P8_TA(2019)0395Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania obowiązujące w tym programie (COM(2018)0435 - C8-0252/2018 - 2018/0224(COD))
(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)
(2021/C 158/42)
(Dz.U.UE C z dnia 30 kwietnia 2021 r.)
Parlament Europejski,
P8_TC1-COD(2018)0224
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 17 kwietnia 2019 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) .../... ustanawiającego program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania obowiązujące w tym programie
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 173 ust. 3, art. 182 ust. 1, art. 183 oraz art. 188 akapit drugi,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 3 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 4 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Celem, do jakiego dąży Unia, jest wzmocnienie jej doskonałości naukowej i bazy technologicznej, w ramach której odbywa się swobodny przepływ naukowców, wiedzy naukowej i technologii, oraz pobudzanie jej konkurencyjności, w tym w przemyśle, w celu wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej, przy jednoczesnym promowaniu wszystkich działań w zakresie badań naukowych i innowacji w celu realizacji strategicznych priorytetów i zobowiązań Unii, których nadrzędnym celem jest propagowanie pokoju, wartości Unii i dobrobytu jej obywateli.
(2) Aby w dążeniu do osiągnięcia tego ogólnego celu zapewnić oddziaływanie naukowe, gospodarcze i społeczne oraz zmaksymalizować unijną wartość dodaną swoich inwestycji w badania, rozwój i innowacje, Unia powinna inwestować w badania naukowe i innowacje poprzez realizację programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" na lata 2021-2027 ("program"), aby wesprzeć tworzenie, rozpowszechnianie i transfer wysokiej jakości wiedzy i technologii w Unii, wzmocnić rolę badań naukowych i innowacji w reagowaniu na globalne wyzwania., w tym cele zrównoważonego rozwoju i zmianę klimatu, oraz w kształtowaniu, wspieraniu i wdrażaniu polityki Unii, a także wspomóc absorpcję innowacyjnych i zrównoważonych rozwiązań przez unijny przemysł i społeczeństwo w celu tworzenia miejsc pracy oraz zwiększenia wzrostu gospodarczego i konkurencyjności przemysłowej. Program powinien propagować wszelkie formy innowacji, | wzmocnić proces wprowadzania innowacyjnych rozwiązań na rynek oraz zoptymalizować rezultaty | inwestycji.
(2a) Program powinien przyczynić się do zwiększenia publicznych i prywatnych inwestycji w badania naukowe i innowacje w państwach członkowskich, a tym samym do osiągnięcia ogólnego poziomu inwestycji w badania i rozwój wynoszącego co najmniej 3 % PKB Unii. Osiągnięcie tego celu będzie wymagało od państw członkowskich i sektora prywatnego uzupełnienia programu własnymi i wzmocnionymi działaniami inwestycyjnymi w badania, rozwój i innowacje.
(2b) W celu osiągnięcia celów tego programu, przy poszanowaniu zasady doskonałości, program powinien dążyć do wzmocnienia, między innymi, powiązań w zakresie współpracy w Europie, a tym samym przyczynić się do zmniejszenia przepaści w dziedzinie badań naukowych i innowacji.
(3) Przy wspieraniu działań w zakresie badań naukowych i innowacji, niezbędnych do realizacji celów politycznych Unii, należy uwzględnić zasadę innowacyjności jako kluczowy czynnik prowadzący do szybszego i bardziej intensywnego przekształcania istotnych zasobów wiedzy Unii w innowacje.
(4) Kontynuacja podejścia pod hasłem " Otwarte innowacje, otwarta nauka i otwarcie na świat ", przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów naukowych i społeczno-gospodarczych Unii, powinna zapewnić doskonałość i oddziaływanie unijnych inwestycji w badania naukowe i innowacje oraz wzmocnić zdolności wszystkich państw członkowskich w dziedzinie badań i innowacji. Powinno to prowadzić do zrównoważonej realizacji programu |.
(5) Otwarta nauka | może przyczynić się do poprawy jakości nauki oraz zwiększenia jej oddziaływania i płynących z niej korzyści, a także do przyspieszenia rozwoju wiedzy poprzez uczynienie jej bardziej wiarygodną, wydajniejszą i lepiej zrozumiałą dla społeczeństwa oraz szybciej reagującą na wyzwania społeczne. Należy ustanowić przepisy w celu zadbania o to, by beneficjenci zapewniali otwarty dostęp do publikacji naukowych poddanych wzajemnej ocenie oraz do danych badawczych i innych wyników badań naukowych w sposób otwarty i niedyskryminujący, nieodpłatnie i jak najwcześniej w procesie upowszechniania, oraz w celu umożliwienia ich jak najszerszego wykorzystania i ponownego wykorzystywania. W odniesieniu do danych badawczych należy stosować zasadę "otwarte w największym możliwym zakresie, zamknięte tylko w koniecznym", zapewniając tym samym możliwość stosowania wyjątków uwzględniających interes społeczno-gospodarczy Unii, prawa własności intelektualnej, ochronę danych osobowych i poufność, kwestie bezpieczeństwa oraz inne uzasadnione interesy. | Większy nacisk należy położyć na odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi, zwłaszcza poprzez propagowanie opracowywania planów zarządzania takimi danymi, które z kolei powinny spełniać zasady FAIR, czyli być możliwe do znalezienia, dostępne, interoperacyjne i nadające się do ponownego wykorzystywania. W stosownych przypadkach beneficjenci powinni korzystać z możliwości oferowanych przez europejską chmurę dla otwartej nauki i europejską infrastrukturę danych oraz stosować także inne zasady i dobre praktyki w zakresie otwartej nauki. Wzajemny otwarty dostęp należy propagować w umowach o współpracy międzynarodowej w obszarze nauki i technologii oraz w odpowiednich układach o stowarzyszeniu.
(5a) Beneficjentów będących MŚP zachęca się do korzystania z istniejących instrumentów, takich jak IPR SME Helpdesk, które wspierają małe i średnie przedsiębiorstwa Unii Europejskiej w ochronie i egzekwowaniu swoich praw własności intelektualnej dzięki zapewnianiu bezpłatnych informacji i usług, w formie poufnego doradztwa na temat własności intelektualnej i powiązanych kwestii, a także szkoleń, materiałów i zasobów internetowych.
(6) Koncepcja i struktura programu powinny stanowić odpowiedź na potrzebę osiągnięcia masy krytycznej wspieranych działań, w całej Unii oraz w drodze współpracy międzynarodowej, przy jednoczesnym zachęcaniu wszystkich państw członkowskich do udziału w programie, zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju ONZ i porozumieniem paryskim. Realizacja programu powinna wspomóc działania zmierzające do osiągnięcia tego celu.
(7) Działalność wspierana w ramach programu powinna przyczyniać się do osiągnięcia celów, priorytetów i zobowiązań Unii i programu, do monitorowania i oceny postępów pod kątem realizacji tych celów, priorytetów i zobowiązań, a także do opracowania zmienionych lub nowych priorytetów.
(7a) W ramach programu należy dążyć do osiągnięcia zgodności z już istniejącymi europejskimi planami działania i strategiami w zakresie badań naukowych i innowacji.
(8) W niniejszym programie należy utrzymać równowagę między oddolnym (opartym na inicjatywie badacza lub innowatora) a odgórnym (uzależnionym od ustalonych strategicznie priorytetów) podejściem do finansowania, z uwzględnieniem charakteru zaangażowanych społeczności w obszarze badań naukowych i innowacji w całej Unii, wskaźników skuteczności dla poszczególnych obszarów interwencji, rodzajów i celu prowadzonej działalności, zasady pomocniczości oraz oddziaływania, jakie chce się uzyskać. Od połączenia tych czynników powinien zależeć wybór podejścia w poszczególnych częściach programu, a wszystkie one powinny przyczyniać się do realizacji wszystkich ogólnych i szczegółowych celów programu.
(8-a) Całkowity budżet komponentu "rozszerzanie uczestnictwa i rozpowszechnianie doskonałości", określonego w części "Rozszerzanie uczestnictwa i wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej" programu "Horyzont Europa", powinien wynosić co najmniej 3,3 % ogólnego budżetu programu "Horyzont Europa". Budżet ten powinien przynosić korzyści głównie osobom prawnym w krajach objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa.
(8-b) Inicjatywy doskonałości powinny mieć na celu wzmocnienie doskonałości w zakresie badań naukowych i innowacji w kwalifikujących się państwach, na przykład poprzez wspieranie szkoleń rozwijających umiejętności zarządzania badaniami naukowymi i innowacjami, przyznawanie nagród, wzmacnianie ekosystemów innowacji, a także tworzenie sieci badań naukowych i innowacji, w tym w oparciu o infrastruktury badawcze finansowane przez UE. Wnioskodawcy muszą jasno wykazać, że projekty są powiązane z krajowymi lub regionalnymi strategiami w zakresie badań naukowych i innowacji, aby móc ubiegać się o finansowanie w ramach komponentu "rozszerzanie uczestnictwa i rozpowszechnianie doskonałości", określonego w części "Rozszerzanie uczestnictwa i wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej" programu "Horyzont Europa".
(8a) W szeregu działań w zakresie badań naukowych i innowacji należy stosować logikę szybkiej ścieżki do badań i innowacji, w ramach której czas oczekiwania na przyznanie dotacji nie powinien przekraczać sześciu miesięcy. Powinno to pozwolić na szybszy, oddolny dostęp do środków finansowych dla małych konsorcjów opartych na współpracy, obejmujących działania od podstawowych badań naukowych po wprowadzenie na rynek.
(8b) Program powinien wspierać wszystkie etapy badań naukowych i innowacji, w szczególności w ramach projektów opartych na współpracy. Podstawowe badania naukowe mają kluczową wartość i stanowią istotny warunek zwiększania zdolności Unii do przyciągania najlepszych naukowców, tak aby stała się ośrodkiem doskonałości na szczeblu globalnym. Należy zapewnić równowagę między badaniami podstawowymi a stosowanymi. W powiązaniu z innowacjami będzie to wspierać konkurencyjność gospodarczą, wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w Unii.
(8c) W celu osiągnięcia jak największego oddziaływania programu "Horyzont Europa" należy poświęcić szczególną uwagę multidyscyplinarnym, interdyscyplinarnym i transdyscyplinarnym podejściom jako czynnikowi niezbędnemu do dokonania ważnych postępów naukowych.
(8d) Zaangażowanie społeczeństwa należy wspierać za pomocą odpowiedzialnych badań naukowych i innowacji jako elementu przekrojowego w celu budowania skutecznej współpracy między nauką a społeczeństwem. Umożliwiłoby to wszystkim podmiotom społecznym (naukowcom, obywatelom, podmiotom kształtującym politykę, przedsiębiorstwom, organizacjom trzeciego sektora itd.) podejmowanie współpracy w całym procesie badań naukowych i innowacji w celu lepszego dostosowania zarówno procesu, jak i jego wyników do wartości, potrzeb i oczekiwań europejskiego społeczeństwa.
(9) Działalność badawczą, jaka ma być prowadzona w ramach filaru "Doskonała i otwarta nauka", należy określić w oparciu o potrzeby i możliwości naukowe. Programowanie badań naukowych powinno odbywać się w ścisłej współpracy ze środowiskiem naukowym, z naciskiem na przyciąganie nowych talentów w obszarze badań i innowacji oraz młodych naukowców, przy jednoczesnym wzmocnieniu EPB i unikaniu drenażu mózgów. Badania naukowe powinny być finansowane na podstawie kryterium doskonałości.
(10) Filar "Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa" należy ustanowić poprzez połączenie w klastry działań w zakresie badań naukowych i innowacji, aby jak najbardziej zwiększyć poziom integracji między odnośnymi obszarami prac, a jednocześnie zapewnić Unii wysokie i trwałe poziomy oddziaływania w stosunku do wydatkowanych środków. Zachęci to do współpracy między dyscyplinami, sektorami, obszarami polityki i ponad granicami w dążeniu do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ i zobowiązań Unii w ramach porozumienia paryskiego oraz, w odpowiednich przypadkach, do uwzględnienia wyzwań społecznych, a zarazem zwiększenia konkurencyjności gałęzi przemysłu unijnego. Działania w ramach tego filaru powinny obejmować pełny zakres działań w obszarze badań naukowych i innowacji, w tym badania i rozwój, projekty pilotażowe, demonstrację i wsparcie zamówień publicznych, badania prenormatywne i ustanawianie norm oraz absorpcję innowacji przez rynek w celu zapewnienia, by Europa pozostawała na najwyższym poziomie zaawansowania badań naukowych w odniesieniu do ustalonych strategicznie priorytetów.
(11) Pełne i terminowe zaangażowanie przemysłu - na wszystkich poziomach, od jednoosobowych oraz małych i średnich przedsiębiorstw po duże korporacje - w program powinno doprowadzić w szczególności do trwałego zatrudnienia i zrównoważonego wzrostu gospodarczego. Į
(12) Duże znaczenie ma wspieranie przemysłu Unii w utrzymaniu lub osiągnięciu pozycji światowego lidera w dziedzinie innowacji, cyfryzacji i dekarbonizacji, w szczególności poprzez inwestycje w kluczowe technologie prorozwojowe, które będą stanowić oparcie dla przyszłej działalności gospodarczej. Kluczowe technologie prorozwojowe mają odegrać centralną rolę w filarze II "Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa" oraz powinny być dodatkowo powiązane z inicjatywami przewodnimi w obszarze przyszłych i powstających technologii (FET), aby umożliwić projektom badawczym objęcie całego łańcucha innowacji. Działania w ramach programu powinny odzwierciedlać strategię dotyczącą polityki przemysłowej Unii w celu eliminowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych warunków inwestycyjnych, pobudzenia inwestycji w sposób proporcjonalny i przejrzysty, bez powielania lub wypierania finansowania prywatnego, oraz tworzyć wyraźną europejską wartość dodaną i przynosić publiczny zwrot z inwestycji. Zapewni to spójność między działaniami programu a unijnymi zasadami pomocy państwa w obszarze badań, rozwoju i innowacji, które należy zmienić w celu zachęcania do innowacji.
(13) Program powinien wspierać badania naukowe i innowacje w zintegrowany sposób, z poszanowaniem wszystkich stosownych przepisów Światowej Organizacji Handlu. Koncepcja badań naukowych, w tym prac rozwojowych, powinna być stosowana zgodnie z Podręcznikiem Frascati opracowanym przez OECD, natomiast koncepcja innowacji powinna być stosowana zgodnie z Podręcznikiem Oslo opracowanym przez OECD i Eurostat, w którym przyjęto kompleksowe podejście obejmujące innowacje społeczne, projektowanie i kreatywność. Definicje OECD dotyczące poziomu gotowości technologii (TRL) powinny być uwzględniane, tak jak w poprzednim programie ramowym "Horyzont 2020" |. W programie prac przewidującym określone zaproszenie w ramach filaru "Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa" można dopuścić udzielanie dotacji na walidację produktów na dużą skalę i powielanie rynkowe.
(14) W komunikacie Komisji w sprawie śródokresowej oceny programu "Horyzont 2020" (COM(2018)0002) oraz w sprawozdaniu Parlamentu Europejskiego w sprawie przeglądu wdrażania programu "Horyzont 2020" w celu dokonania jego okresowej oceny oraz przygotowania wniosku dotyczącego 9. programu ramowego (2016/2147(INI)) przedstawiono zbiór zaleceń dotyczących niniejszego programu, w tym jego zasad uczestnictwa i upowszechniania, sformułowanych na podstawie wniosków z realizacji poprzedniego programu, jak również wkładu instytucji unijnych i zainteresowanych stron. Zalecono między innymi: wykazanie się większymi ambicjami inwestycyjnymi, aby osiągnąć masę krytyczną i jak najbardziej zwiększyć oddziaływanie; wspieranie innowacji mających przełomowe znaczenie; priorytetowe traktowanie unijnych inwestycji w zakresie badań naukowych i innowacji w obszarach o wysokiej wartości dodanej, w szczególności poprzez zorientowanie na realizację misji, pełne, świadome i wczesne zaangażowanie obywateli i szeroko zakrojoną działalność informacyjną; racjonalizację systemu finansowania w Unii w celu pełnego wykorzystania potencjału wszystkich państw członkowskich w zakresie badań naukowych i innowacji, w tym poprzez uporządkowanie wachlarza inicjatyw dotyczących partnerstwa oraz usprawnienie systemów współfinansowania; dążenie do większej i wyraźnej synergii między różnymi unijnymi instrumentami finansowania, w szczególności aby pomóc w mobilizowaniu niedostatecznie wykorzystywanego potencjału w zakresie badań naukowych i innowacji w całej Unii; lepsze zaangażowanie infrastruktur badawczych finansowanych przez Unię, w szczególności z EFRR, w projekty realizowane w ramach programu, zacieśnienie współpracy międzynarodowej i zwiększenie otwartości na uczestnictwo państw trzecich, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów Unii i poszerzeniu udziału wszystkich państw członkowskich w programie; oraz dalsze upraszczanie w oparciu o doświadczenia z realizacji programu "Horyzont 2020".
(15) Polityka spójności powinna nadal zapewniać wkład w badania naukowe i innowacje. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na koordynację i komplementarność tych dwóch polityk unijnych. W programie należy dążyć do dostosowania zasad i synergii z innymi programami unijnymi zgodnie z załącznikiem IV do niniejszego rozporządzenia, począwszy od ich opracowywania i planowania strategicznego, przez wybór projektów, zarządzanie, komunikację, upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów po monitorowanie, audyt i administrowanie. Aby uniknąć nakładania się i powielania oraz zwiększyć efekt mnożnikowy finansowania unijnego, a także zmniejszyć obciążenie administracyjne dla wnioskodawców i beneficjentów, wszystkie rodzaje synergii powinny kierować się zasadą "jedno działanie jest zgodne z jednym zestawem zasad":
- można dokonywać przesunięć środków z innych unijnych programów, w tym Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), do programu "Horyzont Europa" na potrzeby prowadzonej w jego ramach działalności na zasadzie dobrowolności. W takich przypadkach zostają one objęte przepisami programu "Horyzont Europa", ale korzystają z nich wyłącznie państwa członkowskie lub instytucje zarządzające, które postanawiają dokonać przesunięcia;
-można także przewidzieć współfinansowanie działań przez program "Horyzont Europa" i inny unijny program, bez przekraczania łącznych kosztów kwalifikowalnych działania. W takich przypadkach miałyby zastosowanie jedynie przepisy programu "Horyzont Europa" i należy unikać podwójnych kontroli;
- pieczęcie doskonałości powinny być przyznawane wszystkim wnioskom, które przekroczyły próg doskonałości programu "Horyzont Europa", ale które nie mogą być finansowane ze względu na ograniczenia budżetowe. W takich przypadkach powinny mieć zastosowanie przepisy funduszu, z którego udzielane jest wsparcie, z wyjątkiem zasad pomocy państwa.
(16) W celu osiągnięcia jak największego oddziaływania finansowania unijnego i jak najskuteczniejszego wkładu w realizację celów polityki i zobowiązań Unii program może tworzyć partnerstwa europejskie z partnerami z sektora prywatnego lub publicznego, na podstawie wyniku planowania strategicznego. Do takich partnerów należą publiczne i prywatne zainteresowane strony w obszarze badań naukowych i innowacji, centra kompetencji, inkubatory przedsiębiorczości, parki naukowo-technologiczne, podmioty świadczące usługi publiczne, fundacje oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego i, w stosownych przypadkach, regionalne ekosystemy innowacji, które wspierają lub prowadzą działalność w zakresie badań naukowych i innowacji, pod warunkiem że oddziaływanie, do jakiego się dąży, może zostać skuteczniej osiągnięte przez partnerstwa niż przez samą Unię.
(17) Program powinien wzmocnić współpracę między partnerstwami europejskimi a partnerami z sektora prywatnego lub publicznego na szczeblu międzynarodowym, także poprzez włączanie się w programy w zakresie badań naukowych i innowacji i inwestycje transgraniczne w tym zakresie przynoszące wzajemne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, zapewniając jednocześnie Unii utrzymanie ochrony jej interesów |.
(17a) Inicjatywy przewodnie z zakresu przyszłych i powstających technologii (FET) okazały się skutecznym i wydajnym instrumentem, zapewniając korzyści społeczeństwu w ramach wspólnych, skoordynowanych wysiłków Unii i jej państw członkowskich. Działania prowadzone w ramach inicjatyw przewodnich FET dotyczących grafenu, badań nad ludzkim mózgiem i technologii kwantowej, wspierane w ramach programu "Horyzont 2020", będą nadal wspierane w ramach programu "Horyzont Europa" za pośrednictwem zaproszeń do składania wniosków uwzględnionych w programie prac. Działania przygotowawcze wspierane w ramach części programu "Horyzont 2020" obejmującej inicjatywy przewodnie FET będą punktem wyjścia dla procesu planowania strategicznego w ramach programu "Horyzont Europa" i zapleczem informacji dla prac w zakresie misji, partnerstw współfinansowanych i współprogramowanych oraz regularnych zaproszeń do składania wniosków.
(18) Wspólne Centrum Badawcze (JRC) powinno nadal dostarczać niezależnych dowodów naukowych dostosowanych do potrzeb klienta i zapewniać wsparcie techniczne w całym cyklu kształtowania polityki Unii. Działania bezpośrednie JRC powinny być realizowane w sposób elastyczny, sprawny i przejrzysty, z uwzględnieniem odpowiednich potrzeb użytkowników JRC, ograniczeń budżetowych i potrzeb polityki unijnej oraz z zapewnieniem ochrony interesów finansowych Unii. JRC powinno nadal generować dodatkowe zasoby.
(19) W filarze "Innowacyjna Europa" należy ustanowić serię środków na rzecz zintegrowanego wsparcia potrzeb przedsiębiorców i przedsiębiorczości opierającej się na badaniach naukowych, służących tworzeniu i przyspieszaniu przełomowych innowacji do celów szybkiego rozwoju rynku, a także promowaniu technologicznej autonomii Unii w strategicznych obszarach. Filar ten powinien przyciągać innowacyjne przedsiębiorstwa, w tym MŚP i przedsiębiorstwa typu startup, z potencjałem ekspans ji na szczeblu międzynarodowym i unijnym oraz oferować szybkie, elastyczne dotacje oraz współinwestycje, w tym z inwestorami prywatnymi. Cele te powinny być realizowane poprzez utworzenie Europejskiej Rady ds.' Innowacji (EIC). Filar ten powinien również wspierać działalność Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), Regionalnego Systemu Innowacji EIT i europejskich ekosystemów innowacji ogółem, w całej Unii, zwłaszcza poprzez współfinansowane partnerstwa z krajowymi i regionalnymi, zarówno państwowymi, jak i prywatnymi, podmiotami wspierającymi innowacje.
(20) Aby uwzględnić potrzebę wsparcia inwestycji w działania o wyższym ryzyku i nielinearnym charakterze, takie jak badania naukowe i innowacje, konieczne jest, by program "Horyzont Europa", a w szczególności EIC, a także ElT wraz z jego WWiI, działały w synergii z produktami finansowymi wdrażanymi w ramach InvestEU. W tym kontekście doświadczenia zdobyte w związku z instrumentami finansowymi wdrażanymi w ramach programu "Horyzont 2020", takimi jak InnovFin i gwarancje kredytowe dla MŚP, powinny stanowić solidną podstawę dla zapewniania tego ukierunkowanego wsparcia, a EIC powinna opracować informacje strategiczne i działania oceniające w czasie rzeczywistym w celu terminowego zarządzania swoimi różnymi działaniami i ich koordynowania.
(21) EIC, wraz z innymi częściami programu "Horyzont Europa", powinna stymulować wszystkie formy innowacji, począwszy od stopniowych zmian, poprzez innowacje przełomowe, po innowacje radykalne, ze szczególnym naciskiem na innowacje tworzące rynek. Celem działalności EIC, prowadzonej za pośrednictwem jej instrumentów: "Pionier" i "Akcelerator", powinno być określanie, opracowywanie i wdrażanie wszelkich rodzajów innowacji wysokiego ryzyka, w tym innowacji stopniowych, z głównym naciskiem na innowacje przełomowe, radykalne i zaawansowane technologicznie, które mają potencjał, by stać się innowacjami tworzącymi rynek. Poprzez spójne i ukierunkowane wsparcie EIC powinna wypełnić obecną próżnię w obszarze publicznego wsparcia i prywatnych inwestycji na rzecz przełomowych innowacji. Instrumenty EIC wymagają elementów prawnych i w zakresie zarządzania odpowiednio odzwierciedlających jej cele, w szczególności działalność dotyczącą wprowadzania na rynek.
(21a) W rozumieniu niniejszego rozporządzenia, w szczególności w odniesieniu do działań prowadzonych w ramach EIC, przedsiębiorstwo typu startup oznacza MŚP na wczesnym etapie swojego cyklu życia (w tym uczelniane przedsiębiorstwo typu spin-off), którego celem są innowacyjne rozwiązania i skalowalny model biznesowy i które jest autonomiczne w rozumieniu art. 3 załącznika do zalecenia Komisji 2003/361/WE 5 ; spółka o średniej kapitalizacji oznacza przedsiębiorstwo, które nie jest mikro-, małym ani średnim przedsiębiorstwem ("MŚP") zdefiniowanym w zaleceniu Komisji 2003/361/WE i które zatrudnia od 250 do 3 000 pracowników, przy czym liczbę zatrudnionych oblicza się zgodnie z art. 3, 4, 5 i 6 tytułu I załącznika do wspomnianego zalecenia; a mała spółka o średniej kapitalizacji oznacza spółkę o średniej kapitalizacji, która zatrudnia do 499 pracowników.
(22) Dzięki finansowaniu mieszanemu z EIC instrument "Akcelerator" EIC powinien przyczynić się do rozwiązania problemu "doliny śmierci", czyli okresu między badaniami naukowymi i fazą przed masową komercjalizacją a zwiększeniem skali działalności przedsiębiorstw. W szczególności "Akcelerator" powinien zapewniać wsparcie przedsięwzięciom charakteryzującym się tak wysokim ryzykiem technologicznym lub rynkowym, że nie są one uznawane za mogące przynieść zyski i nie są w stanie pozyskać znaczących inwestycji ze strony rynku, dzięki czemu instrument ten stanowiłby uzupełnienie programu InvestEU ustanowionego rozporządzeniem ... 6 .
(22a) MŚP są ważnym źródłem innowacji i wzrostu gospodarczego w Europie. W związku z tym program "Horyzont Europa" wymaga silnego zaangażowania MŚP, zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE. Opierając się na najlepszych praktykach z programu "Horyzont 2020", program "Horyzont Europa" powinien nadal zachęcać MŚP do uczestnictwa w programie ramowym w zintegrowany sposób.
(22b) Budżet instrumentu "Akcelerator" EIC powinien być wykorzystywany głównie do finansowania mieszanego, jednak do celów art. 43 wsparcie z instrumentu "Akcelerator" EIC na rzecz MŚP, w tym przedsiębiorstw typu startup, przyznawane wyłącznie w formie dotacji, powinno odpowiadać wsparciu z budżetu instrumentu na rzecz MŚP w poprzednim programie ramowym "Horyzont 2020" ustanowionym rozporządzeniem (UE) nr 1291/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady 7 .
(22c) Przy zachowaniu ścisłej synergii z InvestEU instrument "Akcelerator" EIC, w postaci finansowania mieszanego i finansowania kapitałowego, powinien finansować MŚP, w tym przedsiębiorstwa typu startup, a w wyjątkowych przypadkach projekty prowadzone przez małe spółki o średniej kapitalizacji, które albo nie są jeszcze w stanie wygenerować dochodów, albo nie są jeszcze rentowne, albo nie są jeszcze w stanie przyciągnąć wystarczających inwestycji do pełnego wdrożenia biznes planu ich projektów. Takie kwalifikujące się podmioty zostaną uznane za niezdolne do uzyskania kredytów, podczas gdy część ich potrzeb inwestycyjnych mogłaby zostać zaspokojona przez jednego lub kilku inwestorów, np. bank prywatny lub publiczny, Family Office, fundusz venture capital, anioła biznesu itp. W ten sposób, przezwyciężając niedoskonałość rynku, instrument "Akcelerator" EIC będzie finansować podmioty prowadzące przełomowe projekty innowacyjne tworzące rynek, które są obiecujące, nie są jednak jeszcze zdolne do uzyskania kredytów. Po nabyciu zdolności do uzyskania kredytów projekty te mogą być na późniejszym etapie rozwoju finansowane w ramach InvestEU.
(23) EIT, przede wszystkim za pośrednictwem wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI) oraz Regionalnego Systemu Innowacji EIT, powinien dążyć do wzmocnienia ekosystemów innowacji ukierunkowanych na pokonywanie globalnych wyzwań, poprzez wspieranie integracji przedsiębiorstw, badań naukowych, szkolnictwa wyższego i przedsiębiorczości, z myślą o rozwoju ogólnych zdolności Unii w zakresie innowacji. Zgodnie ze swoim aktem ustanawiającym, rozporządzeniem w sprawie EIT 8 i strategicznym planem innowacji EIT 9 , EIT powinien w swojej działalności wspierać innowacje i integrację szkolnictwa wyższego w ekosystemie innowacji, w szczególności poprzez: stymulowanie kształcenia w zakresie przedsiębiorczości, wspieranie silnej współpracy pozadyscyplinarnej między przemysłem a środowiskiem akademickim; określanie perspektywicznych umiejętności potrzebnych przyszłym innowatorów do sprostania globalnym wyzwaniom, w tym umiejętności w zakresie zaawansowanych technologii cyfrowych i innowacyjności. Programy wsparcia realizowane przez EIT powinny przynosić korzyści beneficjentom EIC, natomiast przedsiębiorstwa typu startup powstające w wyniku działalności wspólnot wiedzy i innowacji w ramach EIT powinny mieć przyspieszony dostęp do działań EIC. Choć skoncentrowanie działalności EIT na ekosystemach innowacji wpisuje go w sposób naturalny w filar " Innowacyjna Europa", powinien on wspierać także wszystkie pozostałe filary, w razie potrzeby, a planowanie WWiI w jego ramach powinno zostać dostosowane w procesie planowania strategicznego do potrzeb filaru "Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa". Należy unikać powielania WWiI i innych instrumentów w tym samym obszarze, w szczególności innych partnerstw.
(24) Zapewnienie i utrzymanie równych warunków działania dla przedsiębiorstw konkurujących na danym rynku powinno stanowić kluczowy wymóg umożliwiający rozwój przełomowych lub radykalnych innowacji, tym samym ułatwiając w szczególności innowatorom będącym małymi i średnimi podmiotami czerpanie korzyści ze swoich inwestycji i zdobycie udziału w rynku. Podobnie pewien stopień otwartości w skali innowacyjności finansowanych działań - w odniesieniu do dużej sieci beneficjentów - może zapewniać istotny wkład w budowanie zdolności MŚP, zapewniając im środki konieczne do przyciągania inwestycji i do dynamicznego rozwoju.
(25) Program powinien wspierać i uwzględniać współpracę z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi oraz inicjatywy oparte na interesie Unii oraz wspólnych korzyściach i globalnych zobowiązaniach z myślą o realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ. Celem współpracy międzynarodowej powinno być wzmocnienie doskonałości unijnych badań naukowych i innowacji, atrakcyjności oraz konkurencyjności gospodarczej i przemysłowej, pokonywanie globalnych wyzwań, ujętych w celach zrównoważonego rozwoju ONZ, oraz wsparcie polityki zewnętrznej Unii. Należy przyjąć podejście polegające na ogólnym otwarciu na doskonałość w zakresie partycypacji międzynarodowej i ukierunkowanej współpracy międzynarodowej oraz stosować odpowiednie kryteria kwalifikowalności, z uwzględnieniem różnych poziomów zdolności w zakresie badań naukowych i innowacji, w odniesieniu do finansowania podmiotów z siedzibą w państwach o niskim lub średnim dochodzie. Jednocześnie należy propagować stowarzyszanie państw trzecich z programem, w przypadku gdy przewidywana jest wzajemność oraz chronione są interesy Unii, a także promowane jest zwiększone uczestnictwo wszystkich państw członkowskich w programie.
(26) Dążąc do pogłębienia związku między nauką a społeczeństwem i zwiększenia do maksimum korzyści płynących z ich współdziałania, program powinien czynnie i biernie angażować obywateli i organizacje społeczeństwa obywatelskiego we wspólne opracowywanie i tworzenie programów i treści w zakresie odpowiedzialnych badań naukowych i innowacji (RRI), które odpowiedzą na obawy, potrzeby i oczekiwania obywateli i społeczeństwa obywatelskiego, jak również w propagowanie edukacji naukowej i czynienie wiedzy naukowej publicznie dostępną, a także ułatwiać obywatelom i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego uczestnictwo w swoich działaniach. Środki podejmowane w celu zwiększenia zaangażowania obywateli i społeczeństwa obywatelskiego powinny być monitorowane.
(26a) Program "Horyzont Europa" powinien wspierać nowe technologie z myślą o przezwyciężaniu przeszkód, które uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym dostęp i pełne uczestnictwo oraz ograniczają w konsekwencji rozwój prawdziwie integracyjnego społeczeństwa.
(27) Zgodnie z art. 349 TFUE regiony najbardziej oddalone Unii mają prawo do specyficznych środków (biorąc pod uwagę ich strukturalną sytuację społeczną i gospodarczą) w odniesieniu do ich dostępu do programów horyzontalnych Unii. W związku z tym w programie powinno się uwzględnić szczególny charakter tych regionów, zgodnie z komunikatem Komisji "Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE" (COM(2017)0623), w wersji zatwierdzonej przez Radę w dniu 12 kwietnia 2018 r. oraz, w miarę możliwości, propagować ich uczestnictwo w programie.
(28) Celem działalności prowadzonej w ramach programu powinno być zniesienie nierówności płci, unikanie dyskryminacji ze względu na płeć, odpowiednie włączanie aspektu płci do treści badań naukowych i innowacji, wzmacnianie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, propagowanie równości kobiet i mężczyzn, w tym zasad równości wynagrodzenia., o których mowa w art. 141 ust. 3 TFUE i dyrektywie 2006/54/WE w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy, a także zapewnianie dostępu niepełnosprawnym naukowcom do badań naukowych i innowacji.
(29) Z uwagi na specyfikę sektora przemysłu obronnego szczegółowe przepisy dotyczące finansowania unijnego dla projektów badawczych w dziedzinie obronności powinny zostać ustanowione w rozporządzeniu ... ustanawiającym Europejski Fundusz Obronny 10 , określającym zasady uczestnictwa w badaniach nad obronnością. Chociaż należy wspierać synergie między programem "Horyzont Europa" i Europejskim Funduszem Obronnym, unikając jednocześnie powielania, działalność w ramach programu "Horyzont Europa" powinna być ukierunkowana wyłącznie na zastosowania cywilne.
(30) Niniejsze rozporządzenie określa pulę środków finansowych na program. Kwota wskazana na szczegółowy program, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. a), stanowi główną kwotę odniesienia w rozumieniu [odniesienie do ewentualnego zaktualizowania stosownie do nowego Porozumienia międzyinstytucjonalnego: pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami 11 ] dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej.
(31) Do niniejszego programu zastosowanie ma rozporządzenie (UE, Euratom) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2018/1046 ("rozporządzenie finansowe") 12 , chyba że określono inaczej. Określa ono zasady wykonania budżetu Unii, w tym zasady dotyczące dotacji, nagród, zamówień publicznych, wykonania pośredniego, pomocy finansowej, instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych.
(31a) Należy nieustannie dążyć w ramach programu do uproszczeń administracyjnych, w szczególności zmniejszenia obciążenia administracyjnego dla beneficjentów. Komisja powinna w dalszym ciągu upraszczać swoje narzędzia i wytyczne w taki sposób, aby nakładać minimalne obciążenia na beneficjentów. W szczególności Komisja powinna rozważyć wydanie skróconej wersji wytycznych.
(31b) Aby zapewnić Europie utrzymanie pozycji lidera globalnych badań naukowych i innowacji w obszarze cyfrowym oraz uwzględnić konieczność zwiększenia inwestycji w celu czerpania coraz większych korzyści z technologii cyfrowych, należy przeznaczyć wystarczający budżet na podstawowe priorytety cyfrowe.
(32) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 13 , rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2988/95 14 , rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 15 i rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 16 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków zapobiegania nieprawidłowościom, włącznie z nadużyciami finansowymi, ich wykrywania, korygowania i dochodzenia, a także odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania sankcji administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole na miejscu i inspekcje, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne nielegalne działanie, naruszające interesy finansowe Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe i inne przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 17 . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, w pełni współpracują w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznają konieczne prawa i dostęp Komisji, OLAF-owi, EPPO i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu (ETO) oraz zapewniają, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.
(33) Zgodnie z [odniesienie do ewentualnego zaktualizowania stosownie do nowej decyzji w sprawie KTZ: art. 94 decyzji Rady 2013/755/UE 18 ] osoby i podmioty z siedzibą w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) kwalifikują się do finansowania z zastrzeżeniem zasad i celów programu oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dany kraj lub terytorium zamorskie są powiązane. Program powinien należycie uwzględniać specyfikę tych terytoriów w celu zapewnienia ich skutecznego uczestnictwa oraz powinien wspierać współpracę i synergie zwłaszcza z regionami najbardziej oddalonymi, jak również z państwami trzecimi leżącymi w ich sąsiedztwie.
(34) Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. zachodzi potrzeba ewaluacji niniejszego programu w oparciu o informacje zgromadzone w ramach spełniania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania, przy czym należy unikać nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych, zwłaszcza względem państw członkowskich i beneficjentów programu. Wymogi te mogą, w stosownych przypadkach, obejmować mierzalne wskaźniki jako podstawę ewaluacji rzeczywistych efektów programu.
(35) Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w celu umożliwienia jej uzupełniania lub zmiany wskaźników ścieżek oddziaływania, jeżeli uzna to za konieczne. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(36) Spójność i synergia między programem "Horyzont Europa" a Programem kosmicznym UE będzie wspomagać tworzenie konkurencyjnego i innowacyjnego na skalę światową europejskiego sektora kosmicznego; wzmocni autonomię Europy w zakresie dostępu do przestrzeni kosmicznej i jej wykorzystania w bezpiecznym i zabezpieczonym środowisku; oraz wzmocni pozycję Europy na arenie międzynarodowej. Przełomowe rozwiązania opracowywane w ramach programu "Horyzont Europa" wspierane będą danymi i usługami udostępnianymi przez Program kosmiczny.
(36a) Aby dane działanie mogło zostać wsparte finansowo, program prac powinien brać pod uwagę wyniki konkretnych wcześniejszych projektów oraz sytuację w nauce, technologii i innowacjach na szczeblu krajowym, unijnym i międzynarodowym, jak również odnośne zmiany polityczne, rynkowe i społeczne.
(37) Zasady uczestnictwa i upowszechniania powinny odpowiednio odzwierciedlać potrzeby programu, z uwzględnieniem wątpliwości zgłaszanych i zaleceń formułowanych przez różne zainteresowane strony.
(38) Jednolite zasady i wymogi stosowane w całym programie powinny zapewnić uproszczone i wspólne narzędzia wdrażające, w tym na potrzeby monitorowania i sprawozdawczości, oraz spójne ramy, które ułatwią uczestnictwo w programach wspieranych finansowo z budżetu programu, w tym uczestnictwo w programach zarządzanych przez organy finansujące, takie jak EIT, wspólne przedsięwzięcia lub inne struktury utworzone na podstawie art. 187 TFUE, oraz uczestnictwo w programach podejmowanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 185 TFUE. Przyjmowanie szczególnych zasad powinno być możliwe, jednak wyjątki muszą być ograniczone do absolutnie koniecznych i należycie uzasadnionych przypadków.
(39) W działaniach wchodzących w zakres programu należy przestrzegać praw podstawowych i zasad uznanych w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Działania takie powinny być realizowane w zgodności z wszelkimi obowiązkami prawnymi, w tym z prawem międzynarodowym oraz z wszelkimi stosownymi decyzjami Komisji, takimi jak zawiadomienie Komisji z dnia 28 czerwca 2013 r. 19 , a także z zasadami etyki, co obejmuje unikanie naruszania zasady rzetelności badawczej. Należy uwzględniać opinie Europejskiej Grupy do spraw Etyki w Nauce i Nowych Technologiach, Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz Europejskiego Inspektora Ochrony Danych. Działalność badawczą należy również prowadzić z uwzględnieniem art. 13 TFUE, a także ograniczać wykorzystywanie zwierząt w badaniach i testach, dążąc docelowo do całkowitego zastąpienia ich wykorzystywania innymi rozwiązaniami.
(40) Zgodnie z celami współpracy międzynarodowej określonymi w art. 180 i 186 TFUE należy propagować uczestnictwo podmiotów prawnych z siedzibą w państwach trzecich oraz organizacji międzynarodowych w interesie naukowym, społecznym, gospodarczym i technologicznym Unii. Realizacja programu powinna być zgodna ze środkami przyjętymi na mocy art. 75 i 215 TFUE oraz z prawem międzynarodowym. W przypadku działań związanych z unijnymi aktywami strategicznymi, interesami Unii, jej autonomią lub bezpieczeństwem uczestnictwo w określonych działaniach programu może zostać ograniczone wyłącznie do podmiotów z siedzibą w państwach członkowskich, lub do takich podmiotów oraz dodatkowo podmiotów z siedzibą w określonych państwach stowarzyszonych lub określonych innych państwach trzecich.
(41) Mając na uwadze, że zmiana klimatu stanowi jedno z największych globalnych wyzwań społecznych, oraz mając na uwadze znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy program przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia ogólnego poziomu docelowego unijnych wydatków na wkład w realizację celów w dziedzinie klimatu wynoszącego co najmniej 25 % w WRF na lata 2021-2027, a także do osiągnięcia celu rocznego na poziomie 30 % jak najszybciej, a najpóźniej do 2027 r. Kwestie związane z klimatem uwzględnia się odpowiednio w treści badań naukowych i innowacji oraz włącza w ich główny nurt na wszystkich etapach cyklu badawczego.
(41a) W kontekście ścieżki oddziaływania związanej z klimatem Komisja przedstawi sprawozdanie na temat wyników, innowacji i zagregowanych szacunkowych skutków projektów, które są istotne z punktu widzenia klimatu, w tym w podziale na części programu i tryby wdrażania. W swojej analizie Komisja powinna uwzględnić długoterminowe koszty gospodarcze, społeczne i środowiskowe oraz korzyści dla obywateli Europy wynikające z działań w ramach programu, w tym przyjęcie innowacyjnych rozwiązań w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, szacowane skutki dla miejsc pracy i tworzenia przedsiębiorstw, wzrostu gospodarczego i konkurencyjności, czystej energii, zdrowia i dobrostanu (w tym jakości powietrza, gleby i wody). Wyniki tej analizy skutków powinny zostać podane do wiadomości publicznej, ocenione w kontekście europejskich celów w zakresie klimatu i energii oraz wykorzystane w późniejszym procesie planowania strategicznego i przyszłych programach prac.
(42) Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne przepisy finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepisy te, ustanowione rozporządzeniem finansowym, określają w szczególności procedurę ustanawiania i wykonania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród i wykonania pośredniego oraz przewidują kontrole wykonywania obowiązków przez podmioty upoważnione do działań finansowych. Przepisy przyjęte na podstawie art. 322 TFUE dotyczą również ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich, jako że poszanowanie praworządności jest niezbędnym warunkiem wstępnym należytego zarządzania finansami i skutecznego unijnego finansowania.
(43) Wykorzystywanie poufnych informacji zawartych w istniejącej wiedzy lub dostęp nieuprawnionych osób do poufnych rezultatów i danych badawczych mogą mieć niekorzystny wpływ na interesy Unii lub jednego bądź większej liczby państw członkowskich. W związku z tym przetwarzanie poufnych danych i informacji niejawnych powinno podlegać wszystkim stosownym przepisom prawa Unii, w tym wewnętrznym przepisom instytucji, takim jak decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/444 20 , w której ustanowiono przepisy bezpieczeństwa dotyczące ochrony informacji niejawnych UE.
(45) Należy koniecznie ustanowić warunki przyznawania finansowania unijnego uczestnikom działań w ramach programu. Dotacje będą głównym rodzajem finansowania w ramach programu. Inne rodzaje finansowania powinny być wybierane w zależności od możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i uzyskania rezultatów, z uwzględnieniem w szczególności kosztów kontroli, obciążenia administracyjnego oraz przewidywanego ryzyka nieprzestrzegania przepisów. W przypadku dotacji powinno to obejmować uwzględnienie płatności ŕ'czaltowwch, stawek zryczałtowanych lub kosztów jednostkowych określonych w rozporządzeniu finansowym w celu dalszego uproszczenia. Zanim jakikolwiek nowy system zwrotu kosztów może być uznany za prawdziwe uproszczenie dla beneficjentów, powinien być poprzedzony kompleksową oceną zakończoną pozytywnym wynikiem.
(47) Zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2018/1046 ("rozporządzeniem finansowym") 21 program powinien zapewnić podstawę do szerszego akceptowania zwyczajowej praktyki księgowania kosztów przez beneficjentów w odniesieniu do kosztów personelu i kosztów jednostkowych towarów i usług fakturowanych wewnętrznie (w tym dla dużych infrastruktur badawczych w rozumieniu programu "Horyzont 2020"). Stosowanie kosztów jednostkowych towarów i usług fakturowanych wewnętrznie, obliczanych zgodnie ze zwyczajowymi praktykami księgowymi beneficjentów i obejmujących koszty bezpośrednie i koszty pośrednie, powinno stanowić opcję dostępną dla wszystkich beneficjentów. W tym kontekście beneficjenci powinni mieć możliwość uwzględnienia rzeczywistych kosztów pośrednich obliczonych na podstawie kluczy przydziału w takich kosztach jednostkowych dla towarów i usług fakturowanych wewnętrznie.
(48) Należy jeszcze bardziej uprościć obecny system zwrotu kosztów rzeczywistych personelu, wychodząc od opracowanego w ramach programu "Horyzont 2020" podejścia przewidującego wynagrodzenie oparte na projektach i dostosowując je dalej do rozporządzenia finansowego, w dążeniu do zmniejszenia różnic w wynagrodzeniach między naukowcami z UE biorącymi udział w programie.
(49) Fundusz gwarancyjny dla uczestników ustanowiony w ramach programu "Horyzont 2020" i zarządzany przez Komisję okazał się ważnym mechanizmem zabezpieczającym, który zmniejsza ryzyko związane z kwotami należnymi i niezwróconymi przez uczestników niewywiązujących się ze zobowiązań. W związku z tym fundusz gwarancyjny dla beneficjentów, przemianowany na Mechanizm Ubezpieczeń Wzajemnych ("Mechanizm"), powinien kontynuować swoją działalność i zostać rozszerzony na inne organy finansujące, w szczególności na inicjatywy na podstawie art. 185 TFUE. Mechanizm powinien zostać otwarty dla beneficjentów wszelkich innych programów unijnych zarządzanych bezpośrednio.
(50) Należy ustanowić przepisy dotyczące wykorzystania i upowszechniania rezultatów, aby zapewnić ich ochronę, wykorzystanie, upowszechnianie i zapewnianie dostępu do nich przez beneficjentów, stosownie do przypadku. Należy położyć większy nacisk na wykorzystywanie rezultatów, a Komisja powinna określić i pomóc zmaksymalizować możliwości korzystania przez beneficjentów z rezultatów, w szczególności w Unii. Wykorzystywanie rezultatów powinno odbywać się z uwzględnieniem zasad niniejszego programu, w tym promowania innowacji w Unii i wzmacniania europejskiej przestrzeni badawczej.
(51) Kluczowe elementy systemu oceny i kwalifikacji wniosków ze szczególnym naciskiem na kryterium doskonałości, oddziaływania i jakości oraz skuteczności realizacji, stosowane w poprzednim programie "Horyzont 2020", powinny zostać zachowane. Wnioski powinny nadal być kwalifikowane na podstawie oceny dokonywanej przez niezależnych ekspertów wywodzących się z jak największej liczby państw członkowskich. Komisja powinna w stosownych przypadkach organizować anonimowe oceny i analizować ich wyniki w celu unikania stronniczości w procesie kwalifikacji. W stosownych przypadkach niezależni eksperci powinni brać pod uwagę konieczność zapewnienia spójności portfela projektów jako całości.
(52) Należy wdrożyć systematyczne wzajemne uznawanie wyników audytów i ocen | z innych programów unijnych zgodnie z art. 127 rozporządzenia finansowego w odniesieniu do wszystkich części programu w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego beneficjentów funduszy unijnych. Wzajemne uznawanie powinno być wyraźnie przewidziane poprzez uwzględnienie także innych elementów uzyskiwania pewności, takich jak audyty systemów i procesów.
(53) Do pokonania określonych wyzwań w obszarach badań naukowych i innowacji należy dążyć poprzez przyznawanie nagród, w tym, w stosownych przypadkach, nagród wspólnych lub łącznych, w konkursach organizowanych przez Komisję lub organ finansujący z innymi organami Unii, państwami trzecimi, organizacjami międzynarodowymi lub podmiotami prawnymi o charakterze niezarobkowym. W szczególności należy przyznawać nagrody projektom przyciągającym naukowców do krajów objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa, a także udanym projektom w celu zwiększenia ich widoczności i umożliwienia im wzmocnionego promowania działań finansowanych przez Unię.
(54) Rodzaje finansowania i metody realizacji na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny być wybierane w zależności od możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i uzyskania rezultatów, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. Į Powyższa zasada powinna obejmować rozważenie możliwości zastosowania płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych i stawek jednostkowych,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w ... dnia ... r.
| W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
| Przewodniczący |
Przewodniczący |
1 Niniejsze stanowisko zastępuje poprawki przyjęte w dniu 12 grudnia 2018 r. (Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0509).
2 Dz.U. C [...] z [_], s. [_].
3 Dz.U. C [...] z [...], s. [...].
4 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2019 r. Tekst podkreślony nie został uzgodniony w toku negocjacji międzyinstytucjonalnych.
5 Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36).
6
7 Poniższe oświadczenie Komisji ma zostać opublikowane w serii C Dz.U. po przyjęciu ostatecznej wersji rozporządzenia: "Komisja zamierza wdrożyć budżet instrumentu "Akcelerator" EIC w sposób zapewniający, aby wsparcie na rzecz MŚP, w tym przedsiębiorstw typu startup, przyznawane tylko w formie dotacji, odpowiadało wsparciu udzielanemu w ramach budżetu przeznaczonego na instrument na rzecz MŚP w ramach programu "Horyzont 2020", zgodnie z warunkami ustanowionymi w art. 43 ust. 1 i motywie X rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa".
8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 294/2008 z dnia 11 marca 2008 r. (Dz.U. L 97 z 9.4.2008, s. 1), zmienione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1292/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 174).
9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE).
10
11 Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.
12Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1.).
13 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).
14 Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).
15 Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).
16 Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1).
17 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).
18 Decyzja Rady 2013/755/UE z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską ("decyzja o stowarzyszeniu zamorskim") (Dz.U. L 344 z 19.12.2013, s. 1).
19 Dz.U. C 205 z 19.7.2013, s. 9.
20 Decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/444 z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa dotyczących ochrony informacji niejawnych UE (Dz.U. L 72 z 17.3.2015, s. 53).
21 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1).
22
23 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
24 Dz.U. ...
25 Poniższe oświadczenie Komisji ma zostać opublikowane w serii C Dz.U. po przyjęciu ostatecznej wersji niniejszego rozporządzenia: "Komisja przyjmuje do wiadomości kompromis osiągnięty przez współprawodawców w odniesieniu do brzmienia art. 5. W rozumieniu Komisji szczegółowy program dotyczący badań w dziedzinie obronności, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. b), ogranicza się jedynie do działań badawczych prowadzonych w ramach przyszłego Europejskiego Funduszu Obronnego, natomiast działania rozwojowe nie są objęte zakresem niniejszego rozporządzenia".
26 Oczekuje się, że po przyjęciu ostatecznej wersji niniejszego rozporządzenia w serii C Dz.U. opublikowane zostanie oświadczenie Komisji o następującej treści: "Na odpowiedni wniosek Komisja zamierza przeprowadzić wymianę poglądów z właściwą komisją Parlamentu Europejskiego na temat: (i) listy potencjalnych kandydatów do partnerstw w oparciu o art. 185 i 187 TFUE, którzy zostaną uwzględnieni we (wstępnych) ocenach skutków; (ii) wykazu wstępnych misji określonych przez radę ds. misji; (iii) wyników planu strategicznego przed jego formalnym przyjęciem oraz (iv) przedstawi i udostępni dokumenty dotyczące programów prac."
27 Można finansować badania związane z leczeniem nowotworu gruczołów płciowych.
28 Z zastrzeżeniem ostatecznego aktu prawnego, Komisja wyda oświadczenie w sprawie badań nad ludzkimi zarodkowymi komórkami macierzystymi, jak w przypadku programu "Horyzont 2020" (oświadczenie 2013/C 373/02).
29 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
30 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243).
31 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniająca dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE (Dz.U. L 216 z 20.8.2009, s. 76).
32 Procedura zostanie wyjaśniona w dokumencie, który będzie opublikowany przed rozpoczęciem procesu oceny.
33 Przepisy dotyczące monitorowania partnerstw europejskich są zawarte w załączniku III do rozporządzenia.
34 Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz.U. L 157 z 9.6.2006, s. 87).
35 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa (COM(2012)0079).
