united kingdom
ukraine

Konkluzje w sprawie sprawozdania specjalnego nr 19/2022 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego: Unijne zamówienia szczepionek przeciwko COVID-19 - Mimo początkowych trudności zapewniono wystarczające ilości dawek, lecz proces zamówień nie został odpowiednio przeanalizowany

Konkluzje w sprawie sprawozdania specjalnego nr 19/2022 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego: Unijne zamówienia szczepionek przeciwko COVID-19 - Mimo początkowych trudności zapewniono wystarczające ilości dawek, lecz proces zamówień nie został odpowiednio przeanalizowany
(2022/C 484/04)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ:

(1) Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE sprawozdanie specjalne nr 19/2022 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (zwanego dalej "Trybunałem") i odpowiedzi Komisji na to sprawozdanie.

(2) ZAUWAŻA, że w ramach kontroli Trybunał ocenił, czy w okresie do końca 2021 r. Komisja i państwa członkowskie wykazały się skutecznością przy zamawianiu szczepionek przeciwko COVID-19; w ramach tej oceny Trybunał zbadał, czy:

- UE w skuteczny sposób przygotowała się do zamówień szczepionek przeciwko COVID-19;

- unijni negocjatorzy byli w stanie zabezpieczyć interesy UE w umowach podpisanych z producentami szczepionek;

- Komisja podjęła działania w celu wyeliminowania wszelkich problemów w dostawach szczepionek.

(3) PRZYPOMINA, że opublikowana przez Komisję strategia UE dotycząca szczepionek przeciwko COVID-19 ma następujące cele: zapewnienie wysokiej jakości, bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek, zabezpieczenie szybkiego dostępu do szczepionek państwom członkowskim i ich ludności, a jednocześnie przewodzenie działaniom w ramach solidarności na całym świecie oraz zapewnienie jak najwcześniej wszystkim w UE sprawiedliwego dostępu do przystępnej cenowo szczepionki.

(4) PRZYZNAJE, że strategia UE dotycząca szczepionek przeciwko COVID-19 stanowi znaczące osiągnięcie i podkreśla wartość dodaną unijnej współpracy, dzięki której zapewniono, że do końca 2021 r. zaszczepiono 80 % dorosłej populacji UE.

(5) PRZYPOMINA, że państwa członkowskie i Komisja zatwierdziły porozumienie, na mocy którego Komisja została upoważniona do zawierania umów z producentami szczepionek w celu zamówienia szczepionek COVID-19 w imieniu państw członkowskich 1 .

(6) ZAUWAŻA, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym strategia UE dotycząca szczepionek przeciwko COVID-19 opierała się na dwóch organach, w szczególności radzie sterującej, która odpowiadała za nadzór nad negocjacjami i zatwierdzanie treści umów przed podpisaniem, oraz wspólnym zespole negocjacyjnym, który odpowiadał za negocjowanie treści umów.

(7) ZAUWAŻA, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym w marcu 2021 r. przewodnicząca Komisji przeprowadziła wstępne negocjacje dotyczące umowy ze spółką Pfizer/BioNTech - była to jedyna umowa, w przypadku której wspólny zespół negocjacyjny nie był zaangażowany na tym etapie negocjacji, co stoi w sprzeczności z decyzją Komisji dotyczącą zamówień szczepionek przeciwko COVID-19. W dniu 9 kwietnia 2021 r. Komisja przedstawiła radzie sterującej warunki wynegocjowane przez przewodniczącą Komisji i Pfizer/BioNTech, a rada zgodziła się wysłać zaproszenie do składania ofert. Jest to największa umowa na dostawę szczepionek przeciwko COVID-19, a zamówione w jej ramach szczepionki będą stanowić większą część unijnego zestawu szczepionek aż do końca 2023 r.

(8) ZWRACA SIĘ do Komisji, aby kontynuowała współpracę z państwami członkowskimi z myślą o osiągnięciu celów unijnej strategii dotyczącej szczepionek, jednocześnie zajmując się słabymi punktami tego procesu, w szczególności dotyczącymi przejrzystości, zarządzania i potrzeb państw członkowskich.

(9) ODNOTOWUJE ustalenia zawarte w sprawozdaniu, a w szczególności że:

- Komisja opracowała swoją strategię dotyczącą szczepionek na wczesnych etapach pandemii, w okresie, gdy na rynku nie były dostępne żadne szczepionki przeciwko COVID-19;

- UE udało się pozyskać szczepionki przeciwko COVID-19, zapewniając ich zróżnicowany zestaw przez podpisanie umów z szeregiem różnych producentów, tak aby ograniczyć ryzyko w przypadku niepowodzenia prac nad określoną szczepionką;

- UE w dużej mierze w skuteczny sposób przygotowała się do zamówień szczepionek przeciwko COVID-19 - Unia przystąpiła jednak do zamówień później niż Zjednoczone Królestwo i USA;

- Warunki w umowach z czasem się zmieniały, więc unijni negocjatorzy byli w stanie lepiej zabezpieczyć interesy UE w przypadku późniejszych umów z wytwórcami szczepionek;

- Komisja i 10 spośród 14 państw członkowskich, które udzieliły odpowiedzi na ankietę Trybunału, opowiadają się za wprowadzeniem bardziej standardowych rozwiązań w zakresie odpowiedzialności w momencie, gdy szczepionki uzyskają standardowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu;

- Komisja zaproponowała, by ten system zamówień wykorzystać w przypadku przyszłych kryzysów zdrowotnych, jednak nie przeprowadziła najpierw analizy skuteczności tego systemu, ani nie przyjrzała się wcześniej systemom zamówień stosowanym w państwach trzecich;

- Dopiero po podpisaniu większości umów Komisja przeanalizowała w pełni wyzwania w zakresie łańcucha produkcji i dostaw związane z wytwarzaniem szczepionek. Komisja powołała grupę zadaniową w celu wsparcia łańcucha produkcji i dostaw dopiero w lutym 2021 r. i choć grupa ta pomogła usunąć pewne wąskie gardła, wpływ jej działań na zwiększenie zdolności produkcyjnych trudno jednoznacznie ocenić.

(10) PODZIELA spostrzeżenia Trybunału dotyczące ustaleń i zaleceń zawartych w sprawozdaniu, w szczególności w następujących kwestiach:

- Komisji udało się zapewnić zróżnicowany zestaw szczepionek, ale w latach 2022-2023 UE będzie uzależniona głównie od jednego dostawcy;

- Komisja wspierała realizację zamówień, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, ale miała ograniczone możliwości, jeśli chodzi o eliminowanie trudności związanych z dostawami;

- Nowe kompetencje i działania UE w tej dziedzinie nie zostały określone na podstawie oceny skutków ex-ante przeprowadzonej przez Komisję.

(11) Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE odpowiedź Komisji na ustalenia Trybunału i już podjęte inicjatywy w celu wdrożenia tych zaleceń, w tym wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ram środków związanych z medycznymi środkami przeciwdziałania na wypadek stanu zagrożenia zdrowia publicznego na poziomie Unii 2 .

(12) PRZYJMUJE DO WIADOMOŚCI zalecenia Trybunału i w związku z tym ZWRACA SIĘ do Komisji, by:

- opracowała wytyczne dotyczące zamówień w ciągu jednego roku od przyjęcia rozporządzenia w sprawie ram na wypadek stanów zagrożenia 3  i zmienionego rozporządzenia finansowego 4 , w oparciu o wyciągnięte wnioski i uwzględniając, w miarę możliwości, istniejące dowody umożliwiające określenie dobrych praktyk dla przyszłych zespołów negocjacyjnych;

- przeprowadziła ocenę ryzyka dotyczącą przyjętego przez UE podejścia do zamówień, tak aby zaproponować odpowiednie działania;

- przeprowadziła niezależną ocenę adekwatności procedur, tak aby ocenić skuteczność, ceny, sposoby płatności, ilość szczepionek zamówionych przez UE z perspektywy zdrowia publicznego, elementy klauzul umownych, a także kryteria wyboru członków zespołu negocjacyjnego, tak aby zapewnić wkład do opracowania wspomnianych wytycznych;

- w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi przeprowadziła testy wszystkich elementów zaktualizowanych ram zamówień na wypadek pandemii, aby wykryć wszelkie uchybienia i obszary wymagające poprawy.

(13) PODKREŚLA znaczenie wyciągnięcia wniosków z procesu zamówień szczepionek przeciwko COVID-19. Biorąc pod uwagę kontekst globalnej pandemii, podczas której negocjowano umowy i z zastrzeżeniem tego kontekstu, państwa członkowskie podkreślają, że w przyszłych umowach potrzebna jest im większa elastyczność, jeśli chodzi o zakupione ilości, harmonogramy dostaw i płatność po otrzymaniu produktu w zależności od otrzymanych szczepionek, a także że potrzebna jest dokładniejsza definicja dopuszczalnych terminów ważności. Zdając sobie sprawę, że UE jako darczyńca szczepionek aktywnie uczestniczy w globalnej reakcji na pandemię, WZYWA do uproszczenia warunków dotyczących darowizn, tak aby umożliwić szybkie, bezpośrednie dostawy do państw trzecich lub darowizny szczepionek, które już dostarczono do państw zamawiających.

(14) WYRAŻA UBOLEWANIE w związku z brakiem odpowiedzi ze strony Komisji na prośby Trybunału o przekazanie informacji na temat wstępnych negocjacji umowy podpisanej w dniu 19 maja 2021 r. ze spółką Pfizer/BioNTech i ZWRACA się do Komisji o przekazanie koniecznych informacji, by umożliwić unijnym instytucjom i organom wykonywanie zadań na mocy Traktatów.

1 Załącznik do decyzji Komisji C(2020) 4192 final z dnia 18 czerwca 2020 r.
2 COM(2021) 577 final
3 2021/0294 (NLE)
4 2022/0162 (COD)

Zmiany w prawie

Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom - podpisana

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2022.484.15

Rodzaj: Informacja
Tytuł: Konkluzje w sprawie sprawozdania specjalnego nr 19/2022 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego: Unijne zamówienia szczepionek przeciwko COVID-19 - Mimo początkowych trudności zapewniono wystarczające ilości dawek, lecz proces zamówień nie został odpowiednio przeanalizowany
Data aktu: 20/12/2022
Data ogłoszenia: 20/12/2022