(2020/C 40/03)(Dz.U.UE C z dnia 6 lutego 2020 r.)
Poprzez wyżej wspomnianą decyzję, zamieszczoną w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Urząd Nadzoru EFTA ("Urząd") poinformował władze islandzkie o swojej decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego zgodnie z częścią I art. 1 ust. 2 protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości w odniesieniu do przedmiotowego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat przedmiotowego środka pomocy w terminie jednego miesiąca od daty publikacji na adres:
Urząd Nadzoru EFTA
Rejestr
Rue Belliard 35
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
registry@eftasurv.int
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom islandzkim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
Streszczenie
Procedura
W dniu 26 października 2016 r. Urząd otrzymał skargę od islandzkiego przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego Síminn hf. dotyczącą domniemanej pomocy państwa przyznanej przez spółkę Orkuveita Reykjavíkur ("OR") na rzecz jej spółki zależnej, Gagnaveita Reykjavíkur ("GR"). Urząd otrzymał od skarżącego dodatkowe informacje i uwagi w drodze pism i wiadomości e-mail z dnia 23 listopada 2016 r., 16 stycznia 2017 r., 28 marca 2017 r., 1 stycznia 2018 r., 20 kwietnia 2018 r.,
21 września 2018 r., 26 marca 2019 r. i 13 września 2019 r.
W odpowiedzi na swoje wnioski Urząd otrzymał od władz islandzkich informacje w pismach z dnia 7 lutego 2017 r.,
22 czerwca 2017 r., 25 maja 2018 r. i 4 czerwca 2019 r.
Opis środków pomocy
Skarga dotyczy inwestycji w sieci szerokopasmowe dokonywanych przez spółkę OR od roku 1999 (rok założenia spółki Lina.Net, poprzedniczki spółki GR) do chwili obecnej. Zasadniczo jednak skarga obejmuje okres następujący po założeniu spółki GR dnia 1 stycznia 2007 r. W szczególności dotyczy domniemanej pomocy państwa przyznanej przez spółkę OR na rzecz spółki GR za pośrednictwem różnych środków, w tym zastrzyków kapitałowych i pożyczek udzielanych na warunkach innych niż rynkowe.
Spółka OR powstała dnia 1 stycznia 1999 r. jako przedsiębiorstwo publiczne na mocy decyzji rady miasta Reykjavík dotyczącej połączenia działalności prowadzonej w ramach systemów elektroenergetycznych i ciepłowniczych należących do miasta. Spółka OR należy do trzech islandzkich gmin: (i) miasta Reykjavík (93,5 %), (ii) gminy Akranes (5,5 %) oraz (iii) gminy Borgarbyggð (1 %). Pięciu członków zarządu spółki OR wyznacza rada miasta Reykjavík, a jednego - rada gminy Akranes.
Przedsiębiorstwo telekomunikacyjne GR powstało w 2007 r. Spółka GR została utworzona jako niezależny podmiot prawny w celu spełnienia wymogów Islandzkiego Urzędu Poczty i Telekomunikacji ("PTA") w zakresie rozdzielenia konkurencyjnej i niekonkurencyjnej działalności spółki OR. Spółka GR należy w całości do spółki OR. Zgodnie z umową spółki jej celem jest obsługa sieci telekomunikacyjnej oraz służącej do transmisji danych.
Spółka GR jest zarejestrowanym operatorem prowadzącym działalność w zakresie transmisji i obsługi danych na podstawie ustawy nr 81/2003 o łączności elektronicznej. Celem art. 36 wspomnianej ustawy jest zapewnienie, aby konkurencyjna działalność telekomunikacyjna nie była subwencjonowana przy wykorzystaniu dochodów z działalności chronionej prawami wyłącznymi ani za pośrednictwem innych środków.
Zgodnie z art. 36 ustawy PTA zapewnia, aby dochody uzyskane z sektorów niekonkurencyjnych nie były wykorzystywane do subwencjonowania działalności w konkurencyjnym sektorze telekomunikacji. PTA powierza się zatem zadanie kontroli inwestycji dokonywanych przez spółkę OR na rynku telekomunikacyjnym oraz stosunków handlowych pomiędzy spółkami GR i OR. PTA może wszcząć takie postępowanie wyjaśniające z inicjatywy własnej lub w wyniku skarg złożonych przez zainteresowane strony. Spółka GR ma również obowiązek powiadomienia PTA o uzyskaniu szczególnych środków pomocy.
W latach 2006-2019 PTA przyjął dziewięć formalnych decyzji dotyczących odrębności finansowej spółek OR i GR. Postępowania wyjaśniające przeprowadzone przez PTA obejmowały przegląd biznesplanu spółki GR, który podlega corocznym przeglądom, w zestawieniu z rzeczywistymi danymi finansowymi. W ramach przeglądu PTA sprawdza na przykład, czy stopa zwrotu dla inwestora (spółki OR) odpowiada ogólnym warunkom rynku telekomunikacyjnego, oraz analizuje strukturę kapitałową i zgodność cen stosowanych pomiędzy spółkami OR i GR z warunkami panującymi na rynku.
W trzech przypadkach PTA ustalił konkretne naruszenia art. 36 ustawy o łączności elektronicznej. W dwóch z nich PTA nakazał zwrot środków pomocy, natomiast w trzecim przypadku PTA nie polecił żadnego wycofania przyznanych korzyści.
Władze islandzkie utrzymują, że we wszystkich stosunkach ze spółką GR działania spółki OR spełniały wymogi testu prywatnego inwestora oraz że nie przyznano żadnej pomocy na rzecz spółki GR. W tym kontekście władze islandzkie podkreślają, że wszystkie środki będące przedmiotem skargi jako dotyczące relacji finansowych spółek OR i GR zostały poddane ocenie PTA zgodnie z art. 36 ustawy o łączności elektronicznej. Według władz islandzkich test zastosowany przez PTA jest porównywalny z kryterium zastosowanym przez Urząd podczas oceny zgodności danego środka z warunkami panującymi na rynku (tzw. test prywatnego inwestora). Władze islandzkie zwróciły również uwagę, że Urząd odrzucił już zarzuty skarżącego dotyczące inwestycji spółki OR w przedsiębiorstwo Lina.net w swojej decyzji nr 300/11/COL z dnia 5 października 2011 r.
Ocena środków pomocy
Mając na uwadze między innymi status prawny spółki OR, zawartą przez nią umowę o partnerstwie oraz skład jej zarządu, Urząd nie może wykluczyć możliwości przypisania środków pomocy państwu ani też faktu, że wiążą się one z przeniesieniem zasobów państwowych, jeżeli - oraz w zakresie, w jakim - prowadzą one do przyznania korzyści spółce GR.
Ponadto, chociaż spółka GR nie prowadzi sprzedaży usług własnych świadczonych w zakresie swojej sieci światłowodowej, oferuje ona wszystkim zainteresowanym dostawcom usług telekomunikacyjnych neutralny i swobodny dostęp do sieci. Urząd uważa, że dostarczanie zewnętrznym usługodawcom dostępu do sieci po stałej cenie stanowi działalność gospodarczą i że w związku z tym wydaje się, że spółka GR prowadzi działalność jako przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
Mając na uwadze praktykę decyzyjną PTA zgodnie z art. 36 ustawy o łączności elektronicznej w odniesieniu do finansowania spółki GR i poziomu kontroli podczas oceny różnych środków pomocy, Urząd wstępnie przyjmuje, że test zastosowany przez PTA zgodnie z art. 36 zasadniczo zapewnia zgodność wszystkich transakcji pomiędzy spółkami GR i OR lub innymi powiązanymi firmami z warunkami panującymi na rynku. Podejście zastosowane przez PTA być może nie odzwierciedla oceny przeprowadzanej w ramach testu prywatnego inwestora przez Urząd zgodnie z zasadami EOG w zakresie pomocy państwa, jednak przynosi ten sam rezultat, jakim jest zapobieganie transakcjom niezgodnym z warunkami rynku. W związku z tym na obecnym etapie Urząd wstępnie przyjmuje, że PTA zapewnia ocenę równoważną testowi prywatnego inwestora przeprowadzanemu przez Urząd.
W przypadku gdy PTA stwierdzi naruszenia art. 36 ustawy o łączności elektronicznej ex post, a zatem w razie ustalenia niezgodności danej transakcji z warunkami rynku, PTA może nakazać stronom wyeliminowanie wszelkich potencjalnych korzyści poprzez przyjęcie odpowiednich środków. Aby jednak PTA nakazał wycofanie korzyści, niezgodny środek musi być wyraźnie zdefiniowany i niepodważalny, np. musi to być konkretna suma pieniężna, warunek umowy pożyczki itp. Ponadto w przypadkach gdy PTA nakazał wycofanie korzyści przyznanych na rzecz spółki GR, nie polecił zwrotu tych korzyści z odsetkami.
PTA ustalił trzy konkretne przypadki naruszenia art. 36 ustawy o łączności elektronicznej. W dwóch z nich nakazał zwrot środków pomocy, natomiast w trzecim przypadku nie polecił żadnego wycofania przyznanych korzyści. Urząd ustalił, że środki poddane ocenie PTA w tych przypadkach przysporzyły spółce GR korzyści, których spółka ta nie otrzymałaby w normalnych warunkach rynkowych. Ponadto korzyści te nie zostały w pełni odzyskane od GR.
W związku z tym Urząd wstępnie przyjmuje, że spółka GR uzyskała korzyści w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG w taki sposób, że: (i) nie zapłaciła odsetek rynkowych od korzyści uzyskanej dzięki tymczasowemu zawieszeniu płatności odsetek, (ii) otrzymała środki pieniężne pośrednio od spółki OR w zamian za ułożenie sieci światłowodowej w gminie Ölfus, (iii) otrzymała krótkoterminową pożyczkę od spółki OR oraz (iv) w umowach pożyczki spółki GR z prywatnymi pożyczkodawcami zawarto warunek dotyczący dalszego pakietu większościowego spółki OR w spółce GR.
Urząd wstępnie przyjmuje, że są to środki selektywne, ponieważ stanowią indywidualne środki skierowane wyłącznie do spółki GR. Ponadto wydaje się, że środki te mogą zakłócić konkurencję i wywrzeć wpływ na handel w ramach EOG.
Jeżeli środki stanowią pomoc państwa, obowiązek, o którym mowa w części I art. 1 ust. 3 protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości, dotyczący zgłoszenia pomocy Urzędowi przed wprowadzeniem jej w życie, nie został dopełniony. Taka pomoc państwa byłaby niezgodna z prawem.
Władze islandzkie nie przedstawiły argumentów, które by potwierdzały, że w zakresie, w jakim środki te stanowią pomoc państwa, można uznać je za zgodne z funkcjonowaniem Porozumienia EOG. W związku z tym Urząd ma wątpliwości co do zgodności wszystkich czterech środków z funkcjonowaniem Porozumienia EOG.
Decision No 86/19/COL of 5 December 2019 to open a formal investigation into alleged state aid granted to Gagnaveita Reykjavíkur
* The information in square brackets is covered by the obligation of professional secrecy.
1 Reference is made to Article 4(4) of Part II of Protocol 3 to the Agreement between the EFTA States on the Establishment of a Surveillance Authority and a Court of Justice.
2 Document No 825150, and Annexes 1-43 (Document Nos 825151, 825152, 825152, 825153 and 825156).
3 Document No 825249.
4 Document No 827877.
5 Document No 828509.
6 Document No 835622 and three attachments (Document Nos 835623, 835624 and 835625).
7 Document Nos 840228 and 840229, and Annex 1 (Document No 840230).
8 Document No 850420.
9 Document No 862626 and eight attachments (Document Nos 862628, 862635, 862639, 862641, 862645, 862648, 862651 and 862655).
10 Document No 892188.
11 Document No 882024.
12 Document No 910552 and Annexes 1 and 2 (Document No 910554).
13 Document No 911001.
14 Document No 915072.
15 Document No 919903.
16 Document Nos 931137, 931138 and 931139.
17 Document No 1060941.
18 Document No 1066345.
19 Document No 1073306 and Annexes 1-5 (Document Nos 1073308, 1073310, 1073312, 1073314 and 1073316).
20 Document No 1087462 and Annexes 1-5 (Document Nos 1087456-1087460).
21 Earnings before interest, tax, depreciation and amortization (EBITDA) is a measure of a company's operating performance.
26 OJ C 10, 12.1.2012, p. 6 and EEA Supplement No 2, 12 stycznia 2012, p. 4.
29 Ibid.
30 The framework is made up of a package of primarily five Directives and two Regulations: Framework Directive 2002/21/EC (OJ L 108, 24.4.2002, p. 33); Access Directive 2002/19/EC (OJ L 108, 24.4.2002, p. 7); Better Regulation Directive 2009/140/EC (OJ L 337, 18.12.2009, p. 37); Authorisation Directive 2002/20/EC (OJ L 108, 24.4.2002, p. 21); the Universal Service Directive 2002/22/EC (OJ L 108, 24.4.2002, p. 51); the Regulation on Body of European Regulators for Electronic Communications (BEREC) (OJ L 337, 18.12.2009, p. 1); and the Regulation on roaming on public mobile communications networks (OJ L 172, 30.6.2012, p. 10).
31 PTA Decision No 14/2010 of 21 maja 2010.
32 PTA Decision No 20/2013 of 10 października 2013.
33 Article 13 of the Act on The Post and Telecom Administration No 69/2003.
34 See for example Ruling of the Ruling Committee of 17 July 2006 in Case No 8/2006.
35 PTA Decision of 13 listopada 2006, p. 1.
36 Attachments contained in Document No 862628.
37 PTA Decision of 13 listopada 2006, p. 5.
38 PTA Decision of 13 listopada 2006, p. 16.
39 PTA Decision of 13 listopada 2006, p. 15-23.
40 Article 5 of the Act (available in English here) concerns the special provisions that a Memorandum of Association should contain. According to section 5 in paragraph 2 there should be attached to the Memorandum of Association a report containing "a declaration to the effect that the specific valuables correspond at least to the agreed remuneration, including the nominal value of the shares to be issued plus a conceivable surcharge on account of overprice; the remuneration must not exceed the amount at which these valuables may be credited in the Company's accounts".
41 PTA Decision No 32/2008 of 30 grudnia 2008.
42 PTA Decision No 14/2010 of 21 maja 2010, p. 15.
43 PTA Decision No 25/2010 of 7 września 2010.
44 PTA Decision No 39/2010 of 22 grudnia 2010, p. 21.
45 PTA Decision No 39/2010 of 22 grudnia 2010, p. 21.
46 Document No 840229, p. 8.
47 PTA Decision No 39/2010 of 22 grudnia 2010, p. 24 and 26.
48 PTA Decision No 2/2014 of 24 marca 2014, p. 35.
49 PTA Decision No 2/2014 of 24 marca 2014, p. 40-42.
50 According to Article 13, paragraph 4, of the Act on the Post and Telecom Administration No 69/2003, a party can decide to avoid the Ruling Committee and appeal a decision of the PTA directly to the District Court within 3 months from the time they are aware of the decision.
51 Supreme Court of Iceland judgment of 27 marca 2015 in Case No 219/2015.
52 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019.
53 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraphs 372-373.
54 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraph 375.
55 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraph 353.
56 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraph 353.
57 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraph 354.
58 PTA Decision No 26/2013 of 1 listopada 2013.
59 PTA Decision No 11/2015 of 2 czerwca 2015.
60 Reply from the Icelandic authorities, dated 7 lutego 2017, pages 2 and 3. Document No 840228.
61 The Authority's Guidelines on the notion of state aid ("NoA") (OJ L 342, 21.12.2017, p. 35), and EEA Supplement No 82, 21 grudnia 2017, p. 1, paragraph 49.
62 Judgment in SFEI and others, C-39/94, EU:C:1996:285, paragraph 62.
63 NoA, paragraph 41.
64 Judgment in France v Commission (Stardust Marine), C-482/99, EU:C:2002:294, paragraph 55.
70 Article 16 of the Electricity Act No 65/2003.
73 Judgments in Pavlov and others, C-180/98 to C-184/98, EU:C:2000:428, paragraph 74, and Cassa di Risparmio di Firenze and others, C222/04, EU:C:2006:8, paragraph 107; Case E-5/07 Private Barnehagers Landsforbund [2008] EFTA Ct. Rep. 62, paragraph 78.
74 Judgment in Congregación de Escuelas Pías Provincia Betania v Ayuntamiento de Getafe, C-74/16, EU:C:2017:496, paragraph 42.
75 Judgment in Cassa di Risparmio di Firenze and Others, C-222/04, EU:C:2006:8, paragraph 108; and Case E-29/15 Sorpa [2016] EFTA Ct. Rep. 825, paragraph 72.
76 Judgment in Congregación de Escuelas Pías Provincia Betania, C-74/16, EU:C:2017:496, paragraph 51.
78 See the Authority's Decision No 444/13/COL, The Deployment of a Next Generation Access network in the municipality of Skeiða- and Gnúpverjahreppur (OJ C 66, 6.3.2014, p. 6) and EEA Supplement No 82, 21 grudnia 2017, p. 1, paragraph 56.
79 Judgments in SFEI and Others, C-39/94, EU:C:1996:285, paragraph 60, and Spain v Commission, C-342/96, EU:C:1999:210, paragraph 41.
80 NoA, chapter 4.2.
81 For the application of the MEO test, see Case E-12/11 Asker Brygge [2008] EFTA Ct. Rep. 536, and judgment in Land Burgenland, C214/12 P, C-215/12 P and C-223/12 P, EU:C:2013:682.
82 NoA, paragraph 133.
83 Judgment in Land Burgenland, C-214/12 P, C-215/12 P and C-223/12 P, EU:C:2013:682.
84 See for example, the Opinion of Advocate-General Jacobs in Spain v Commission, C-278/92, C-279/92 and C-280/92, EU:C:1994:112, paragraph 28. See also judgments in Belgium v Commission, 40/85, EU:C:1986:305, paragraph 13, France v Commission, 301/87, EU: C:1990:67, paragraphs 39-40, and Italy v Commission, 303/88, EU:C:1991:136, paragraph 24.
85 Document No 931139.
86 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraphs 338-340.
87 Document No 1073308.
88 Judgment in Eesti Pagar, C-349/17, EU:C:2019:172, paragraph 89.
89 Document No 1073308.
90 PTA Decision No 25/2010 of 7 września 2010.
91 PTA Decision No 25/2010 of 7 września 2010.
92 Judgment in Eesti Pagar, C-349/17, EU:C:2019:172, paragraph 142.
93 PTA Decision No 11/2015 of 2 czerwca 2015.
94 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019.
95 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraph 353.
96 PTA Decision No 3/2019 of 20 marca 2019, paragraph 353.
97 Case E-6/98 Norway v ESA [1999] EFTA Ct. Rep. 76.
98 See for example judgments in Eventech, C-518/13, EU:C:2015:9, paragraph 66, Libert and others, C-197/11 and C-203/11, EU: C:2013:288, paragraph 77, Friulia Venezia Giulia, T-288/97, EU:T:2001:115, paragraph 41.
99 Judgment in Italy v Commission, C-364/90, EU:C:1993:157, paragraph 20.
100 OJ L 154, 8.6.2006, p. 27 and EEA Supplement No 29, 8 czerwca 2006, p. 1.