Sprawa C-791/19: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 15 lipca 2021 r. - Komisja Europejska v. Rzeczpospolita Polska.

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 15 lipca 2021 r. - Komisja Europejska / Rzeczpospolita Polska

(Sprawa C-791/19) ¹

(Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego - System odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów - Państwo prawne - Niezawisłość sędziowska - Skuteczna ochrona prawna w dziedzinach objętych prawem Unii - Artykuł 19 ust. 1 akapit drugi TUE - Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej - Uznawanie treści orzeczeń sądowych za przewinienia dyscyplinarne - Niezawisłe sądy dyscyplinarne ustanowione na mocy ustawy - Dochowanie rozsądnego terminu i poszanowanie prawa do obrony w postępowaniach dyscyplinarnych - Artykuł 267 TFUE - Ograniczenie uprawnienia i obowiązku sądów krajowych w zakresie zwrócenia się do Trybunału z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym)

Język postępowania: polski

(2021/C 382/02)

(Dz.U.UE C z dnia 20 września 2021 r.)

Strony

Strona skarżąca: Komisja Europejska (przedstawiciele: początkowo K. Banks,. S.L. Kaléda i H. Krämer, następnie K. Banks, S. L. Kaléda i PJ.O. Van Nuffel, pełnomocnicy)

Strona pozwana: Rzeczpospolita Polska (przedstawiciele: B. Majczyna, D. Kupczak, S. Żyrek, A. Dalkowska i A. Gołaszewska, pełnomocnicy)

Interwenientci popierający stronę skarżącą: Królestwo Belgii (przedstawiciele: C. Pochet, M. Jacobs i L. Van den Broeck, pełnomocnicy), Królestwo Danii (przedstawiciele: początkowo M. Wolff, M. Jespersen i J. Nymann-Lindegren, następnie M. Wolff i J. Nymann-Lindegren, pełnomocnicy), Królestwo Niderlandów (przedstawiciele: M.K. Bulterman i J. Langer, pełnomocnicy), Republika Finlandii (przedstawiciele: M. Pere i H. Leppo, pełnomocnicy), Królestwo Szwecji (przedstawiciele: C. Meyer-Seitz, H. Shev, A. Falk, J. Lundberg i H. Eklinder, pełnomocnicy)

Sentencja

1) - Nie zapewniając niezależności i bezstronności Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego (Polska), do której właściwości należy kontrola decyzji wydanych w postępowaniach dyscyplinarnych prowadzonych wobec sędziów [art. 3 pkt 5, art. 27 i art. 73 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, w brzmieniu wynikającym z tekstu jednolitego opublikowanego w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 2019 r. (poz. 825) w związku z art. 9a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, zmienionej ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw];

- dopuszczając, aby w przypadku sędziów sądów powszechnych treść orzeczeń sądowych mogła być kwalifikowana jako przewinienie dyscyplinarne [art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w brzmieniu wynikającym z kolejnych zmian opublikowanych w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 2019 r. (poz. 52, 55, 60, 125, 1469 i 1495) oraz art. 97 § § 1 i 3 ustawy o Sądzie Najwyższym, w brzmieniu wynikającym z tekstu jednolitego opublikowanego w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 2019 r. (poz. 825)];

- przyznając Prezesowi kierującemu pracą Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego prawo do dyskrecjonalnego wyznaczania właściwego sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji w sprawach sędziów sądów powszechnych [art. 110 § 3 i art. 114 § 7 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w brzmieniu wynikającym z kolejnych zmian opublikowanych w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 2019 r. (poz. 52, 55, 60, 125, 1469 i 1495)], a tym samym nie zapewniając, aby sprawy dyscyplinarne rozstrzygał sąd "ustanowiony na mocy ustawy"; oraz

- nie zapewniając, aby sprawy dyscyplinarne sędziów sądów powszechnych zostały rozpoznane w rozsądnym terminie (art. 112b § 5 zdanie drugie tej ustawy), a także przewidując, że czynności związane z wyznaczeniem obrońcy oraz podjęciem przez niego obrony nie wstrzymują biegu postępowania dyscyplinarnego (art. 113a wspomnianej ustawy) oraz że sąd dyscyplinarny prowadzi postępowanie pomimo usprawiedliwionej nieobecności zawiadomionego obwinionego sędziego lub jego obrońcy (art. 115a § 3 owej ustawy), a tym samym nie zapewniając poszanowania prawa do obrony obwinionych sędziów sądów powszechnych,

Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE.

2) Dopuszczając, aby prawo sądów do kierowania do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym było ograniczone przez możliwość wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy art. 267 akapity drugi i trzeci TFUE.

3) Rzeczpospolita Polska pokrywa, poza własnymi kosztami, koszty poniesione przez Komisję Europejską, w tym koszty związane z postępowaniem w przedmiocie środków tymczasowych.

4) Królestwo Belgii, Królestwo Danii, Królestwo Niderlandów, Republika Finlandii i Królestwo Szwecji pokrywają własne koszty.

1 Dz.U. C 413 z 9.12.2019.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2021.382.2
• Rodzaj: Wyrok
• Tytuł: Sprawa C-791/19: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 15 lipca 2021 r. - Komisja Europejska v. Rzeczpospolita Polska.
• Data aktu: 15/07/2021
• Data ogłoszenia: 20/09/2021