Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie zajęcia się poziomem bezdomności w UE (2020/2802(RSP)).

Zajęcie się problemem bezdomności w Unii Europejskiej

P9_TA(2020)0314

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie zajęcia się poziomem bezdomności w UE (2020/2802(RSP))

(2021/C 425/01)

(Dz.U.UE C z dnia 20 października 2021 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 4, 9 i 151 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

- uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęte przez światowych przywódców we wrześniu 2015 r. i zatwierdzone przez Radę, w szczególności cele nr 1, 3, 8 i 11,

- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 21 dotyczący niedyskryminacji, art. 26 dotyczący integracji osób z niepełnosprawnościami i art. 34 ust. 3 dotyczący uznania i poszanowania prawa Unii do pomocy socjalnej i mieszkaniowej,

- uwzględniając Europejską kartę społeczną podpisaną w Turynie 18 października 1961 r.,

- uwzględniając Europejski filar praw socjalnych, w szczególności jego zasadę 19 dotyczącą mieszkalnictwa i pomocy dla bezdomnych,

- uwzględniając Wspólnotową kartę podstawowych praw socjalnych pracowników z 1989 r.,

- uwzględniając zalecenia UE dla poszczególnych krajów z 25 maja 2018 r. w sprawie mieszkalnictwa we wszystkich 28 państwach członkowskich,

- uwzględniając Kartę ONZ z Genewy w sprawie zrównoważonego mieszkalnictwa i jej cel, jakim jest "zapewnienie powszechnego dostępu do godnych, odpowiednich, przystępnych cenowo i zdrowych mieszkań",

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich 1 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami 2 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 października 2019 r. w sprawie polityki zatrudnienia i polityki społecznej w strefie euro 3 ,

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 4 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Fundusz Społeczny Plus (ESF+) 4 ,

- uwzględniając art. 227 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Komisja Petycji otrzymała petycję nr 0546/2020 oraz kilka innych petycji, w których wyrażono zaniepokojenie sytuacją ponad 4 mln bezdomnych obywateli europejskich, oraz że liczba osób bezdomnych w UE rzekomo wzrosła w ciągu ostatnich 10 lat o ponad 70 %;

B. mając na uwadze, że bezdomność jest bezpośrednio związana z trudnościami w korzystaniu z innych praw podstawowych, takich jak dostęp do opieki zdrowotnej, oraz że osoby bezdomne są często celem przestępstw z nienawiści i przemocy, w tym stygmatyzacji społecznej;

C. mając na uwadze, że petycje te zawierają apel o Unię Europejską, która nie pozostawia nikogo w tyle i podejmuje pilne wspólne działania na rzecz środków zapobiegawczych, które trwale zmniejszą ryzyko i skalę bezdomności;

D. mając na uwadze, że w hierarchii potrzeb człowieka mieszkanie zapewnia przestrzeń do życia, a tym samym do zaspokajania innych potrzeb, zarówno podstawowych, jak i tych wyższego rzędu;

E. mając na uwadze, że Unia Europejska winna zwalczać wykluczenie społeczne i dyskryminację oraz wspierać sprawiedliwość społeczną i ochronę socjalną, równość kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami oraz ochronę praw dziecka;

F. mając na uwadze, że przy określaniu i realizacji swoich strategii politycznych i działań Unia musi brać pod uwagę wymogi związane ze wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wykluczenia społecznego, polityką mieszkalnictwa socjalnego, a także z wysokim poziomem kształcenia, szkolenia oraz ochrony zdrowia ludzkiego;

G. mając na uwadze, że brak jednej, powszechnie przyjętej definicji bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego w UE utrudnia ocenę skali bezdomności w państwach członkowskich UE;

H. mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat poziom bezdomności wzrósł w szeregu państw członkowskich UE; mając na uwadze, że przyczyną takiego wzrostu jest połączenie rosnących kosztów mieszkań, skutków kryzysu gospodarczego, ograniczenia ochrony socjalnej oraz nieadekwatności polityki w zakresie przeciwdziałania bezdomności w wielu państwach członkowskich; mając na uwadze, że ceny nieruchomości wzrosły w drugim kwartale 2020 r. o 5 % w strefie euro (EA19) i o 5,2 % w UE-27 w porównaniu z tym samym kwartałem roku poprzedniego;

I. mając na uwadze, że UE nie posiada bezpośrednich kompetencji w zakresie polityki mieszkaniowej, ale może pośrednio wpływać na warunki mieszkaniowe w państwach członkowskich poprzez regulacje, takie jak zasady pomocy państwa, prawo podatkowe i prawo konkurencji, oraz środki takie jak zalecenia i wytyczne;

J. mając na uwadze, że Europejski Fundusz Społeczny został ustanowiony po to, by zwiększyć możliwości zatrudnienia pracowników na rynku wewnętrznym i przyczynić się w ten sposób do podniesienia poziomu życia, a także do pomagania osobom bezdomnym w przenoszeniu się do mieszkań socjalnych;

K. mając na uwadze, że inne europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, takie jak EFRR, są wykorzystywane do realizacji projektów mieszkaniowych i zaspokojenia potrzeb ubogich społeczności;

L. mając na uwadze, że Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym wspiera działania państw członkowskich UE w zakresie dostarczania żywności lub podstawowej pomocy materialnej osobom najbardziej potrzebującym;

M. mając na uwadze, że o bezdomności coraz częściej wspomina się w najnowszych sprawozdaniach w sprawie europejskiego semestru;

N. mając na uwadze, że koszty społeczne nierozwiązywania problemu bezdomności są szczególnie wysokie w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i zdrowia;

O. mając na uwadze, że polityka socjalna, oparta na szerokich, uniwersalnych przepisach w połączeniu z odpowiednio ukierunkowanymi środkami, odgrywa bardzo ważną rolę w zapobieganiu bezdomności;

P. mając na uwadze, że zebrane dowody na temat wpływu kryzysu związanego z COVID-19 na przystępność cenową mieszkań w UE wskazują, iż w perspektywie średnioterminowej recesja gospodarcza oraz utrata miejsc pracy i dochodów może jeszcze bardziej zwiększyć obciążenie kosztami mieszkaniowymi i poziom bezdomności w Europie;

Q. mając na uwadze, że profil populacji osób bezdomnych zmienia się i obecnie obejmuje więcej osób młodych i dzieci, osoby starsze, migrantów, Romów i inne mniejszości znajdujące się w niekorzystnej sytuacji, przy czym na ryzyko bezdomności są coraz bardziej narażone kobiety i rodziny;

R. mając na uwadze, że dostęp do godziwych warunków mieszkaniowych i bycie częścią społeczeństwa ma kluczowe znaczenie dla umożliwienia ludziom realizacji ich pełnego potencjału i wnoszenia wkładu w życie społeczne;

S. mając na uwadze, że bezdomność jest na ogół spowodowana złożonym współdziałaniem czynników strukturalnych, instytucjonalnych i osobistych;

T. mając na uwadze, że bezdomność i wykluczenie mieszkaniowe to problem społeczny, dla którego należy znaleźć trwałe rozwiązanie;

U. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie uznają bezdomność i zachowania związane z bezdomnością za przestępstwo;

V. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich osoby bezdomne mają stały dostęp do schronienia jedynie w okresie zimowym, nie zaś przez cały rok;

W. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich lokalne służby zabezpieczenia społecznego odgrywają jedynie bierną rolę w pomaganiu osobom bezdomnym w reintegracji ze społeczeństwem;

1. wyraża najgłębsze zaniepokojenie sytuacją ponad 4 mln bezdomnych obywateli europejskich, jako że trwający kryzys zdrowotny i gospodarczy pozbawia pracy coraz większą liczbę osób i uzależnia je od ochrony socjalnej;

2. przypomina, że dostęp do mieszkań jest podstawowym prawem człowieka dotyczącym każdej osoby, oraz wzywa UE i jej państwa członkowskie, by położyły kres bezdomności w Unii do 2030 r. i uznały to za cel na szczeblu UE; wzywa Komisję do podjęcia bardziej zdecydowanych działań w celu wsparcia państw członkowskich w ograniczaniu i eliminowaniu bezdomności jako priorytetu w kontekście planu działania dotyczącego Europejskiego filaru praw socjalnych i zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju ONZ;

3. podkreśla, że bezdomność uznaje się za jedną z najpoważniejszych form ubóstwa i deprywacji, którą należy zlikwidować za pomocą ukierunkowanej i zintegrowanej polityki realizowanej w zrównoważony sposób poprzez zajęcie się osobistymi (jak indywidualne słabości) i strukturalnymi (jak mieszkalnictwo i bezrobocie) czynnikami ryzyka;

4. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia wspólnej ramowej definicji i spójnych wskaźników dotyczących bezdomności w UE, które umożliwiłyby wspólne zrozumienie, systematyczne porównywanie i ocenę skali bezdomności w różnych państwach członkowskich UE;

5. przypomina, że w czasie kryzysu związanego z COVID-19 Parlament Europejski udzielił schronienia 100 bezdomnym kobietom w swoich budynkach;

6. zwraca uwagę na znaczenie wzmocnienia mechanizmów gromadzenia danych, ponieważ wskaźniki bezdomności mogłyby być następnie systematycznie monitorowane na szczeblu UE za pośrednictwem organów takich jak Eurostat;

7. z zadowoleniem przyjmuje prace Europejskiej platformy współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym na rzecz udzielenia wsparcia i rozwiązania tej sytuacji jako jedną z inicjatyw przewodnich strategii "Europa 2020" na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu;

8. wzywa Komisję do zaproponowania unijnych ram dla krajowych strategii na rzecz przeciwdziałania bezdomności, a ponadto wzywa państwa członkowskie do przyjęcia zasady "najpierw mieszkanie", opartej na dobrych praktykach niektórych państw członkowskich, która przyczynia się do znacznego zmniejszenia poziomu bezdomności poprzez wprowadzenie zdecydowanych planów działania i innowacyjnych podejść; stwierdza, że takie innowacyjne podejścia opierają się na koncepcji domu jako podstawowego prawa człowieka, a następnie rozwijają szersze ścieżki integracji społecznozawodowej;

9. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do dalszego ukierunkowywania działań na ograniczanie bezdomności poprzez włączanie jej do głównego nurtu odpowiednich strategii sektorowych UE, zwłaszcza - choć nie wyłącznie - w dziedzinach rozwoju regionalnego, zdrowia, praw człowieka, młodzieży, płci, migracji i integracji;

10. wzywa państwa członkowskie, by przyjęły na siebie główną odpowiedzialność za walkę z bezdomnością, pracowały nad zapobieganiem i wczesną interwencją, które są pod wieloma względami najbardziej opłacalne i minimalizują szkody w walce z bezdomnością, oraz by nadały bardziej aktywną rolę regionalnym i lokalnym służbom zabezpieczenia społecznego wspomagającym bezdomnych w ich reintegracji społecznej;

11. podkreśla potrzebę współpracy międzyresortowej i międzyrządowej przy opracowywaniu i wdrażaniu takich strategii, a także udziału kluczowych zainteresowanych stron, oraz zachęca do wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi;

12. wzywa państwa członkowskie i Komisję, by udoskonaliły gromadzenie odpowiednich i porównywalnych danych przy zaangażowaniu akredytowanych organizacji pozarządowych i władz lokalnych działających w dziedzinie ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz w zakresie świadczenia usług na rzecz osób zagrożonych bezdomnością lub jej doświadczających;

13. popiera zadania Komitetu Ochrony Socjalnej, w ramach którego państwa członkowskie pracują wraz z Komisją nad kwestiami związanymi z bezdomnością w ramach otwartej metody koordynacji;

14. zwraca się do Komisji o poprawę monitorowania i zarządzania oraz o dalsze uruchamianie środków finansowych i strategii politycznych UE związanych z bezdomnością; wzywa Komisję do dopilnowania, by regiony i władze lokalne wykorzystywały środki EFRR na budownictwo socjalne;

15. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia równego dostępu do usług publicznych, takich jak opieka zdrowotna, edukacja i usługi socjalne;

16. wzywa państwa członkowskie, by wspierały integrację osób bezdomnych na rynku pracy poprzez zapewnienie specjalistycznego i zindywidualizowanego wsparcia i środków ułatwiających godzenie życia zawodowego i prywatnego, zintegrowanych programów i szkoleń w zakresie zatrudnienia, a także innych dostosowanych i ukierunkowanych programów ułatwiających ponowną integrację tych osób na rynku pracy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania, że zmieniona gwarancja dla młodzieży przyczyni się do rozwiązania problemu bezdomności młodzieży;

17. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by należycie wdrożyły Europejskiego filar praw socjalnych, który odzwierciedla opinie otrzymane w całym okresie konsultacji w sprawie zasady 19, poprzez ujęcie "mieszkalnictwa i pomocy dla bezdomnych" w planie działania na rok 2021, oraz nalega na lepsze wykorzystanie europejskiego semestru w celu zapewnienia postępów w zwalczaniu bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego;

18. podkreśla, że osoby bezdomne i inne osoby znajdujące się w niepewnej sytuacji mieszkaniowej są szczególnie zagrożone z powodu kryzysu związanego z COVID-19; zdecydowanie nawołuje, by UE i jej państwa członkowskie wdrożyły ukierunkowane środki na rzecz ochrony osób bezdomnych, zapewniły pomoc finansową akredytowanym organizacjom pozarządowym i partnerstwom publiczno-prywatnym oraz wspierały władze lokalne w zapewnianiu bezpiecznych przestrzeni i zapobieganiu eksmisjom;

19. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wykorzystania istniejących instrumentów, a także instrumentów w ramach WRF na lata 2021-2027 oraz Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, w celu zwiększenia możliwości zatrudnienia i integracji społecznej gospodarstw domowych dotkniętych bezrobociem;

20. wzywa państwa członkowskie do pilnego zajęcia się kwestią bezdomności poprzez przyjęcie długoterminowych, opartych na społeczności, zintegrowanych krajowych strategii na rzecz przeciwdziałania bezdomności, do czego zachęca się w unijnym pakiecie inwestycji społecznych;

21. wzywa Radę do regularnego składania sprawozdań na temat wyników osiąganych w tej dziedzinie;

22. wzywa państwa członkowskie, by wspierały udział społeczny wszystkich zainteresowanych stron w zintegrowanych strategiach na rzecz przeciwdziałania bezdomności oraz by promowały przedsiębiorczość społeczną i działania w zakresie samoinnowacji w celu poprawy aktywnego włączenia osób bezdomnych;

23. wzywa państwa członkowskie do dekryminalizacji bezdomności;

24. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia stałego i ciągłego dostępu do tymczasowych schronisk w całej Unii; podkreśla jednak, że takie działanie powinno zawsze mieć charakter tymczasowy i nie stanowi alternatywy dla rozwiązań strukturalnych, takich jak prewencja i zapewnianie odpowiednich warunków mieszkaniowych i wsparcia społecznego w reakcji na bezdomność;

25. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0194.
2 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0054.
3 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0033.
4 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0350.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2021.425.2

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie zajęcia się poziomem bezdomności w UE (2020/2802(RSP)).
Data aktu: 24/11/2020
Data ogłoszenia: 20/10/2021