachęt do realizacji projektów oszczędzania wody w istniejących zakładach. Różne branże przemysłowe mają różne zapotrzebowanie na wodę oraz różne możliwości oszczędnego jej zużycia. Zasadę nieszkodzenia należy łączyć z prawem do zużywania wody w ramach prowadzonej działalności. Prawo to należy uznać i uwzględnić w zobowiązaniu instalacji przemysłowych do coraz wydajniejszego gospodarowania wodą w ramach planu oszczędzania wody, mierzonego według przemysłowych poziomów odniesienia.
3.8. Przemysł będzie coraz bardziej podlegał presji na zmniejszenie swojego wpływu na środowisko i na efektywniejszą gospodarkę zasobami wodnymi, zarówno w bezpośrednim, jak i pośrednim wykorzystaniu wody. Podobnie jak w przypadku obniżenia emisyjności i energii, wiele sektorów stoi przed koniecznością przeprowadzenia inwestycji na dużą skalę w celu zwiększenia efektywności wodnej swoich procesów produkcji i łańcuchów wartości oraz zmniejszenia swojego wpływu na jakość wody.
3.9. W procesie dążenia do społeczeństwa neutralnego pod względem emisji dwutlenku węgla oraz efektywnie zużywającego energię i wodę istotne jest, aby przemysł działający w UE pozostał konkurencyjny i nie odstawał od przemysłu w innych regionach świata, w których przyjęto mniej odpowiedzialną i mniej restrykcyjną politykę. Należy pamiętać, że ograniczenie produkcji, obniżenie wyników i zatrudnienia w UE bynajmniej nie przełożą się na większe postępy w kwestii wody na świecie. Musimy chronić przyszłe wodooszczędne europejskie produkty i usługi przed importem towarów mniej efektywnych pod względem zużycia wody.
4. Technologie wodooszczędne pozwalające na zrównoważoną gospodarkę wodną
4.1. Pomyślne przyjęcie technologii wodooszczędnych w przemyśle i w innych obszarach ma zasadnicze znaczenie dla powodzenia zrównoważonej polityki wodnej UE. Technologie takie mogą znacząco zmniejszyć wykorzystanie wody i przyczynić się do jej ponownego wykorzystywania i recyklingu, a także poprawić jakość wody i zminimalizować zrzut ścieków. W niepewnych czasach należy zwiększyć bezpieczeństwo dostaw wody przez dobrze zaprojektowane systemy retencyjne (opady deszczu i powodzie).
4.2. Istnieje już szereg technologii wodooszczędnych. Niektóre główne technologie stosowane obecnie w przemyśle obejmują: recykling i ponowne wykorzystanie wody - oczyszczanie i ponowne wykorzystanie ścieków w działalności przemysłowej, co zmniejsza zapotrzebowanie na wodę słodką; ocenę i optymalizację procesów przemysłowych w celu ograniczenia wykorzystywania wody i zminimalizowania ilości ścieków; stosowanie odwróconej osmozy zamiast wymiany jonowej w wodzie kotłowej, aby ograniczyć zawartość soli w ściekach z regeneracji; filtrację membranową - usuwanie zanieczyszczeń z wody, co pozwala na jej ponowne wykorzystanie do celów przemysłowych; odzyskiwanie wody ze ścieków; armaturę o niskim przepływie - obniżenie wykorzystania wody w budynkach poprzez montaż wodooszczędnych baterii, głowic natryskowych i toalet; nawadnianie kropelkowe i rolnictwo precyzyjne - minimalizacja wykorzystania wody w rolnictwie i optymalizacja plonów; tlenowe oczyszczanie ścieków (beztlenowa produkcja biogazu w produkcji energii, czyli stosowanie mikroorganizmów do rozkładu zanieczyszczeń w ściekach, dzięki czemu powstają ścieki oczyszczone do ponownego wykorzystania); zbieranie i przechowywanie wody deszczowej w celu jej wykorzystania jej do nawadniania, czyszczenia lub innych zastosowań niespożywczych; systemy o obiegu zamkniętym - minimalizacja wykorzystania wody i ścieków poprzez recykling wody procesowej w ramach procesu przemysłowego; zastępowanie materiałów - stosowanie alternatywnych materiałów, których produkcja wymaga mniejszej ilości wody i które mają niższy ślad wodny.
4.3. Wiele branż przemysłowych wykorzystuje już technologie wodooszczędne. Na przykład w branży nabiału dobrym przykładem jest Irlandia, gdzie eksport nabiału opiewa na kwotę 6,8 mld euro, a roczna produkcja wynosi 11 mld litrów mleka. Tirlan, największa irlandzka spółdzielnia rolnicza produkująca nabiał, wykorzystuje dziennie około 11 000 m3 wody pochodzącej z lokalnej rzeki i lokalnych studni w największym zakładzie produkcyjnym w Ballyragget, Co. Kilkenny. Jednak dzięki oczyszczaniu i technologiom uzdatniania wody fabryka codziennie wypuszcza z powrotem około 14 500 m3 czystej wody do lokalnej rzeki Nore w specjalnym obszarze ochrony. Oznacza to, że zakład produkcji nabiału regeneruje dodatkowo 30 % wody, którą wypuszcza do lokalnej rzeki. Ta zwracana do środowiska woda jest tak dobrej jakości, że z czasem pomogła poprawić jakość wody w rzece i utrzymać status rzeki jako specjalnego obszaru ochrony (SAC) i obszaru szczególnie chronionego (SPA). Poczyniono znaczące inwestycje w oczyszczalnię ścieków i odpowiednie technologie.
4.4. W przemyśle włókienniczym, mimo iż jest on zdominowany przez produkcję azjatycką, w Unii zatrudnionych jest ponad 1,6 mln osób. Sektor ten ma duży wpływ na zasoby wodne. W wyrobach włókienniczych znajduje się wiele substancji potencjalnie zanieczyszczających, które dostają się do cyklu hydrologicznego na etapie użytkowania wyrobów włókienniczych i w związku z tym należy rozwiązać tę kwestię za pomocą rygorystycznych ram regulacyjnych. Należą do nich mikrocząsteczki włókien, środki i chemikalia impregnujące oraz barwniki z tkanin. Ponadto można przewidywać, że niedobór wody w państwach produkcji będzie miał coraz większy wpływ na koszty i ograniczenia zdolności produkcyjnych. Konieczne jest zrozumienie łańcuchów wartości i przepływów materiałów w Europie i na świecie. Istnieją również przyszłe wyzwania i obowiązki związane ze zbiórką i przetwarzaniem pokonsumenckich wyrobów włókienniczych.
4.5. Opierając się na strategii UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych, należy na wczesnym etapie bardziej szczegółowo opracować ramy regulacyjne dotyczące aspektów gospodarki o obiegu zamkniętym związanych z wodą. W strategii tej stwierdzono konieczność rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym, ale nie uwzględniono w niej w sposób wyraźny zapotrzebowania na zasoby wodne. Niewątpliwie jednak stosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym w przemyśle włókienniczym będzie wymagało dużych ilości wody. Zasadnicze znaczenie ma wskazanie potrzeb w zakresie badań i rozwoju oraz edukacji w odniesieniu do cyklu hydrologicznego przy odpowiednim finansowaniu przez organy państwa. Należy wyznaczyć również cele i limity dotyczące zapotrzebowania na wodę słodką, które powinny zostać zminimalizowane poprzez optymalizację procesów (recykling). UE powinna rozważyć ponadto ustanowienie planu stopniowego przejścia w kierunku realizacji celu zerowych zrzutów, przynajmniej w odniesieniu do szeregu potencjalnie zanieczyszczających substancji.
4.6. Innym przykładem jest przemysł papierniczy, który wykazuje duży potencjał do wprowadzania środków, które zminimalizują negatywny wpływ na źródła wody lub nawet całkowicie mu zapobiegną. W przemyśle papierniczym w Europie obowiązują już stosunkowo dobre standardy wykorzystywania wody 7 , ale istnieje możliwość dalszej poprawy. Można ją osiągnąć przez przyspieszenie wdrażania procesów ponownego wykorzystania wody, wprowadzenie najnowszych technologii oczyszczania oraz ustanowienie potencjalnego celu niemal zerowego zrzutu według ambitnego acz realistycznego harmonogramu. Wsparcie rządowe dla rozwoju i innowacji w przemyśle papierniczym w Europie oraz środki optymalizujące wykorzystanie wody mogą przynieść korzyści gospodarcze. Na przykład wiedza fachowa na temat optymalizacji wykorzystania wody w przemyśle papierniczym jest już czynnikiem gospodarczym w europejskiej produkcji maszyn, a stosowane rozwiązania są już wdrażane w innych branżach. W innych częściach świata duże zakłady papiernicze musiały zostać zamknięte ze względu na ich niezwykle negatywny wpływ na zasoby wodne na otaczających je obszarach.
4.7. Przemysł wodny (wodociągi i oczyszczalnie ścieków) powinien być neutralny pod względem klimatycznym i energetycznym (lub nawet pozytywny) oraz stanowić infrastrukturę krytyczną zabezpieczoną przez cyberatakami. W Europie i na całym świecie istnieją dobre przykłady. Z drugiej strony regiony o bardzo niewielkich zasobach wodnych wykazują duży potencjał poprawy (w kontekście zarządzania, odsalania, obiegu zamkniętego wody i wydajności.
4.8. W ramach podobnego działania jak w przypadku wyzwania klimatyczno-energetycznego podjętego w większości państw UE, polegającego na wprowadzeniu wymogów dotyczących izolacji i modernizacji budynków, należy przyjąć politykę zbierania i ponownego wykorzystania wody we wszystkich nowych budynkach. W przypadku przemysłu należy opracować politykę wykorzystania szarej wody do zastosowań pozaspożywczych. Wspólne Centrum Badawcze (JRC) opracowało np. wytyczne techniczne w zakresie stosowania najważniejszych zasad zarządzania ryzykiem do oceny i zarządzania zagrożeniami dla zdrowia i środowiska wynikającymi z systemów ponownego wykorzystania wody 8 . Jednak niezbędne jest bardziej strukturalne zastosowanie istniejących i nowych technologii i należy je wdrażać, biorąc pod uwagę pełen cykl hydrologiczny.
4.9. UE musi stać się światowym liderem w opracowywaniu, produkcji i stosowaniu technologii wodooszczędnych, a także zyskać renomę na świecie jako obszar produkcji o niskim zużyciu wody. Zasadnicze znaczenie będą miały inwestycje w badania i rozwój oraz w zarządzanie i umiejętności w sektorze wodnym. Potrzebne będą nowe zawody i specjaliści w dziedzinie gospodarowania wodą, aby wspierać wiedzę i wdrażanie nowych technologii wykorzystania wody, w tym wykorzystanie SI w tym obszarze. UE może przyjąć wiodącą rolę w zakresie wodooszczędnej produkcji i na rynku uzdatniania wody wykorzystywanej w przemyśle, koncentrując się na tworzeniu w Europie nowych miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji. Wiedza fachowa w obszarze procesów oszczędzania wody będzie w przyszłości istotną kompetencją i kluczowym wskaźnikiem skuteczności działania (KPI) dla przemysłu. Technologie wodooszczędne to jedna z branż czystych technologii. Ponieważ czyste technologie to samodzielny ekosystem, EKES proponuje opracowanie ścieżki przemian dla tego ekosystemu przez najbliższe dwa lata, zakładającego ambitne acz realistyczne cele, także w zakresie umiejętności.
4.10. W pracach nad zrównoważoną polityką wodną w UE niezwykle ważne są konsultacje z wiodącymi podmiotami przemysłowymi i przedstawicielami przemysłu oraz zaangażowanie ich w ten proces. Zasadnicze znaczenie ma ponadto włączenie się obywateli UE w politykę wodną. W wielu sektorach przepisy krajowe nie pozwalają na ponowne wykorzystanie wody, co uniemożliwia prowadzenie gospodarki o obiegu zamkniętym. Aby rozwiązać tę kwestię, UE musi wprowadzić minimalne wymogi dotyczące jakości wody i jej monitorowania. W tym celu można by utworzyć unijną platformę ds. niebieskiego ładu dla przedstawicieli przemysłu i rolnictwa w UE oraz dla obywateli, która to platforma służyłaby wymianie pomysłów i zagadnień dotyczących dzielenia się wodą, jej wykorzystania i innowacji w projektach. Platforma mogłaby obejmować struktury organów lokalnych, regionalnych, krajowych i unijnych. Celem tej platformy ds. niebieskiego ładu byłoby wspieranie UE i państw członkowskich w jak najszybszym podejmowaniu niezbędnych decyzji politycznych w zakresie polityki wodnej. Istotne jest również zacieśnienie dialogu w sprawie wody z instytucjami lokalnymi i krajowymi, aby zachęcać do ukierunkowanego na działanie i systematycznego zwiększania świadomości, informowania i edukowania o strategicznym znaczeniu wody jako ograniczonego zasobu. Takie stałe konsultacje pomogłyby też usunąć przeszkody ustawodawcze dla stosowania technologii wodooszczędnych w procesach produkcji przemysłowej i rolnej oraz w gospodarstwach domowych.
4.11. Kompleksowa polityka wodna UE musi być połączona z równie ambitnym planem finansowania unijnego, aby umożliwić przemysłowi i organom gminnym przeprowadzanie niezbędnych inwestycji w technologie wodooszczędne. Należy wprowadzić pozytywne zachęty finansowe, takie jak ulgi podatkowe, wyższe stawki amortyzacji i inne mechanizmy. Narzędzia i mechanizm zielonego finansowania (np. ESG i systematyka) należy uzupełnić o większe i głębsze wymiary zużycia wody.
Bruksela, dnia 13 lipca 2023 r.
