Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie manipulowania licznikami kilometrów w pojazdach silnikowych: przegląd ram prawnych UE (2017/2064(INL)).

Manipulowanie licznikiem kilometrów w pojazdach silnikowych: przegląd ram prawnych UE

P8_TA(2018)0235

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie manipulowania licznikami kilometrów w pojazdach silnikowych: przegląd ram prawnych UE (2017/2064(INL))

(2020/C 76/17)

(Dz.U.UE C z dnia 9 marca 2020 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając art. 91 ust. 1 i art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/45/UE ¹ ,

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/47/UE ² ,

– uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1151 ³ , rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 661/2009 ⁴ , rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 ⁵  oraz regulamin nr 39 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych ⁶ ,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie CARS 2020: w kierunku silnego, konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu motoryzacyjnego w Europie ⁷ ,

– uwzględniając badanie Biura Analiz Parlamentu Europejskiego (EPRS) z listopada 2017 r. pt. "Odometer Tampering - Measures to Prevent It" [Manipulowanie licznikami kilometrów - środki zapobiegawcze] ⁸  oraz powiązaną ocenę europejskiej wartości dodanej pt. "Odometer manipulation in motor vehicles in the EU" [Manipulowanie licznikami kilometrów w pojazdach silnikowych w UE] ⁹ ,

– uwzględniając sprawozdanie końcowe Stowarzyszenia Europejskich Organów Ewidencji Pojazdów i Kierowców zatytułowane "Vehicle Mileage Registration" [Ewidencja przebiegu pojazdu] ¹⁰ ,

– uwzględniając analizę Komisji zatytułowaną "Consumer Market Study on the Functioning of the Market for Second-Hand Cars from a Consumer's perspective" [Konsumenckie badanie rynku dotyczące funkcjonowania rynku samochodów używanych z perspektywy konsumentów],

– uwzględniając oświadczenie pisemne 0030/2016 z dnia 11 kwietnia 2016 r. w sprawie zwalczania oszustw dotyczących fałszowania przebiegu pojazdów na rynku samochodów używanych,

– uwzględniając art. 46 i 52 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A8-0155/2018),

Obecna sytuacja

A. mając na uwadze, że manipulowanie drogomierzami, tj. nieprawidłowa praktyka polegająca na umyślnej i nieuprawnionej zmianie rzeczywistego przebiegu pojazdu wykazywanego na drogomierzu, jest poważnym i szeroko rozpowszechnionym problemem w Unii, zwłaszcza w kontekście handlu transgranicznego, oraz szkodzi państwom trzecim, które przywożą z Unii samochody używane;

B. mając na uwadze, że korzyści ekonomiczne wynikające z manipulowania stanem drogomierza mogą być znaczne, biorąc pod uwagę niskie ceny niezbędnego sprzętu i sztuczne zwiększenie wartości samochodów używanych; mając na uwadze, że według badań odsetek zmanipulowanych samochodów w krajowej sprzedaży pojazdów używanych mieści się w przedziale 5 -12 %, a w sprzedaży transgranicznej w przedziale 30 - 50 %, co przekłada się odpowiednio na straty gospodarcze w Unii o łącznej wartości od 5,6 do 9,6 mld EUR;

C. mając na uwadze, że liczba przejechanych kilometrów stanowi jeden z najważniejszych parametrów na podstawie którego kupujący mogą dokonać oceny stanu technicznego pojazdu, a wskazanie drogomierza ma istotne przełożenie na wartość rynkową kupowanego pojazdu;

D. mając na uwadze, że wskazania drogomierza są rejestrowane i przedstawiane w formie cyfrowej i że dostęp z zewnątrz w celu ich zmiany jest łatwy, gdyż stopień zabezpieczenia drogomierzy jest niższy niż w przypadku innych komponentów w pojeździe;

E. mając na uwadze, że manipulowanie drogomierzami szkodzi konsumentom, dealerom samochodów używanych, towarzystwom ubezpieczeniowym i firmom leasingowym, podczas gdy osoby dopuszczające się tego uzyskują w ten sposób korzyści finansowe oraz że należy znaleźć rozwiązania techniczne mające na celu utrudnienie osobom niewykwalifikowanym manipulowanie drogomierzami;

F. mając na uwadze, że niespodziewane zużycie samochodów ze zmanipulowanym drogomierzem ma negatywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego; mając na uwadze, że nabywcy takich samochodów mogą ponosić koszty utrzymania i naprawy większe od oczekiwanych, gdyż pojazdy nie są poddawane badaniu technicznemu stosownie do ich rzeczywistego przebiegu;

G. mając na uwadze, że samochody ze manipulowanymi drogomierzami mogą wykazywać większe zużycie paliwa i większe emisje zanieczyszczeń niż oczekiwano, a tym samym naruszać wymogi w zakresie zrównoważonego rozwoju przewidziane w przepisach dotyczących homologacji typu;

H. mając na uwadze, że rynek samochodów używanych w Unii, który jest od dwóch do trzech razy większy niż rynek samochodów nowych, ma najniższy wskaźnik zaufania konsumentów wśród rynków towarów w świetle dokumentu Komisji "Consumer Markets Scoreboard - 2014" [tablica wyników dla rynków konsumenckich - 2014] ¹¹  i manipulowanie drogomierzami w znacznym stopniu przyczynia się do utraty zaufania konsumentów do dealerów samochodów używanych, a tym samym zakłóca funkcjonowanie rynku wewnętrznego i uczciwą konkurencję;

I. mając na uwadze, że konsumenci nie posiadają wystarczających informacji na temat możliwych sposobów zapobiegania manipulowaniu wskazaniami drogomierzy w samochodach używanych oraz na temat istniejących technik monitorowania przebiegu i zapobiegania oszustwom w tej dziedzinie, a także sposobów uzyskania dostępu do tych technik;

J. mając na uwadze, że wiele państw członkowskich wciąż nie zapewnia konsumentom koniecznych narzędzi, które umożliwiłyby im prześledzenie historii używanego pojazdu;

K. mając na uwadze, że oszustwa dotyczące fałszowania przebiegu pojazdów w sposób niewspółmierny dotykają grup społecznych i obszarów geograficznych o niższych dochodach, w związku z czym konsumenci w państwach członkowskich, które przystąpiły do Unii w 2004 r. lub później, a także w państwach w bezpośrednim sąsiedztwie Unii (w szczególności w państwach Bałkanów Zachodnich, do których wywozi się z Unii samochody używane bezcłowo lub za niewielką opłatą celną) są w większym stopniu narażeni na zakup samochodu ze manipulowanym drogomierzem, a zatem częściej padają oni ofiarą takich nadużyć;

L. mając na uwadze, że w związku z brakiem funkcjonowania wspólnego, zintegrowanego systemu wymiany informacj i pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi istnieje zwiększone ryzyko zalegalizowania zmanipulowanego już przebiegu przed pierwszą jego weryfikacją w państwie, w którym dany samochód będzie docelowo zarejestrowany i w którym występują już środki umożliwiające rejestrację i sprawdzenie przebiegu pojazdu;

M. mając na uwadze, że rozwiązanie problemu fałszowania przebiegu pojazdów polegające na szybkim stworzeniu jednolitych przepisów zapobiegających manipulacjom zwiększy zasadniczo bezpieczeństwo i pewność w transgranicznym zakupie pojazdów, a co za tym idzie - zmniejszy skalę nieuczciwych praktyk i przyniesie też znaczące korzyści milionom konsumentów w Unii;

Istniejące środki zwalczania fałszowania przebiegu pojazdów

N. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie wprowadziły już instrumenty umożliwiające ograniczenie manipulacji drogomierzami, takie jak "Car-Pass" w Belgii i "Nationale AutoPas" (NAP) w Niderlandach; mając na uwadze, że oba te państwa członkowskie korzystają z bazy danych gromadzącej wskazania drogomierza przy okazji każdej konserwacji, serwisowania, naprawy lub okresowego przeglądu pojazdu bez zbierania danych osobowych i mając na uwadze, że oba systemy w krótkim czasie doprowadziły niemal do całkowitego wyeliminowana oszustw dotyczących fałszowania przebiegu pojazdów w zakresie ich obszarów stosowania;

O. mając na uwadze, że belgijski system jest obsługiwany na podstawie przepisów ustawowych przez organizację o charakterze niezarobkowym, a system w Niderlandach jest zarządzany przez agencję rządową; mając na uwadze, że oba systemy działają przy zachowaniu racjonalnych kosztów, a ich skuteczności towarzyszą i sprzyjają kampanie uświadamiające i informacyjne, a także solidne ramy prawne określające jasne zasady i odstraszające sankcje;

P. mając na uwadze, że znacznie większa liczba zmanipulowanych pojazdów w krajach pozbawionych dostępu do tych baz danych wskazuje na to, że transgraniczna wymiana danych oraz współpraca między państwami członkowskimi mają kluczowe znaczenie dla ich skuteczności;

Q. mając na uwadze, że europejski system informacji o pojazdach i prawach jazdy (Eucaris) zapewnia już infrastrukturę i organizację dla wymiany zharmonizowanych danych dotyczących transportu między organami państw członkowskich i jest wykorzystywany przez wszystkie państwa członkowskie do wypełnienia zobowiązań wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/82/UE ¹²  i że jego funkcje obejmują już odczyty przebiegów;

R. mając na uwadze, że istnieją również rozwiązania techniczne, zarówno w odniesieniu do sprzętu komputerowego, jak i oprogramowania, które mogłyby zostać zainstalowane w pojazdach przez producentów, a tym samym zapobiec manipulowaniu drogomierzem już na samym początku, podczas gdy "sprzętowe moduły bezpieczeństwa" (HSM) i "bezpieczne rozszerzenia sprzętu" (SHE) są już wykorzystywane do ochrony elektronicznych modułów sterujących (ECU) w pojazdach przed nieupoważnionym dostępem, manipulacją lub kradzieżą samochodu i ich koszt w przeliczeniu na jeden pojazd szacowany jest na poziomie jednego euro;

S. mając na uwadze, że rozporządzenie (UE) 2017/1151 nakłada na producentów, pragnących uzyskać homologację typu pojazdu, obowiązek stosowania strategii systematycznego zapobiegania nieuprawnionemu manipulowaniu oraz funkcji zabezpieczania zapisu w celu zapobiegania przeprogramowaniu drogomierzy, w tym z uwzględnieniem funkcji zdalnej wymiany danych; mając na uwadze, że rozporządzenie to nakłada na producentów jedynie wymóg przekazywania informacji i wyjaśnień i nie przewiduje jakiegokolwiek sprawdzania, czy drogomierz jest zabezpieczony przed manipulacjami, podczas gdy dostępne są certyfikowane i międzynarodowo uznawane procedury, takie jak wspólne kryteria oceny bezpieczeństwa technologii informacyjnych; mając na uwadze, że uznane na szczeblu międzynarodowym procedury, takie jak w zakresie normy Common Criteria (ISO/IEC 15408), mogą pomóc w ochronie pojazdów przed manipulowaniem;

Prawodawstwo i luki prawne

T. mając na uwadze, że manipulowanie drogomierzami jest zakazane w 26 państwach członkowskich, ale tylko dziesięć państw członkowskich wprowadziło dodatkowe środki umożliwiające konsumentom sprawdzenie przebiegu pojazdu i tylko sześć uznaje działania polegające manipulowaniu drogomierzem za przestępstwo ¹³ ; mając na uwadze, że sprzęt komputerowy i oprogramowanie wykorzystywane do manipulowania drogomierzami są łatwo dostępne w Unii i że nie stanowi to przestępstwa, a także mając na uwadze, że wiele państw członkowskich zamierza właśnie uznać za przestępstwo działania związane z nielegalnym manipulowaniem wskazaniami drogomierzy;

U. mając na uwadze, że fałszowanie przebiegu pojazdów stanowi zagrożenie dla zdatności do ruchu drogowego, o czym mowa także w dyrektywie 2014/45/UE, która zobowiązuje państwa członkowskie do nakładania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji w razie tego rodzaju manipulacji; mając na uwadze, że Komisja powinna dalej badać możliwość połączenia platform krajowych, tak by umożliwić transgraniczną wymianę informacji na temat zdatności do ruchu drogowego, w tym na temat wskazań drogomierza;

V. mając na uwadze, że dyrektywa 2014/45/UE przewiduje obowiązek rejestrowania wskazań drogomierza podczas okresowego badania technicznego i udostępniania tego odczytu na potrzeby kolejnych okresowych badań technicznych, ale obowiązek ten ma zastosowanie jedynie do odczytów przebiegu dokonywanych podczas badań zdatności do ruchu drogowego począwszy od pierwszego takiego badania; mając na uwadze, że pierwsze okresowe badanie techniczne może nastąpić dopiero po upływie czterech lat od pierwszej rejestracji pojazdu, w związku z czym pozostaje wystarczająco dużo czasu na manipulację drogomierza przed pierwszą kontrolą, jak również między przeglądami i może nawet skutkować oficjalnym zarejestrowaniem fałszywego przebiegu;

W. mając na uwadze, że ani dyrektywa 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ¹⁴ , ani rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 w sprawie homologacji typu, ani regulamin nr 39 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (zwany dalej "regulaminem EKG ONZ nr 39") nie odnoszą się do oszustw dotyczących fałszowania przebiegu ani drogomierzy zabezpieczonych przed manipulacją; mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 661/2009 zawiera odniesienie do regulaminu EKG ONZ nr 39 w zakresie wymogów homologacyjnych dla prędkościomierzy, ale nie zawiera wymogów w zakresie drogomierzy lub wymogów w zakresie istotnych cech drogomierzy;

Przyszły rozwój przemysłu motoryzacyjnego

X. mając na uwadze, że przemysł motoryzacyjny poczynił ogromne postępy i opracowuje oraz produkuje obecnie pojazdy, które są podłączone do sieci, wykorzystują ITS oraz komunikują się z otoczeniem, w związku z czym samochody wchodzące na rynek są w większości wyposażone w urządzenia łączności z siecią, tak więc flota samochodów jeżdżących po drogach Unii jest prawie całkowicie podłączona do internetu;

Y. mając na uwadze, że zgodnie z różnymi przeprowadzonymi badaniami średni wiek samochodów jeżdżących po drogach Uni i wynosi od siedmiu do jedenastu lat i ciągle rośnie, a w państwach członkowskich, które przystąpiły do Unii w 2004 r. lub później znacznie przekracza tę średnią, czego skutkiem jest flota samochodowa składająca się z pojazdów nowszych, wyposażonych w bardzo nowoczesne urządzenia łączności internetowej i starszych, zupełnie pozbawionych takich urządzeń;

Z. mając na uwadze, że nowoczesne pojazdy regularnie wysyłają już do producentów pliki danych, w tym dotyczące rzeczywistego przebiegu pojazdu oraz całkowitego czasu funkcjonowania, dostarczając tym samym kluczowych danych do sprawdzenia wiarygodności rejestru przebiegu;

AA. mając na uwadze, że technologia łańcucha bloków mogłaby być jednym z przyszłych rozwiązań w zakresie przechowywania danych z drogomierzy;

AB. mając na uwadze, że CarTrustChain to udany projekt dotyczący wykorzystywania technologii łańcucha bloków do eliminowania oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego;

1. zwraca się do Komisji o przedłożenie, na podstawie art. 91 ust. 1 i art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w terminie dwunastu miesięcy po przyjęciu przez Parlament niniejszej rezolucji, ram prawnych, które nakładałyby na państwa członkowskie wymóg stworzenia przeszkód prawnych, technicznych i operacyjnych, które uczynią manipulowanie wskazaniami drogomierzy niemożliwym, zgodnie z zaleceniami zawartymi w niniejszej rezolucji i załączniku do niej; wzywa Komisję do podjęcia środków mających na celu przegląd wymogów prawnych w rozporządzeniu (UE) 2017/1151;

2. wzywa Komisję do zapewnienia, by te same przeszkody prawne i techniczne miały również zastosowane do produktów przywożonych z państw trzecich;

3. z zadowoleniem przyjmuje rozwiązania techniczne, takie jak HSM i SHE, które są już szeroko stosowane do ochrony wrażliwych danych w samochodach, oraz podkreśla, że wskazania drogomierza powinny mieć taki sam poziom ochrony, aby zapobiec manipulowaniu wskazaniami drogomierza;

4. wzywa Komisję do zaostrzenia homologacji typu dotyczącej bezpieczeństwa w samochodzie, zwłaszcza w odniesieniu do środków technicznych służących zwalczaniu oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu, ale także z powodu wzrostu liczby samochodów podłączonych do sieci;

5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zawarła w rozporządzeniu (UE) 2017/1151 wymogi dotyczące bezpieczeństwa technologii używanych w drogomierzach; zauważa jednak, że brak jest przepisów określających sposób monitorowania, czy wymogi te są spełniane, w związku z czym wzywa Komisję do określenia jednoznacznych kryteriów skutecznego sprawdzania bezpieczeństwa drogomierzy, do dostosowania tych wymogów w razie konieczności w najkrótszym możliwym czasie oraz do złożenia Parlamentowi sprawozdania na temat skuteczności tego rozporządzenia;

6. zauważa, że krajowe rozwiązania wykorzystujące bazy danych, które zawierają częste wskazania drogomierza wykonane podczas okresowych badań technicznych, napraw w warsztatach i innych przeglądów pojazdu, okazały się dużym sukcesem w zwalczaniu manipulowania przy drogomierzach w poszczególnych państwach członkowskich i w związku z tym proponuje, aby te państwa członkowskie, które nie podjęły jeszcze stosownych środków w celu zwalczania manipulowania przy drogomierzach, możliwie jak najszybciej wprowadziły odpowiednie rozwiązania;

7. podkreśla w związku z tym, że wszystkie państwa członkowskie powinny mieć utrzymywać krajowe rejestry i prowadzić transgraniczną wymianę danych zawartych w tych rejestrach, ponieważ tylko w ten sposób możliwe jest skuteczne zwalczanie działań związanych z oszustwami polegającymi na fałszowaniu przebiegu w Unii; w związku z tym wzywa Komisję do zaproponowania ram prawnych na rzecz ustanowienia przez państwa członkowskie porównywalnych i wzajemnie zgodnych krajowych mechanizmów zbierania danych, opartych na najlepszych praktykach, które to mechanizmy zapewnią częste i rzetelne zbieranie danych o przebiegach pojazdów, począwszy od pierwszej rejestracji pojazdu i umożliwienia międzynarodowej wymiany danych;

8. podkreśla, że należy zapewnić możliwość transgranicznego dostępu do wskazań drogomierzy i że łatwy dostęp nabywców pojazdów używanych do tych informacji stanowiłby poważny wkład w ochronę konsumentów; podkreśla, że nabywca pojazdu używanego powinien mieć możliwość sprawdzenia dokładności wskazań drogomierza, niezależnie od państwa członkowskiego, w którym dany pojazd był wcześniej zarejestrowany; wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego informowania konsumentów i zainteresowanych stron o istniejących środkach służących zwalczaniu oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu pojazdów, a także o sposobach wykrywania przypadków manipulowania drogomierzem i zapobiegania im;

9. podkreśla, że Eucaris oferuje istniejącą infrastrukturę umożliwiającą wymianę wskazań drogomierza w całej Unii na korzystnych warunkach w oparciu o bazy danych; ubolewa, że w 2017 r. jedynie Belgia, Niderlandy i Słowacja korzystały z platformy Eucaris w celu wymiany informacji o wskazaniach drogomierzy, w związku z czym zachęca państwa członkowskie do udziału w korzystaniu z możliwości oferowanych przez ten system;

10. wzywa Komisję do uczynienia udziału w Eucaris obowiązkowym oraz do stosowania go jako samochodowej platformy informacyjnej, co ułatwi weryfikację przebiegu samochodów w całej Unii, tak aby ograniczyć możliwość manipulowania wskazaniami drogomierza;

11. ubolewa nad faktem, że rejestr elektroniczny, o którym mowa w dyrektywie 2014/45/UE, jeszcze nie powstał oraz że sankcje wprowadzone przez państwa członkowskie nie są wystarczająco odstraszające, w związku z czym nie osiągnięto założonych celów w zakresie wymiany danych;

12. wzywa Komisję do zapewnienia ram prawnych, które umożliwiłyby państwom członkowskim rejestrowanie obowiązkowego odczytu drogomierza z okresowych badań technicznych, każdego przeglądu, przy okazji każdego serwisowania oraz każdej konserwacji i naprawy, jak również innych wizyt w warsztatach, począwszy od pierwszej rejestracji pojazdu;

13. podkreśla, że rozwiązanie oparte na łańcuchu bloków mogłoby być bardziej opłacalne i zwraca się do Komisji o przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści tego rozwiązania w terminie dwunastu miesięcy od przyjęcia przez Parlament niniejszej rezolucji, w tym w zakresie bezpieczeństwa, przejrzystości i ochrony danych; podkreśla, że do czasu potencjalnej komercjalizacji tej technologii należy niezwłocznie wdrażać skuteczne, łatwe w stosowaniu i możliwe do szybkiej realizacji rozwiązania, w szczególności bazy danych;

14. podkreśla, że szersze zastosowanie zaawansowanych technologii kryptograficznych, takich jak rozwiązania oparte na HS M lub SHE, mogłoby zapewnić dodatkową ochronę przed manipulacjami wskazań drogomierzy, chroniąc te urządzenia przed nieupoważnionym dostępem za pomocą zabezpieczonych chipów;

15. podkreśla, że pojazdy oferują coraz więcej możliwości łączenia się z siecią oraz że rozwój ten będzie postępował, co oznacza, że możliwe będzie automatyczne wysyłanie danych z drogomierzy do bazy danych lub sieci łańcucha bloków; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki przemysłu motoryzacyjnego mające na celu stworzenie różnych technicznych zabezpieczeń przed nielegalnym manipulowaniem przy drogomierzach, w tym w zakresie szyfrowania danych, ochrony danych i bezpieczeństwa danych, a zarazem wzywa producentów do dalszej poprawy skuteczności ich rozwiązań technicznych;

16. podkreśla, że wszystkie środki przewidujące przekazywanie i przechowywanie danych powinny być zgodne z europejskim dorobkiem w dziedzinie ochrony danych, być stosowane wyłącznie w celu zapobiegania manipulowaniu wskazaniami drogomierzy oraz zapewniać najwyższy stopień cyberbezpieczeństwa;

17. apeluje do państw członkowskich, aby stworzyły lub zmieniły przepisy dotyczące manipulowania przy drogomierzach, aby uznać takie manipulowanie, w tym udostępnianie sprzętu komputerowego i oprogramowania, a także świadczenie powiązanych usług niezbędnych do nieupoważnionego manipulowania, za przestępstwo, ponieważ manipulowanie wskazaniami drogomierza prowadzi do błędnej oceny zdatności pojazdu do ruchu drogowego, a tym samym ma negatywny wpływ na bezpieczeństwo drogowe; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wystarczających zasobów ludzkich i finansowych w celu skutecznego, niedyskryminacyjnego i proporcjonalnego egzekwowania tego prawodawstwa;

18. uważa, że zamianę drogomierza pojazdu na inny, który wskazuje mniejszy przebieg, należy uznać za oszustwo polegające na fałszowaniu przebiegu pojazdu, jeżeli celem takiego działania jest ukrycie rzeczywistego przebiegu pojazdu i uzyskanie w ten sposób korzyści;

19. zwraca się do Komisji o przedłożenie, na podstawie art. 91 ust. 1 oraz art. 114 TFUE, wniosku dotyczącego aktu prawnego w sprawie środków zwalczania manipulowania przy drogomierzach, w oparciu o zalecenia zawarte w załączniku;

o

o o

20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz zaleceń zawartych w załączniku Komisji i Radzie.

ZAŁĄCZNIK

ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI POSTULOWANEGO WNIOSKU

Promowanie rozwiązań technicznych i homologacji typu

Aby manipulowanie przy wskazaniach drogomierza było trudniejsze, powinno się wprowadzić wyższy poziom zabezpieczenia danych z drogomierza w pojeździe. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez uwzględnienie we wniosku następujących elementów:

– monitorowanie stosowania art. 5 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (UE) 2017/1151 oraz jak najszybsze przedstawianie Parlamentowi sprawozdania zawierającego wyniki;

– określenie czytelnych wymogów w zakresie zabezpieczenia wskazań drogomierza przed manipulacjami, w tym - w przypadku pozytywnej oceny - kryptograficznych środków ochrony przed manipulacjami, systemów rozpoznających dokonanie manipulacji, osobnego wykrywania i zapisywania przebiegu oraz bezpieczeństwa sprzętu;

– wprowadzenie metody testowania lub zastosowanie wspólnych kryteriów oceny bezpieczeństwa technologii informacyjnych w odniesieniu do środków zapobiegawczych określonych w rozporządzeniu (UE) 2017/1151 w związku z oszustwami polegającymi na fałszowaniu przebiegu;

Systemy baz danych

Bazy danych zawierające wskazania drogomierzy znacząco zmniejszają liczbę pojazdów poddawanych manipulacjom. Ważne jest znalezienie ogólnounijnego rozwiązania, ponieważ poszczególne inicjatywy krajowe nie mogą zapobiec oszustwom polegającym na fałszowaniu przebiegu w transgranicznym handlu używanymi pojazdami. Dlatego, wniosek powinien zawierać następujące środki:

– obowiązkowe rejestry wskazań drogomierzy przewidziane w dyrektywie 2014/45/UE powinny być dostępne do transgranicznej wymiany także dla klientów na ich wniosek;

– ustanowienie ram prawnych na rzecz utworzenia w państwach członkowskich baz porównywalnych danych w zakresie odczytów wskazań drogomierzy, które umożliwią międzynarodową wymianę oraz dostęp do informacji, w oparciu o najlepsze praktyki zakładające częste i wiarygodne zbieranie tych danych;

– istniejące w państwach członkowskich bazy danych zawierające wskazania drogomierzy powinny zostać ze sobą wzajemnie połączone, być kompatybilne i interoperacyjne na szczeblu UE i umożliwiać międzynarodową wymianę danych, a istniejąca infrastruktura, taka jak Eucaris, powinna zostać wykorzystana do racjonalnego pod względem kosztów i szybkiego wdrożenia;

– należy przestrzegać przepisów dotyczących ochrony danych, a w razie konieczności dostosować je, aby umożliwić przechowywanie i wymianę stosownych danych oraz ochronę prywatności, jednocześnie skutecznie zapobiegając nieuczciwemu wykorzystywaniu zebranych danych;

– nabywcy pojazdów używanych powinni mieć możliwość zweryfikowania, przed nabyciem danego pojazdu, rzetelności wskazania drogomierza pojazdu w oparciu o zebrane dane dotyczące przebiegu pojazdu, bez względu na to, w którym państwie członkowskim pojazd był wcześniej zarejestrowany;

Technologia łańcucha bloków i łączność jako potencjalne i wzajemnie uzupełniające się rozwiązania długoterminowe

Pojazdy są w coraz większym stopniu połączone z siecią, a udział pojazdów podłączonych do sieci w unijnej flocie stale rośnie. Pojazdy już obecnie przekazują na serwery producentów dane, takie jak rzeczywiste wskazania przebiegu. Dane te można już wykorzystywać do wykrywania oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu.

Technologia łańcucha bloków może w przyszłości oferować wiarygodne narzędzie do zabezpieczenia danych w sieci, a także do ułatwiania zapobiegania manipulowaniu wprowadzonymi danymi. Połączenie tych wynalazków i technologii mogłoby być przedmiotem analizy jako długoterminowe rozwiązanie problemu oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu.

Dlatego należy zaproponować następujące środki:

– należy ocenić potencjalne koszty i korzyści płynące z ustanowienia europejskiej sieci łańcucha bloków dla wskazań drogomierza;

– w przypadku pozytywnej oceny: należy opracować ramy prawne i regulacyjne dla automatycznego przekazywania wskazań drogomierzy z samochodów wyposażonych w urządzenia łączności internetowej oraz - bez względu na ocenę technologii łańcucha bloków - dla dostępu do danych z drogomierzy przechowywanych i gromadzonych przez producentów w celu uzupełnienia odczytów przebiegów wprowadzanych ręcznie w ramach okresowych badań technicznych oraz z innych źródeł;

– należy wprowadzić obowiązek przekazywania wskazań drogomierza uzyskanych podczas okresowych badań technicznych, napraw w warsztatach oraz przeglądów, dzięki czemu dane znajdą się w bazie danych, umożliwiając jej rozwój;

Prawodawstwo i egzekwowanie przepisów

Fałszowanie przebiegu pojazdów jest przestępstwem nie we wszystkich państwach członkowskich, chociaż obowiązek uznania go za przestępstwo wprowadzono w dyrektywie 2014/45/UE. Egzekwowanie skutecznych środków prawnych, w tym sankcji, ma kluczowe znaczenie dla wyeliminowania fałszowania przebiegu pojazdów. Dlatego należy zaproponować następujące środki:

– fałszowanie przebiegu pojazdów powinno być traktowane jako przestępstwo popełniane zarówno przez osobę zlecającą czynność polegającą na zmianie wskazania licznika (właściciela samochodu), jak również przez osobę dokonującą zmiany wskazania licznika i podlegać skutecznym, proporcjonalnym, odstraszającym i niedyskryminacyjnym sankcjom odpowiadającym standardowi charakteryzującemu się wysokim stopniem porównywalności w całej Unii.

1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/45/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie okresowych badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz uchylająca dyrektywę 2009/40/WE (Dz.U. L 127 z 29.4.2014, s. 51).

2 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/47/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie drogowej kontroli technicznej dotyczącej zdatności do ruchu drogowego pojazdów użytkowych poruszających się w Unii oraz uchylająca dyrektywę 2000/30/WE (Dz.U. L 127 z 29.4.2014, s. 134).

3 Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1151 z dnia 1 czerwca 2017 r. uzupełniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów, zmieniające dyrektywę 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 i rozporządzenie Komisji (UE) nr 1230/2012 oraz uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 (Dz.U. L 175 z 7.7.2017, s. 1).

4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 661/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wymagań technicznych w zakresie homologacji typu pojazdów silnikowych dotyczących ich bezpieczeństwa ogólnego, ich przyczep oraz przeznaczonych dla nich układów, części i oddzielnych zespołów technicznych (Dz.U. L 200 z 31.7.2009, s. 1).

5 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 z dnia 18 lipca 2008 r. wykonujące i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (Dz.U. L 199 z 28.7.2008, s. 1).

6 Regulamin nr 39 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w zakresie zespołu prędkościomierza oraz jego montażu (Dz.U. L 120 z 13.5.2010, s. 40).

7 Dz.U. C 468 z 15.12.2016, s. 57.

8 http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/602012/IPOL_STU%282017%29602012_EN.pdf

9 http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/615637/EPRS_STU%282018%29615637_EN.pdf

10 https://www.ereg-association.eu/media/1122/final-report-ereg-topic-group-xiii-vehicle-mileage-registration.pdf

11 https://ec.europa.eu/info/files/consumer-markets-scoreboard-2014-edition_en

12 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/82/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie ułatwień w zakresie transgranicznej wymian y informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego (Dz.U. L 288 z 5.11.2011, s. 1).

13 Zob. Sieć Europejskich Centrów Konsumenckich (ECC-Net z 2015 r.), "Cross-border car purchases: what to look out when you're bargain hunting" [Transgraniczne zakupy samochodów: na co zwracać uwagę podczas polowania na okazje], s. 236.

14 Dyrektywa 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 września 2007 r. ustanawiająca ramy dla homologacji pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, części i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów (dyrektywa ramowa) (Dz.U. L 263 z 9.10.2007, s. 1).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.76.151
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie manipulowania licznikami kilometrów w pojazdach silnikowych: przegląd ram prawnych UE (2017/2064(INL)).
• Data aktu: 31/05/2018
• Data ogłoszenia: 09/03/2020