Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie obecnej sytuacji i perspektyw na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz (2017/2117(INI)).

Obecna sytuacja i perspektywy na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz

P8_TA(2018)0203

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie obecnej sytuacji i perspektyw na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz (2017/2117(INI))

(2020/C 41/08)

(Dz.U.UE C z dnia 6 lutego 2020 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając zalecenia Europejskiego Forum ds. Baraniny zorganizowanego w latach 2015 i 2016 na wniosek Komisji,

- uwzględniając zleconą przez Departament Tematyczny B Parlamentu na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, analizę na temat przyszłości sektora mięsa baraniego i koziego w Europie,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie przyszłości sektorów hodowli owiec i kóz w Europie ¹ ,

- uwzględniając wnioski z badania przeprowadzonego przez Komisję w 2011 r. w sprawie oceny środków WPR w sektorach hodowli owiec i kóz,

- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 19 czerwca 2017 r. w sprawie "Planu działania UE na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki",

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie "Planu działania UE na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki" ² ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 czerwca 2017 r. pt. "Europejski plan działania 'Jedno zdrowie'na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe" (COM(2017)0339),

- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1069/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi,

- uwzględniając wnioski niderlandzkiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 2012 r. zawarte w sprawozdaniu na temat polityki rządu dotyczącej gorączki Q ³ , a także uwzględniając opublikowane w 2017 r. badania dotyczące wniosków wyciągniętych przez rząd z epidemii gorączki Q ⁴ ,

- uwzględniając art. 52 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0064/2018),

A. mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz charakteryzują się bardzo niską opłacalnością, a dochody w tych sektorach należą do najniższych w UE, co w znacznej mierze wynika z wysokich kosztów operacyjnych i regulacyjnych, nierzadko przewyższających ceny sprzedaży, oraz z dużych obciążeń administracyjnych, prowadzących do coraz częstszego rezygnowania z tych form produkcji;

B. mając na uwadze, że zakłócenia równowagi w łańcuchu dostaw żywności uwypuklają podatność tych sektorów na zagrożenia, a także mając na uwadze, że Komisja do tej pory nie podjęła w tym względzie niezbędnych działań regulacyjnych, o które apelował Parlament;

C. mając na uwadze, że aby umożliwić zakładanie i utrzymanie hodowli owiec i kóz, należy zagwarantować stabilne dochody hodowcom;

D. mając na uwadze, że hodowla owiec i kóz w Europie ma charakter sezonowy, inaczej niż w niektórych regionach świata, w których pełne cykle hodowlane i produkcyjne można realizować przez cały rok; mając na uwadze, że taka znaczna sezonowość może narażać hodowców i producentów na niepewność ekonomiczną;

E. mając na uwadze, że oba sektory mają potencjał tworzenia i utrzymywania miejsc pracy na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, takich jak regiony oddalone i górskie;

F. mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz mają znaczny potencjał pod względem rozwoju i zatrudnienia na wielu szczególnie wrażliwych obszarach wiejskich i podmiejskich, w szczególności dzięki sprzedaży mięsa koziego i owczego oraz produktów mlecznych wysokiej jakości, które mogą być wprowadzane na rynek za pośrednictwem krótkich i lokalnych łańcuchów dostaw;

G. mając na uwadze, że hodowcy owiec mają trudności ze znalezieniem wykwalifikowanej, a w niektórych przypadkach również niewykwalifikowanej siły roboczej;

H. mając na uwadze, że hodowla owiec i kóz jest częścią dziedzictwa kulturowego wielu państw członkowskich i źródłem wysokiej jakości produktów tradycyjnych;

I. mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz muszą spełniać najwyższe światowe standardy dotyczące bezpieczeństwa żywności, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz ochrony środowiska;

J. mając na uwadze istotną rolę hodowli owiec i kóz dla zrównoważenia środowiskowego, zwłaszcza gdy ich podstawą jest wypas, ponieważ są one obecne na 70 % obszarów o niekorzystnych warunkach naturalnych, w tym na obszarach odizolowanych i dość trudno dostępnych, przyczyniając się tym samym do zachowania krajobrazu, utrzymania różnorodności biologicznej (obejmującej lokalne rasy rodzime) oraz do walki z erozją, niepożądanym gromadzeniem się biomasy, niszczeniem wałów przeciwpowodziowych i grobli, lawinami i pożarami lasów;

K. mając na uwadze, że hodowla owiec i kóz wnosi znaczący wkład społeczno-gospodarczy na obszarach wiejskich w Europie przez utrzymywanie działalności rolniczej i zatrudnienia na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania oraz dostarczanie wysokiej jakości produktów tradycyjnych;

L. mając na uwadze potrzebę zwiększenia skali wymiany pokoleniowej rolników, aby zapewnić utrzymanie hodowli tego typu i zahamowanie szybkiego wyludniania się wielu obszarów wiejskich, gdzie odczuwalny jest niedobór usług podstawowych oraz usług wsparcia dla rodzin, co ma konsekwencje zwłaszcza dla kobiet, które wykonują ważną, chociaż często niezauważaną pracę w tym sektorze;

M. mając na uwadze, że sektory te oferują sprzyjające środowisko i możliwości dla młodych ludzi pragnących rozpocząć działalność rolną w gospodarstwach na ludzką skalę - również ze względu na niski stopień kapitalizacji, dobrze rozwinięte organizacje zbiorowego zarządzania, pomoc wzajemną, spółdzielnie wykorzystujące wspólny sprzęt - lub zawiązywać spółki;

N. mając na uwadze, że wzrasta średni wiek hodowców owiec i kóz, że brakuje transferu wiedzy między pokoleniami, co jest przeszkodą w sprawnym funkcjonowaniu tych dwóch sektorów i naraża je na niedobór umiejętności i wiedzy w przyszłości; mając na uwadze, że hodowcy i producenci wysokiej jakości produktów przetworzonych, takich jak sery z produkcji rzemieślniczej, często nie mają niezbędnych umiejętności w zakresie marketingu i sprzedaży koniecznych do wprowadzania ich produktów na rynek w atrakcyjny sposób;

O. mając na uwadze, że większość owiec i kóz w UE jest hodowana w warunkach hodowli ekstensywnej, np. na pastwiskach; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich sektory te opierają się na modelu hodowli intensywnej owiec i kóz;

P. mając na uwadze, że sektory te przyczyniają się do ochrony obszarów o wysokiej wartości ekologicznej lub wysokiej wartości przyrodniczej, takich jak pastwiska i łąki niepielęgnowane, pastwiska zadrzewione i inne systemy sylwopastoralne lub obszary typu dehesa, a także mniej żyzne grunty, oraz mając na uwadze, że odgrywają bardzo ważną rolę w oczyszczaniu podszytu;

Q. mając na uwadze, że definicja trwałych użytków zielonych przed wejściem w życie rozporządzenia (UE) 2017/2393 ⁵  nie obejmowała w sposób właściwy pastwisk śródziemnomorskich z gatunkami zdrewniałymi, takich jak obszary typu dehesa i inne ekosystemy związane z agroleśnictwem, co zmniejszało powierzchnię obszarów kwalifikujących się do pomocy bezpośredniej ze szkodą dla hodowców na tych obszarach;

R. mając na uwadze, że pasterstwo jest tradycyjną działalnością z zakresu ekstensywnej hodowli zwierząt prowadzoną w szczególności w regionach górskich, umożliwiającą rozwój terenów o niskiej wartości agronomicznej, trudno dostępnych i nienadających się do zmechanizowanego zagospodarowania, pozwalając tym samym na utrzymanie na nich działalności gospodarczej;

S. mając na uwadze, że sezonowe pasterstwo wędrowne jest elementem działalności rolniczej w niektórych państwach członkowskich;

T. mając na uwadze, że obecna WPR przewiduje wsparcie dla różnych autochtonicznych ras owiec i kóz;

U. mając na uwadze, że te rasy są dobrze dostosowane do lokalnego środowiska i odgrywają znaczącą rolę w utrzymaniu różnorodności biologicznej i równowagi ekologicznej w swoich siedliskach;

V. mając na uwadze, że rasy rodzime znacznie lepiej dostosowują się do uwarunkowań i cech danego obszaru;

W. mając na uwadze, że od lat 80. XX w. pogłowie owiec zmalało o ponad 25 mln sztuk, a w ciągu ostatnich 17 lat produkcja spadła o ponad 20 %;

X. mając na uwadze, że w ostatnich latach znacząco zmalało spożycie mięsa baraniego i koziego - w przypadku baraniny odnotowano spadek z 3,5 kg na osobę w 2001 r. do 2 kg obecnie - oraz mając na uwadze, że tę tendencję spadkową ponownie obserwuje się w 2017 r., przede wszystkim wśród osób młodych;

Y. mając na uwadze specyfikę rynku mięsa koziego w Europie, polegającą na skoncentrowaniu produkcji przede wszystkim w Grecji, Hiszpanii i Francji oraz na szczególnie wysokim spożyciu w Portugalii, we Włoszech i w Grecji;

Z. mając na uwadze, że produkcja mięsa koziego pochodzącego z koźląt lub wybrakowanych osobników dorosłych ma charakter sezonowy, a mięso stanowi produkt uboczny produkcji mleka, kontrolowanej przez kilku operatorów oferujących cenę zakupu niewystarczającą na wynagrodzenie hodowców;

AA. mając na uwadze, że niewielka dostępność mięsa koziego w punktach sprzedaży detalicznej prowadzi do utraty widoczności produktu, a co za tym idzie do spadku spożycia przez konsumentów;

AB. mając na uwadze, że 3 % europejskiej produkcji mleka i 9 % europejskiej produkcji sera pochodzi z sektorów hodowli owiec i kóz, a w sektorach tych jest zatrudnionych łącznie 1,5 mln osób w Unii Europejskiej;

AC. mając na uwadze, że w ubiegłych latach w niektórych państwach członkowskich znacząco wzrosła konsumpcja mleka i sera koziego;

AD. mając na uwadze, że produkcja mięsa baraniego w UE pokrywa jedynie ok. 87 % zapotrzebowania, a przywóz z państw trzecich, głównie z Nowej Zelandii, ma negatywny wpływ na konkurencyjność produktów UE w bardziej newralgicznych okresach roku (Wielkanoc i Boże Narodzenie), ale również w pozostałej części roku, ponieważ Nowa Zelandia i Australia są głównymi eksporterami baraniny;

AE. mając na uwadze, że w ostatnich latach Nowa Zelandia zwiększyła wywóz mięsa świeżego lub schłodzonego, natomiast ograniczyła ilość tradycyjnie wywożonego mięsa mrożonego, co ma większe skutki dla unijnego rynku produktów świeżych i prowadzi do obniżenia cen płaconych europejskim producentom; jest przekonany, że należy to uwzględnić w negocjacjach nad przyszłą umową o wolnym handlu (FTA) z Nową Zelandią;

AF. mając na uwadze, że w wielu przypadkach producenci UE nie mogą konkurować na równych warunkach z produktami przywożonymi z państw trzecich, w których często obowiązują mniej rygorystyczne normy jakości, wymogi prawne i normy środowiskowe;

AG. mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz jako sektory wrażliwe muszą być albo chronione w ramach trwających negocjacji FTA między Unią Europejską a - odpowiednio - Nową Zelandią i Australią, albo wyłączone z tych umów handlowych;

AH. mając na uwadze, że niektóre regiony w sąsiedztwie UE wykazują zainteresowanie produktami pochodzenia owczego i koziego z UE, co stanowi szansę dla unijnych producentów, która niestety nie jest w pełni wykorzystywana;

AI. mając na uwadze, że brexit może spowodować znaczne zmiany w wewnątrzunijnym handlu baraniną, ponieważ Zjednoczone Królestwo jest największym producentem oraz główną bramą wjazdową dla produktów przywożonych z państw trzecich;

AJ. mając na uwadze, że Zjednoczone Królestwo importuje blisko połowę swojego kontyngentu baraniny z Nowej Zelandii i niemal dwie trzecie kontyngentu z Australii, a UE nie może z dnia na dzień wycofać się ze swoich zobowiązań międzynarodowych, co zwiększa niepewność związaną z brexitem;

AK. mając na uwadze, że wełna owiec i kóz jest zrównoważonym, odnawialnym i biodegradowalnym zasobem dla sektora tekstylnego;

AL. mając na uwadze, że wełna owcza nie jest uznana za produkt rolny w rozumieniu załącznika I do TFUE, ale jest sklasyfikowana jedynie jako produkt uboczny pochodzenia zwierzęcego w rozporządzeniu (UE) nr 142/2011;

AM. mając na uwadze, że taki brak uznania stawia hodowców owiec w niekorzystnej sytuacji w porównaniu z innymi hodowcami, ponieważ wełna podlega surowszym wymogom dotyczącym przewozu niż produkty uznane za produkty rolne, a także nie może być przedmiotem interwencji na rynkach za pośrednictwem wspólnej organizacji rynków produktów rolnych;

AN. mając na uwadze, że hodowle owiec i kóz mają naturalnie ekstensywny charakter, co prowadzi do bezpośredniej styczności z dziką fauną, której stanu zdrowia nie można gwarantować;

AO. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 999/2001 plan zwalczania trzęsawki doprowadził do ograniczenia wymiany zwierząt hodowlanych o 100 %, a także mając na uwadze, że w przypadku małych ras autochtonicznych genotypowanie trzęsawki powoduje zmniejszenie pogłowia samców zwierząt hodowlanych nawet o 50 %;

AP. mając na uwadze, że pojawianie się w ostatnim okresie ognisk chorób zwierzęcych pokazało, że epidemia w jednym państwie członkowskim może stanowić zagrożenie dla całego europejskiego rynku rolnego, biorąc pod uwagę różnorodne epidemie, jakie dotknęły Unię Europejską, niektóre o konsekwencjach dla ludzkiego zdrowia, jak w przypadku największej dotychczas epidemii gorączki Q, która rozprzestrzeniała się w hodowlach kóz w latach 2007-2011;

AQ. mając na uwadze, że szczepienie owiec i kóz chroni stada państw członkowskich przed transgranicznymi chorobami, ograniczając ryzyko dalszych zakażeń między państwami członkowskimi, i pomaga łagodzić skutki oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe;

AR. mając na uwadze, że zgodnie z europejskim planem działania "Jedno zdrowie"na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe immunizacja przez szczepienie stanowi opłacalną formę publicznej interwencji w walce z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe, pomimo że stosowanie antybiotyków jest tańsze w perspektywie krótkoterminowej, oraz mając na uwadze, że plan przewiduje stworzenie zachęt do zwiększenia powszechności diagnostyki, alternatyw dla środków przeciwdrobnoustrojowych i szczepień;

AS. mając na uwadze, że system identyfikacji elektronicznej owiec i kóz gwarantuje skuteczną identyfikowalność zwierząt, aczkolwiek zgubienie kolczyków lub niezamierzony błędny odczyt kolczyków może prowadzić do nakładania kar, które czasami są niewspółmierne;

AT. mając na uwadze, że hodowcy mają również trudności ze stosowaniem obecnych zasad identyfikacji w odniesieniu do koźląt i jagniąt;

AU. mając na uwadze, że ochrona określonych gatunków zwierząt, zwłaszcza dużych zwierząt mięsożernych, na mocy dyrektywy siedliskowej (92/43/EWG), niszczenie i pogarszanie stanu ich siedlisk, zmniejszanie liczebności i jakości gatunków stanowiących ich naturalny pokarm w połączeniu z wyludnianiem obszarów wiejskich i brakiem inwestycji w środki zapobiegawcze w państwach członkowskich przyczyniły się do znaczącego zwiększenia liczby napaści drapieżników na stada owiec i kóz we wszystkich regionach, co pogarsza już i tak niepewną sytuację niektórych gospodarstw oraz zagraża tradycyjnemu rolnictwu i wypasowi na wielu obszarach;

AV. mając na uwadze, że drapieżniki i duże zwierzęta mięsożerne uzyskały dobry status ochrony w niektórych regionach Unii Europejskiej;

AW. mając na uwadze, że wprowadzenie możliwości zmiany statusu ochrony gatunków w określonych regionach powinno być brane pod uwagę od razu po osiągnięciu pożądanego statusu ochrony;

AX. mając na uwadze, że hodowcy owiec i kóz muszą zmagać się z rozbudowaną biurokracją i obciążeniem administracyjnym wynikającymi nie tylko z WPR, ale i z innych przepisów UE, takich jak przepisy dotyczące obróbki produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi;

AY. mając na uwadze, że rynek mięsa baraniego i koziego jest bardzo rozdrobniony, a informacje o cenach rynkowych są mało przejrzyste;

AZ. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich jest bardzo mało rzeźni, co utrudnia rozwój tych sektorów;

BA. mając na uwadze, że restrukturyzacja branży uboju, wdrożenie norm sanitarnych i spadek liczby ubojów spowodowany rezygnowaniem z działalności przez hodowców doprowadziły w wielu regionach do zanikania narzędzi ekonomicznych koniecznych do utrzymania wartości dodanej i wspierania lokalnych łańcuchów dostaw;

BB. mając na uwadze, że czynniki takie jak restrukturyzacja branży uboju, środki zastosowane w związku z kryzysem spowodowanym chorobą "wściekłych krów"oraz pakiet higieniczny i zdrowotny doprowadziły w wielu państwach członkowskich do zaniknięcia licznych instrumentów niezbędnych do utrzymania sprzedaży bezpośredniej i lokalnej, a także do wzrostu kosztów uboju;

BC. mając na uwadze, że dojarki polowe i rzeźnie polowe lub środki służące zakładaniu takich instalacji na miejscu to ważne i potrzebne narzędzia zwiększające wydajność hodowli owiec i kóz;

BD. mając na uwadze, że w przypadku produktów z mięsa baraniego i koziego często brakuje różnorodności produktów końcowych w porównaniu z innymi rodzajami mięsa, przez co produkty te są mniej atrakcyjne, a tym samym mniej poszukiwane przez konsumentów;

BE. mając na uwadze konieczność zwiększenia wartości dodanej produkcji mięsa i wprowadzenia nowatorskich wzorców, lepiej dostosowanych do zwyczajów konsumpcyjnych młodych ludzi;

BF. mając na uwadze, że owce i kozy dostarczają konsumentom na całym świecie szerokiej gamy produktów, takich jak mięso, przetwory mleczne i wełna, ale również odgrywają znaczącą rolę kulturalną w wielu społecznościach, czego przykładami są m.in. kukierzy w Bułgarii i taniec kozy (capra) w Rumunii;

BG. mając na uwadze rosnący w wielu państwach członkowskich popyt na lokalne i ekologiczne produkty rolne zaspokajające wymogi konsumentów w zakresie przejrzystości i jakości;

BH. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1151/2012 i rozporządzeniem delegowanym (UE) nr 665/2014 państwa członkowskie mogą stosować fakultatywne określenie jakościowe "produkt górski", aby lepiej wyeksponować produkty pochodzące z hodowli owiec i kóz wytwarzane w regionach górskich;

BI. mając na uwadze, że unijne systemy zapewniania jakości, a w szczególności ChOG (chronione oznaczenie geograficzne) i ChNP (chroniona nazwa pochodzenia), stanowią narzędzia umożliwiające lepsze wyeksponowanie produktów pochodzących z hodowli owiec i kóz, a tym samym zwiększające szanse na wprowadzenie tych produktów na rynek;

BJ. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie nie posiadają polityki strukturalnej na rzecz rozwoju jednego lub każdego z tych sektorów, co stanowi przeszkodę dla rozwoju tych sektorów;

BK. mając na uwadze, że taka polityka mogłaby obejmować zalecenia dotyczące różnych etapów, takich jak hodowla (wybór rasy, chów tryków itd.) oraz wprowadzanie na rynek;

Lepsze wsparcie

1. popiera opublikowane w 2016 r. przez zorganizowane z inicjatywy Komisji Forum ds. Baraniny zalecenia, w szczególności dotyczące konieczności wprowadzenia płatności środowiskowej w uznaniu roli, jaką pełnią sektory hodowli owiec i kóz w dostarczaniu dóbr publicznych, zwłaszcza gdy jest to oparte na wypasie ekstensywnym, w takich obszarach, jak: poprawa jakości gruntów i utrzymanie różnorodności biologicznej, ekosystemy, obszary wartościowe pod względem ekologicznym oraz jakość wody; zapobieganie zmianie klimatu, erozji, powodziom, lawinom i pożarom lasów; utrzymanie krajobrazu i zatrudnienia; podkreśla, że zalecenia te powinny mieć również zastosowanie do sektorów mięsa koziego i baraniego oraz do owczych i kozich produktów mlecznych;

2. apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby rozważyły wystąpienie z zachętami dla hodowców praktykujących sezonowe pasterstwo wędrowne;

3. popiera utrzymanie lub - w miarę możliwości - zwiększenie w ramach najbliższej reformy WPR dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją przeznaczonego dla sektora hodowli owiec i kóz oraz innych odpowiednich środków ukierunkowanych na oba sektory, w tym zróżnicowanych dopłat do wypasanych stad, aby powstrzymać odpływ hodowców z tych sektorów w UE, ponieważ wielu hodowców owiec i kóz jest w dużej mierze zależnych od płatności bezpośrednich;

4. podkreśla, że w ramach porozumienia zawartego w wyniku negocjacji dotyczących rozporządzenia (UE) 2017/2393 uproszczono system dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją i nadano mu większą przejrzystość dzięki usunięciu odniesień do ograniczeń ilościowych i do utrzymania produkcji, a także wprowadzeniu przepisu, że niektóre kryteria kwalifikowalności i całkowity budżet mogą być poddawane co rok przeglądowi przez państwa członkowskie;

5. wzywa wszystkie państwa członkowskie do rozszerzenia płatności rolnośrodowiskowych na pastwiska wykorzystywane do wypasu owiec i kóz oraz do wspierania hodowców dbających o większy dobrostan zwierząt;

6. przyjmuje z zadowoleniem zawarcie porozumienia w ramach negocjacji dotyczących rozporządzenia (UE) 2017/2393, które to porozumienie uznaje specyfikę pastwisk śródziemnomorskich, takich jak obszary dehesa, z myślą o zdefiniowaniu sprawiedliwszych ustaleń dotyczących obszarów umożliwiających ubieganie się o dopłaty bezpośrednie oraz o zadośćuczynieniu za nieodłączną dyskryminację w odniesieniu do pastwisk i łąk niepielęgnowanych oraz systemów sylwopastoralnych;

7. podkreśla znaczenie tego rodzaju wypasania dla ochrony przeciwpożarowej, zauważa jednak, że te ulepszenia są nadal fakultatywne dla państw członkowskich;

8. jest przekonany, że inne ekosystemy związane z agroleśnictwem nie powinny być w związku z tym dyskryminowane, i wzywa do zniesienia w odniesieniu do hodowców owiec i kóz kryterium 50 % użytków zielonych na obszarach zalesionych, wymaganego do uruchomienia dopłaty bezpośredniej do hektara;

9. popiera zezwolenie na wypas na obszarach proekologicznych, w tym na suchych użytkach zielonych słabej jakości na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania;

10. podkreśla, że należy zakazać wypasu, jeżeli występuje ryzyko szkód na obszarach wrażliwych pod względem środowiskowym; podkreśla w tym kontekście duże znaczenie przeżuwaczy w wykorzystywaniu włókien surowych;

11. uważa, że należy zapewnić większe wsparcie młodym rolnikom i nowym podmiotom w formie zarówno dopłat bezpośrednich, jak i polityki rozwoju obszarów wiejskich spójnej z krajowymi strategiami politycznymi, w celu wprowadzenia premii zachęcających do tworzenia lub przejmowania hodowli owiec i kóz, ponieważ wysoka średnia wieku hodowców, wyraźnie przekraczająca nawet średnią wieku w innych zawodach rolniczych ze względu na niską rentowność tego sektora, stanowi jedno z największych wyzwań w odniesieniu do przetrwania obszarów wiejskich i bezpieczeństwa żywnościowego w Unii;

12. zwraca się do Komisji i do państw członkowskich, aby uwzględniły szczególne problemy wskazywane przez organizacje kobiet zatrudnionych w tych sektorach, m.in. przez większe wyeksponowanie kobiet oraz promowanie własności i współwłasności, a także wprowadzenie koniecznych usług wparcia dla rodzin;

13. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania specjalnych programów, dzięki którym również kobiety będą mogły znaleźć miejsce dla siebie w tych szczególnych sektorach, co mogłoby przyczynić się w bardzo dużym stopniu do koniecznej w nich odnowy pokoleniowej i pomóc utrzymać hodowle owiec i kóz w formie przedsiębiorstw rodzinnych;

14. zwraca się do Komisji i do państw członkowskich, aby w większym stopniu dbały o różnorodność zasobów genowych w sektorze hodowli owiec i kóz z uwagi na ich znaczenie dla produkcji (płodność, zdolność reprodukcji itd.), jakości produktów i przystosowania zwierząt do ich środowiska;

15. pozytywnie ocenia obecnie dostępne linie pomocy służącej promowaniu ras rodzimych i ras o wyróżniającej się jakości, jak np. certyfikacja ekologiczna;

16. podkreśla w związku z tym, że utrzymanie lokalnych i odpornych ras należy uwzględnić w planach hodowli zwierząt;

17. podkreśla znaczenie rodzimych ras owiec i kóz dla spasania hal regionu alpejskiego, w którym nie można wypasać innych gatunków zwierząt;

18. wzywa Komisję do podjęcia środków służących większemu wspieraniu hodowli takich owiec i kóz;

19. apeluje o większe wsparcie dla organizacji producentów w sektorach hodowli owiec i kóz;

20. bierze pod uwagę rozwój dotacji w sektorach, który ma ogromne znaczenie dla zwiększenia wydajności i konkurencyjności w produkcji, poprawy jakości produktów i zwiększenia samowystarczalności podaży mięsa baraniego w UE - wszystkie te aspekty są zgodne z unijnymi celami dotyczącymi rozwoju wydajności i poprawy jakości;

Promocja i innowacja

21. wzywa Komisję do zwiększenia wsparcia na badania nad innowacyjnymi metodami i technologiami produkcji w celu zwiększenia konkurencyjności sektorów hodowli owiec i kóz oraz do promowania mięsa, produktów mleczarskich i wyrobów z wełny na rynku wewnętrznym, ze zwróceniem szczególnej uwagi nie tylko na produkty tradycyjne, takie jak ser, ale również na bardziej nowatorskie kawałkowanie mięsa, tak aby oferować produkty odpowiadające oczekiwaniom konsumentów i popytowi na rynku; wzywa także Komisję do prowadzenia kampanii informacyjnych o sposobach gotowania i przyrządzania przeznaczonych dla nowych konsumentów i zachęcających do bardziej regularnego spożycia, w tym w krajach sąsiadujących, obejmujących nowe kraje wschodzące i rynki wschodnie, podkreślających wartości odżywcze baraniny i koziny oraz korzyści dla zdrowia;

22. uważa, że należy przeciwstawić się przeświadczeniu, że jagnięcina jest trudna do przyrządzenia, i odwrócić obecną tendencję do unikania mięsa czerwonego;

23. podkreśla, że jeżeli planowany jest wzrost produkcji w UE, zasadnicze znaczenie ma dołożenie starań w celu zwiększenia spożycia baraniny i koziny;

24. przyjmuje z zadowoleniem zamiar Komisji, aby w przyszłych kampaniach promocyjnych współfinansowanych przez Unię utworzyć specjalną linię budżetową w odniesieniu do baraniny i koziny oraz owczych i kozich produktów mlecznych;

25. podkreśla potrzebę zapewnienia odpowiedniego finansowania kampanii promocyjnych mających na celu zwiększenia spożycia produktów owczych i kozich w całej UE;

26. wzywa do uwzględnienia skór i wełny wśród produktów objętych tymi środkami;

27. wzywa Komisję do koordynacji kampanii promocyjnych na rzecz etykietowania ChOG (chronione oznaczenie geograficzne) i ChNP (chroniona nazwa pochodzenia) produktów pochodzących od owiec i kóz w celu zwiększenia ich atrakcyjności; apeluje o przeprowadzenie dogłębnej analizy rynków zbytu wełny, aby zapewnić producentom większy zysk;

28. zachęca, aby więcej państw członkowskich wdrożyło fakultatywne określenie "produkt górski"dotyczące jakości, przewidziane w obecnie obowiązującym prawodawstwie UE, które to określenie jest instrumentem służącym zapewnieniu konsumentom lepszego wyeksponowania produktów i bardziej świadomego wyboru;

29. wskazuje na konieczność wprowadzenia etykiet gwarancyjnych dla jagnięciny i koźliny, zarówno w odniesieniu do poszczególnych producentów, jak i stowarzyszeń producentów, jako potencjalnych beneficjentów wsparcia na rzecz zróżnicowanej jakości; podkreśla, że takie etykiety muszą być zatwierdzone przez właściwy organ władz lokalnych zgodnie z przepisami odnośnych rozporządzeń i przepisów regulujących stosowanie takich etykiet;

30. wzywa do wspierania ogólnoeuropejskich imprez promocyjnych poświęconych sektorom hodowli owiec i kóz, takich jak festiwale i coroczne wydarzenia o podobnym charakterze, jako środka służącego zwiększaniu świadomości o korzyściach wynikających z tych sektorów dla UE, środowiska i obywateli;

31. apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie wykorzystywania w ramach agroturystyki dużych możliwości, jakie wiążą się z tradycyjną hodowlą owiec i kóz;

Najlepsze praktyki

32. zachęca Komisję, by stworzyła warunki dla rozwoju branż produkcji mleka owczego i koziego, umożliwiające wprowadzenie jak największej wartości dodanej w gospodarstwach dzięki polityce jakościowej sprzyjającej wytwarzaniu produktów mlecznych w gospodarstwach oraz ich sprzedaży głównie w ramach krótkich lub lokalnych łańcuchów dostaw; podkreśla w związku z tym, że Komisja powinna zwrócić uwagę na lepsze wdrożenie przepisów dotyczących higieny we wszystkich państwach członkowskich, między innymi w oparciu o "Europejski poradnik dobrych praktyk higienicznych wytwarzania serów w farmerskim przetwórstwie mleka"opracowany przez Europejską Sieć Farmerskich i Rzemieślniczych Producentów Serów i Produktów Mleczarskich (FACE) we współpracy z Komisją;

33. wzywa Komisję do utworzenia platformy internetowej skoncentrowanej na sektorach hodowli owiec i kóz, której głównym celem będzie wymiana odnośnych dobrych praktyk i danych z państw członkowskich;

34. wzywa Komisję do opracowania wytycznych dotyczących dobrych praktyk w zakresie wprowadzania do obrotu produktów pochodzących z sektorów hodowli owiec i kóz, z myślą o ich przekazaniu państwom członkowskim i organizacjom zawodowym;

35. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia większej uwagi na sektor produkcji i przetwórstwa wełny przez wspieranie wdrażania programów wymiany informacji i dobrych praktyk między podmiotami uczestniczącymi w łańcuchu przetwórstwa wełny;

36. wzywa Komisję, aby zbadała możliwość stosowania w odniesieniu do wełny wyjątków w wykonywaniu rozporządzenia nr (WE) nr 1069/2009 i rozporządzenia (UE) nr 142/2011 w sprawie obróbki produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, mając na uwadze, że jest to produkt nieprzeznaczony do spożycia przez ludzi;

Usprawnienie rynków

37. wzywa Komisję do przedstawienia wniosków dotyczących przejrzystości cen w sektorach w celu dostarczenia konsumentom i producentom informacji o cenach produktów;

38. wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozważenia możliwości harmonizacji ustaleń dotyczących tusz, tak aby odzwierciedlały one rzeczywiste koszty, nie naruszając przy tym różnorodności biologicznej uzyskanej dzięki lokalnym rasom, oraz do ustanowienia europejskiego centrum monitorowania cen i kosztów produkcji mięsa owczego i koziego; podkreśla znaczenie monitorowania marż w całym łańcuchu dostaw żywności, w tym w odniesieniu do cen hurtowych;

39. ostrzega, że statyczny lub malejący popyt i zwiększona produkcja mogą skutkować obniżeniem cen dla producentów;

40. przypomina, że producenci mleka owczego lub koziego zrzeszeni w organizacjach producentów mogą na mocy art. 149 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 prowadzić wspólne negocjacje umowne w granicach 33 % całkowitej produkcji krajowej i 3,5 % całkowitej produkcji unijnej; podkreśla, że progi te wprowadzono przede wszystkim w odniesieniu do produkcji surowego mleka krowiego, wobec czego mają one charakter ograniczający i są w niewielkim stopniu dostosowane do hodowli małych przeżuwaczy, w szczególności w przypadku gdy hodowcy chcieliby zrzeszać się w organizacje producentów danego obszaru, organizacje producentów sprzedających wielu nabywcom lub w relacjach z wielkimi grupami przemysłowymi;

41. wzywa do opracowania precyzyjnych wskaźników umożliwiających dokładniejsze monitorowanie produkcji i spożycia mięsa koziego oraz handlu nim, z rozróżnieniem na zwierzęta dorosłe i koźlęta;

42. uważa, że należy umocnić pozycję negocjacyjną i rynkową producentów w łańcuchu dostaw żywności przez rozszerzenie na sektor hodowli owiec i kóz, zarówno w odniesieniu do produktów mięsnych, jak i mleka, systemu zawierania stosunków umownych za pośrednictwem organizacji producentów i organizacji międzybranżowych, zbliżonego do systemu istniejącego w innych sektorach rolnictwa i hodowli, zgodnie z porozumieniem osiągniętym w ramach rozporządzenia (UE) 2017/2393, tak aby zwiększyć konkurencyjność i dotychczasową niską wydajność tych sektorów;

43. apeluje o włączenie oznaczeń jakości ChOG i ChNP dla mięsa baraniego do oznaczeń dotyczących szynki, zgodnie z art. 172 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, jako środka zarządzania podażą służącego zwiększeniu możliwości dostosowania podaży do popytu;

44. zauważa, że organizacje producentów lub zrzeszenia organizacji producentów mleka owczego lub koziego mogą w ten sposób przekroczyć progi ograniczeń z art. 149 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, jeśli wspólnie prowadzą działalność gospodarczą (promowanie, kontrola jakości, pakowanie, etykietowanie lub przetwarzanie) na mocy art. 152 zmienionego rozporządzeniem (UE) 2017/2393;

45. zachęca wszystkie państwa członkowskie, które dotychczas nie udzielają wsparcia finansowego na mleko owcze i kozie w ramach pakietu mlecznego, by takie wsparcie wprowadziły;

46. uważa, że należy zapobiegać sprzedaży produktów pochodzących od owiec i kóz poniżej cen producentów;

47. wzywa Komisję do zbadania we współpracy z państwami członkowskimi łańcucha dostaw mięsa baraniego i koziego (na przykład z rozróżnieniem na mięso zwierząt dorosłych i jagnięcinę czy koźlinę) w celu zagwarantowania, by rolnicy uzyskiwali godziwy dochód z rynku;

48. podkreśla w tym kontekście duże znaczenie bezpośredniego wprowadzania do obrotu produktów owczych i kozich;

49. wzywa Komisję do stworzenia sprzyjającego klimatu dla bezpośredniej sprzedaży przez producentów i organizacje producentów, aby ograniczyć sztuczne podwyżki cen;

50. popiera rozwój lokalnych sektorów hodowli owiec, które stanowią czynnik zwiększający dochody hodowców owiec oraz zwiększający dostosowanie podaży do popytu, oraz apeluje do państw członkowskich i Komisji o zwrócenie szczególnej uwagi na strategie polityki publicznej związane z lokalnymi rzeźniami, które są niezbędne dla rozwoju tych lokalnych łańcuchów dostaw;

51. przypomina, że producenci mogą wprowadzić środki regulujące podaż sera, w tym sera z mleka owczego lub koziego, posiadającego oznaczenie CHNP lub CHOG zgodnie z art. 150 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013;

52. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ramach porozumienia osiągniętego w negocjacjach w sprawie rozporządzenia (UE) 2017/2393 obowiązywanie tych instrumentów przedłużono na okres po 2020 r.;

53. uważa za konieczne promowanie koncentrowania ofert hodowców w takich przedsiębiorstwach jak spółdzielnie w celu wzmacniania ich siły przetargowej w łańcuchu dostaw żywności, zwiększania wartości produkcji należących do nich hodowców oraz podejmowania działań przynoszących korzyści w zakresie zmniejszenia kosztów lub innych działań trudnych do zrealizowania na poziomie indywidualnym, takich jak innowacje czy doradztwo hodowlane;

54. zachęca organy w państwach członkowskich, w których organizacje zawodowe sektora hodowli owiec i kóz wykazują zainteresowanie tą sprawą, do opracowania średnio- i długoterminowych strategii dotyczących rozwoju tych sektorów, wraz z sugestiami dotyczącymi sposobów ulepszania wyboru rasy i wprowadzania produktów do obrotu;

55. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia programów zachęcających producentów do tworzenia spółdzielni producentów i sprzedawców, do sprzedaży bezpośredniej, a także do produkcji i znakowania szczególnej jakości mięsa baraniego i koziego oraz mleka owczego i koziego (np. produktów ekologicznych i specjalności regionalnych);

56. wzywa Komisję, aby uprościła wymogi administracyjne dotyczące otwierania w ramach tego samego gospodarstwa małych serowarni produkujących przetwory z mleka owczego i koziego, które pozwoliłyby hodowcom na zwiększenie wartości dodanej gospodarstwa;

57. wzywa Komisję do rozważenia dodatkowych narzędzi i instrumentów, które mogą pomóc tym sektorom w radzeniu sobie z kryzysami, sprostać globalnym wyzwaniom i zapewnić zrównoważony rozwój sektorów hodowli owiec i kóz;

58. uważa, że należy zapewnić gotowe instrumenty zapobiegania kryzysom i zarządzania nimi w sektorach hodowli owiec i kóz w celu ewentualnego ograniczenia zmienności cen i umożliwienia godziwego wynagradzania producentów oraz stworzenia warunków sprzyjających inwestowaniu i przejmowaniu gospodarstw przez osoby młode;

59. zwraca uwagę, że jakość mięsa baraniego i koziego zależy w dużym stopniu od podstawy pożywienia zwierząt, przez co warunki konkurencji w sektorach hodowli owiec i kóz w UE znacznie się różnią w poszczególnych regionach;

60. wzywa organy krajowe do zapewnienia producentom dostępu do rynków oraz do tworzenia wyspecjalizowanych punktów sprzedaży;

Brexit a umowy handlowe

61. zwraca się do Komisji, by poddała analizie sytuację rynku baraniny po brexicie oraz by dołożyła wszelkich starań, aby uniknąć znacznych zakłóceń rynku, włącznie z ustanowieniem skuteczniejszej siatki bezpieczeństwa cen i rynków, aby chronić sektor przed wpływem brexitu;

62. wzywa Komisję do zachowania ostrożności w rokowaniach w sprawie nowej umowy o wolnym handlu z Nową Zelandią i Australią do czasu przeprowadzenia oceny skutków brexitu dla hodowli owiec i kóz, w szczególności w odniesieniu do przyszłości kontyngentu 2 87 000 ton tusz baranich przydzielonego Nowej Zelandii przez UE, zrealizowanego średnio w niemal 75 %, z którego do chwili obecnej prawie 48 % spożyto w Zjednoczonym Królestwie, oraz kontyngentu 19 200 ton tusz baranich przydzielonego przez UE Australii, zrealizowanego średnio w niemal 100 %, z którego do chwili obecnej prawie 75 % spożyto w Zjednoczonym Królestwie;

63. uważa, że nowa umowa o wolnym handlu powinna zawierać podział kontyngentu przyznanego Nowej Zelandii i Australii na wywóz jagnięciny do UE w celu oddzielenia mięsa świeżego i chłodzonego od mięsa mrożonego; przypomina, że w UE bardzo często do obrotu wprowadzane są sześcio- lub dziewięciomiesięczne jagnięta, podczas gdy w Nowej Zelandii jagnięta są często wprowadzane do obrotu w wieku 12 miesięcy; podkreśla, że preferencyjny dostęp do rynku nie powinien być zwiększony powyżej istniejących kontyngentów taryfowych;

64. przypomina, że w swojej rezolucji z dnia 26 października 2017 r. zawierającej zalecenie Parlamentu dla Rady w sprawie proponowanego mandatu negocjacyjnego do negocjacji handlowych z Nową Zelandią Parlament wskazał na kwestię mięsa baraniego jako wyjątkowo wrażliwy obszar rokowań w sprawie umowy o wolnym handlu z Nową Zelandią i poparł możliwość wykluczenia najbardziej wrażliwych sektorów ⁶ ;

65. przypomina, że umowa o wolnym handlu musi zapewniać pełne poszanowanie wysokich unijnych standardów dotyczących dobrostanu zwierząt, środowiska i bezpieczeństwa żywności; zwraca uwagę, że obowiązujące obecnie kontyngenty taryfowe dla Nowej Zelandii wpływają na produkcję mięsa baraniego w UE;

66. wyraża zaniepokojenie w związku z pismem przesłanym przez Stany Zjednoczone i sześciu innych dużych eksporterów produktów rolnych (Argentynę, Brazylię, Kanadę, Nową Zelandię, Tajlandię i Urugwaj) przedstawicielom Zjednoczonego Królestwa i Unii w Światowej Organizacji Handlu (WTO) w dniu 26 września 2017 r. w związku z wewnętrznymi dyskusjami na temat ewentualnej redystrybucji kontyngentów taryfowych na import między Zjednoczonym Królestwem i pozostałymi państwami członkowskimi UE;

67. podkreśla, jak ważne jest utrzymanie przez Zjednoczone Królestwo po wystąpieniu z Unii przysługującej mu obecnie częśc i kontyngentów taryfowych oraz że należy zawrzeć umowę zapewniającą, by na żadnym z rynków Zjednoczonego Królestwa i UE nie istniała nadwyżka mięsa baraniego z przywozu, aby zapobiec negatywnym skutkom dla producentów w Zjednoczonym Królestwie i w UE;

68. rozumie, jak bardzo sektor mięsa baraniego w Zjednoczonym Królestwie jest zależny od rynku UE, lecz uważa, że ta sytuacja stwarza zarówno wyzwania, jak i możliwości;

69. uważa, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE należy wykorzystać jako okazję do rozwoju europejskich sektorów hodowli owiec i kóz, aby zmniejszyć zależność Unii od przywozu baraniny i koziny z Nowej Zelandii;

70. ubolewa nad faktem, że ponad 1 400 europejskich produktów rolnych chronionych oznaczeniem geograficznym nie zyskuje automatycznie równoważnej ochrony na rynkach państw trzecich, otwartych w ramach międzynarodowych porozumień handlowych negocjowanych przez UE;

71. wzywa do uwzględnienia niepewnej sytuacji hodowców owiec i kóz przy podpisywaniu innych porozumień handlowych z państwami trzecimi zwłaszcza przez uznanie tych sektorów za sektory wrażliwe lub wykluczenie ich w ogóle z zakresu negocjacji w celu uniknięcia przepisów, które w jakikolwiek sposób mogłyby narazić europejski model produkcji i gospodarki poszczególnych terytoriów na zagrożenia;

72. podkreśla, że koszty produkcji i normy państw będących głównymi eksporterami mięsa baraniego i koziego są o wiele niższe niż koszty i normy w Europie;

73. podkreśla, że sektory te należy odpowiednio traktować, w szczególności za sprawą wprowadzenia kontyngentów taryfowych lub odpowiednich okresów przejściowych, z należytym uwzględnieniem skumulowanego wpływu porozumień handlowych na rolnictwo, lub wręcz przez wykluczenie tych sektorów z zakresu negocjacji;

74. podkreśla szczególnie w tym kontekście poważne problemy w zakresie dobrostanu zwierząt i skutki środowiskowe związane z długimi drogami transportu z oddalonych krajów lub do nich;

75. wzywa Komisję do wprowadzenia w UE obowiązkowego systemu regulacji znakowania mięsa baraniego, zawierającego ewentualnie wspólne europejskie logo, aby umożliwić konsumentom odróżnienie produktów pochodzących z UE od produktów z państw trzecich; sugeruje, że takie znakowanie powinno się odbywać na podstawie szeregu kryteriów, w tym w oparciu o system kontroli wiarygodności gospodarstw rolnych oraz system oznaczania kraju pochodzenia, co zapewni, że konsumenci będą mieli pełną świadomość miejsca pochodzenia danego produktu;

76. uważa, że taki system musi być zaprojektowany w sposób umożliwiający uniknięcie osłabiania obowiązujących systemów znakowania do celów promocji stosowanych na szczeblu państw członkowskich i regionów;

77. wzywa Komisję do udzielenia wsparcia z myślą o otwieraniu rynków dla mięsa baraniego i podrobów baranich wywożonych z UE do krajów, w których obowiązują obecnie niepotrzebne ograniczenia;

78. zachęca Komisję do wzięcia pod uwagę zwiększenia wywozu do państw Afryki Północnej, która jest rosnącym rynkiem zbytu oraz gdzie docenia się jakość i bezpieczeństwo żywnościowe gwarantowane przez UE;

79. wzywa Komisję do przygotowania sprawozdań na temat możliwych rynków docelowych dla mięsa baraniego i owczego oraz owczych i kozich produktów mlecznych z UE;

80. zachęca Komisję do promowania jakości produktów wywożonych przez UE, w szczególności przez zapewnienie rygorystycznych norm sanitarnych i identyfikowalności, które gwarantują wyższą jakość mięsa baraniego i koziego w stosunku do mięsa wywożonego przez Nową Zelandię i Australię; zaznacza, że należy podkreślać szczególny nacisk UE na jakość europejskiej produkcji, aby wspierać spożywanie europejskiego mięsa baraniego i koziego;

System identyfikacji elektronicznej

81. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania możliwości ujednolicenia poziomów tolerancji przy nakładaniu sankcj i na hodowców z tytułu niezamierzonych błędów w stosowaniu znakowania owiec i systemu identyfikacji elektronicznej, pod warunkiem że nie doprowadzi to do powstania większego marginesu błędu niż w przypadku profilaktycznej opieki zdrowotnej nad zwierzętami i jest uzasadnione z punktu widzenia podejścia "Jedno zdrowie";

82. uznaje znaczenie ujednoliconego podejścia i poprawy poziomu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad zwierzętami w Unii;

83. podkreśla, że państwa członkowskie powinny wdrożyć prawodawstwo bez wyjątków;

84. podkreśla, że owce hodowane w systemie wypasu ekstensywnego na obszarach charakteryzujących się naturalnymi ograniczeniami gubią więcej kolczyków niż inne zwierzęta gospodarskie hodowane na obszarach nizinnych, i zwraca się do Komisji o uznanie tego faktu;

85. wzywa państwa członkowskie i Komisję do zbadania możliwości stworzenia uproszczonego systemu identyfikacji dla małych stad hodowanych w systemie wypasu ekstensywnego, przeznaczonych dla kanałów lokalnych, który nie naruszałby skutecznej identyfikowalności produktów, oraz do wprowadzenia elastyczniejszych, ukierunkowanych na wzrost przepisów dotyczących stosowania kolczyków elektronicznych;

86. zauważa, że systemy identyfikacji powinny być zaprojektowane w sposób ograniczający biurokrację do minimum; podkreśla, że w przypadku nałożenia wymogu wdrożenia kosztownych obowiązkowych systemów identyfikacji elektronicznej producenci o niskich dochodach będą potrzebować pomocy finansowej;

Aspekty dotyczące zdrowia

87. stwierdza, że epidemie chorób zwierzęcych mają katastrofalne skutki dla dobrostanu zwierząt, rolników i okolicznych mieszkańców;

88. podkreśla, że zdrowie ludzi i zwierząt musi zawsze znajdować się na pierwszym planie;

89. uważa, że należy podjąć szerzej zakrojone działania w celu zapobieżenia transgranicznym epidemiom chorób zwierzęcych i zmniejszenia skutków oporności na antybiotyki, a także w celu wspierania szczepień, aby zwalczyć rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych owiec i kóz;

90. wzywa Komisję, aby zgodnie z zapowiedzią zawartą w Europejskim planie działania "Jedno zdrowie"na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe stworzyła zachęty i zapewniła wsparcie dla tych hodowców owiec i kóz, którzy wykazują wysoki wskaźnik wyszczepialności zwierząt, ponieważ w przeciwnym razie istnieje niewiele zachęt rynkowych dla hodowców do szczepienia zwierząt;

91. zwraca się do Komisji, by sprawniej podejmowała działanie w przypadku epidemii chorób zwierzęcych, takich jak panująca obecnie choroba niebieskiego języka, za pomocą nowej strategii na rzecz zdrowia zwierząt w UE, finansowania badań, odszkodowań za straty, zaliczek z tytułu płatności itp.;

92. wzywa Komisję do sporządzenia planu przeciwdziałania chorobom i śmiertelności wśród koźląt płci męskiej, uwzględniającego wartość zwierzęcia samego w sobie oraz przypisującego pierwszoplanową rolę dobrostanowi zarówno koźląt płci męskiej, jak i kóz;

93. wzywa Komisję, by umożliwiła wykorzystanie szczepionek z zastosowaniem immunologii precyzyjnej jako pierwszego środka zwalczania możliwych ognisk chorób w tych sektorach;

94. podkreśla konieczność zwiększenia dostępności produktów leczniczych i weterynaryjnych dla sektorów hodowli owiec i kóz na szczeblu Unii przez wsparcie badań farmaceutycznych i uproszczenie procedur dopuszczania do obrotu;

95. zachęca Komisję i państwa członkowskie do dokonania ponownej oceny poziomu monitorowania stanu zdrowia dzikich zwierząt na terenach zajmowanych przez stada hodowane ekstensywnie;

Drapieżniki

96. przypomina, że rozprzestrzenianie się drapieżników wynika między innymi z obecnego prawodawstwa UE mającego na celu ochronę rodzimych gatunków dzikich zwierząt;

97. popiera przegląd odnośnych załączników do dyrektywy siedliskowej, aby umożliwić kontrolowanie rozprzestrzeniania się drapieżników na określonych obszarach wypasu oraz zarządzanie nim;

98. wzywa Komisję do uwzględnienia elastyczności przewidzianej w dyrektywie siedliskowej, umożliwiającej rozwiązanie wyżej wspomnianych problemów, które nie zagraża zrównoważonemu rozwojowi obszarów wiejskich;

99. podkreśla potrzebę obiektywnego, opartego na nauce podejścia, zgodnie z którym zachowania zwierząt, układy drapieżnik- ofiara, dokładne ujęcie ilościowe zagrożenia atakiem drapieżników z gatunków wymienionych w dyrektywie siedliskowej w rozbiciu na regiony, hybrydyzacja, dynamika zasięgu i inne zagadnienia ekologiczne będą uwzględniane we wszystkich rozważanych sugestiach;

100. podkreśla, że napaści wilków i nieobjętych ochroną mieszańców pochodzących ze skrzyżowania wilka i psa na stada są coraz częstsze pomimo angażowania coraz większych środków i kosztów przez hodowców i społeczności;

101. zauważa, że zalecane i wdrożone środki ochrony stad wykazały swoje ograniczenia wobec znacznego wzrostu strat zwierząt;

102. stwierdza, że brak skuteczności zagraża przyszłości praktyk gospodarskich cennych dla środowiska, takich jak hodowla otwarta, czyli pasterstwo, a niektórzy pasterze zaczynają zamykać swoje zwierzęta, co ostatecznie nie tylko doprowadzi do opuszczania wielkich powierzchni hodowli ekstensywnej - skutkując zagrożeniem pożarami i lawinami - ale również ukierunkuje hodowlę na praktyki rolnicze o bardziej intensywnym charakterze;

103. wzywa Komisję i państwa członkowskie, a także władze lokalne i regionalne, do przeanalizowania w porozumieniu z rolnikami i innymi zainteresowanymi stronami środków rozwoju obszarów wiejskich w celu ochrony stad, zapewnienia należytego odszkodowania za straty wynikające z ataków dużych drapieżników, w tym drapieżników niepodlegających ochronie na mocy dyrektywy siedliskowej, oraz do dostosowania pomocy w celu uzupełnienia stad;

104. uważa, że konieczne jest podjęcie działania w celu zmiany statusu ochrony drapieżników w ramach konwencji berneńskiej;

105. zachęca państwa członkowskie do stosowania zaleceń tej konwencji w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się mieszańców psa i wilka, które zagrażają przetrwaniu gatunku Canis lupus i w znacznym stopniu odpowiadają za ataki na stada owiec i kóz;

106. odnotowuje częściowy sukces programów mających na celu powrót do wykorzystywania psów należących do ras psów pasterskich lub co najmniej odpowiednich ras mieszanych w celu odstraszania wilków;

107. proponuje powołanie "rzeczników ds. wilków", aby prowadzili mediacje, uwzględniając różne interesy oraz status ochrony i potrzebę zapewnienia odszkodowań za straty wynikające z ataków wilków, wzorując się na udanym modelu "rzecznika ds. niedźwiedzi"w niektórych państwach członkowskich;

108. zachęca Komisję, by uwzględniła zalecenia przedstawione przez Parlament w rezolucji z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie "Planu działania na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki";

109. aby poprawić sytuację dotyczącą zatrudnienia w tych sektorach, wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania programów na rzecz poprawy szkolenia psów stróżujących i pasterskich oraz do zapewnienia szkoleń z właściwego wykorzystywania tych psów w gospodarstwach hodowlanych; w tym celu apeluje do Komisji, aby w trybie natychmiastowym poprawić współpracę transgraniczną i wymianę pomysłów i skutecznych rozwiązań między administracjami, hodowcami i obrońcami przyrody w odniesieniu do dużych drapieżników;

110. apeluje o utworzenie obszarów ochronnych wypasu, na których może odbywać się regulacja liczebności dużych zwierząt drapieżnych, aby ich powrót nie prowadził do regresji we właściwej dla danego gatunku hodowli zwierząt (przepęd okresowy, obory wolnowybiegowe) oraz w tradycyjnym rolnictwie i wypasie (pasterstwo alpejskie);

Rzeźnie

111. zwraca uwagę, że w przypadku rzeźni coraz bardziej nasilają się procesy koncentracji, które przejawiają się w tym, że grupy przedsiębiorstw przetwórstwa mięsnego kontrolują cały łańcuch gospodarki mięsnej od żywego zwierzęcia po zapakowane świeże mięso, co prowadzi nie tylko do dłuższych dróg transportu żywych zwierząt, lecz również do wyższych kosztów i zmniejszenia opłacalności dla producentów;

112. apeluje do Komisji o wskazanie środków wsparcia na rzecz tworzenia punktów uboju i uproszczenia procedur zezwoleń;

113. wzywa Komisję i państwa członkowskie do działania na rzecz rozwoju lokalnych sieci, które mogą odgrywać rolę dźwigni służącej poprawie dochodów przez tworzenie lokalnych i mobilnych rzeźni koniecznych dla struktury tych sektorów;

Szkolenia

114. wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia szkoleń dla przedstawicieli tych sektorów w zakresie waloryzacji produktów, tak aby mogły one być konkurencyjne dla innych produktów mięsnych i mlecznych;

115. uważa, że konieczne jest utworzenie w państwach członkowskich, w których częściej występuje ten typ hodowli, szkół dla pasterzy skupiających się na sezonowym pasterstwie wędrownym w celu zapewnienia alternatywnego źródła zatrudnienia w obszarze hodowli, wsparcia wymiany pokoleniowej, a jednocześnie w celu nobilitacji tradycyjnego zajęcia, jakim jest pasterstwo, oraz zwiększenia uznania społecznego dla tego zawodu;

116. uważa za konieczne zapewnienie nie tylko innowacji (w zakresie praktyk rolnych, nowych produktów itd.), ale także doradztwa i kształcenia pierwotnego i doskonalenia zawodowego w sektorach hodowli owiec i kóz;

Inne pozycje

117. wzywa Komisję do wdrożenia i wykonania odnośnych przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu;

118. stwierdza, że należy uwzględnić orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którym ochrona dobrostanu zwierząt nie kończy się na zewnętrznych granicach UE i że przewoźnicy zwierząt opuszczających terytorium Unii Europejskiej muszą zatem przestrzegać przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt również poza granicami UE;

119. zwraca uwagę na niedobory wody stwierdzone na wielu obszarach hodowli owiec i kóz, w szczególności położonych w regionie Morza Śródziemnego; sytuacja ta będzie ulegać wyłącznie pogorszeniu w wyniku globalnego ocieplenia;

120. stwierdza, że w związku z tym konieczne jest zapewnienie sprawniejszego zarządzania zasobami wodnymi przez odpowiednie ich zagospodarowanie z uwzględnieniem dystrybucji opadów w ciągu roku i zasad zrównoważoności;

o

o o

121. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

1 Dz.U. C 286 E z 27.11.2009, s.41.

2 Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0441.

3 https://www.nationaleombudsman.nl/onderzoeken/2012/100

4https://www.nationaleombudsman.nl/onderzoeken/2017030-onderzoek-naar-de-lessen-die-de-overheid-uit-de-qkoorts-epidemie-heeft

5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2393 z dnia 13 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), (UE) nr 1306/2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania, (UE) nr 1307/2013 ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej, (UE) nr 1308/2013 ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz (UE) nr 652/2014 ustanawiające przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin (Dz.U. L 350 z 29.12.2017, s.15.).

6 Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0420.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.41.50
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie obecnej sytuacji i perspektyw na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz (2017/2117(INI)).
• Data aktu: 03/05/2018
• Data ogłoszenia: 06/02/2020