(ERRS/2021/9)(2022/C 129/01)
(Dz.U.UE C z dnia 22 marca 2022 r.)
RADA GENERALNA EUROPEJSKIEJ RADY DS. RYZYKA SYSTEMOWEGO,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 1 , w szczególności art. 3 ust. 2 lit. b) i d) oraz art. 16 i art. 18,
uwzględniając decyzję Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ERRS/2011/1 z dnia 20 stycznia 2011 r. ustanawiającą regulamin Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 2 , w szczególności art. 18,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie funduszy rynku pieniężnego 3 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Zaburzenia na rynkach finansowych na początku pandemii COVID-19 ujawniły utrzymującą się systemową podatność na szoki w niektórych podsektorach funduszy rynku pieniężnego (FRP) inwestujących w instrumenty długu prywatnego. Wymaga to ponownej oceny niektórych aspektów reform regulacyjnych będących następstwem światowego kryzysu finansowego.
(2) Światowy kryzys finansowy z 2008 r. pokazał, że FRP charakteryzują się podatnością na ryzyko kredytowe i ryzyko związane z dużą skalą umorzeń. Podatność ta oznacza, że FRP mogą prowadzić do rozprzestrzeniania się zagrożeń dla całego systemu finansowego lub do ich nasilania. W zaleceniu Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ERRS/2012/1 4 zalecono Komisji Europejskiej ograniczenie tej podatności. W szczególności Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) zaleciła przejście na zmienną wartość aktywów netto dla wszystkich FRP, zaostrzenie wymogów płynnościowych, zwiększenie publicznego ujawniania informacji, a także zwiększenie sprawozdawczości i wymiany informacji.
(3) W rozporządzeniu (UE) 2017/1131 (zwanym dalej "rozporządzeniem w sprawie FRP") określono zasady mające na celu zwiększenie odporności FRP i ograniczenie kanałów rozprzestrzeniania się negatywnych zjawisk, które uwidoczniły się podczas światowego kryzysu finansowego. Nakłada ono bezpośrednie obowiązki na FRP i zarządzających nimi w całej Unii. ERRS przeanalizowała treść rozporządzenia w sprawie FRP pod kątem przepisów określonych w zaleceniu ERRS/2012/1 i stwierdziła, że jest ona w dużej mierze zgodna z tymi przepisami 5 .
(4) Na początku pandemii COVID-19, gdy gwałtownie wzrósł popyt inwestorów na gotówkę 6 , niektóre FRP inwestujące w dłużne papiery wartościowe sektora prywatnego doświadczyły poważnych problemów z płynnością w obliczu wysokiego poziomu umorzeń dokonywanych przez inwestorów połączonego z brakiem płynności na rynkach pieniężnych długu prywatnego. Wzbudziło to obawy, że problemy z płynnością w tych FRP spotęgują skutki wstrząsu związanego z COVID-19 w innych częściach systemu finansowego. Sytuacja była szczególnie poważna w Stanach Zjednoczonych oraz w Unii. Nadzwyczajne środki podjęte przez Eurosystem, System Rezerwy Federalnej i Bank of England w ramach ich odpowiednich kompetencji w zakresie polityki pieniężnej przyczyniły się do poprawy sytuacji.
(5) Zaobserwowane napięcia płynnościowe w FRP odzwierciedlają napięcie między dwiema podstawowymi funkcjami gospodarczymi pełnionymi przez FRP w odniesieniu do systemu finansowego i gospodarki realnej, którymi są: (i) zapewnianie krótkoterminowego finansowania emitentom, głównie bankom i przedsiębiorstwom niefinansowym; oraz (ii) pełnienie roli narzędzi zarządzania gotówką przez inwestorów. Napięcia te wynikają z faktu, że FRP oferują inwestorom płynność na żądanie i są często uznawane za instrumenty podobne do gotówki, podczas gdy instrumenty, w które inwestują, nie zapewniają w sposób niezawodny płynności, zwłaszcza w okresach występowania warunków skrajnych, w których FRP mogą być zmuszone do ich sprzedaży. Dotyczy to w szczególności FRP, które inwestują głównie w papiery komercyjne i certyfikaty depozytowe (FRP o niskiej zmienności wartości aktywów netto i FRP o zmiennej wartości aktywów netto), ponieważ aktywa te są zazwyczaj utrzymywane do terminu zapadalności i nie korzystają z głębokich rynków wtórnych 7 .
(6) Europejski rynek krótkoterminowych dłużnych papierów wartościowych jest rozdrobniony i składa się z czterech głównych bloków: rynku zbywalnych europejskich papierów komercyjnych (NEU-CP), rynku papierów komercyjnych deno- minowanych w euro (Euro-CP), rynku innych krajowych papierów komercyjnych i certyfikatów depozytowych oraz rynku krótkoterminowych bonów skarbowych. Ta fragmentacja i brak informacji na temat tych rynków, w szczególności na temat wtórnych rynków pozagiełdowych, utrudnia ocenę ich wielkości i płynności, co ma istotne znaczenie dla umożliwienia FRP realizacji, w razie potrzeby, dużych zleceń umorzenia poprzez sprzedaż aktywów 8 .
(7) Niniejsze zalecenie stanowi wkład w planowany przez Komisję na 2022 r. przegląd rozporządzenia w sprawie FRP, którego celem jest wyeliminowanie utrzymujących się systemowych podatności na szoki w niektórych podsektorach FRP inwestujących w instrumenty długu prywatnego. Zakłada ono odzwierciedlenie celu zalecenia ERRS/2012/1, jakim jest ograniczenie cech niektórych FRP upodabniających je do depozytów poprzez umorzenia po cenie emisyjnej w kontekście istniejącego rozporządzenia w sprawie FRP. Niniejsze zalecenie zostało przygotowane w kontekście szerszych prac prowadzonych na szczeblu międzynarodowym przez inne podmioty w ramach UE dotyczących reformy funduszy rynku pieniężnego. W szczególności niniejsze zalecenie uwzględnia odpowiedzi otrzymane przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) w ramach konsultacji na temat reformy rozporządzenia w sprawie FRP. Jest ono również zgodne z propozycjami Rady Stabilności Finansowej, chociaż nie przewiduje się w nim wymogu posiadania przez FRP buforów kapitałowych ani minimalnego salda zagrożonego 9 . Zdaniem ERRS takie wymogi w zakresie funduszy własnych nie są potrzebne, pod warunkiem że ograniczone zostaną cechy upodabniające FRP do instytucji przyjmujących depozyty, a cechy, które upodabniają FRP do innych funduszy inwestycyjnych, zostaną wzmocnione.
(8) Zalecenie A ma na celu ograniczenie efektów progu. W szczególności ma ono na celu wyeliminowanie niezamierzonych konsekwencji dwóch wymogów regulacyjnych. Po pierwsze, rozporządzenie w sprawie FRP stanowi, że FRP o niskiej zmienności wartości aktywów netto (NAV) mogą wyceniać niektóre aktywa według zamortyzowanego kosztu, pod warunkiem że uzyskana wartość aktywów netto pozostaje w granicach 20 punktów bazowych od wartości aktywów netto obliczonej za pomocą wyceny według wartości rynkowej lub według modelu w odniesieniu do wszystkich aktywów. Margines ten zapewnia przewagę pierwszego gracza inwestorom, ponieważ mogą oni umarzać swoje jednostki uczestnictwa po wartości aktywów netto, która nie odzwierciedla wyceny rynkowej niektórych aktywów. Mogłoby to zachęcać do ucieczek i powinno zostać wyeliminowane. Zamiast tego wartość aktywów netto FRP o niskiej zmienności NAV powinna być zmienna. Likwidacja wspomnianego marginesu zmieni istotną cechę FRP o niskiej zmienności NAV, a tym samym może również wpłynąć na wybory inwestorów przyciągniętych dotychczasową względną stabilnością NAV. Jednocześnie zalecenie B ma na celu zaostrzenie wymogów dotyczących płynności dla FRP o niskiej zmienności NAV, aby uczynić je stosunkowo mniej ryzykownymi i mniej zmiennymi niż krótkoterminowe FRP o zmiennej NAV. Po drugie, w przypadku przekroczenia innych progów zarządzający FRP o niskiej zmienności NAV i FRP utrzymującymi stałą wartość aktywów netto i inwestującymi w instrumenty długu publicznego muszą ocenić i udokumentować odpowiedni sposób postępowania. Może to obejmować wykorzystanie pewnych szczególnych narzędzi zarządzania płynnością, takich jak opłaty płynnościowe nakładane na inwestorów i stosowanie barier umorzeniowych. Na początku pandemii COVID-19 jeden z tych progów mógł spowodować, że niektórzy inwestorzy dokonywali umorzenia, przewidując, że takie działania zostaną narzucone automatycznie. Należy je zatem zlikwidować. Zniesienie tych progów ułatwiłoby również stosowanie przez FRP o niskiej zmienności NAV i FRP utrzymujące stałą wartość aktywów netto i inwestujące w instrumenty długu publicznego przepisów rozporządzenia w sprawie FRP, które umożliwiają im, pod pewnymi warunkami, tymczasowe naruszanie obowiązujących je wymogów dotyczących płynności, zgodnie w art. 24 ust. 2 rozporządzenia w sprawie FRP.
(9) Zalecenie B ma na celu ograniczenie transformacji płynności FRP i poprawę dopasowania ich aktywów i pasywów. Wyższe wymogi dotyczące płynności dla FRP o zmiennej NAV i FRP o niskiej zmienności NAV, składających się z aktywów z jednodniowym i tygodniowym terminem zapadalności oraz aktywów długu publicznego, zapewniają większą i bardziej zdywersyfikowaną płynność portfela oraz zmniejszają ryzyko destabilizacji rynków pieniężnych w skrajnych warunkach rynkowych przez FRP. Aby zapewnić wystarczającą dostępność aktywów długu publicznego, mogą one mieć dłuższy termin zapadalności niż aktywa o tygodniowym terminie zapadalności. Chociaż może to zwiększyć ryzyko związane z terminem zapadalności, zmniejsza jednocześnie ryzyko płynności. Rozporządzenie w sprawie FRP zapewnia pewną elastyczność zarządzającym FRP, którzy mogą naruszać wymogi dotyczące płynności z przyczyn od nich niezależnych. Elastyczność na poziomie indywidualnym może być jednak niewystarczająca w przypadku warunków skrajnych obejmujących cały rynek. W takich przypadkach zarządzający FRP powinni mieć ponadto wyraźne zezwolenie na wykorzystywanie swoich aktywów płynnych do realizacji umorzeń i posiadanie mniejszej liczby aktywów o tygodniowym terminie zapadalności i aktywów długu publicznego niż jest to zwykle wymagane. Właściwe organy krajowe powinny być uprawnione do określenia, w odniesieniu do wszystkich lub niektórych FRP znajdujących się w ich jurysdykcji, terminu definiującego okres, w którym FRP mogą zdecydować się na posiadanie mniejszej ilości aktywów płynnych niż jest to zwykle wymagane. Zapewniłoby to systemową reakcję na rozwój sytuacji ogólnorynkowej. Koordynacja tego procesu przez ESMA pozwoliłaby uniknąć zakłóceń na wspólnym rynku.
(10) Zalecenie C ma na celu zwiększenie dostępności narzędzi zarządzania płynnością, które nakładają na inwestorów dokonujących umorzeń (i zapisów) koszt dokonywanych przez nich odpowiednich umorzeń (i zapisów), jak również zachęcanie do korzystania z takich narzędzi. W zaleceniu Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ERRS/2017/6 wskazano 10 , że odpowiednie przepisy Unii powinny udostępniać narzędzia zarządzania płynnością wszystkim rodzajom funduszy inwestycyjnych, w tym FRP. Ponadto wszystkie FRP powinny mieć dostęp do co najmniej jednego narzędzia zarządzania płynnością, takiego jak opłaty chroniące przed rozwodnieniem aktywów, opłaty płynnościowe lub, w przypadku FRP o zmiennej NAV, ruchoma wycena, które mogą nakładać koszty umorzenia (i zapisów) odpowiednio na odchodzących lub przychodzących inwestorów. Ponadto należy opracować oraz włączyć do odpowiednich przepisów unijnych kryteria pozwalające na bardziej powszechne stosowanie narzędzi zarządzania płynnością. Upoważniając ESMA do opracowania tych kryteriów i dodatkowych wytycznych, Komisja powinna zwrócić się o niewprowadzanie efektów progu.
(11) Zalecenie D ma na celu wzmożenie monitorowania i testowania warunków skrajnych. Zapewni to organom krajowym i unijnym lepsze informacje umożliwiające identyfikację systemowych podatności na szoki w całym sektorze FRP. Po pierwsze, należy poprawić regularną sprawozdawczość poprzez zwiększenie jej częstotliwości i dostarczanie szerszych informacji na temat bazy inwestorów FRP. Po drugie, należy umożliwić właściwym organom krajowym wymianę danych pochodzących z regularnych sprawozdań oraz sprawozdań właściwym dla warunków kryzysowych z organami Unii posiadającymi mandat w zakresie stabilności finansowej. W następstwie niniejszego zalecenia wymiana danych między bankami centralnymi a właściwymi organami krajowymi przyczyniłaby się również do zwiększenia zdolności organów do oceny ryzyka. Ponadto ogólnounijne testy warunków skrajnych powinny uzupełniać istniejące wewnętrzne testy warunków skrajnych przeprowadzane przez poszczególne FRP. Aby zapewnić spójne stosowanie scenariuszy takich i dokonywać walidacji ich wyników, ESMA, we współpracy z właściwymi organami krajowymi, powinna je koordynować. Na podstawie wyników testów ESMA powinna publikować własną ocenę zagrożeń dla stabilności finansowej.
(12) W celu kompleksowego przeciwdziałania zagrożeniom pochodzącym z sektora FRP środki określone w niniejszym zaleceniu powinny zostać wdrożone jako pakiet.
(13) Zdaniem ERRS należy dokonać kolejnego przeglądu rozporządzenia w sprawie FRP po upływie pięciu lat od wejścia w życie nowych przepisów, aby ocenić, czy reformy legislacyjne zwiększyły odporność FRP i ograniczyły kanały rozprzestrzeniania się negatywnych zjawisk. Przegląd ten powinien obejmować kalibrację wymogów dotyczących płynności i ocenę, czy potrzebne są dodatkowe narzędzia o skutku makroostrożnościowym,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 2 grudnia 2021 r.
|
W imieniu Rady |
|
Generalnej ERRS |
|
Francesco MAZZAFERRO |
|
Szef Sekretariatu ERRS |