I. WprowadzenieW świetle Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w przypadku wniesienia przez Komisję sprawy przeciwko państwu członkowskiemu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z uchybieniem przez to państwo jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, Trybunał Sprawiedliwości może nałożyć sankcje finansowe w dwóch sytuacjach:
(a) jeżeli państwo członkowskie nie wprowadziło niezbędnych środków zapewniających wykonanie wcześniejszego wyroku Trybunału stwierdzającego naruszenie prawa UE (art. 260 ust. 2 TFUE);
(b) jeżeli państwo członkowskie uchybiło obowiązkowi poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej zgodnie z procedurą ustawodawczą (art. 260 ust. 3 TFUE) 1 .
W obydwu przypadkach sankcja nałożona przez Trybunał Sprawiedliwości może składać się z kary ryczałtowej, aby ukarać za kontynuowanie naruszenia 2 , oraz dziennej kary pieniężnej, aby skłonić dane państwo członkowskie do możliwie jak najszybszego zaprzestania naruszenia po wydaniu wyroku przez Trybunał Sprawiedliwości 3 . Komisja proponuje wysokość kwoty sankcji finansowych Trybunałowi Sprawiedliwości, który wydaje ostateczną decyzję w tej sprawie.
Ogólne podejście Komisji do obliczania proponowanych sankcji jest dobrze ugruntowane. Od 1997 r 4 . i zgodnie z kolejnymi komunikatami 5 stosowane przez Komisję podejście odzwierciedla zarówno zdolność płatniczą danego państwa członkowskiego, jak i jego znaczenie instytucjonalne. Uwzględnia się je za pomocą tzw. współczynnika "n" 6 . Do celów obliczania proponowanych kwot sankcji przez Komisję łączy się go z innymi współczynnikami: współczynnikiem wagi uchybienia i współczynnikiem czasu trwania.
Obliczanie współczynnika "n" jest oparte na produkcie krajowym brutto (PKB) państw członkowskich i liczbie miejsc przedstawicieli w Parlamencie Europejskim przypadających na każde państwo członkowskie. Metodę obliczania współczynnika kilkakrotnie aktualizowano 7 , ostatnio dnia 13 kwietnia 2021 r. 8 , kiedy to Komisja dostosowała metodę po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej.
W komunikacie z 2010 r 9 . w sprawie aktualizacji danych wykorzystywanych do obliczania tej wartości, Komisja określiła, że współczynnik "n" oraz inne dane makroekonomiczne powinny być co roku dostosowywane 10 w celu uwzględnienia zmian inflacji i PKB.
Tegoroczna aktualizacja 11 opiera się na zmianach w zakresie inflacji i PKB każdego państwa członkowskiego. Odpowiednimi danymi statystycznymi dotyczącymi stopy inflacji i PKB, które należy wykorzystać do obliczeń, są dane ustalone na dwa lata przed przeprowadzeniem aktualizacji (tzw. "zasada n-2"), czyli w 2020 r., gdyż dwa lata to minimalny okres konieczny do zgromadzenia stosunkowo stabilnych danych makroekonomicznych. Stopę inflacji dla roku referencyjnego ustala się na poziomie 1,6 %.
Ważnym czynnikiem wpływającym na tegoroczną aktualizację jest pandemia COVID-19. Pandemia wywarła w 2020 r. silny wpływ na PKB państw członkowskich. Przejawiał się on spadkiem o 4,4 % na poziomie UE-27 i różnym wpływem na poziomie krajowym, co z kolei ma wpływ na współczynniki "n".
II. Elementy aktualizacji
Lista kryteriów ekonomicznych, które należy aktualizować, jest następująca:
- jednolita stawka ryczałtowa dla okresowych kar pieniężnych 12 , obecnie wynosząca 2 683 EUR 13 , którą należy zaktualizować zgodnie ze stopą inflacji,
- jednolita stawka ryczałtowa dla kary ryczałtowej 14 , obecnie wynosząca 895 EUR 15 , którą należy zaktualizować zgodnie ze stopą inflacji,
- współczynnik "n" dla 27 państw członkowskich, który należy zaktualizować zgodnie ze zmianami PKB danego państwa członkowskiego przy uwzględnieniu liczby miejsc w Parlamencie Europejskim przyznanych danemu państwu; współczynnik "n" jest taki sam dla obliczania kar ryczałtowych oraz dziennych kar pieniężnych,
- minimalne kary ryczałtowe 16 , które należy zaktualizować zgodnie ze stopą inflacji.
III. Aktualizacje
W przypadku wnoszenia do Trybunału Sprawiedliwości sprawy na podstawie art. 260 ust. 2 i 3 TFUE Komisja będzie stosować następujące zaktualizowane dane do obliczania wysokości sankcji pieniężnych (kary ryczałtowe lub okresowe kary pieniężne):
1) jednolita stawka ryczałtowa wykorzystywana do obliczania kwoty okresowej kary pieniężnej wynosi 2 726 EUR;
2) jednolita stawka ryczałtowa wykorzystywana do obliczania kwoty dziennej służącej ustaleniu kary ryczałtowej wynosi 909 EUR;
3) współczynniki "n" i minimalne kary ryczałtowe dla 27 państw członkowskich UE wynoszą:
| Państwo członkowskie |
Specjalny współczynnik "n" |
Minimalna kara ryczałtowa (1 000 EUR) |
| Belgia |
0,860 |
1 940 |
| Bułgaria |
0,280 |
632 |
| Czechy |
0,590 |
1 331 |
| Dania |
0,580 |
1 308 |
| Niemcy |
5,000 |
11 277 |
| Estonia |
0,120 |
271 |
| Irlandia |
0,610 |
1 376 |
| Grecja |
0,520 |
1 173 |
| Hiszpania |
2,260 |
5 097 |
| Francja |
3,750 |
8 458 |
| Chorwacja |
0,220 |
496 |
| Włochy |
3,110 |
7 014 |
| Cypr |
0,100 |
226 |
| Łotwa |
0,140 |
316 |
| Litwa |
0,210 |
474 |
| Luksemburg |
0,170 |
383 |
| Węgry |
0,470 |
1 060 |
| Malta |
0,080 |
180 |
| Niderlandy |
1,340 |
3 022 |
| Austria |
0,750 |
1 692 |
| Polska |
1,450 |
3 270 |
| Portugalia |
0,570 |
1 286 |
| Rumunia |
0,750 |
1 692 |
| Słowenia |
0,170 |
383 |
| Słowacja |
0,320 |
722 |
| Finlandia |
0,510 |
1 150 |
| Szwecja |
0,880 |
1 985 |
Powyższe zaktualizowane dane będą wykorzystywane przez Komisję przy podejmowaniu przez nią decyzji dotyczącej wniesienia sprawy do Trybunału Sprawiedliwości na podstawie art. 260 TFUE, począwszy od daty przyjęcia niniejszego komunikatu.
1 W komunikacie Komisji z 2011 r. w sprawie stosowania art. 260 ust. 3 TFUE (Dz.U. C 12 z 15.1.2011, s. 1) oraz komunikacie Komisji z 2017 r. zatytułowanym "Prawo Unii: lepsze wyniki dzięki lepszemu stosowaniu" (Dz.U. C 18 z 19.1.2017, s. 10.) podkreślono, że Komisja stosuje tę samą metodykę, co metodyka określona w komunikacie z 2005 r. (komunikat w sprawie stosowania art. 228 Traktatu WE (SEC(2005) 1658)) do obliczania kar pieniężnych na mocy art. 260 ust. 3 TFUE.
2 Komunikat przewodniczącego: przekształcona wersja komunikatu w sprawie stosowania art. 228 Traktatu WE (SEC(2005) 1658), pkt 10.3.
3 SEC(2005) 1658, pkt 14.
4 Metoda obliczania okresowych kar pieniężnych przewidziana w art. 171 Traktatu WE (Dz.U. C 63 z 28.2.1997, s. 2).
5 Zob. w szczególności komunikat Komisji - Stosowanie art. 260 ust. 3 Traktatu (Dz.U. C 12 z 15.1.2011, s. 1) oraz komunikat Komisji - Prawo Unii: lepsze wyniki dzięki lepszemu stosowaniu (Dz.U. C 18 z 19.1.2017, s. 10).
6 SEC(2005) 1658, pkt 14. Współczynnik "n" oblicza się w następujący sposób: , gdzie: PKBn = PKB danego państwa członkowskiego, w mln euro; PKBśr = średni PKB wszystkich państw członkowskich; l.miejscn = liczba miejsc danego państwa członkowskiego w Parlamencie Europejskim; l.miejscśr = średnia liczba miejsc wszystkich państw członkowskich w Parlamencie Europejskim.
7 Komunikat Komisji - Zmiana metody obliczania kar ryczałtowych i okresowych kar pieniężnych, proponowanych przez Komisję w postępowaniach o naruszenie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, C(2019) 1396 final (Dz.U. C 70 z 25.2.2019, s. 1).
8 Komunikat Komisji - Dostosowanie sposobu obliczania kar ryczałtowych i okresowych kar pieniężnych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii, C(2021) 2283 final (Dz.U. C 129 z 13.4.2021, s. 1).
9 SEC(2010) 923/3.
10 Zob. aktualizacje w 2011 r. [SEC(2011) 1024 final], 2012 r. [C(2012) 6106 final], w 2013 r. [C(2013) 8101 final], 2014 r. [C(2014) 6767 final], 2015 r. [C(2015) 5511 final], 2016 r. [C(2016) 5091 final], 2017 r. [C(2017) 8720 final], 2018 r. [C(2018) 5851 final], 2019 r. [C(2019) 6434 final] i w 2020 r. [C(2020) 6043 final] w celu corocznego dostosowania danych ekonomicznych.
11 Dane dotyczące PKB na potrzeby tegorocznej aktualizacji zostały pobrane w dniu 10 stycznia 2022 r. Inflację mierzy się za pomocą domyślnego deflatora PKB.
12 Wysokość dziennej kary pieniężnej oblicza się, mnożąc jednolitą stawkę ryczałtową najpierw przez współczynniki wagi uchybienia i czasu trwania uchybienia, a następnie przez współczynnik "n".
13 C(2021) 2283 final.
14 Dzienną kwotę kary ryczałtowej oblicza się, mnożąc jednolitą stawkę ryczałtową (inną niż kwota dziennych kar pieniężnych) przez współczynnik wagi naruszenia i współczynnik "n". Kwotę ryczałtową oblicza się następnie na podstawie liczby dni trwania uchybienia (od pierwszego wyroku Trybunału do wykonania orzeczenia lub do czasu wydania wyroku w sprawach na podstawie art. 260 ust. 2 TFUE, albo od daty transpozycji dyrektywy do dnia jej wykonania lub do czasu wydania wyroku w sprawach na podstawie art. 260 ust. 3 TFUE). Kara ryczałtowa obliczona na tej podstawie powinna mieć zastosowanie w przypadku, gdy wynik powyższych obliczeń przekracza minimalną kwotę kary ryczałtowej.
15 C(2021) 2283 final.
16 Minimalna stała kara ryczałtowa ustalana jest dla każdego państwa członkowskiego w oparciu o specjalny współczynnik "n". Minimalna stała kara ryczałtowa zostanie wskazana Trybunałowi w przypadkach, gdy zsumowane kwoty dziennych kar ryczałtowych nie przekraczają minimalnej stałej kary ryczałtowej.
