Prawo.pl

Akty Prawne
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - Seria C
Dz.U.UE.C.2020.384.1

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego - Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok budżetowy 2019.

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU OBRACHUNKOWEGO

Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok budżetowy 2019

(2020/C 384/01)

(Dz.U.UE C z dnia 13 listopada 2020 r.)

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

RAMY POLITYCZNE I FINANSOWE UNII EUROPEJSKIEJ, ZARZĄDZANIE I ROZLICZALNOŚĆ

OŚWIADCZENIE KSIĘGOWEGO DOŁĄCZONE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA W ROKU BUDŻETOWYM 2019

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ORAZ INFORMACJE DODATKOWE

BILANS

SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

OMÓWIENIE I ANALIZA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

SPRAWOZDANIA Z WYKONANIA BUDŻETU ORAZ INFORMACJE DODATKOWE

GLOSARIUSZ

WYKAZ SKRÓTÓW

WPROWADZENIE

Mam przyjemność przedstawić roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok 2019. Sprawozdanie zawiera pełny przegląd finansów UE i stan wykonania budżetu UE za ostatni rok, w tym informacje na temat zobowiązań warunkowych, zobowiązań finansowych i innych zobowiązań Unii. Sprawozdanie finansowe odzwierciedla wieloletni charakter działań Unii oraz zawiera wyjaśnienia dotyczące najważniejszych danych finansowych i ich zmian. Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej wchodzi w skład zintegrowanego pakietu sprawozdawczości finansowej i sprawozdawczości w zakresie rozliczalności Komisji, i stanowi podstawowy element naszego rozwiniętego systemu rozliczalności finansowej.

Po raz kolejny okazało się, że budżet UE oznacza wartość dodaną dla obywateli, przedsiębiorstw i regionów: mimo ograniczonej kwoty, stanowiącej około 2 % wszystkich wydatków publicznych w Unii, uzupełnia on budżety państw członkowskich i wspiera nasze wspólne priorytety polityczne.

Budżet na 2019 r. był przedostatnim budżetem w ramach bieżących wieloletnich ram finansowych (WRF). Sprawnie wdrażano prawie wszystkie programy; wyjątkiem były nowe programy, takie jak Europejski program rozwoju przemysłu obronnego czy działania, w przypadku których proces ustawodawczy zakończył się w ostatnim czasie. Wykonanie budżetu UE r. wyniosło ogółem 178,8 mld EUR w środkach na zobowiązania i 159,1 mld EUR w środkach na płatności.

Zgodnie z wnioskiem Komisji Europejskiej z maja 2018 r. znaczną część budżetu na 2019 r. przeznaczono na programy mające na celu stymulację tworzenia nowych miejsc pracy, zwłaszcza dla osób młodych, oraz pobudzenie wzrostu gospodarczego, inwestycji strategicznych i procesu konwergencji. Ponadto UE dalej wspierała działania służące skutecznemu podejmowaniu wyzwań związanych z migracją, zarówno wewnątrz UE, jak i poza jej granicami.

Środki na rzecz wspierania wzrostu gospodarczego i zmniejszania różnic gospodarczych między regionami wyniosły niemal połowę zaangażowanych funduszy. W ramach finansowania unijnego przeznaczono 12,4 mld EUR na badania naukowe i innowacje w ramach programu "Horyzont 2020", m.in. w dziedzinie obliczeń wielkiej skali. Również w innych dziedzinach budżet okazał się inwestycją na przyszłość: zapewnił wzrost wydatków na kształcenie i szkolenie o 20 % w porównaniu z 2018 r. w przypadku programu Erasmus+ i o 37 % w przypadku instrumentu "Łącząc Europę", który wspiera infrastrukturę transportową i cyfrową. Wsparcie dla rolnictwa i obszarów wiejskich pozostało stabilne na poziomie 57,9 mld EUR, przyczyniając się również do przeciwdziałania zmianie klimatu oraz do propagowania trwałego wzrostu gospodarczego.

W budżecie na 2019 r. zapewniono niezbędną elastyczność pozwalającą zająć się wewnętrznym aspektem problemów związanych z migracją - przeznaczono łącznie 1,2 mld EUR na wsparcie Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz 533 mln EUR na zarządzanie granicami i bezpieczeństwo granic z Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Przeznaczono również łączną kwotę 5 mln EUR na utworzenie nowego urzędu, Prokuratury Europejskiej, do celów ścigania przestępstw przeciwko budżetowi UE, w tym oszustw, prania pieniędzy i korupcji.

Jeszcze przed nastaniem kryzysu związanego z COVID-19 budżet UE na 2019 r. ukazał znaczenie funkcjonowania wieloletnich ram finansowych, które zapewniają niezbędne środki i elastyczność, aby działać i reagować w obliczu nadchodzących wyzwań. Ta elastyczność będzie odgrywać istotną rolę również w kolejnych wieloletnich ramach finansowych, które są najważniejszym elementem planu odbudowy dla Europy.

Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej sporządza się zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Sektora Publicznego. Aby utrzymać te standardy Komisja nieustannie ulepsza swoje zasady i procedury, strukturę organizacyjną oraz elastyczność. Spójna i skuteczna sprawozdawczość zapewnia zgodność prawną, a także zwiększa stopień rozliczalności wydatków UE. Ułatwia ona współpracę z obywatelami i innymi zainteresowanymi stronami oraz utrzymanie ich zaufania do Unii Europejskiej.

	Johannes HAHN
	Komisarz ds. budżetu i zasobów ludzkich

RAMY POLITYCZNE I FINANSOWE UNII EUROPEJSKIEJ, ZARZĄDZANIE I ROZLICZALNOŚĆ

Unia Europejska (UE) jest unią, której państwa członkowskie przyznają kompetencje do osiągnięcia ich wspólnych celów. Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.

RAMY POLITYCZNE I FINANSOWE

Traktaty UE

Nadrzędne cele i zasady, którymi kierują się Unia i instytucje europejskie, określono w Traktatach. Unia i instytucje Unii mogą działać wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych im na mocy traktatów na potrzeby osiągnięcia celów określonych w tych Traktatach, przy czym muszą czynić to zgodnie z zasadami 5 pomocniczości i proporcjonalności. Aby osiągnąć cele i realizować kierunki swojej polityki, Unia zapewnia sobie niezbędne środki finansowe. Komisja odpowiada za propagowanie ogólnego interesu Unii, co obejmuje wykonanie budżetu i zarządzanie programami we współpracy z państwami członkowskimi oraz zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami.

UE realizuje cele ustanowione w Traktacie za pomocą szeregu narzędzi, jednym z których jest budżet UE. Pozostałe narzędzia to na przykład wspólne ramy legislacyjne lub wspólne strategie polityczne.

Priorytety polityczne Komisji

Priorytety polityczne Komisji są określane w wytycznych politycznych przewodniczącego Komisji. Komisja, która objęła urząd w dniu 1 grudnia 2019 r., pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen skoncentruje się na następujących sześciu naczelnych celach:

6 NACZELNYCH CELÓW

Europejski Zielony Ład

Gospodarka służąca ludziom

Europa na miarę ery cyfrowej

Promowanie naszego europejskiego stylu życia

Silniejsza pozycja Europy na świecie

Nowy impuls dla demokracji europejskiej

Poprzednia Komisja skoncentrowała się na dziesięciu priorytetach wyznaczonych przez byłego przewodniczącego Jeana-Claude'a Junckera i zgodnych z realizowaną wówczas unijną strategią długoterminowego wzrostu, tj. strategią "Europa 2020":

Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030

Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i jej 17 celów zrównoważonego rozwoju przyjęte przez Organizację Narodów Zjednoczonych we wrześniu 2015 r. nadały nowy impuls ogólnoświatowym wysiłkom zmierzającym do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. UE odegrała istotną rolę w kształtowaniu Agendy 2030, co stanowiło odzwierciedlenie faktu, że zrównoważony rozwój od dawna stanowił priorytet procesu integracji europejskiej. Cele zrównoważonego rozwoju są silnie zakorzenione w Traktatach UE i włączone w główny nurt wszystkich polityk i inicjatyw UE. Budżet UE odgrywa zasadniczą rolę w stawianiu czoła wielu wyzwaniom związanym ze zrównoważonym rozwojem, takim jak ubóstwo, bezrobocie młodzieży, zdrowie i dobrostan, zmiana klimatu, utrata różnorodności biologicznej, zrównoważona energia i migracja.

Wieloletnie ramy finansowe i programy wydatków

Strategie polityczne wspierane ze środków z budżetu UE są realizowane zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi (WRF) i odpowiednimi przepisami sektorowymi określającymi programy wydatków. Przekładają one priorytety polityczne UE na warunki finansowe w wystarczająco długim okresie, aby były one skuteczne i zapewniły spójną długoterminową perspektywę beneficjentom środków unijnych i współfinansującym organom krajowym. Roczne maksymalne kwoty (pułapy) określa się dla łącznych wydatków UE oraz dla głównych kategorii wydatków (działów). Suma pułapów dla wszystkich działów daje łączny pułap środków na zobowiązania. Wieloletnie ramy finansowe przyjmuje się jednomyślnie, co wskazuje na zgodę wszystkich państw członkowskich w odniesieniu do celów i poziomu wydatków (maksymalny poziom zobowiązań budżetowych i płatności), za zgodą Parlamentu Europejskiego. Bieżące WRF obejmują lata 20142020.

Porozumienie międzyinstytucjonalne

Uzupełnieniem wieloletnich ram finansowych jest porozumienie międzyinstytucjonalne 6 , które jest porozumieniem politycznym pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją. Celem tego porozumienia, przyjętego w 2013 r. zgodnie z art. 295 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) jest wdrożenie dyscypliny budżetowej oraz poprawa funkcjonowania corocznej procedury budżetowej i współpracy między instytucjami w kwestiach budżetowych, jak również zapewnienie należytego zarządzania finansami.

Budżet roczny

Budżet roczny jest sporządzany przez Komisję i zazwyczaj zostaje uzgodniony do połowy grudnia z Parlamentem Europejskim i Radą zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 314 TFUE. Zgodnie z zasadą równowagi budżetowej łączne dochody muszą odpowiadać łącznym wydatkom (środkom na płatności) w danym roku budżetowym.

Głównymi źródłami finansowania UE są dochody z tytułu zasobów własnych, które są uzupełniane innymi dochodami. Istnieją trzy rodzaje zasobów własnych: tradycyjne zasoby własne (takie jak cła i opłaty wyrównawcze od cukru), zasoby własne oparte na podatku od wartości dodanej (VAT) oraz zasoby oparte na dochodzie narodowym brutto (DNB). Inne dochody wynikające z działań UE (np. grzywny za naruszenie zasad konkurencji) stanowią na ogół mniej niż 10 % łącznej kwoty dochodów. Całkowita kwota zasobów własnych niezbędna do sfinansowania budżetu jest uwarunkowana łączną kwotą wydatków pomniejszoną o pozostałe dochody. W obecnych WRF całkowita kwota zasobów własnych nie może przekroczyć 1,20 % łącznego dochodu narodowego brutto (DNB) państw członkowskich.

Tryby zarządzania

Budżet UE jest wykonywany w trzech trybach zarządzania, które określają sposób wypłacania środków pieniężnych i zarządzania nimi:

–

Zarządzanie pośrednie: Zarządzanie decyzjami dotyczącymi wydatków może odbywać się również w sposób pośredni za pośrednictwem innych organów unijnych lub spoza Unii. Rozporządzenie finansowe lub umowy o przyznanie wkładu określają niezbędne mechanizmy kontroli i sprawozdawczości dla tych podmiotów, a także nadzór Komisji w przypadku powierzenia zadań związanych z wykonywaniem budżetu agencjom krajowym, Grupie Europejskiego Banku Inwestycyjnego, państwom trzecim, organizacjom międzynarodowym (np. Bankowi Światowemu lub Organizacji Narodów Zjednoczonych) i innym podmiotom (np. agencjom zdecentralizowanym UE, wspólnym przedsięwzięciom).

Rozporządzenie finansowe

Rozporządzenie finansowe (RF) 7 mające zastosowanie do budżetu ogólnego stanowi centralny dokument architektury regulacyjnej finansów UE. Określono w nim szczegółowo przepisy finansowe mające zastosowanie do wykonania budżetu UE oraz rolę poszczególnych podmiotów zaangażowanych w zapewnienie należytego wykorzystania środków finansowych i w osiągnięcie wyznaczonych celów.

2.1.

STRUKTURA INSTYTUCJONALNA

UE dysponuje ramami instytucjonalnymi, które mają na celu propagowanie jej wartości, realizację jej celów, służenie jej interesom, interesom jej obywateli oraz interesom państw członkowskich, jak również zapewnianie spójności, skuteczności i ciągłości jej polityk oraz działań. Strukturę organizacyjną tworzą instytucje, agencje i inne organy unijne, które uwzględnia się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym UE pod warunkiem spełnienia kryteriów konsolidacji określonych w rozporządzeniu finansowym oraz zgodności z mającymi zastosowanie regułami rachunkowości (wykaz podmiotów objętych zakresem konsolidacji znajduje się w informacji dodatkowej 9).

Parlament Europejski pełni, wspólnie z Radą, funkcje prawodawczą i budżetową. Komisja odpowiada politycznie przed Parlamentem Europejskim. Rada pełni również funkcje kształtowania polityki i koordynacji zgodnie z ogólnym kierunkiem polityki i priorytetami Unii określonymi przez Radę Europejską.

Komisja jest odpowiedzialna za planowanie, przygotowywanie i przedstawianie wniosków w sprawie przepisów; zarządzanie politykami UE, w tym monitorowanie wdrażania przepisów UE oraz zapewnianie ich egzekwowania; przyznawanie finansowania unijnego i zarządzanie programami finansowymi; oraz reprezentowanie UE na forum międzynarodowym.

Komisja wykonuje budżet w dużej mierze we współpracy z państwami członkowskimi 8 . Wspólnie zapewniają wykorzystanie środków zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami. Przepisy określają również obowiązki państw członkowskich w zakresie kontroli i audytu w przypadku, gdy wspólnie wykonują one budżet, oraz wynikającą stąd odpowiedzialność. Przewidują ono także obowiązki i szczegółowe zasady dla każdej instytucji UE w odniesieniu do jej własnych wydatków.

2.2.

STRUKTURA ZARZĄDZANIA KOMISJI

Komisja posiada unikalny system zarządzania z wyraźnym podziałem na struktury nadzoru politycznego i nadzoru administracyjnego oraz odpowiednio określone linie odpowiedzialności i rozliczalności finansowej 9 .

Funkcjonowanie wewnętrzne Komisji opiera się na szeregu kluczowych zasad leżących u podstaw dobrego rządzenia: jasnym określeniu ról i obowiązków, silnym zaangażowaniu w zarządzanie wynikami i zgodności z ramami prawnymi, przejrzystych mechanizmach rozliczalności, ramach regulacyjnych o wysokiej jakości i sprzyjających włączeniu społecznemu, otwartości i przejrzystości oraz na wysokich standardach zachowania etycznego.

Komisja sprawuje swoje funkcje pod przewodnictwem kolegium komisarzy, które wyznacza priorytety i ponosi ogólną odpowiedzialność polityczną za pracę Komisji. Przewodniczący Komisji decyduje o wewnętrznej organizacji Komisji tak, aby zapewnić spójność, skuteczność i kolegialność jej działania. Ustalenia wewnętrzne tworzą strukturę solidnych narzędzi kontroli i zarządzania, które pozwalają kolegium komisarzy przyjąć odpowiedzialność polityczną za pracę Komisji, a mianowicie za podejmowane przez nią decyzje, jak również za funkcje koordynacyjne, wykonawcze i zarządcze zgodnie z postanowieniami Traktatów.

Kolegium powierza operacyjne wykonanie budżetu i zarządzanie finansowe dyrektorom generalnym i szefom służb, którzy odpowiadają za strukturę administracyjną Komisji 10 . Takie zdecentralizowane podejście tworzy kulturę administracyjną, która zachęca urzędników do wzięcia odpowiedzialności za działania, nad którymi sprawują kontrolę, i wymaga od nich udzielenia zapewnienia w odniesieniu do działań, za które są odpowiedzialni.

Służby centralne wspierają dyrektorów generalnych i szefów służb w wykonywaniu ich obowiązków. W szczególności Rada Zarządzania Korporacyjnego zapewnia koordynację, nadzór, doradztwo i kierunki strategiczne w zakresie kwestii związanych z zarządzaniem korporacyjnym w obszarach obejmujących zarządzanie zasobami finansowymi i ludzkimi, zarządzanie ryzykiem, zarządzanie wynikami, zarządzanie systemem informatycznym, cyberbezpieczeństwo i bezpieczeństwo fizyczne, ciągłość działania, łączność oraz zarządzanie informacjami 11 .

Ten system zarządzania opiera się na Traktatach i na przestrzeni czasu ulegał zmianom wynikającym z konieczności dostosowania się do zmieniającego się środowiska i zachowania zgodności z najlepszymi praktykami określonymi w odpowiednich normach międzynarodowych 12 . W ramach dalszego usprawniania i zwiększania skuteczności ustaleń wprowadzonych w 2018 r. 13 uwzględniono czynności audytowe przeprowadzone przez Europejski Trybunał Obrachunkowy 14 i Służbę Audytu Wewnętrznego Komisji. Zgodnie z wymogiem określonym w rozporządzeniu finansowym (art. 247) sprawozdanie roczne z zarządzania i wykonania zawiera informacje dotyczące głównych zasad zarządzania w Komisji.

Europejskiej stanowi przykład najlepszej praktyki?"].

2.3.

RAMY WYKONANIA BUDŻETU UE

Wdrażanie rzetelnych ram wykonania ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia silnego koncentrowania się na wynikach, wartości dodanej na poziomie europejskim i prawidłowym zarządzaniu programami UE. Ramy wykonania budżetu UE są w wysokim stopniu rozwinięte i zajmują wyższe miejsce niż system któregokolwiek z indywidualnych państw ocenianych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w jej standardowym indeksie ram budżetowania wynikowego.

Ramy wykonania budżetu UE obejmują kilku rodzajów i poziomów celów i wskaźników strategicznych. Uwzględniają one również komplementarność i włączenie do głównego nurtu polityki (w tym w dziedzinie walki z zmianą klimatu lub równouprawnienia płci) i programów, a także kluczową rolę państw członkowskich w wykonywaniu budżetu UE.

–

Cele, wskaźniki i zadania są ujęte w podstawie prawnej programów i każdego roku Komisja przedstawia sprawozdania na ich temat w dokumentach programowych towarzyszących projektowi budżetu. Te ostatnie dostarczają informacji koniecznych do zrozumienia realizacji programów i zmierzenia ich wyników; obejmuje to długoterminowe zobowiązania finansowe w ramach wieloletnich ram finansowych, wskaźniki bazowe wyników programu (punkty wyjścia działań w ramach polityki), cele (które należy osiągnąć na koniec wieloletniego okresu programowania) oraz cele cząstkowe.

Dzięki tym elementom władza budżetowa jest w stanie uwzględniać informacje o wynikach w corocznej procedurze budżetowej.

2.4.

ZARZĄDZANIE FINANSAMI W KOMISJI

W Komisji role i obowiązki związane z zarządzaniem finansami są wyraźnie określone (np. w rozporządzeniu finansowym i regulaminie wewnętrznym 15 i odpowiednio wykonywane. Jako delegowani urzędnicy zatwierdzający dyrektorzy generalni i szefowie służb Komisji są odpowiedzialni za należyte zarządzanie finansami UE, zgodność z przepisami rozporządzenia finansowego, zarządzanie ryzykiem i ustanowienie odpowiednich ram kontroli wewnętrznej.

Kompetencje urzędników zatwierdzających obejmują cały proces zarządzania, poczynając od określenia, co należy zrobić, aby zrealizować cele polityki ustalone przez daną instytucję, aż po zarządzanie działaniami pod względem operacyjnym i należytego zarządzania finansami. Zadania mogą następnie zostać powierzone dyrektorom, kierownikom działu i innym urzędnikom, którzy tym samym stają się subdelegowanymi urzędnikami zatwierdzającymi. Każdy delegowany urzędnik zatwierdzający może korzystać ze wsparcia jednego lub dwóch dyrektorów odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem i kontrolę wewnętrzną w celu prowadzenia nadzoru wdrażania systemów kontroli wewnętrznej i monitorowania tych systemów.

Centralne służby Komisji zapewniają wytyczne oraz doradztwo i promują najlepsze praktyki, w tym za pośrednictwem prac Rady Zarządzania Korporacyjnego.

Rozporządzenie finansowe zawiera wymóg sporządzenia przez każdego urzędnika zatwierdzającego rocznego sprawozdania z działalności zawierającego informacje na temat tego, co zostało osiągnięte, kontroli wewnętrznej i zarządzania finansami w danym roku. Roczne sprawozdanie z działalności zawiera oświadczenie, że zasoby wykorzystano zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami oraz że wprowadzono procedury kontroli dające niezbędne gwarancje legalności i prawidłowości operacji leżących u podstaw rozliczeń. Na poziomie Komisji sprawozdanie roczne z zarządzania i wykonania jest głównym instrumentem, poprzez który kolegium komisarzy przyjmuje odpowiedzialność za zarządzanie finansami budżetu UE.

Księgowy Komisji jest odpowiedzialny na szczeblu centralnym za zarządzanie zasobami finansowymi, procedury odzyskiwania należności, ustanawianie reguł rachunkowości na podstawie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Sektora Publicznego i metod w tym zakresie, zatwierdzanie systemów rachunkowości oraz sporządzanie sprawozdań Komisji i skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego UE. Ponadto księgowy ma obowiązek podpisania rocznego sprawozdania finansowego z oświadczeniem, że przedstawia ono rzetelnie, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową, wyniki operacji oraz przepływy pieniężne Unii. Roczne sprawozdanie finansowe jest przyjmowane przez kolegium komisarzy. Księgowy sprawuje niezależną funkcję i ponosi główną odpowiedzialność, jeżeli chodzi o sprawozdawczość finansową w Komisji.

Audytor wewnętrzny Komisji to także funkcja scentralizowana i niezależna, która polega na udzielaniu niezależnych porad i wydawaniu opinii oraz zaleceń dotyczących jakości i funkcjonowania systemów kontroli wewnętrznej w Komisji, agencjach UE i innych autonomicznych organach.

Komitet ds. Audytu zapewnia niezależność audytora wewnętrznego i monitoruje jakość audytów wewnętrznych oraz działania następcze podejmowane przez Komisję w stosunku do zaleceń z audytów wewnętrznych i zewnętrznych, a także w stosunku do ustaleń i zaleceń Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w związku z absolutorium dotyczących wiarygodności skonsolidowanych rocznych sprawozdań finansowych. Rola doradcza komitetu przyczynia się do ogólnej dalszej poprawy skuteczności i efektywności Komisji pod względem osiągania jej celów oraz ułatwia nadzór Kolegium nad stosowanymi przez Komisję praktykami zarządzania, zarządzania ryzykiem oraz kontroli wewnętrznej.

2.5.

SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA

Sprawozdawczość dotycząca budżetu UE jest realizowana za pomocą pakietu zintegrowanej sprawozdawczości finansowej i sprawozdawczości w zakresie rozliczalności, który łączy obszerne informacje dotyczące wykonywania, wyników, zarządzania finansami i ochrony budżetu UE. Obejmuje to skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe UE, sprawozdanie roczne z zarządzania i wykonania (obejmujące ocenę finansów Unii opartą na uzyskanych wynikach), roczne sprawozdanie z przeprowadzonych audytów wewnętrznych, długoterminową prognozę przyszłych wpływów i wypływów obejmującą kolejne pięć lat oraz sprawozdanie dotyczące działań następczych podjętych po absolutorium. Pakiet zintegrowanej sprawozdawczości finansowej i sprawozdawczości w zakresie rozliczalności zapewnia obywatelom pełny wgląd w sytuację finansową i operacyjną budżetu UE każdego roku.

Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe UE zawiera informacje finansowe na temat działalności instytucji, agencji i innych organów UE z punktu widzenia rachunkowości memoriałowej i budżetowej. Nie obejmuje ono sprawozdań rocznych państw członkowskich.

Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe UE obejmuje dwie oddzielne, choć powiązane ze sobą części:

Ponadto do skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego UE dołącza się omówienie i analizę sprawozdania finansowego, w których podsumowano istotne zmiany i tendencje w sprawozdaniu finansowym oraz wyjaśniono istotne zagrożenia i niepewności, w obliczu których staje UE i którym musi sprostać w przyszłości.

Sprawozdawczość i rozliczalność w Komisji:

Zintegrowana sprawozdawczość finansowa i sprawozdawczość w zakresie rozliczalności Art. 247 RF

- Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe UE

- Sprawozdanie roczne z zarządzania i wykonania dotyczące budżetu UE (w tym sprawozdanie z oceny finansów UE)

- Sprawozdanie roczne dotyczące audytów wewnętrznych

- Długoterminowa prognoza przyszłych wpływów i wypływów na okres pięciu lat

- Sprawozdanie w sprawie działań następczych w związku z absolutorium

Inne sprawozdania

- Pakiet komunikacyjny w związku z orędziem o stanie Unii

- Sprawozdanie ogólne z działalności UE

- Roczne sprawozdania z działalności dyrekcji generalnych

- Sprawozdanie z zarządzania budżetem i finansami

2.6.

KONTROLA ZEWNĘTRZNA I PROCEDURA UDZIELANIA ABSOLUTORIUM

Zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami zarządzanie funduszami musi być efektywne, skuteczne i ekonomiczne. W celu zapewnienia wystarczającej pewności, że fundusze unijne są odpowiednio wykorzystywane we właściwy sposób, opracowano ramy rozliczalności oparte na wyczerpującej sprawozdawczości, audycie zewnętrznym i politycznej kontroli.

Co roku Europejski Trybunał Obrachunkowy, stosując systematyczne i szczegółowe podejście, bada wiarygodność sprawozdań, kontroluje legalność i prawidłowość wszystkich przychodów i wydatków oraz upewnia się co do należytego zarządzania finansami i rzetelności aspektów jakościowych budżetowania, w tym kwestii wykonania. Publikacja rocznego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego stanowi punkt wyjścia procedury udzielania absolutorium. Audytorzy przygotowują również sprawozdania specjalne dotyczące konkretnych wydatków lub obszarów polityki lub problemów związanych z zarządzaniem lub budżetem.

Po wydaniu zalecenia przez Radę Parlament Europejski podejmuje decyzję o udzieleniu lub nieudzieleniu ostatecznej zgody znanej jako "udzielenie absolutorium budżetowego" w odniesieniu do sposobu wykonania przez Komisję budżetu UE w danym roku. Roczna procedura udzielania absolutorium zapewnia, że Komisja ponosi odpowiedzialność polityczną za wykonanie budżetu UE.

Decyzja o udzieleniu absolutorium opiera się również na zintegrowanej sprawozdawczości finansowej i sprawozdawczości w zakresie rozliczalności Komisji, na przesłuchaniach komisarzy oraz odpowiedziach udzielonych na pytania pisemne skierowane do Komisji.

OŚWIADCZENIE KSIĘGOWEGO DOŁĄCZONE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za 2019 r. sporządzono na podstawie informacji przedstawionych przez instytucje i organy na mocy art. 246 ust. 2 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Unii Europejskiej. Niniejszym oświadczam, że sprawozdanie to zostało sporządzone zgodnie z tytułem XIII tego rozporządzenia finansowego oraz z zasadami, regułami i metodami rachunkowości określonymi w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.

Księgowi tych instytucji i organów przekazali mi wszystkie informacje niezbędne w celu sporządzenia sprawozdania prezentującego aktywa i zobowiązania Unii Europejskiej oraz wykonanie budżetu, jak również potwierdzili ich wiarygodność.

Niniejszym poświadczam, że w oparciu o wyżej wymienione informacje oraz kontrole, które uznałem za niezbędne przed podpisaniem sprawozdania finansowego Komisji Europejskiej, mam wystarczającą pewność, że sprawozdanie rzetelnie przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową, wyniki operacji oraz przepływy pieniężne Unii Europejskiej.

	Rosa ALDEA BUSQUETS
	Księgowy Komisji
	18 czerwca 2020 r.

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA W ROKU BUDŻETOWYM 2019

Wykonanie budżetu Unii na 2019 r.

Budżet UE odgrywa ważną rolę we wspieraniu realizacji unijnych polityk i priorytetów. Mimo ograniczonej kwoty, stanowiącej około 2 % wszystkich wydatków publicznych w Unii, uzupełnia on budżety państw członkowskich, wyraźnie koncentrując się na inwestycjach i dodatkowości. Stanowi kluczowe narzędzie wśród szerokiej gamy instrumentów polityki i instrumentów regulacyjnych na szczeblu europejskim, służące realizacji priorytetów politycznych uzgodnionych przez wszystkie państwa członkowskie UE, ujętych w formie wieloletnich ram finansowych obejmujących różne programy i maksymalne pułapy wydatków.

Przyjęty w dniu 12 grudnia 2018 r. budżet UE na 2019 r. potwierdza, że UE kieruje środki finansowe tam, gdzie są one potrzebne. W roku 2019, zgodnie z wnioskiem Komisji Europejskiej z maja 2018 r., największą część budżetu UE przeznaczono na stymulację tworzenia nowych miejsc pracy, zwłaszcza dla osób młodych, oraz pobudzenie wzrostu gospodarczego, inwestycji strategicznych i procesu konwergencji. UE dalej wspierała również działania służące skutecznemu podejmowaniu wyzwań związanych z migracją, zarówno wewnątrz UE, jak i poza jej granicami.

Budżet przyjęty na 2019 r. przyczynił się do wzmocnienia i odporności europejskiej gospodarki oraz propagowania solidarności i bezpieczeństwa zarówno w obrębie jej granic, jak i poza jej granicami. Budżet na 2019 r. był przedostatnim budżetem w ramach bieżących wieloletnich ram finansowych (WRF). Sprawnie wdrażano prawie wszystkie programy; wyjątkiem były nowe programy, takie jak Europejski program rozwoju przemysłu obronnego czy działania, w przypadku których proces ustawodawczy zakończył się w ostatnim czasie.

Wykonanie budżetu UE w 2019 r. wyniosło ogółem 178,8 mld EUR w środkach na zobowiązania i 159,1 mld EUR w środkach na płatności. Wykonanie to można uznać za zadowalające, biorąc pod uwagę tylko niewielkie korekty dokonywane w ciągu roku. Po przeniesieniu kwot na 2020 r. wykonanie osiągnęło poziom 99,4 % w przypadku środków na zobowiązania i 99,5 % w przypadku środków na płatności.

Środki na rzecz wspierania wzrostu gospodarczego i zmniejszania różnic gospodarczych między regionami wyniosły niemal połowę zaangażowanych funduszy. W ramach finansowania unijnego przeznaczono 12,4 mld EUR na badania naukowe i innowacje w ramach programu "Horyzont 2020", m.in. w dziedzinie obliczeń wielkiej skali. Zwiększył się budżet na kształcenie i szkolenie (wzrost o 20 % w przypadku Erasmus+ w porównaniu z 2018 r.) oraz infrastrukturę transportową i cyfrową (wzrost o 37 % w przypadku instrumentu "Łącząc Europę"). Wsparcie dla rolnictwa i obszarów wiejskich pozostało stabilne na poziomie 57,9 mld EUR, przyczyniając się również do przeciwdziałania zmianie klimatu oraz do propagowania trwałego wzrostu gospodarczego.

W budżecie na 2019 r. przewidziano niezbędną elastyczność pozwalającą zająć się wewnętrznymi aspektami problemów związanych z migracją - przeznaczono łącznie 1,2 mld EUR na wsparcie Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz 533 mln EUR na zarządzanie granicami i bezpieczeństwo granic z Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Przeznaczono również łączną kwotę 5 mln EUR na utworzenie nowego urzędu, Prokuratury Europejskiej, do celów ścigania przestępstw przeciwko budżetowi UE, w tym oszustw, prania pieniędzy i korupcji.

Sprawozdania finansowe - najważniejsze wydarzenia

Bilans

–

Wartość aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży wzrosła o 3,0 mld EUR dzięki dalszemu finansowaniu funduszy gwarancyjnych EFIS i EFZR oraz instrumentów finansowych programu "Horyzont 2020". Stan udzielonych pożyczek zmniejszył się o 1,3 mld EUR w następstwie spłaty przez Rumunię i Łotwę pożyczek wypłaconych w ramach bilansu płatniczego, co zostało częściowo skompensowane przez nowe pożyczki udzielone w ramach pomocy makrofinansowej - zob. informacja dodatkowa 2.4.

Sprawozdanie z finansowych wyników działalności

Zobowiązania warunkowe

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ORAZ INFORMACJE DODATKOWE 16

SPIS TREŚCI

BILANS

SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1. ISTOTNE ZASADY (POLITYKI) RACHUNKOWOŚCI

2. INFORMACJE DODATKOWE DO BILANSU

3. INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDANIA Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

4. ZOBOWIĄZANIA I AKTYWA WARUNKOWE

5. ZOBOWIĄZANIA BUDŻETOWE I PRAWNE

6. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM

7. UJAWNIENIE INFORMACJI NA TEMAT PODMIOTÓW POWIĄZANYCH

8. ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

9. ZAKRES KONSOLIDACJI

BILANS

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
AKTYWA TRWAŁE
Wartości niematerialne i prawne	2.1	515	446
Rzeczowe aktywa trwałe	2.2	11 380	11 185
Inwestycje rozliczane zgodnie z metodą praw własności	2.3	591	591
Aktywa finansowe	2.4	66 714	65 231
Płatności zaliczkowe	2.5	26 240	26 006
Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	2.6	3 607	416
		109 047	103 875
AKTYWA OBROTOWE
Aktywa finansowe	2.4	4 514	4 168
Płatności zaliczkowe	2.5	25 206	23 968
Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	2.6	20 367	24 248
Zapasy	2.7	68	73
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	2.8	19 745	18 113
		69 900	70 570
*AKTYWA* OGÓŁEM		178 947	174 444
ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE
Świadczenia emerytalno-rentowe oraz inne świadczenia pracownicze	2.9	(97 659)	(80 456)
Rezerwy	2.10	(3 710)	(3 281)
Zobowiązania finansowe	2.11	(53 071)	(53 289)
		(154 440)	(137 025)
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE Rezerwy	2.10	(1 116)	(852)
Zobowiązania finansowe	2.11	(1 446)	(2 617)
Zobowiązania	2.12	(27 241)	(32 227)
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów	2.13	(67 227)	(63 186)
		(97 030)	(98 882)
ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM		(251 470)	(235 907)
AKTYWA NETTO		(72 523)	(61 463)
Kapitały rezerwowe	2.14	5 037	4 961
Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie (1)	2.15	(77 560)	(66 424)
AKTYWA NETTO		(72 523)	(61 463)
(1) W dniu 4 grudnia 2019 r. Parlament Europejski przyjął budżet, który przewiduje spłatę zobowiązań krótkoterminowych Unii z zasobów własnych, które zostaną pobrane lub do wniesienia których wezwane zostaną państwa członkowskie w 2020 r. Ponadto zgodnie z art. 83 regulaminu pracowniczego (rozporządzenie Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 259/68 z dnia 29 lutego 1968 r. (Dz.U. L 56 z 4.3.1968, s. 1), z późn. zm.) państwa członkowskie wspólnie gwarantują wypłacanie świadczeń emerytalnych i rentowych.

SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	2019	2018
PRZYCHODY
Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany
Zasoby własne oparte na DNB	3.1	108820	105 780
Tradycyjne zasoby własne	3.2	21 235	22 767
Zasoby własne oparte na VAT	3.3	18 128	17 624
Grzywny	3.4	4 291	6 740
Odzyskanie wydatków	3.5	2 627	2 215
Inne	3.6	2 072	3 312
		157 174	158 438
Przychody z transakcji wymiany Przychody finansowe	3.7	1 817	3 115
Inne	3.8	1 298	1 379
		3 116	4 494
Przychody ogółem		160 289	162 932
KOSZTY
Wydatkowane przez państwa członkowskie	3.9
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji		(43 951)	(43 527)
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich		(13 541)	(13 149)
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Fundusz Spójności		(35 178)	(30 230)
Europejski Fundusz Społeczny		(11 218)	(11 935)
Inne		(2 608)	(2 826)
Wydatkowane przez Komisję, agencje wykonawcze i fundusze powiernicze	3.10	(18 942)	(17 551)
Wydatkowane przez inne agencje i organy UE	3.11	(3 131)	(3 396)
Wydatkowane przez państwa trzecie i organizacje międzynarodowe	3.11	(4 085)	(4 016)
Wydatkowane przez inne podmioty	3.11	(2 875)	(3 569)
Koszty personelu oraz rent i emerytur	3.12	(11 366)	(10 929)
Koszty finansowe	3.13	(1 491)	(1 677)
Inne koszty	3.14	(7 109)	(6 208)
Koszty ogółem		(155 493)	(149 014)
WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK		4 796	13 918

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

w mln EUR

	2019	2018
*Wynik ekonomiczny za dany rok*	4 796	13 918
Działalność operacyjna Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych	107	104
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych	1 022	998
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu udzielonych pożyczek	1 255	1 041
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu płatności zaliczkowych	(1 472)	(947)
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	691	(12 299)
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu zapasów	5	222
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań z tytułu świadczeń emerytalno-rentowych oraz innych świadczeń pracowniczych	17 203	7 334
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu rezerw	693	594
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań finansowych	(1 389)	(1 007)
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań	(4 985)	(6 821)
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów przyszłych okresów	4 041	(716)
Nadwyżka budżetowa za poprzedni rok ujęta jako przychód niepieniężny	(1 803)	(556)
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych (w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności nie uwzględniono zmian stanu pozycji niepieniężnych)	(14 164)	(4 396)
Pozostałe zmiany stanu pozycji niepieniężnych	111	(71)
Działalność inwestycyjna
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych	(1 392)	(1 583)
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu inwestycji rozliczanych zgodnie z metodą praw własności	(1)	(9)
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	(2 964)	(1 811)
(Zwiększenie)/zmniejszenie aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	(121)	7
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO	1 633	(5 998)
Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	1 633	(5 998)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek roku	18 113	24 111
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec roku	19 745	18 113

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

w mln EUR

	Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie Skumulowana nadwyż- ka/(Skumulowany deficyt)	Inne kapitały rezerwowe	Kapitał z aktualizacji wyceny	Aktywa netto
STAN NA 31.12.2017	(75 234)	4 598	278	(70 359)
Zmiany stanu kapitału rezerwowego Funduszu Gwarancyjnego	(186)	186	-	-
Zmiany wartości godziwej	-	-	(47)	(47)
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych	(4 396)	-	-	(4 396)
Inne	30	(54)	-	(24)
Wynik budżetowy za 2017 r. zapisany na dobro państw członkowskich	(556)	-	-	(556)
Wynik ekonomiczny za rok	13 918	-	-	13 918
STAN NA 31.12.2018	(66 424)	4 730	231	(61 463)
Zmiany stanu kapitału rezerwowego Funduszu Gwarancyjnego	(21)	21	-	-
Zmiany wartości godziwej	-	-	160	160
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych	(14 164)	-	-	(14 164)
Inne	56	(105)	-	(49)
Wynik budżetowy za 2018 r. zapisany na dobro państw członkowskich	(1 803)	-	-	(1 803)
Wynik ekonomiczny za dany rok	4 796	-	-	4 796
STAN NA DZIEŃ 31.12.2019	(77 560)	4 646	391	(72 523)

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1.1.

PODSTAWA PRAWNA I ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Księgi rachunkowe UE prowadzi się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniającym rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylającym rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 17 , dalej zwanym rozporządzeniem finansowym (RF).

Zgodnie z art. 80 rozporządzenia finansowego UE sporządza swoje sprawozdanie finansowe w oparciu o system rachunkowości memoriałowej bazujący na międzynarodowych standardach rachunkowości dla sektora publicznego (MSRSP). Wspomniane zasady rachunkowości przyjęte przez księgowego Komisji muszą być stosowane przez wszystkie instytucje i organy UE objęte zakresem konsolidacji, aby zapewnić wewnętrzną spójność skonsolidowanych sprawozdań finansowych UE.

Stosowanie nowych i zmienionych reguł rachunkowości UE

Nowe reguły rachunkowości UE mające zastosowanie w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 r. lub później

W odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 r. lub później moc obowiązującą uzyskały następujące reguły rachunkowości przyjęte przez księgowego Komisji:

W ramach tej reguły rozróżnia się dwa rodzaje połączeń podmiotów sektora publicznego: łączenia i przejęcia. Łączenie oznacza połączenie podmiotów sektora publicznego, w ramach którego żadna ze stron nie przejmuje kontroli nad jedną operacją lub ich większą liczbą, lub - w przypadku gdy jedna ze stron połączenia przejmuje kontrolę - istnieją dowody potwierdzające, że przedmiotowe połączenie ma ekonomiczny charakter łączenia (w regule przedstawiono szereg wskaźników dotyczących analizy i procesu decyzyjnego umożliwiających dokonanie takiej oceny). Przejęcie oznacza połączenie podmiotów sektora publicznego, w ramach którego jedna ze stron przejmuje kontrolę nad jedną operacją lub ich większą liczbą i istnieją dowody potwierdzające, że przedmiotowe połączenie nie stanowi łączenia.

Połączenia podmiotów sektora publicznego, które są klasyfikowane jako łączenie, wykazuje się według zmodyfikowanej metody łączenia udziałów, która wymaga, aby podmiot powstały w wyniku połączenia ujmował możliwe do zidentyfikowania aktywa, zobowiązania i wszelkie udziały niekontrolujące będące przedmiotem połączenia według ich wartości bilansowej wraz z odpowiadającym im zwiększeniem lub zmniejszeniem aktywów netto (tj. nie prowadząc do powstania wartości firmy).

Połączenia podmiotów sektora publicznego, które są klasyfikowane jako przejęcia, wykazuje się według metody przejęcia, która wymaga, aby przejęte możliwe do zidentyfikowania nabyte aktywa i przejęte zobowiązania były ujmowane według ich wartości godziwej na dzień przejęcia, a udziały niekontrolujące w przejętej operacji ujmuje się według proporcjonalnego udziału możliwych do zidentyfikowania aktywów netto przejętych operacji. W przeciwieństwie do łączenia przejęcie prowadzi do powstania wartości firmy (wycenianej jako nadwyżka przekazanej zapłaty oraz wszelkich udziałów niekontrolujących nad kwotami netto na dzień przejęcia możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań).

Reguła przewiduje odrębne wymogi informacyjne, aby umożliwić użytkownikom sprawozdania finansowego UE ocenę charakteru i skutków finansowych łączenia lub przejęcia, jak również skutków finansowych korekt ujętych w bieżącym okresie sprawozdawczym, które dotyczą takich transakcji zrealizowanych w danym okresie lub w poprzednich okresach sprawozdawczych.

Ponieważ w przedmiotowym okresie sprawozdawczym nie przeprowadzono żadnych połączeń podmiotów sektora publicznego, nowa reguła nie ma wpływu na sprawozdanie finansowe za 2019 r.

Nowe reguły rachunkowości Unii Europejskiej przyjęte, lecz jeszcze nie obowiązujące w dniu 31 grudnia 2019 r.

Brak nowych reguł rachunkowości Unii Europejskiej przyjętych, lecz jeszcze nie obowiązujących w dniu 31 grudnia 2019 r.

1.2.

ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Celem sprawozdania finansowego jest dostarczenie przydatnych dla szerokiego kręgu odbiorców informacji o sytuacji finansowej, wynikach i przepływach pieniężnych danego podmiotu. W przypadku UE, będącej podmiotem sektora publicznego, bardziej konkretnym celem jest dostarczenie informacji przydatnych w procesie decyzyjnym oraz wykazanie, że podmiot rozlicza się z powierzonych mu środków. Niniejszy dokument został sporządzony w oparciu o wyżej wymienione cele.

Ogólne założenia (lub zasady rachunkowości), których należy przestrzegać przy sporządzaniu sprawozdania finansowego, są określone w regule rachunkowości UE nr 1 "Sprawozdania finansowe" i są identyczne z zasadami opisanymi w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości Sektora Publicznego (MSRSP) nr 1 i obejmują: rzetelną prezentację, zasadę memoriału, założenie kontynuowania działalności, ciągłość prezentacji, istotność, agregowanie, kompensowanie i porównywalność informacji.

Cechy jakościowe sprawozdawczości finansowej to przydatność, wierne odzwierciedlenie (wiarygodność), zrozumiałość, terminowość, porównywalność i sprawdzalność.

1.3.

KONSOLIDACJA

Zakres konsolidacji

Skonsolidowane sprawozdania finansowe UE obejmują wszystkie znaczące jednostki kontrolowane, wspólne ustalenia umowne i jednostki stowarzyszone. Pełna lista jednostek objętych konsolidacją znajduje się w informacji dodatkowej 9. Na chwilę obecną znajdują się na niej 52 jednostki kontrolowane i 1 jednostka stowarzyszona. Jednostki kontrolowane obejmują instytucje Unii (uwzględniając Komisję, ale nie Europejski Bank Centralny) oraz agencje UE (z wyjątkiem agencji dawnego drugiego filara, tj. wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa). Za jednostkę kontrolowaną uznaje się również Europejską Wspólnotę Węgla i Stali w likwidacji. Jedyną jednostką stowarzyszoną UE jest Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI).

Jednostki objęte konsolidacją, które nie mają istotnego znaczenia dla skonsolidowanych sprawozdań finansowych UE jako całości, nie muszą podlegać konsolidacji ani być rozliczane zgodnie z metodą praw własności, jeżeli będzie się to wiązało z nadmiernym nakładem czasu lub nadmiernymi kosztami dla UE. Jednostki te określa się mianem "mniejszych jednostek" i umieszcza na osobnej liście w informacji dodatkowej 9. W 2019 r. siedem jednostek zostało zaklasyfikowanych jako takie mniejsze jednostki.

Jednostki kontrolowane

Aby określić zakres konsolidacji, stosuje się koncepcję kontroli. Do jednostek kontrolowanych zalicza się jednostki, przez które UE jest narażona na zmienne świadczenia, lub ma prawo do zmiennych świadczeń, na podstawie swojego udziału, lub ma możliwość wpływania na charakter i wysokość tych świadczeń dzięki swojej władzy nad daną jednostką. Wykonywanie tego typu uprawnień musi być możliwe na bieżąco i musi dotyczyć określonej działalności jednostki. Jednostki kontrolowane są w pełni objęte konsolidacją. Konsolidacja rozpoczyna się od samego początku objęcia kontroli, a kończy się z momentem zakończenia sprawowania kontroli.

Najpowszechniejszymi wskaźnikami sprawowania kontroli w ramach UE są: utworzenie jednostki na mocy traktatów założycielskich lub prawa wtórnego, finansowanie jednostki z budżetu UE, posiadanie praw głosu w organach zarządzających, przeprowadzanie kontroli przez Trybunał Obrachunkowy i udzielanie absolutorium przez Parlament Europejski. Dla każdej jednostki dokonuje się oceny, aby móc zadecydować, czy co najmniej jedno z wyżej wymienionych kryteriów jest wystarczające do stwierdzenia faktu sprawowania kontroli.

Wszystkie istotne transakcje i salda pomiędzy jednostkami kontrolowanymi przez UE podlegają wyeliminowaniu, a niezrealizowane zyski i straty z takich transakcji nie są istotne, więc nie zostały wyeliminowane.

Wspólne ustalenia umowne

Wspólne ustalenie umowne to umowa, w ramach której UE i druga strona lub większa ich liczba sprawują wspólną kontrolę. Współkontrola jest to określony w wiążącej umowie podział kontroli nad ustaleniem umownym, który występuje tylko wówczas, gdy decyzje dotyczące istotnej działalności wymagają jednomyślnej zgody stron sprawujących współkontrolę. Wspólne umowy mogą mieć formę wspólnych przedsięwzięć albo wspólnych operacji. Wspólne przedsięwzięcie to wspólne ustalenie umowne zorganizowane za pośrednictwem oddzielnego narzędzia, w ramach którego strony sprawujące wspólną kontrolę nad ustaleniem umownym mają udział w aktywach netto wynikających z tego ustalenia umownego. Udziały we wspólnych przedsięwzięciach wykazywane są zgodnie z metodą praw własności (zob. informacja dodatkowa 1.5.4). Wspólna operacja jest wspólnym ustaleniem umownym, w którym strony sprawujące współkontrolę nad ustaleniem umownym mają prawa do aktywów i obowiązki dotyczące zobowiązań powiązanych z ustaleniem umownym. Udziały we wspólnych operacjach wykazywane są poprzez uznawanie w sprawozdaniach finansowych UE swoich aktywów i zobowiązań, przychodów i kosztów oraz udziału we wspólnych aktywach, zobowiązaniach i przychodach oraz wspólnie ponoszonych kosztach.

Jednostki stowarzyszone

Jednostki stowarzyszone to jednostki, na które UE bezpośrednio lub pośrednio wywiera znaczący wpływ, lecz nie ma nad nimi wyłącznej ani wspólnej kontroli. Przyjmuje się, że znaczący wpływ występuje wtedy, gdy UE posiada bezpośrednio lub pośrednio przynajmniej 20 % praw głosu. Udziały w jednostkach stowarzyszonych wykazywane są metodą praw własności (zob. informacja dodatkowa 1.5.4).

Jednostki nieobjęte konsolidacją, których środkami zarządza Komisja

Środkami wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego dla pracowników UE, Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz funduszu gwarancyjnego dla uczestników zarządza w ich imieniu Komisja. Z uwagi na to, że jednostki te nie są kontrolowane przez UE, nie są one jednak ujęte w jej skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

1.4.1.

Waluta i zasady przeliczania

Waluta funkcjonalna i sprawozdawcza

O ile nie określono inaczej, sprawozdanie finansowe prezentowane jest w mln euro, przy czym euro jest walutą funkcjonalną UE.

Transakcje i salda

Transakcje w walutach obcych przelicza się na euro według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Dodatnie i ujemne różnice kursowe wynikające z rozliczenia transakcji w walutach obcych oraz z ponownego przeliczenia według kursów wymiany obowiązujących na koniec roku pieniężnych składników aktywów i zobowiązań denominowanych w walutach obcych ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Różnice wynikające z przeliczenia dotyczące niepieniężnych instrumentów finansowych zaklasyfikowanych jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wykazywane są w kapitale z aktualizacji wyceny.

Inne metody przeliczania stosuje się w przypadku rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które zachowują wartość w euro według kursu na dzień zakupu.

Stan na koniec roku pieniężnych składników aktywów i zobowiązań denominowanych w walutach obcych przelicza się na euro według kursu Europejskiego Banku Centralnego (EBC) obowiązującego na dzień 31 grudnia:

Kurs wymiany EUR

Waluta	31.12.2019	31.12.2018	Waluta	31.12.2019	31.12.2018
BGN	1,9558	1,9558	PLN	4,2568	4,3014
CZK	25,4080	25,7240	RON	4,783	4,6635
DKK	7,4715	7,4673	SEK	10,4468	10,2548
GBP	0,8508	0,8945	CHF	1,0854	1,1269
HRK	7,4395	7,4125	JPY	121,9400	125,8500
HUF	330,5300	320,9800	USD	1,1234	1,145

1.4.2.

Wykorzystanie szacunków

Zgodnie z MSRSP i ogólnie przyjętymi zasadami rachunkowości kwoty wykazane w sprawozdaniu finansowym muszą opierać się na szacunkach i założeniach kierownictwa, których podstawą są możliwie jak najbardziej wiarygodne dostępne informacje. Istotne szacunki dotyczą m.in.: kwot na zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych, ryzyka finansowego związanego z należnościami oraz kwotami ujawnionymi w informacjach dodatkowych dotyczących instrumentów finansowych, naliczonych przychodów i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, rezerw, stopnia utraty wartości w przypadku wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowych aktywów trwałych, możliwej do uzyskania wartości netto zapasów, aktywów i zobowiązań warunkowych. Rzeczywiste wyniki mogą nie pokrywać się z tymi szacunkami. Zmiany w zakresie szacunków znajdują odzwierciedlenie w okresie, w którym stają się one wiadome, jeżeli dana zmiana wywiera wyłącznie wpływ na dany okres, lub w tym okresie i w przyszłych okresach, jeżeli wywiera wpływ na obydwa te okresy.

1.5.1.

Wartości niematerialne i prawne

Składnik wartości niematerialnych i prawnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, nieposiadający postaci fizycznej. Składnik wartości niematerialnych i prawnych uznaje się za możliwy do zidentyfikowania, jeżeli można go wyodrębnić (tj. można odseparować go od danego podmiotu lub wydzielić go z tego podmiotu, np. w rezultacie jego sprzedaży, przeniesienia, udzielenia licencji na korzystanie z niego, jego wynajęcia lub wymiany, indywidualnie albo w połączeniu z powiązaną umową, możliwym do zidentyfikowania składnikiem aktywów lub zobowiązaniem, niezależnie od tego, czy taki jest zamiar danego podmiotu) albo jeżeli jest on przedmiotem wiążących ustaleń (m.in. praw wynikających z umów lub innych praw przewidzianych w obowiązujących przepisach), niezależnie od tego, czy takie prawa można przenieść lub wyodrębnić z danego podmiotu lub odseparować je od innych praw i obowiązków).

Zakupione wartości niematerialne i prawne wykazywane są według kosztu historycznego pomniejszonego o zakumulowaną amortyzację i straty z tytułu utraty wartości. Wartości niematerialne i prawne powstałe w wyniku procesów wewnętrznych są kapitalizowane, gdy spełnione są odpowiednie kryteria określone w zasadach rachunkowości UE, a koszty dotyczą wyłącznie etapu wytworzenia danego składnika aktywów. Koszty, które można kapitalizować, obejmują wszystkie koszty, które da się bezpośrednio przyporządkować i które są niezbędne do opracowania, wytworzenia i przygotowania danego składnika aktywów, aby mógł on funkcjonować w sposób zgodny z zamierzeniami kierownictwa. Koszty powiązane z działalnością naukowobadawczą, koszty prac rozwojowych oraz koszty utrzymania, których nie można kapitalizować, ujmuje się jako koszty okresu, w którym zostały poniesione.

Wartości niematerialne i prawne amortyzuje się metodą liniową przez szacowany okres ich użytkowania (od 3 do 11 lat). Szacowany okres użytkowania tych aktywów odpowiada ich okresowi ekonomicznej użyteczności lub okresowi użyteczności określonemu w drodze umowy.

1.5.2.

Rzeczowe aktywa trwałe

Wszystkie rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie i odpisy z tytułu utraty wartości. Koszt obejmuje wydatki, które da się bezpośrednio przyporządkować do nabycia, budowy lub przekazania składnika aktywów.

Późniejsze koszty są uwzględniane w wartości bilansowej składnika aktywów lub ujmowane jako odrębny składnik aktywów, jedynie gdy jest prawdopodobne, że przyszłe korzyści ekonomiczne lub świadczenia związane z danym składnikiem aktywów wpłyną do UE oraz pod warunkiem że możliwa jest wiarygodna wycena kosztu tego składnika aktywów. Koszty związane z naprawą i utrzymaniem wykazywane są w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w okresie obrachunkowym, w którym zostały poniesione.

Grunty nie podlegają amortyzacji, jako że uznaje się, że mają one nieokreślony okres użytkowania. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji, ponieważ aktywa te nie są jeszcze dostępne do użytku. Inne składniki aktywów amortyzowane są metodą liniową w celu alokacji ich kosztu pomniejszonego o ich wartość końcową przez szacunkowy okres ich użytkowania w następujący sposób:

Rodzaj aktywów	Stawka amortyzacji metodą liniową
Budynki	4 % do 10 %
Sprzęt kosmiczny	8 % do 25 %
Urządzenia i wyposażenie techniczne	10 % do 25 %
Meble i środki transportu	10 % do 25 %
Sprzęt komputerowy	25 % do 33 %
Inne	10 % do 33 %

Zyski i straty ze zbycia ustala się, porównując wpływy, pomniejszone o koszty sprzedaży, z wartością bilansową zbywanego składnika aktywów, i ujmuje się je w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Leasing

Umowa leasingowa jest to umowa, na mocy której w zamian za opłatę lub serie opłat leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania danego składnika aktywów przez uzgodniony okres. Umowy leasingowe klasyfikuje się jako umowy dotyczące leasingu finansowego albo umowy dotyczące leasingu operacyjnego.

Umowy dotyczące leasingu finansowego to umowy, w których na leasingobiorcę przenosi się zasadniczo całość ryzyka i wszystkie korzyści związane z prawem własności. Zawierając umowę dotyczącą leasingu finansowego jako leasingobiorca, aktywa objęte umową dotyczącą leasingu finansowego uznaje się za aktywa, a obowiązki wynikające z leasingu za zobowiązania od momentu, w którym okres leasingu rozpoczyna bieg. Aktywa i zobowiązania ujmuje się jako kwoty odpowiadające wartości godziwej składnika aktywów objętego umową leasingową lub - jeżeli ich wartość jest niższa - wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych określanych w momencie rozpoczęcia leasingu. W okresie leasingu aktywa posiadane na podstawie leasingu finansowego amortyzuje się przez okres użytkowania składnika aktywów lub przez okres leasingu, w zależności od tego, który z nich jest krótszy. Minimalne opłaty leasingowe dzieli się między koszty finansowania (część odsetkowa) a zmniejszenie kwoty niezaspokojonych zobowiązań (część kapitałowa). Koszty finansowania przydziela się do każdego okresu przypadającego w okresie leasingu, aby wygenerować stałą okresową stopę procentową w odniesieniu do pozostałego bilansu zobowiązania, które przedstawia się - w stosownych przypadkach - jako obrotowe/trwałe. Warunkowe opłaty leasingowe księguje się jako koszty w okresie, w których je poniesiono.

Leasing operacyjny to leasing inny niż leasing finansowy, tj. leasing, w ramach którego leasingodawca ponosi zasadniczo całość ryzyka i wszystkie korzyści wynikające z prawa własności do składnika aktywów. W przypadku zawarcia umowy dotyczącej leasingu operacyjnego w charakterze leasingobiorcy raty leasingu operacyjnego ujmuje się metodą liniową jako koszt w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności przez okres leasingu, przy czym w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie przedstawia się ani składnika aktywów będącego przedmiotem leasingu, ani zobowiązania leasingowego.

1.5.3.

Utrata wartości aktywów niefinansowych

Utrata wartości to strata przyszłych korzyści ekonomicznych lub świadczeń związanych ze składnikiem aktywów wykraczająca poza systematyczne uznawanie straty przyszłych korzyści ekonomicznych lub świadczeń związanych ze składnikiem aktywów w postaci amortyzacji lub umorzenia (w stosownych przypadkach). Aktywa o nieokreślonym okresie użytkowania nie podlegają amortyzacji ani umorzeniu i są corocznie kontrolowane pod kątem utraty wartości. Składniki aktywów podlegające amortyzacji/umorzeniu analizuje się pod kątem utraty wartości za każdym razem, gdy w dniu sprawozdawczym istnieje wskazanie, że dany składnik aktywów może podlegać utracie wartości. Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się w kwocie, o którą wartość bilansowa składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna to wartość godziwa składnika aktywów pomniejszona o koszty sprzedaży lub wartość użytkowa, w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa.

Wartości końcowe i okresy użytkowania wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych poddawane są przeglądowi i w razie konieczności korygowane, co najmniej raz do roku. Jeżeli przyczyny utraty wartości ujętej w poprzednich latach nie mają już zastosowania, odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości są odpowiednio odwracane.

1.5.4.

Inwestycje rozliczane zgodnie z metodą praw własności

Udziały w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach

Inwestycje rozliczane zgodnie z metodą praw własności początkowo ujmuje się według kosztu, przy czym początkową wartość bilansową zwiększa się lub zmniejsza następnie, aby ująć dalsze wkłady, udział UE w nadwyżce lub deficycie jednostki, w której dokonano inwestycji, oraz wszelkie przypadki utraty wartości i wypłaty dywidendy. Wartość bilansowa inwestycji w sprawozdaniu finansowym na dzień bilansowy jest równa kosztowi początkowemu wraz ze wszystkimi zmianami. Udział UE w nadwyżce lub deficycie jednostki, w której dokonano inwestycji, ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności, a jej udział w zmianach w kapitale własnym jednostki, w której dokonano inwestycji, ujmuje się w kapitałach rezerwowych w aktywach netto. Otrzymane wypłaty z inwestycji obniżają wartość bilansową aktywów.

Jeżeli udział UE w deficycie inwestycji rozliczanej zgodnie z metodą praw własności jest równy jej udziałowi w tej inwestycji lub go przekracza, UE przestaje ujmować swój udział w przyszłych stratach ("nieujęte straty"). Po zredukowaniu udziału UE do wartości zerowej na wszelkie dodatkowe straty tworzy się rezerwy, a zobowiązanie ujmuje się tylko w takiej wysokości, w jakiej UE powzięła prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek lub dokonała płatności w imieniu danej jednostki.

Jeżeli występują oznaki utraty wartości, w razie konieczności dokonuje się odpisu do niższej wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalną określa się zgodnie z zasadami opisanymi w informacji dodatkowej 1.5.3. Jeżeli przyczyny utraty wartości przestają mieć zastosowanie w późniejszym terminie, dokonuje się odwrócenia odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości do wartości bilansowej, jaka zostałaby określona, gdyby nie dokonano żadnego odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.

W przypadku gdy UE posiada przynajmniej 20 % funduszu kapitału inwestycyjnego, nie dąży do wywierania znaczącego wpływu. Takie fundusze traktuje się zatem jako instrumenty finansowe i klasyfikuje jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć zaklasyfikowanych jako mniejsze jednostki (zob. informacja dodatkowa 1.3) nie rozlicza się według metody praw własności. Wkłady UE na rzecz tych jednostek rozlicza się jako koszty poniesione w danym okresie.

(i)

Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

Składnik aktywów finansowych zalicza się do kategorii składnika aktywów "wycenianego według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt", jeżeli został nabyty zasadniczo w celu sprzedaży w perspektywie krótkoterminowej lub jeżeli został do niej zaklasyfikowany przez jednostkę. W kategorii tej ujmuje się również instrumenty pochodne. Należące do tej kategorii aktywa uznaje się za aktywa obrotowe, jeżeli ich zbycie przewidziane jest w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.

(ii)

Pożyczki i należności

Pożyczki i należności to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, ze stałymi lub ustalonymi płatnościami, nienotowane na aktywnym rynku. Powstają one, gdy UE przekazuje środki pieniężne, towary lub usługi bezpośrednio dłużnikowi i nie ma zamiaru wprowadzać należności do obrotu lub w przypadku, gdy UE wstępuje w prawa pierwotnego kredytodawcy po dokonaniu przez UE płatności w ramach umowy gwarancji. Płatności należne w terminie do 12 miesięcy od dnia bilansowego uznaje się za aktywa obrotowe. Płatności należne w terminie przekraczającym 12 miesięcy od dnia bilansowego uznaje się za aktywa trwałe. Pożyczki i należności obejmują depozyty terminowe o pierwotnym terminie zapadalności powyżej trzech miesięcy.

(iv)

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to aktywa niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały przypisane do niniejszej kategorii lub które nie zaliczają się do żadnej z pozostałych kategorii. Klasyfikuje się je jako aktywa obrotowe lub trwałe, w zależności od okresu, przez który UE planuje je posiadać. Inwestycje w jednostkach nieobjętych konsolidacją ani nieujmowanych metodą praw własności oraz inne inwestycje kapitałowe (np. operacje w oparciu o kapitał podwyższonego ryzyka) również klasyfikuje się jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Początkowe ujęcie i wycena

Zakup i sprzedaż aktywów finansowych sklasyfikowanych jako aktywa finansowe "wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt", "utrzymywane do upływu terminu zapadalności" lub "dostępne do sprzedaży", ujmuje się na dzień transakcji, czyli dzień, w którym UE zobowiązała się kupić lub sprzedać składnik aktywów. Ekwiwalenty środków pieniężnych i pożyczki ujmuje się, gdy środki pieniężne są deponowane w instytucji finansowej lub przekazywane pożyczkobiorcom. Instrumenty finansowe ujmuje się początkowo według wartości godziwej. W przypadku wszystkich aktywów finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt koszty transakcji dodaje się do wartości godziwej przy początkowym ujęciu. Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt ujmuje się początkowo w wartości godziwej, a koszty transakcji ujmuje się jako koszty w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

W początkowym ujęciu wartość godziwa składnika aktywów finansowych odpowiada zwykle cenie transakcji (tj. wartości godziwej otrzymanej zapłaty), chyba że wartość godziwa tego instrumentu została potwierdzona poprzez porównanie z obserwacjami innych bieżących transakcji rynkowych na takich samych instrumentach lub na podstawie techniki wyceny, której zmienne obejmują jedynie dane pochodzące z obserwacji rynków (np. w przypadku niektórych kontraktów na instrumenty pochodne). Jednakże wartość godziwą udzielonej pożyczki długoterminowej, która jest nieoprocentowana lub oprocentowana poniżej rynkowych stóp procentowych, ustala się jako wartość bieżącą wszystkich przyszłych wpływów środków pieniężnych dyskontowanych w oparciu o obowiązującą rynkową stopę procentową dla podobnego instrumentu o podobnym ratingu.

Pożyczki udzielone wycenia się w ich kwocie nominalnej, którą uznaje się za wartość godziwą pożyczki. Istnieją ku temu następujące powody:

–

"Otoczenie rynkowe" pożyczek UE jest bardzo specyficzne i różni się od rynku kapitałowego, na którym emitowane są obligacje komercyjne lub skarbowe. Pożyczkodawcy na rynku kapitałowym mają bowiem możliwość wyboru alternatywnych inwestycji, co znajduje swoje odzwierciedlenie w cenach rynkowych. UE jest jednak pozbawiona tej możliwości, jako że nie może ona inwestować środków na rynkach kapitałowych; pożycza ona środki tylko po to, by udzielić pożyczek o takiej samej stopie procentowej. Oznacza to, że w odniesieniu do pożyczonych przez siebie środków UE nie dysponuje innymi możliwościami udzielania pożyczek ani inwestowania tych środków. Dlatego też nie istnieją koszty alternatywne i tym samym nie ma podstawy do porównania ze stopami rynkowymi. W rzeczywistości pożyczki udzielane przez UE same w sobie stanowią osobny rynek. Zasadniczo, jako że nie można zastosować opcji kosztu alternatywnego, cena rynkowa nie oddaje rzetelnie istoty operacji udzielania pożyczek przez UE W związku z tym nie jest właściwe ustalanie wartości godziwej pożyczek UE poprzez odniesienie do obligacji komercyjnych i skarbowych.

–

Co więcej, w przypadku tych pożyczek, między pożyczkami udzielonymi i zaciągniętymi występują efekty równoważące z uwagi na ich charakter wzajemny (ang. back-to-back). Stąd też efektywna stopa procentowa dla pożyczki udzielonej równa się efektywnej stopie procentowej powiązanych pożyczek zaciągniętych. Poniesione przez UE koszty transakcji, którymi następnie obciąża się beneficjenta pożyczki, są bezpośrednio ujmowane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Instrumenty finansowe usuwa się z ksiąg w przypadku wygaśnięcia praw do otrzymywania przepływów pieniężnych z inwestycji oraz w przypadku, gdy UE przeniosła zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z prawem własności na inny podmiot.

Późniejsza wycena

Pożyczki i należności ujmuje się po zamortyzowanym koszcie w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. W przypadku pożyczek udzielonych z pożyczonych funduszy ta sama efektywna stopa procentowa stosowana jest do udzielonych i zaciągniętych pożyczek, gdyż pożyczki te mają cechy operacji wzajemnych (ang. back-to-back), a różnice między warunkami i kwotami pożyczek udzielonych i zaciągniętych nie są istotne. Poniesione przez UE koszty transakcji, którymi następnie obciąża się beneficjenta pożyczki, są bezpośrednio ujmowane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wycenia się następnie według wartości godziwej. Zyski i straty wynikające ze zmiany wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się w kapitale z aktualizacji wyceny, z wyjątkiem różnic wynikających z przeliczenia walut dotyczących składników aktywów pieniężnych, które ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. W przypadku usunięcia z ksiąg lub sprzedaży lub utraty wartości aktywów sklasyfikowanych jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, skumulowane korekty wartości godziwej ujęte uprzednio w kapitale z aktualizacji wyceny ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Odsetki od aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży obliczone w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Dywidendy od instrumentów kapitałowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się po stwierdzeniu prawa UE do otrzymania płatności.

Wartość godziwą inwestycji notowanych na aktywnych rynkach ustala się w oparciu o bieżące oferowane ceny zakupu. W przypadku składników aktywów finansowych, dla których nie ma aktywnego rynku (oraz w przypadku nienotowanych papierów wartościowych i instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym), UE określa wartość godziwą w oparciu o techniki wyceny. Obejmują one wykorzystanie niedawnych transakcji na warunkach rynkowych, odniesienie do innych analogicznych instrumentów, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modele wyceny opcji oraz inne metody wyceny powszechnie stosowane przez uczestników rynku.

Inwestycje w fundusze venture capital, sklasyfikowane jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, które nie są notowane na aktywnym rynku, wycenia się według przypisanej wartości aktywów netto, którą uznaje się za równą ich wartości godziwej.

W przypadku gdy nie można w wiarygodny sposób wycenić wartości godziwej inwestycji w instrumenty kapitałowe, które nie są notowane na aktywnym rynku, inwestycje te wycenia się po koszcie pomniejszonym o straty z tytułu utraty wartości.

Utrata wartości aktywów finansowych

Utrata wartości danego składnika aktywów finansowych następuje tylko i wyłącznie wtedy, gdy istnieją obiektywne dowody na utratę wartości w związku z jednym lub większą liczbą zdarzeń, które miały miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów, oraz gdy zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma (mają) wpływ na szacunkowe przyszłe przepływy pieniężne związane z danym składnikiem aktywów finansowych, który to wpływ można w wiarygodny sposób oszacować. Dokonywany jest wówczas odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. Na każdy dzień sprawozdawczy UE ocenia, czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości danego składnika aktywów finansowych.

Aktywa wykazywane po zamortyzowanym koszcie

Jeżeli istnieją obiektywne dowody straty z tytułu utraty wartości pożyczek i należności lub inwestycji utrzymywanych do terminu zapadalności wykazywanych po zamortyzowanym koszcie, kwotę straty wycenia się jako różnicę między wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą szacunkowych przyszłych przepływów pieniężnych (z wyłączeniem przyszłych strat kredytowych, które nie zostały poniesione), dyskontowaną według pierwotnej efektywnej stopy procentowej dla składnika aktywów finansowych. Wartość bilansowa składnika aktywów jest zmniejszana, a kwota straty ujmowana jest w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Jeżeli pożyczka lub inwestycja utrzymywana do terminu zapadalności ma zmienne oprocentowanie, w celu wyceny straty z tytułu utraty wartości przyjmuje się stopę dyskontową odpowiadającą bieżącej efektywnej stopie procentowej określonej w umowie. Wartość bieżącą szacunkowych przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu zabezpieczonego składnika aktywów finansowych oblicza się na podstawie przepływów pieniężnych, które mogą wynikać z zajęcia, pomniejszonych o koszty uzyskania i sprzedaży zabezpieczenia, bez względu na prawdopodobieństwo zajęcia. Jeżeli w kolejnym okresie kwota straty z tytułu utraty wartości ulegnie zmniejszeniu oraz jeżeli zmniejszenie to można w obiektywny sposób powiązać ze zdarzeniem mającym miejsce po ujęciu utraty wartości, w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności dokonuje się odwrócenia uprzednio ujętego odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.

Aktywa wyceniane według wartości godziwej

W przypadku inwestycji kapitałowych zaklasyfikowanych jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, podczas ustalania, czy nie nastąpiła utrata wartości papierów wartościowych, należy wziąć pod uwagę istotny lub trwały (trwający przez dłuższy okres) spadek wartości godziwej papierów wartościowych poniżej ich kosztu. Jeżeli istnieją tego rodzaju dowody dla aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, łączną kwotę straty - ustaloną jako różnica między kosztem nabycia a bieżącą wartością godziwą, pomniejszoną o wszelkie straty z tytułu utraty wartości tego składnika aktywów finansowych ujęte uprzednio w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności - usuwa się z kapitałów rezerwowych i ujmuje w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości instrumentów kapitałowych ujęte w odpowiednim sprawozdaniu z finansowych wyników działalności nie są odwracane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Jeżeli w kolejnym okresie wartość godziwa instrumentu dłużnego zaklasyfikowanego jako składnik aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży wzrośnie i jeżeli wzrost ten w obiektywny sposób można powiązać ze zdarzeniem mającym miejsce po ujęciu odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, dokonuje się odwrócenia odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

1.5.6.

Zapasy

Zapasy wycenia się według kosztu lub według wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z tych kwot jest niższa. Koszt ustala się z zastosowaniem metody FIFO ("pierwsze weszło, pierwsze wyszło"). Koszt wyrobów gotowych i produkcji w toku obejmuje koszty surowców, robocizny bezpośredniej, inne koszty, które da się bezpośrednio przyporządkować, oraz powiązane pośrednie koszty produkcji (przy normalnej zdolności produkcyjnej). Możliwa do uzyskania wartość netto stanowi szacunkową cenę sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej pomniejszoną o koszty realizacji i koszty sprzedaży. Zapasy utrzymywane w celu dystrybucji nieodpłatnej lub za stawkę nominalną wycenia się według kosztu lub aktualnego kosztu odtworzenia, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa. Aktualny koszt odtworzenia stanowi koszt, który UE musiałaby ponieść, aby nabyć składnik aktywów na dzień sprawozdawczy.

1.5.7.

Kwoty płatności zaliczkowych

Płatności zaliczkowe są formą płatności z wyprzedzeniem na rzecz beneficjenta, mającą na celu zapewnienie finansowania z góry. Może być ono rozbite na szereg płatności dokonywanych w okresie wskazanym w danej umowie, decyzji, danym porozumieniu lub akcie podstawowym. Płatność lub zaliczka musi zostać wykorzystana na cele, na które była przeznaczona, w okresie wskazanym w umowie albo podlega zwrotowi. Beneficjent, który nie poniesie kosztów kwalifikowalnych, zobowiązany jest do zwrotu UE przyznanej zaliczki. Ponieważ UE zachowuje kontrolę nad płatnościami zaliczkowymi i jest upoważniona do otrzymania zwrotu z tytułu części niekwalifikowalnej, kwotę ujmuje się jako składnik aktywów.

Płatności zaliczkowe początkowo ujmuje się w bilansie w momencie przekazania środków pieniężnych odbiorcy. Wycenia się je w kwocie przekazanej zapłaty. W kolejnych okresach płatności zaliczkowe są wyceniane w kwocie początkowo ujętej w bilansie pomniejszonej o wydatki kwalifikowalne (w tym w stosownych przypadkach kwoty szacunkowe) poniesione w danym okresie.

Odsetki od płatności zaliczkowych ujmuje się w chwili ich uzyskania zgodnie z przepisami odnośnej umowy. Szacunek przychodów z tytułu naliczonych odsetek dokonywany jest na koniec roku w oparciu o najbardziej wiarygodne dane, a następnie uwzględniany jest w bilansie.

Pozostałe zaliczki dla państw członkowskich, wynikające ze zwracania przez UE kwot wypłaconych przez państwo członkowskie jako zaliczki na rzecz beneficjentów (w tym w ramach instrumentów finansowych objętych zarządzaniem dzielonym), uwzględnia się jako aktywa i ujmuje w pozycji "Płatności zaliczkowe". Następnie pozostałe zaliczki dla państw członkowskich wycenia się w kwocie początkowo ujętej w bilansie pomniejszonej o najlepsze możliwe oszacowanie wydatków kwalifikowanych poniesionych przez beneficjentów końcowych, obliczone na podstawie rozsądnych i mających poparcie faktograficzne założeń.

Wkłady UE do funduszy powierniczych Europejskiego Funduszu Rozwoju lub innych jednostek nieobjętych konsolidacją również klasyfikuje się jako płatności zaliczkowe, gdyż ich celem jest umożliwienie funduszowi powierniczemu finansowania działań określonych w celach danego funduszu. Wkłady UE do funduszy powierniczych wycenia się w kwocie początkowo ujętej w bilansie pomniejszonej o wydatki kwalifikowane, w tym w stosownych przypadkach kwoty szacunkowe, poniesione przez fundusz powierniczy w okresie sprawozdawczym i alokowane do wkładu UE zgodnie z umową dotyczącą danego projektu.

1.5.8.

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

W zasadach rachunkowości UE ustanowiono wymóg odrębnej prezentacji transakcji wymiany i transakcji innych niż transakcje wymiany. Aby odróżnić te dwie kategorie, pojęcie "należności" zastrzega się do transakcji wymiany, natomiast w odniesieniu do "transakcji innych niż transakcje wymiany", tj. transakcji, w ramach których UE otrzymuje wartości od innej jednostki, nie przekazując bezpośrednio w zamian wartości zbliżonej, stosuje się termin "kwoty należne" (np. kwoty należne od państw członkowskich związane z zasobami własnymi).

Należności z tytułu transakcji wymiany spełniają kryteria definicji instrumentów finansowych i w związku z tym klasyfikuje się je jako pożyczki i należności i odpowiednio wycenia (zob. informacja dodatkowa 1.5.5). Ujawnienia w informacjach dodatkowych na temat instrumentów finansowych w odniesieniu do należności z tytułu transakcji wymiany obejmują naliczone przychody i czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów z tytułu transakcji wymiany, ponieważ nie są one istotne. Na podstawie doświadczeń z ubiegłych lat dokonuje się ogólnego odpisu aktualizującego wartość w odniesieniu do nierozliczonych nakazów odzyskania środków nieobjętych jeszcze żadnym określonym odpisem.

Kwoty należne z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany ujmuje się w wartości godziwej w dniu nabycia (skorygowanej o odsetki i kary) pomniejszonej o odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. Odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości kwot należnych z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany dokonuje się, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że UE nie będzie w stanie pobrać wszystkich należnych kwot zgodnie z pierwotnymi warunkami należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany. Kwota odpisu aktualizującego stanowi różnicę między wartością bilansową składnika aktywów a jego wartością odzyskiwalną. Kwota odpisu ujmowana jest w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Na podstawie doświadczeń z ubiegłych lat dokonuje się również ogólnego odpisu aktualizującego wartość w odniesieniu do nierozliczonych nakazów odzyskania środków nieobjętych jeszcze żadnym określonym odpisem. W informacji dodatkowej 1.5.14 przedstawiono informacje dotyczące ujęcia naliczonych dochodów na koniec roku. Kwoty wykazane w bilansie i ujawnione jako należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany nie są instrumentami finansowymi, ponieważ w przeciwieństwie do nich nie wynikają z umowy, która powodowałaby powstanie zobowiązań finansowych lub instrumentów kapitałowych. Niemniej jednak, w informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany ujawnia się w stosownych przypadkach razem z należnościami z tytułu transakcji wymiany.

1.5.10.

Świadczenia pracownicze

UE zapewnia pracownikom szereg świadczeń (wynagrodzenie oraz świadczenia z tytułu zabezpieczenia społecznego). Do celów rachunkowości należy je zaklasyfikować jako krótkoterminowe świadczenia pracownicze i świadczenia po okresie zatrudnienia.

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze to te świadczenia należne, które podlegają rozliczeniu przed upływem dwunastu miesięcy od końca okresu sprawozdawczego, w którym pracownik wykonywał pracę, takie jak wynagrodzenia, urlop wypoczynkowy, płatne zwolnienie chorobowe, a także inne krótkoterminowe dodatki pracownicze. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze ujmowane są jako koszty, kiedy wykonywana jest związana z nimi praca. Zobowiązanie ujmuje się w kwocie, która ma być wypłacona, jeśli na UE ciąży prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek zapłaty w wyniku przeszłego zatrudnienia pracownika i jeśli zobowiązanie to można w sposób wiarygodny oszacować.

Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia

UE przyznaje pracownikom szereg świadczeń po okresie zatrudnienia, które obejmują świadczenia emerytalne, rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz rentę rodzinną w ramach systemu emerytalno-rentowego dla urzędników europejskich, jak również opiekę medyczną w ramach wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego (zob. informacja dodatkowa 2.9). Świadczenia te przyznaje się w ramach jednego planu - który jest jednak podzielony na dwa programy - i należy traktować je podobnie, aby rzetelnie przedstawiać sytuację i odzwierciedlać rzeczywistość gospodarczą:

System emerytalno-rentowy urzędników europejskich: Świadczenia przyznawane w ramach tego umownego systemu 18 odnoszą się do stażu pracy, renty inwalidzkiej i rodzinnej, jak również dodatków rodzinnych, śmierci przed odejściem na emeryturę w przypadku tych pracowników, którzy pracują lub pracowali w instytucjach Unii Europejskiej, agencjach lub innych organach UE, lub członków rodzin po zmarłych urzędnikach lub emerytach. Wkład pracowników z ich wynagrodzeń w przewidywane koszty tych świadczeń wynosi jedną trzecią tych kosztów.

UE zapewnia również członkom instytucji Unii Europejskiej świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia za pośrednictwem odrębnych systemów emerytalno-rentowych. Przedstawiono je w pozycji "Inne systemy świadczeń emerytalnych". W ramach tych systemów UE zapewnia świadczenia emerytalne członkom Komisji, Trybunału Sprawiedliwości i Sądu, Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, Rady Unii Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Sądu do spraw Służby Publicznej oraz Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Inspektorowi Ochrony Danych. UE zapewnia zabezpieczenie zdrowotne członkom instytucji Unii poprzez wspólny system ubezpieczenia chorobowego.

Wyżej wymienione świadczenia po okresie zatrudnienia uznawane są za zobowiązania UE z tytułu określonych świadczeń i oblicza się je na każdy dzień sprawozdawczy poprzez oszacowanie kwoty przyszłych świadczeń, które wypracowali pracownicy w okresie bieżącym i we wcześniejszych okresach, dyskontując tę kwotę oraz odejmując wartość godziwą wszelkich aktywów programu. Obliczanie zobowiązań z tytułu określonych świadczeń dokonywane jest corocznie w oparciu o metodę prognozowanych uprawnień jednostkowych. Wartość bieżącą zobowiązania z tytułu określonych świadczeń określa się, dyskontując szacunkowe przyszłe wypływy środków pieniężnych w oparciu o stopy procentowe obligacji państwowych denominowanych w walucie, w której zostaną wypłacone świadczenia, i których termin zapadalności jest zbliżony do terminu realizacji powiązanych zobowiązań emerytalno-rentowych.

Świadczenia po okresie zatrudnienia przyznawane pracownikom UE są włączone do jednego planu obejmującego zarówno system emerytalno-rentowy urzędników europejskich, jak i system ubezpieczenia chorobowego z prawem do ubezpieczenia w ramach wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego, które zależy od nabycia prawa do ubezpieczenia w ramach systemu emerytalno-rentowego. Zgodnie z warunkami tego jednego planu, jak określono w regulaminie pracowniczym, niektóre uprawnienia, takie jak prawo do opóźnionego wypłacenia emerytury lub niższego świadczenia emerytalnego w ramach systemu emerytalno-rentowego urzędników europejskich, nabywa się po 10 latach służby. Uprawnienia nabyte w ramach jednego planu przez kolejne lata służby pracownika są jednak istotnie wyższe niż te początkowo ustalone uprawnienia, co znajduje odzwierciedlenie w kolejnych corocznie nabywanych prawach emerytalno-rentowych.

Stąd też, aby zobrazować ekonomiczny charakter zaistniałej transakcji, czego wymaga wierne odzwierciedlenie będące jedną z cech jakościowych sprawozdawczości finansowej, jak określono zarówno w regule rachunkowości Unii Europejskiej nr 1, jak i w ramach koncepcyjnych MSRSP, poniesione koszty zatrudnienia ujmowane są w oparciu o metodę liniową w trakcie szacowanego okresu służby czynnej pracownika, tj. okresu od dnia, gdy praca wykonywana przez pracownika uprawniła go do świadczeń w ramach programu świadczeń (niezależnie od tego, czy świadczenia te są uzależnione od dalszej pracy, czy też nie), do dnia, począwszy od którego dalsza praca wykonywana przez pracownika nie będzie prowadziła do powstania istotnej kwoty dodatkowych świadczeń w ramach programu, poza kwotą wynikającą ze wzrostu wynagrodzeń. Podejście to jest stosowane konsekwentnie względem świadczeń przewidzianych w ramach jednego planu.

Aktualizacja wyceny zobowiązania netto z tytułu określonych świadczeń obejmuje zyski i straty aktuarialne oraz zwrot z aktywów programu; są one ujmowane bezpośrednio w aktywach netto.

UE ujmuje koszty odsetkowe netto (dochody) i inne koszty związane z programami określonych świadczeń w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności pod pozycją "Koszty personelu oraz rent i emerytur".

Kiedy przewidziane świadczenia są zmieniane lub ograniczane, powiązana zmiana w świadczeniach, która odnosi się do przeszłego zatrudnienia bądź zysku lub straty spowodowanych ograniczeniem, ujmowana jest niezwłocznie w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Zyski i straty wynikające z rozliczenia są ujmowane w dniu rozliczenia. Koszty przeszłego zatrudnienia ujmuje się niezwłocznie w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności, chyba że zmiany uzależnione są od pozostawania pracowników w służbie przez określony czas (okres nabywania uprawnień).

1.5.11.

Rezerwy

Rezerwy ujmuje się, gdy UE związana jest prawnym lub zwyczajowo oczekiwanym zobowiązaniem wobec osób trzecich w wyniku przeszłych zdarzeń, gdy istnieje większe prawdopodobieństwo, że w celu realizacji zobowiązania konieczny będzie wypływ środków, niż że nie będzie to konieczne, oraz gdy kwotę można wiarygodnie oszacować. Nie ujmuje się rezerw na przyszłe straty operacyjne. Kwotę rezerwy ustala się poprzez najlepsze możliwe oszacowanie kosztów, które według przewidywań trzeba będzie ponieść w celu realizacji bieżącego zobowiązania na dzień sprawozdawczy. W przypadkach, w których rezerwa odnosi się do zbioru wielu pozycji, przy szacunkowym określaniu kwoty zobowiązania uwzględnia się wszystkie możliwe wyniki oraz odpowiadające im prawdopodobieństwa (metoda "oczekiwanej wartości").

Rezerwy na umowy rodzące obciążenia wycenia się według wartości bieżącej przewidywanych kosztów rozwiązania umowy lub przewidywanych kosztów netto kontynuacji umowy, w zależności od tego, która tych kwot kosztów jest niższa.

1.5.12.

Zobowiązania finansowe

Zobowiązania finansowe są klasyfikowane jako zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, jako zobowiązania finansowe ujmowane po zamortyzowanym koszcie lub jako zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych.

Zaciągnięte pożyczki obejmują pożyczki od instytucji kredytowych i zobowiązania potwierdzone certyfikatami. Zaciągnięte pożyczki ujmuje się początkowo w wartości godziwej, czyli w wysokości wpływów z tytułu uzyskania pożyczki (wartości godziwej otrzymanej zapłaty) po odliczeniu poniesionych kosztów transakcji, a następnie wykazuje się je po zamortyzowanym koszcie w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej; wszelkie różnice pomiędzy wpływami (po odliczeniu kosztów transakcji) a wartością wykupu ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w okresie pożyczkowym w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. W przypadku pożyczek udzielonych z pożyczonych środków metody efektywnej stopy procentowej nie można stosować do udzielonych i zaciągniętych pożyczek ze względu na zasadę istotności. Poniesione przez UE koszty transakcji, którymi następnie obciąża się beneficjenta pożyczki, są bezpośrednio ujmowane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Zobowiązania finansowe zaklasyfikowane jako wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt obejmują instrumenty pochodne, jeśli ich wartość godziwa jest ujemna. Są księgowane w taki sam sposób jak aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt; zob. informacja dodatkowa 1.5.5.

Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych ujmuje się początkowo według wartości godziwej, którą jest wartość otrzymanej premii. Następnie zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej jest aktualizowane do wyższej z dwóch wartości: najlepszego możliwego oszacowania spodziewanych kosztów, które według przewidywań trzeba będzie ponieść w celu realizacji zobowiązania z tytułu gwarancji finansowej, lub początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o zakumulowaną amortyzację. UE ujmuje zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowych, gdy otrzymuje zapłatę za udzielenie gwarancji, tj. na warunkach rynkowych lub gdy wartość godziwą gwarancji można wycenić w wiarygodny sposób. Jeżeli dla bezpośrednio równoważnej umowy gwarancji nie istnieje aktywny rynek, UE ujawnia udzieloną gwarancję jako zobowiązanie warunkowe (zob. informacja dodatkowa 1.7.2) lub - gdy istnieje większe prawdopodobieństwo, że w celu realizacji zobowiązania konieczny będzie wypływ środków, niż że nie będzie to konieczne - UE ujmuje rezerwę (zob. informacja dodatkowa 1.5.11).

Zobowiązania finansowe klasyfikuje się jako zobowiązania długoterminowe, z wyjątkiem składników, których termin wymagalności przypada w terminie krótszym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Fundusze powiernicze UE uznawane za część działań operacyjnych Komisji uwzględnia się w zapisach księgowych Komisji i poddaje dalszej konsolidacji w rocznych sprawozdaniach finansowych UE. W związku z tym wkłady do funduszy powierniczych UE od innych darczyńców spełniają warunki przychodów z transakcji innych niż transakcje wymiany i są ujmowane jako zobowiązania finansowe do momentu spełnienia warunków związanych z przekazywanymi wkładami, tj. poniesienia kosztów kwalifikowalnych przez fundusz powierniczy. Fundusz powierniczy musi finansować określone projekty i w momencie likwidacji zwrócić pozostałe środki. Na dzień bilansowy pozostającą kwotę zobowiązań związanych z wkładami wycenia się w kwocie otrzymanych wkładów pomniejszonej o koszty poniesione przez fundusz powierniczy, w tym w stosownych przypadkach kwoty szacunkowe. Do celów sprawozdawczych koszty netto przydziela się do wkładów innych darczyńców proporcjonalnie do wkładów netto wpłaconych na dzień 31 grudnia. Taka alokacja wkładów ma jedynie charakter orientacyjny. W przypadku likwidacji funduszu powierniczego rzeczywisty podział pozostałych zasobów zostanie określony przez zarząd funduszu powierniczego.

1.5.13.

Zobowiązania

Znacząca kwota zobowiązań UE stanowi kwoty do zapłaty z tytułu zestawień poniesionych wydatków od beneficjentów dotacji lub innych form finansowania przez UE (transakcje inne niż transakcje wymiany). Są one ujmowane jako zobowiązania w kwocie roszczenia w momencie otrzymania zestawienia poniesionych wydatków. Po weryfikacji i zatwierdzeniu kosztów kwalifikowalnych zobowiązania wycenia się w wysokości zatwierdzonej i kwalifikowalnej kwoty.

Zobowiązania z tytułu zakupu towarów i usług ujmowane są w momencie otrzymania faktury w wysokości pierwotnej kwoty, a powiązane koszty ujmowane są w momencie realizacji i akceptacji dostaw i usług przez UE.

1.5.14.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Transakcje i zdarzenia ujmuje się w sprawozdaniu finansowym w okresie, do którego się odnoszą. Na koniec roku, w przypadku gdy faktura nie została jeszcze wystawiona, a usługa lub dostawa została zrealizowana przez UE, lub w przypadku istnienia porozumienia umownego (np. poprzez odniesienie do traktatu), w sprawozdaniu finansowym ujmuje się naliczone przychody. Ponadto na koniec roku, w przypadku gdy faktura została wystawiona, ale usługi lub dostawy nie zostały jeszcze zrealizowane, przychody uznaje się za przychody przyszłych okresów i ujmuje w kolejnym okresie obrachunkowym.

Również koszty ujmuje się w okresie, do którego się odnoszą. Na koniec okresu obrachunkowego bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są ujmowane w oparciu o szacowaną kwotę zobowiązań do przeniesienia przypadających na dany okres. Obliczenia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dokonuje się zgodnie z wydanymi przez Komisję szczegółowymi wytycznymi operacyjnymi i praktycznymi, które mają zapewnić wierne odzwierciedlenie w sprawozdaniu finansowym zjawisk ekonomicznych i innych zjawisk, które ma ono przedstawiać. Analogicznie, jeżeli za usługi lub towary, których jeszcze nie otrzymano, dokonano płatności z góry, koszty zostaną odroczone i ujęte w kolejnym okresie obrachunkowym.

1.6.1.

Przychody

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY

Zdecydowana większość przychodów UE dotyczy transakcji innych niż transakcje wymiany:

Zasoby własne oparte na DNB oraz zasoby własne oparte na VAT

Przychody ujmuje się za okres, za który Komisja wysyła do państw członkowskich wezwanie do zapłaty należnych składek. Wykazywane są w wysokości "kwoty, do której wniesienia wezwano". Ponieważ zasoby oparte na VAT i DNB bazują na szacunkach za dany rok budżetowy, można wprowadzać w nich zmiany do czasu podania ostatecznych danych przez państwa członkowskie. Wpływ zmian w zakresie wartości szacunkowych uwzględnia się przy ustalaniu nadwyżki lub deficytu netto za okres, w którym nastąpiła zmiana.

Tradycyjne zasoby własne

Kwoty należne z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany i powiązane przychody ujmuje się w chwili otrzymania właściwego miesięcznego wyciągu z konta "A" (obejmującego pobrane cła oraz kwoty należne, które są zabezpieczone i nie są kwestionowane) od państw członkowskich. Na dzień sprawozdawczy dochody pobrane przez państwa członkowskie za dany okres, lecz niewypłacone jeszcze Komisji, szacuje się i ujmuje jako naliczone przychody. Kwartalne wyciągi z konta

"B" (obejmującego cła niepobrane i niezabezpieczone, jak również kwoty zabezpieczone zakwestionowane przez dłużnika) otrzymane od państw członkowskich ujmuje się jako przychody pomniejszone o koszty poboru, do których zatrzymania uprawnione są państwa członkowskie. Ponadto ujmuje się zmniejszenie wartości w wysokości szacunkowych środków, które mogą nie zostać odzyskane.

Grzywny

Przychód z tytułu grzywien ujmuje się po podjęciu przez UE decyzji o nałożeniu grzywny i oficjalnym powiadomieniu o takiej decyzji jej adresata. Po podjęciu decyzji o nałożeniu grzywny, od daty powiadomienia przedsiębiorstwa mają dwa miesiące na:

Jednak nawet w wypadku złożenia skargi grzywna musi zostać zapłacona we wskazanym terminie trzech miesięcy, ponieważ skarga nie ma skutku zawieszającego (art. 278 TFUE). Otrzymane środki pieniężne wykorzystywane są w celu rozliczenia kwoty należnej. Za zgodą księgowego Komisji przedsiębiorstwo może jednak przedłożyć zamiast tego gwarancję bankową na odnośną kwotę. W takim przypadku grzywna pozostaje kwotą należną. Jeżeli nie otrzymano środków pieniężnych ani gwarancji, a doszło do wystąpienia wątpliwości co do wypłacalności przedsiębiorstwa, ujmuje się zmniejszenie wartości należnej kwoty.

Jeżeli przedsiębiorstwo zaskarży decyzję i dokona tymczasowej zapłaty grzywny, kwotę ujmuje się jako zobowiązanie warunkowe, lub, jeżeli wydaje się prawdopodobne, że Sąd może nie wydać wyroku korzystnego dla UE, konieczne jest ujęcie rezerwy na pokrycie związanego z tym ryzyka. W przypadku gdy przedłożona została gwarancja, należy dokonać odpowiedniego odpisu aktualizującego wartość nieuregulowanej kwoty należnej.

Uzyskane przez Komisję skumulowane odsetki z rachunków bankowych, na których zdeponowane były płatności, ujmuje się jako przychody i odpowiednio zwiększa wszelkie zobowiązania warunkowe.

Od 2010 r. Komisja zarządza wszystkimi tymczasowo zainkasowanymi grzywnami za pomocą specjalnie w tym celu utworzonego funduszu (BUFI), inwestując w instrumenty finansowe.

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI WYMIANY

Przychody ze sprzedaży towarów i usług ujmuje się, gdy znaczące ryzyko oraz korzyści wynikające z własności towarów zostają przeniesione na kupującego. Przychody związane ze świadczeniem usług ujmuje się poprzez odniesienie do etapu realizacji transakcji na dzień sprawozdawczy.

Przychody i koszty odsetkowe

Przychody i koszty odsetkowe ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. Jest to metoda obliczenia zamortyzowanego kosztu składnika aktywów lub zobowiązań finansowych oraz alokacji przychodów lub kosztów odsetkowych w danym okresie. Obliczając efektywną stopę procentową, UE szacuje przepływy pieniężne przy uwzględnieniu wszystkich warunków umownych dotyczących danego instrumentu finansowego (na przykład opcji wcześniejszej spłaty), lecz nie bierze pod uwagę przyszłych strat kredytowych. W obliczeniach uwzględniane są wszystkie wynagrodzenia i opłaty zapłacone lub uzyskane przez strony umowy, które stanowią integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie lub dyskonta.

Po dokonaniu odpisu aktualizującego wartość składnika aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych wskutek straty z tytułu trwałej utraty wartości, przychody odsetkowe ujmuje się w oparciu o stopę procentową, za pomocą której dyskontuje się przyszłe przepływy pieniężne w celu ustalenia wysokości odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.

Przychody z tytułu dywidend

Przychody z tytułu dywidend lub podobne podziały zysku ujmuje się z chwilą powstania uprawnienia do otrzymania płatności.

1.6.2.

Koszty

Koszty z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany stanowią większość kosztów UE. Odnoszą się one do transferów na rzecz beneficjentów i dzielą się na trzy kategorie: wierzytelności, transfery na mocy umów oraz dotacje, wkłady i darowizny uznaniowe.

Transfery ujmuje się jako koszty w okresie, w którym miały miejsce zdarzenia leżące u ich podstaw, pod warunkiem że przepisy (rozporządzenie finansowe, regulamin pracowniczy lub inne przepisy) dopuszczają tego rodzaju transfer lub została podpisana umowa dopuszczająca transfer, beneficjent spełnia wszelkie kryteria kwalifikowalności oraz możliwe jest wiarygodne oszacowanie kwoty.

Otrzymany wniosek o płatność lub zestawienie poniesionych wydatków spełniające kryteria ujmowania wykazywane są jako koszt w wysokości kwalifikowalnej kwoty. Na koniec roku poniesione koszty kwalifikowalne należne beneficjentom, lecz jeszcze przez nich nie zgłoszone, szacuje się i ujmuje jako bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Koszty z tytułu transakcji wymiany wynikające z zakupu towarów i usług ujmuje się z chwilą realizacji i akceptacji dostaw przez UE. Wycenia się je po kwocie początkowej określonej na fakturze. Ponadto na dzień bilansowy koszty związane z usługami dostarczonymi w okresie, za który jeszcze nie otrzymano lub nie zaakceptowano faktury, szacuje się i ujmuje w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

1.7.2.

Zobowiązania warunkowe

Zobowiązanie warunkowe to zobowiązanie, które może powstać na skutek przeszłych zdarzeń i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero poprzez wystąpienie lub niewystąpienie niepewnego przyszłego zdarzenia lub kilku takich zdarzeń, które nie są w pełni zależne od UE, lub obecne zobowiązanie, które powstaje na skutek przeszłych zdarzeń, ale nie jest ujmowane w sprawozdaniu, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby w celu wykonania zobowiązania konieczny był wypływ środków reprezentujących korzyści ekonomiczne lub świadczenia, albo, w rzadkich przypadkach, gdy kwoty zobowiązania nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie. Zobowiązania warunkowe wykazuje się, chyba że możliwość wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne lub świadczenia jest odległa.

1.8.

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Na podstawie informacji o przepływach pieniężnych przeprowadza się ocenę zdolności UE do generowania środków pieniężnych i ich ekwiwalentów oraz ocenę potrzeb UE w zakresie wykorzystywania tych przepływów pieniężnych.

Rachunek przepływów pieniężnych sporządzono, wykorzystując metodę pośrednią. Oznacza to, że wynik ekonomiczny w danym roku budżetowym korygowany jest o wpływ transakcji bezgotówkowych, rozliczeń międzyokresowych wynikających z przeszłych lub przyszłych operacyjnych wpływów lub płatności gotówkowych oraz pozycji przychodów lub kosztów związanych z inwestowaniem przepływów pieniężnych.

Przepływy pieniężne wynikające z transakcji w walucie obcej są ujmowane w walucie sprawozdawczej UE (euro) poprzez przeliczenie kwoty w obcej walucie według kursu wymiany euro na walutę obcą obowiązującego w dniu przepływu pieniężnego.

W przedstawionej tabeli przepływu środków pieniężnych ujęto przepływy pieniężne w danym okresie według podziału na działalność operacyjną i inwestycyjną (UE nie prowadzi działalności finansowej).

Działalność operacyjna to działalność UE, której nie zalicza się do działalności inwestycyjnej. Zalicza się do niej większość prowadzonej działalności. Pożyczek udzielanych beneficjentom (w stosownych przypadkach również powiązanych zaciąganych pożyczek) nie uważa się za działalność inwestycyjną (ani finansową), ponieważ wpisują się one w cele ogólne i tym samym dotyczą codziennej działalności UE.

Do działalności inwestycyjnej zalicza się nabywanie i zbywanie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych, jak również pozostałych inwestycji, których nie uwzględniono w ekwiwalentach środków pieniężnych. Do działalności inwestycyjnej nie zalicza się pożyczek udzielanych beneficjentom. W tej pozycji wykazane mają być rzeczywiste inwestycje, których dokonała UE.

2.1.

WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE

w mln EUR

Wartość bilansowa brutto na 31.12.2018	1 073
Zwiększenia	178
Rozdysponowanie	(20)
Przesunięcia między kategoriami aktywów	0
Inne zmiany	(1)
Wartość bilansowa brutto na 31.12.2019	1 230
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2018	(627)
Odpis amortyzacyjny za rok	(107)
Amortyzacja odpisana	0
Rozdysponowanie	19
Przesunięcia między kategoriami aktywów	0
Inne zmiany	0
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2019	(715)
Wartość bilansowa netto na 31.12.2019	515
Wartość bilansowa netto na 31.12.2018	446

Powyższe kwoty odnoszą się przede wszystkim do oprogramowania komputerowego.

2.2.

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

Kategoria "Sprzęt kosmiczny" obejmuje operacyjne aktywa trwałe związane z dwoma unijnymi programami kosmicznymi: globalnym systemem nawigacji satelitarnej (GNSS), tj. Galileo i EGNOS, oraz unijnym programem obserwacji i monitorowania Ziemi - Copernicus, natomiast aktywa systemów kosmicznych, które nie są jeszcze operacyjne, są uwzględniane w pozycji "Środki trwałe w budowie".

W przypadku Galileo cztery satelity wyniesione na orbitę w 2018 r. z powodzeniem przeszły testy orbitalne. W 2019 r. dodano je do konstelacji operacyjnej, co zwiększyło łączną liczbę satelitów do 26. Operacyjne aktywa trwałe programu Galileo, obejmujące zarówno satelity, jak też instalacje naziemne, pomniejszone o zakumulowaną amortyzację, na dzień 31 grudnia 2019 r. wynosiły 2 489 mln EUR (w 2018 r.: 2 410 mln EUR). Pozostałe środki trwałe w budowie wynoszą łącznie 1 361 mln EUR (w 2018 r.: 1 324 mln EUR). Rozwój systemu Galileo będzie trwał do czasu, aż system osiągnie pełną zdolność operacyjną. Po ukończeniu konstelacja Galileo będzie obejmowała 30 satelitów (w tym 6 satelitów zapasowych).

Jeżeli chodzi o program Copernicus, żadne nowe satelity nie zaczęły działać w 2019 r. Łączna wartość operacyjnych aktywów trwałych w ramach programu Copernicus wynosi 1 153 mln EUR (w 2018 r.: 1 455 mln EUR), bez zakumulowanej amortyzacji. Kolejna kwota 1 453 mln EUR dotycząca satelitów w ramach programu Copernicus została ujęta w pozycji "Środki trwałe w budowie" (w 2018 r.: 1 207 mln EUR).

Aktywa trwałe związane z infrastrukturą naziemną europejskiego systemu wspomagania satelitarnego (EGNOS) o wartości 37 mln EUR (w 2018 r.: 52 mln EUR) również zostały ujęte w pozycji "Sprzęt kosmiczny". Ponadto środki trwałe w budowie systemu EGNOS wynoszą 238 mln EUR (w 2018 r.: 130 mln EUR).

Aktywa związane z unijnymi programami kosmicznymi powstają przy wsparciu ze strony Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Rzeczowe aktywa trwałe

w mln EUR

	Grunty i budynki	Sprzęt kosmiczny	Urządzenia i wyposażenie techniczne	Meble i środki transportu	Sprzęt komputerowy	Inne	Leasing finansowy	Środki trwałe w budowie	Ogółem
Wartość bilansowa brutto na 31.12.2018	5 626	5 259	641	270	634	327	2 620	3 199	18 575
Zwiększenia	117	10	24	14	60	21	118	941	1 306
Rozdysponowanie	(1)	(0)	(117)	(28)	(58)	(29)	(3)	-	(236)
Przesunięcia między kategoriami aktywów	154	411	(7)	3	7	7	(98)	(477)	0
Inne zmiany	(0)	-	0	(0)	0	(0)	-	(10)	(10)
Wartość bilansowa brutto na 31.12.2019	5 895	5 680	542	259	644	325	2 638	3 653	19 635
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2018	(3 279)	(1 342)	(540)	(198)	(521)	(255)	(1 257)		(7 390)
Odpis amortyzacyjny za rok	(190)	(659)	(31)	(17)	(64)	(27)	(94)		(1 083)
Korekty amortyzacji	0	-	39	7	14	0	(0)		61
Rozdysponowanie	1	0	67	17	43	26	3		157
Przesunięcia między kategoriami aktywów	(35)	-	7	(2)	(5)	0	35		(0)
Inne zmiany	-	-	0	(0)	0	(0)	-		0
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2019	(3 503)	(2 001)	(457)	(194)	(533)	(255)	(1 313)		(8 255)
WARTOŚĆ BILANSOWA NETTO NA 31.12.2019	2 392	3 679	85	65	110	70	1 325	3 653	11 380
WARTOŚĆ BILANSOWA NETTO NA 31.12.2018	2 347	3 917	101	72	113	72	1 363	3 199	11 185

2.3.

INWESTYCJE ROZLICZANE ZGODNIE Z METODĄ PRAW WŁASNOŚCI

Udział UE, reprezentowanej przez Komisję, w Europejskim Funduszu Inwestycyjnym (EFI) jest traktowany jak udział w jednostce stowarzyszonej i wyceniany metodą praw własności. EFI jest instytucją finansową UE specjalizującą się w dostarczaniu kapitału wysokiego ryzyka oraz w gwarancjach na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). EFI ma siedzibę w Luksemburgu i funkcjonuje na zasadach partnerstwa publiczno-prywatnego, którego członkami są Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), UE i grupa instytucji finansowych. Na dzień 31 grudnia 2019 r. udział własnościowy UE w EFI wynosił 29,7 % (w 2018 r.: 29,7 %) i 29,7 % praw głosu (w 2018 r.: 29,7 %). Zgodnie ze swoim statutem EFI ma obowiązek przeznaczyć co najmniej 20 % swojego rocznego wyniku netto na statutowy kapitał rezerwowy, do czasu aż łączna rezerwa osiągnie 10 % kapitału subskrybowanego. Rezerwa ta nie podlega dystrybucji.

w mln EUR

	Europejski Fundusz Inwestycyjny
Udział na 31.12.2018	591
Wkłady	-
Otrzymane dywidendy	(3)
Udział w wyniku finansowym netto	53
Udział w aktywach netto	(49)
Udział na 31.12.2019	591

Następujące wartości bilansowe można przypisać UE w oparciu o procentowy udział:

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
	EFI ogółem	EFI ogółem
Aktywa	2 965	2 662
Zobowiązania	(975)	(674)
Przychody	337	291
Wydatki	(161)	(167)
Nadwyżka/(deficyt)	176	124

Uzgodnienie powyższych skróconych informacji finansowych z wartością bilansową udziałów EFI przedstawia się następująco:

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Aktywa netto jednostki stowarzyszonej	1 990	1 988
Udziały własnościowe WE w EFI	29,70 %	29,70 %
Wartość bilansowa	591	591

Na dzień 31 grudnia 2019 r. UE, reprezentowana przez Komisję, opłaciła 20 % subskrybowanych udziałów w kapitale EFI, przy czym kwota wkładu niewniesionego wobec braku wezwania była następująca:

w mln EUR

	Kapitał EFI ogółem	Subskrypcja UE
Kapitał podstawowy ogółem	4 500	1 337

w mln EUR

	Kapitał EFI ogółem	Subskrypcja UE
Wpłacony	(900)	(267)
Niewniesiony wobec braku wezwania	3 600	1 070

2.4.

AKTYWA FINANSOWE

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Trwałe
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	2.4.1	15 211	13 657
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.4.2	134	14
Pożyczki	2.4.3	51 368	51 560
		66 714	65 231
Obrotowe
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	2.4.1	3 196	1 786
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.4.2	3	2
Pożyczki	2.4.3	1 316	2 380
		4 514	4 168
Ogółem		71 228	69 398

2.4.1.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Inwestycje BUFI	1 863	1 888
EWWiS w likwidacji	1 459	1 506
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju	188	188
Program emerytalny personelu miejscowego ESDZ	75	-
	3 585	3 582
Fundusze gwarancyjne na potrzeby gwarancji budżetowych: Fundusz Gwarancyjny EFIS	6 654	5 000
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	2 545	2 465
Fundusz gwarancyjny EFZR	595	9
	9 794	7 474

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE:
"Horyzont 2020"	2 455	2 031
Instrument "Łącząc Europę"	699	540
Program finansowania zgodnie z systemem podziału ryzyka	597	679
Unijne instrumenty kapitałowe na rzecz MŚP	507	464
Europejski Fundusz na rzecz Europy Południowo-Wschodniej	166	115
Operacje w oparciu o kapitał podwyższonego ryzyka	112	113
Program finansowania efektywności energetycznej	105	101
Inne	387	343
	5 028	4 386
Ogółem	18 407	15 443
Trwałe	15 211	13 657
Obrotowe	3 196	1 786

Wśród posiadanych przez UE aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży na łączną kwotę 18 407 mln EUR znajdują się dłużne papiery wartościowe (np. skrypty dłużne) o wartości 14 998 mln EUR (w 2018 r.: 13 993 mln EUR), instrumenty kapitałowe na kwotę 2 801 mln EUR (w 2018 r.: 1 365 mln EUR) i inwestycje w fundusze rynku pieniężnego (takie jak jednolity fundusz EBI) w kwocie 608 mln EUR (w 2018 r.: 85 mln EUR).

Inwestycje BUFI

Tymczasowo zainkasowane grzywny związane ze sprawami z zakresu konkurencji Komisja przydziela do specjalnego funduszu (BUFI - fundusz "grzywien budżetowych") i inwestuje w instrumenty dłużne zaklasyfikowane jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

EWWiS w likwidacji

Jeżeli chodzi o kwoty dotyczące Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) w likwidacji, wszystkie aktywa finansowe dostępne do sprzedaży stanowią dłużne papiery wartościowe denominowane w euro i notowane na aktywnym rynku.

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

UE posiada udziały w formie inwestycji finansowej w kapitale Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), w którym liczba posiadanych udziałów na dzień 31 grudnia 2019 r. wynosiła 90 044 (w 2018 r.:90 044 udziały), co stanowi 3 % łącznego subskrybowanego kapitału podstawowego. UE subskrybowała udziały na łączną kwotę 900 mln EUR w kapitale podstawowym, z czego obecnie wkład niewniesiony wobec braku wezwania wynosi 713 mln EUR. Zgodnie z porozumieniem ustanawiającym EBOR udziałowcy mają pewne ograniczenia umowne, takie jak fakt, że udziały nie są zbywalne, a ich wykup jest ograniczony do maksymalnej wysokości pierwotnej ceny nabycia.

UE wycenia inwestycje w EBOR według wartości godziwej. Pierwotną cenę nabycia uważa się za najlepszy szacunek wartości godziwej, w szczególności ze względu na ograniczenia umowne, o których mowa powyżej. Mimo że udziały EBOR nie są notowane na żadnym rynku giełdowym, w kapitale własnym jednostki, w której dokonano inwestycji, ostatnio miały miejsce transakcje (emisja kapitału według wartości nominalnej), co wskazuje, że w takiej sytuacji koszt stanowi najlepszy szacunek wartości godziwej.

FUNDUSZE GWARANCYJNE NA POTRZEBY GWARANCJI BUDŻETOWYCH

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EFIS (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 19 Fundusz Gwarancyjny EFIS utworzono w celu zapewnienia bufora płynnościowego w odniesieniu do ewentualnych strat poniesionych przez EBI w związku z finansowaniem i operacjami inwestycyjnymi, które kwalifikują się do objęcia unijną gwarancją EFIS na mocy umowy w sprawie EFIS - zob. informacja dodatkowa 4.1.1. Fundusz Gwarancyjny EFIS jest finansowany z wkładów z budżetu UE. Środki funduszu pochodzą również ze zwrotów z zainwestowanych środków funduszu gwarancyjnego, przychodów UE uzyskanych jako wynagrodzenie za gwarancję zapewnioną w ramach umowy w sprawie EFIS oraz z kwot odzyskanych przez EBI od zalegających ze spłatami dłużników w związku z uruchomionymi wcześniej gwarancjami. Na koniec 2019 r. aktywa EFIS wyniosły 6 688 mln EUR (w 2018 r.: 5 452 mln EUR), z czego 6 654 mln EUR została zainwestowana w aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (w 2018 r.: 5 000 mln EUR), natomiast pozostała kwota 1 879 mln EUR (w 2018 r.: 2 688 mln EUR) została już zaangażowana, a nie została jeszcze wypłacona do funduszu i ujęto ją w zobowiązaniach budżetowych pozostających do spłaty (RAL), a także ujawniono ją jako nieujęte jako koszty zobowiązania pozostające do spłaty w informacji dodatkowej 5.1. Fundusz będzie stopniowo zasilany, aż osiągnie kwotę 9,1 mld EUR, tj. 35 % łącznych zobowiązań z tytułu unijnej gwarancji EFIS.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych ma zastosowanie do pożyczek gwarantowanych przez budżet UE, w szczególności pożyczek udzielanych przez EBI poza UE, finansowanych z zasobów własnych EBI, oraz pożyczek udzielanych w ramach pomocy makrofinansowej (MFA), jak również pożyczek Euratomu udzielanych poza UE - zob. informacja dodatkowa 4.1.1. Funduszem zarządza EBI - jego celem jest zapewnienie środków na pokrycie wszelkich niespłaconych pożyczek objętych gwarancją UE. Środki funduszu pochodzą z wpłat z budżetu UE, wpływów z odsetek od zainwestowanych środków funduszu oraz kwot odzyskanych od zalegających ze spłatami dłużników, w odniesieniu do których fundusz musiał już uruchomić gwarancję. Wartość Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych powinna być utrzymana na docelowym poziomie odpowiadającym 9 % objętych gwarancją pożyczek niespłaconych na koniec roku. Różnicę między kwotą docelową a wartością aktywów funduszu na koniec roku pokrywa się z budżetu UE w roku N+2, zaś nadwyżkę zwraca się do budżetu UE.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Na mocy rozporządzenia w sprawie EFZR (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 20 ustanowiono fundusz gwarancyjny EFZR w celu zapewnienia buforu płynnościowego na wypadek uruchomienia gwarancji unijnej udzielonej na podstawie odpowiednich umów gwarancji EFZR. Fundusz gwarancyjny EFZR jest finansowany z wkładów z budżetu UE i z wkładów z 11. EFR do budżetu UE oraz z dobrowolnych wkładów państw członkowskich i innych uczestników. Fundusz ten jest również zasilany ze zwrotów z zainwestowanych środków funduszu, kwot odzyskanych od dłużników, którzy nie wykonali zobowiązania, przychodów i wszelkich innych płatności uzyskanych przez Unię zgodnie z umowami gwarancji EFZR. Ogółem według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. do funduszu gwarancyjnego wpłynęło 600 mln EUR, z czego kwota 595 mln EUR została zainwestowana w aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, a kolejna kwota 95 mln EUR (w 2018 r.: 325 mln EUR) została już zaangażowana, a nie została jeszcze wypłacona i ujęto ją w zobowiązaniach budżetowych pozostających do spłaty (RAL), a także ujawniono ją jako nieujęte jako koszty zobowiązania pozostające do spłaty w informacji dodatkowej 5.1. Fundusz gwarancyjny EFZR będzie stopniowo zasilany, aż osiągnie kwotę 750 mln EUR, tj. 50 % łącznych przyszłych zobowiązań wynikających z gwarancji EFZR, pokrywanych z budżetu UE, przy czym kwota ta będzie dalej powiększana o inne wkłady.

INSTRUMENTY FINANSOWE FINANSOWANE Z BUDŻETU UE

"Horyzont 2020"

Na mocy rozporządzenia UE ustanawiającego "Horyzont 2020" - program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (na lata 2014-2020) ustanowiono nowe instrumenty finansowe mające na celu zwiększenie dostępu do finansowania dla podmiotów zaangażowanych w badania i innowacje. Te instrumenty to: instrument pożyczkowo-gwarancyjny InnovFin na rzecz badań naukowych i innowacji, w ramach którego Komisja dzieli ryzyko finansowe związane z portfelem nowych operacji finansowych EBI; InnovFin do celów gwarancji dla MŚP, w tym instrument gwarancji nieograniczonych co do kwoty w inicjatywie dotyczącej MŚP (SIUGI) - instrumenty gwarancyjne zarządzane przez EFI umożliwiające udzielanie gwarancji i kontrgwarancji pośrednikom finansowym w odniesieniu do nowych portfeli pożyczek (w ramach SIUGI Komisja dzieli ryzyko finansowe związane z gwarancjami udzielanymi przez państwa członkowskie, EFI i EBI); oraz instrument kapitałowy InnovFin na rzecz badań naukowych i innowacji - zapewniający inwestycje w fundusze venture capital i zarządzany przez EFI.

Mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka

Mechanizmem finansowania opartym na podziale ryzyka (RSFF) zarządza EBI, a portfel inwestycyjny Komisji wykorzystuje się na pokrycie ryzyka finansowego z tytułu pożyczek i gwarancji udzielonych przez EBI na rzecz kwalifikowalnych projektów badawczych. Łącznie w ramach WRF na lata 2007-2013 UE przydzieliła do RSFF do 1 mld EUR. W ramach WRF na lata 2014-2020 nie przewiduje się nowych wkładów budżetowych na rzecz RSFF. Biorąc pod uwagę fakt, że znaczna część pozostających do spłaty operacji RSFF została już spłacona, w 2019 r. EBI częściowo zwolnił gwarancję UE, co doprowadziło do zmniejszenia kwoty zobowiązania warunkowego UE ujawnionej w informacji dodatkowej 4.1.3.

Instrument "Łącząc Europę"

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 21 instrument dłużny "Łącząc Europę" (CEF) utworzono w celu ułatwienia projektom infrastrukturalnym dostępu do finansowania w sektorach transportu, telekomunikacji i energii. Instrument jest zarządzany przez EBI w porozumieniu z UE. Dłużny instrument finansowy "Łącząc Europę" stanowi kontynuację instrumentu gwarancji kredytowych dla projektów TEN-T (LGTT) i fazy pilotażowej inicjatywy w zakresie obligacji projektowych (PBI). Instrument umożliwia podział ryzyka związanego z finansowaniem dłużnym w postaci długu uprzywilejowanego i podporządkowanego lub gwarancji oraz wsparcie w zakresie obligacji projektowych. Po dniu 19 czerwca 2019 r., od chwili wprowadzenia pierwszej zmiany w umowie o przyznanie wkładu zawartej z EBI, wszystkie operacje realizowane przez EBI w ramach instrumentu "Łącząc Europę" przypisuje się do jednego z dwóch portfeli: portfela dłużnego lub niepodlegającego sekurytyzacji portfela finansowego.

Unijne instrumenty kapitałowe na rzecz MŚP

Są to instrumenty kapitałowe finansowane w ramach programu COSME, Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji, programu MAP oraz projektu pilotażowego "Transfer technologii", które są nadzorowane przez EFI i wspierają - poprzez inwestycje w odpowiednich wyspecjalizowanych funduszach venture capital - tworzenie i finansowanie unijnych MŚP na etapie rozpoczęcia działalności (etap start-up) i jej rozwoju.

2.4.2.

Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

w mln EUR

Rodzaj instrumentu pochodnego	31.12.2019		31.12.2018
Rodzaj instrumentu pochodnego	Wartość nominalna	Wartość godziwa	Wartość nominalna	Wartość godziwa
Walutowe kontrakty terminowe typu forward	393	3	476	2
Gwarancja w odniesieniu do portfela kapitałowego	1 439	134	674	14
Ogółem	1 832	137	1 150	16
Trwałe	1 439	134	674	14
Obrotowe	393	3	476	2

UE zawiera walutowe kontrakty terminowe typu forward w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem walutowym związanym z dłużnymi papierami wartościowymi denominowanymi w USD będącymi w posiadaniu Funduszu Gwarancyjnego EFIS. W ramach walutowych kontraktów typu forward UE przekazuje umownie uzgodnioną wartość nominalną w walucie obcej ("płatności dokonywane"), jak przedstawiono w tabeli powyżej, a następnie otrzyma wartość nominalną w EUR ("płatności otrzymywane") w terminie zapadalności. Takie kontrakty na instrumenty pochodne wycenia się według wartości godziwej w dniu bilansowym i klasyfikuje jako aktywa finansowe albo zobowiązania finansowe według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, w zależności od tego, czy wartość godziwa jest dodatnia, czy ujemna.

Pozycja "Gwarancja w odniesieniu do portfela kapitałowego" obejmuje gwarancje udzielane przez UE instytucjom finansowym w odniesieniu do portfeli inwestycji kapitałowych klasyfikowanych jako pochodne instrumenty finansowe i ujmowanych jako składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt. Łączna kwota odpowiada zasadniczo gwarancji EFIS przyznanej przez UE na rzecz grupy EBI, w ramach której kwota bazowych inwestycji kapitałowych dokonanych przez EBI i EFI wynosi 1 420 mln EUR (w 2018 r.: 674 mln EUR). Wartość godziwa gwarancji UE na rzecz portfeli kapitałowych EFIS wyniosła 134 mln EUR (w 2018 r.: 14 mln EUR).

Hierarchia wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Poziom 1: Ceny notowane na aktywnych rynkach	15 482	13 993
Poziom 2: Obserwowalne dane inne niż ceny notowane	1 543	275
Poziom 3: Techniki wyceny z wykorzystaniem danych nieopartych na obserwowalnych danych rynkowych	1 518	1 191
Ogółem	18 544	15 459

W okresie sprawozdawczym nie występowały przesunięcia pomiędzy poziomem 1 i 2.

Uzgodnienie aktywów finansowych wycenionych przy użyciu technik wyceny z wykorzystaniem danych nieopartych na obserwowalnych danych rynkowych (poziom 3)

w mln EUR

Saldo otwarcia na 1.1.2019	1 191
Zakup, sprzedaż, emisja i rozliczenia	173
Zyski lub straty za okres w przychodach finansowych lub kosztach finansowania	90
Zyski lub straty w aktywach netto	71
Przesunięcia do poziomu 3	-
Przesunięcia z poziomu 3	-
Inne	(8)
Saldo zamknięcia na 31.12.2019	1 518

2.4.3.1.

Pożyczki na pomoc finansową

w mln EUR

	EFSM	Wsparcie bilansu płatniczego	Pomoc ma- krofinansowa	Euratom	EWWiS w likwidacji	Ogółem
Ogółem na 31.12.2018	47 400	1 734	4 388	254	98	53 873
Nowe udzielone pożyczki	-	-	420	-	-	420
Spłaty	-	(1 500)	(52)	(40)	(97)	(1 689)
Różnice kursowe	-	-	-	-	5	5
Zmiany wartości bilansowej	(6)	(33)	(1)	(0)	(6)	(45)
Utrata wartości	-	-	-	-	-	-
Ogółem na 31.12.2019	47 394	201	4 754	214	0	52 564
Trwałe	46 800	200	4 112	178	-	51 290
Obrotowe	594	1	643	35	-	1 273

Wartość nominalna pożyczek na pomoc finansową na dzień 31 grudnia 2019 r. wyniosła 51 941 mln EUR (w 2018 r.: 53 206 mln EUR). Zmiana wartości bilansowej odpowiada zmianom naliczonych odsetek.

EFSM umożliwia przyznanie pomocy finansowej państwu członkowskiemu, które ma trudności lub jest istotnie zagrożone poważnymi trudnościami z racji nadzwyczajnych okoliczności pozostających poza jego kontrolą. Pomoc może być udzielona w formie pożyczki lub linii kredytowej. Zgodnie z konkluzjami Rady Ecofin z dnia 9 maja 2010 r. pułap tego mechanizmu ograniczono do 60 mld EUR, jednak istnieje ograniczenie prawne, zgodnie z którym łączna kwota pożyczek lub linii kredytowych jest ograniczona do marginesu dostępnego w ramach pułapu zasobów własnych. Zaciągnięte pożyczki związane z pożyczkami wypłaconymi w ramach EFSM są gwarantowane przez budżet UE. Nie przewiduje się zaangażowania EFSM w nowe programy finansowania ani zawierania przez nie nowych umów o udzielenie pożyczek.

Instrument wsparcia bilansu płatniczego jest opartym na założeniach politycznych instrumentem finansowym, który umożliwia udzielanie średnioterminowej pomocy finansowej państwom członkowskim UE, które nie przyjęły euro. Umożliwia on udzielanie pożyczek państwom członkowskim, które mają trudności lub są poważnie zagrożone trudnościami z bieżącym bilansem płatniczym lub przepływem kapitału. Maksymalna kwota pożyczek, jakich można udzielić w ramach tego instrumentu, wynosi 50 mld EUR. Zaciągnięte pożyczki związane z pożyczkami wypłaconymi w ramach bilansu płatniczego są gwarantowane przez budżet UE. W 2019 r. Rumunia spłaciła pozostałą część swojej niespłaconej pożyczki w wysokości 1 mld EUR, a Łotwa spłaciła 500 mln EUR z pozostałej do spłaty kwoty 700 mln EUR.

Pomoc makrofinansowa stanowi formę pomocy finansowej, której zakres UE rozszerzyła na państwa partnerskie zmagające się z kryzysem w bilansie płatniczym. Pomoc ta przyjmuje formę średnio- bądź długoterminowych pożyczek lub dotacji, albo odpowiedniego połączenia tych instrumentów, i zasadniczo służy uzupełnieniu finansowania zapewnianego w ramach programu dostosowań i reform wspieranego przez MFW. Pożyczki te są objęte gwarancją z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych. W roku, który zakończył się dnia 31 grudnia 2019 r., dokonano dalszych wypłat pożyczek w ramach pomocy makrofinansowej na łączną kwotę 420 mln EUR, w tym 300 mln EUR dla Tunezji, 100 mln EUR dla Jordanii i 20 mln EUR dla Mołdawii - zob. również informacja dodatkowa 4.1.2.

Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom, reprezentowana przez Komisję) pożycza środki finansowe zarówno państwom członkowskim, jak i państwom spoza UE, a także podmiotom z tych państw na finansowanie projektów dotyczących instalacji energetycznych. W odniesieniu do pożyczek udzielonych przez Euratom uzyskano od osób trzecich gwarancje w wysokości 214 mln EUR (w 2018 r.: 254 mln EUR) - zob. informacja dodatkowa 4.1.2.

Pożyczki EWWiS w likwidacji nie są pożyczkami o charakterze pomocy finansowej, lecz wekslami własnymi w celu utrzymania przepływów pieniężnych równolegle do zaciągniętych pożyczek. Jednakże, podobnie jak w przypadku pożyczek o charakterze pomocy finansowej, udzielano ich z pożyczonych funduszy zgodnie z art. 54 i 56 Traktatu EWWiS na finansowanie projektów. Ostatnie weksle własne zostały w pełni spłacone w 2019 r.

Efektywne stopy procentowe udzielonych pożyczek (wyrażone jako przedział stóp procentowych) przedstawiały się następująco:

	31.12.2019	31.12.2018
Pomoc makrofinansowa (MFA)	0 % - 3,82 %	0 % - 3,82 %
Euratom	0,08 % - 5,76 %	0,08 % - 5,76 %
Bilans płatniczy (BOP)	2,88 %	2,88 % - 3,38 %
Europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM)	0,50 % - 3,75 %	0,50 % - 3,75 %
EWWiS w likwidacji	-	5,23 % - 5,81 %

2.4.3.2.

Inne pożyczki

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Pożyczki na specjalnych warunkach	73	64
Pożyczki EWWiS w likwidacji na budownictwo czynszowe	1	2
Depozyty terminowe	46	0
Ogółem	121	67
Trwałe	78	38
Obrotowe	42	28

Wartość nominalna innych pożyczek na dzień 31 grudnia 2019 r. wyniosła 728 mln EUR (w 2018 r.: 617 mln EUR).

Pożyczki na specjalnych warunkach z preferencyjnym oprocentowaniem udzielane są w ramach współpracy z państwami trzecimi.

Depozyty terminowe obejmują głównie kwoty o okresie zapadalności wynoszącym od 3 do 12 miesięcy, które to kwoty nie spełniają wymogów definicji ekwiwalentów środków pieniężnych.

Utrata wartości pozostałych pożyczek

w mln EUR

	31.12.2018	Zwiększenia	Odwrócenia	Umorzenie	Inne	31.12.2019
Pożyczki na specjalnych warunkach	8	2	-	-	-	10
Pożyczki będące przedmiotem subrogacji	579	75	-	-	4	658
Ogółem	587	77	-	-	4	668

Pożyczki będące przedmiotem subrogacji są pożyczkami niespłaconymi, udzielonymi przez EBI i gwarantowanymi przez budżet UE, w odniesieniu do których wszystkie prawa zostały przeniesione na UE w następstwie płatności z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych lub z Funduszu Gwarancyjnego EFIS. W przypadku tych pożyczek dokonano pełnego odpisu aktualizacyjnego z tytułu wartości w kwocie 658 mln EUR (w 2018 r.: 579 mln EUR). Uruchomienia gwarancji zostały częściowo pokryte z rezerw finansowych utworzonych w latach poprzednich. Na podstawie stosownych umów zawartych między UE a EBI, EBI wszczyna w imieniu UE postępowania mające na celu odzyskanie wszelkich należnych kwot.

2.5.

PŁATNOŚCI ZALICZKOWE

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Trwałe
Płatności zaliczkowe	2.5.1	22 135	21 814
Inne zaliczki dla państw członkowskich	2.5.2	4 045	4 122
Wkłady do funduszy powierniczych		60	71
		26 240	26 006
Obrotowe
Płatności zaliczkowe	2.5.1	22 314	21 572
Inne zaliczki dla państw członkowskich	2.5.2	2 892	2 396
		25 206	23 968
Ogółem		51 446	49 974

Kwoty płatności zaliczkowych w ramach różnych programów muszą być wystarczające, aby zapewnić beneficjentowi niezbędne finansowanie, które umożliwi mu rozpoczęcie projektu i kontynuowanie jego realizacji, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów finansowych UE oraz uwzględnieniu ograniczeń prawnych i operacyjnych, a także ograniczeń związanych z efektywnością kosztową.

2.5.1.

Płatności zaliczkowe

w mln EUR

	Kwota brutto	Rozliczone w ramach rozliczeń międzyokresowych	Kwota netto na- 31.12.2019	Kwota brutto	Rozliczone w ramach rozliczeń międzyokresowych	Kwota netto na 31.12.2018
Zarządzanie dzielone
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	3 193	-	3 193	3 743	-	3 743
EFRRi FS	17 985	(3 540)	14 444	18 088	(3 461)	14 627
EFS	6 830	(1 530)	5 301	6 548	(1 147)	5 401
Inne	3 549	(1 463)	2 086	4 684	(2 498)	2 186
	31 557	(6 533)	25 024	33 063	(7 105)	25 958
Zarządzanie bezpośrednie
Wydatkowane przez:
Komisję	12 839	(8 344)	4 495	12 531	(8 262)	4 269
Agencje wykonawcze UE	16 522	(10 339)	6 184	15 012	(9 540)	5 472

w mln EUR

	Kwota brutto	Rozliczone w ramach rozliczeń międzyokresowych	Kwota netto na- 31.12.2019	Kwota brutto	Rozliczone w ramach rozliczeń międzyokresowych	Kwota netto na 31.12.2018
Fundusze powiernicze	858	(665)	194	585	(433)	152
	30 219	(19 347)	10 872	28 127	(18 234)	9 893
Zarządzanie pośrednie
Wydatkowane przez:
Inne agencje i organy UE	1 162	(678)	484	762	(207)	555
Państwa trzecie	1 491	(861)	630	1 546	(879)	667
Organizacje międzynarodowe	8 289	(5 317)	2 972	7 684	(5 053)	2 631
Inne podmioty	10 570	(6 104)	4 467	9 107	(5 426)	3 681
	21 513	(12 960)	8 553	19 099	(11 565)	7 534
Ogółem	83 289	(38 840)	44 449	80 289	(36 904)	43 386
Trwałe	22 135	-	22 135	21 814	-	21 814
Obrotowe	61 154	(38 840)	22 314	58 476	(36 904)	21 572

Płatności zaliczkowe oznaczają wypłacone pieniądze, a tym samym wykonanie środków na płatności. Jak wyjaśniono w informacji dodatkowej 1.5.7, są to zaliczki, które nie zostały jeszcze ujęte jako koszty. Chociaż płatności zaliczkowe zmniejszają w związku z tym wysokość zobowiązań pozostających do spłaty (zob. informacja dodatkowa 5.1), stanowią one koszty, które w dalszym ciągu należy zatwierdzić i uwzględnić w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

W przypadku zarządzania dzielonego niemal wszystkie płatności zaliczkowe odnoszą się do obecnego okresu programowania. Istnieje kwota początkowych płatności zaliczkowych, która nie zostanie rozliczona (tj. uwzględniona w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności) przed końcem tego okresu programowania i którą wykazuje się jako zaliczkowanie długoterminowe. Istnieje też kwota rocznych płatności zaliczkowych, którą rozlicza się corocznie i wykazuje się jako zaliczkowanie krótkoterminowe. W 2019 r. w ramach nowych płatności zaliczkowych wypłacono 10,5 mld EUR. W przypadku zarządzania dzielonego płatności zaliczkowe utrzymują się na stabilnym poziomie w porównaniu z rokiem 2018, z wyjątkiem spadku kwot w ramach EFRROW wynikającego z płatności zaliczkowych pozostałych z poprzedniego okresu programowania. Kwoty te zostały rozliczone w ciągu roku.

Jeżeli chodzi o zarządzanie bezpośrednie, największa część płatności zaliczkowych dotyczy pozycji związanych z badaniami (głównie program "Horyzont 2020" wdrażany przez Komisję i agencje wykonawcze UE) i wynosi 7,8 mld EUR (w 2018 r.: 6,8 mld EUR). Wzrost ten wynika z umów zawartych w 2019 r., w odniesieniu do których wniesiono płatności zaliczkowe.

W przypadku zarządzania pośredniego płatności zaliczkowe obejmują głównie programy polityki wewnętrznej, takie jak Erasmus, Galileo i EGNOS, ale także instrumenty związane ze stosunkami zewnętrznymi, takie jak ENI (Europejski Instrument Sąsiedztwa), Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju oraz IPA (Instrument Pomocy Przedakcesyjnej). Wzrost kwoty płatności zaliczkowych na rzecz organizacji międzynarodowych dotyczy głównie wymienionych powyżej instrumentów związanych ze stosunkami zewnętrznymi. Zwiększenie kwoty płatności zaliczkowych na rzecz innych podmiotów jest związane głównie z programem Erasmus wdrażanym przez agencje narodowe z uwagi na rozpoczęcie obowiązywania nowych umów w 2019 r.

Zabezpieczenia otrzymane w związku z płatnościami zaliczkowymi

Są to zabezpieczenia, których Komisja wymaga w niektórych przypadkach od beneficjentów innych niż państwa członkowskie przy wypłacie zaliczek (płatności zaliczkowych). W przypadku tego rodzaju zabezpieczeń wykazuje się dwie wartości - "wartość nominalną" i "wartość bieżącą". W przypadku wartości nominalnej zdarzenie generujące jest związane z istnieniem zabezpieczenia. W przypadku wartości bieżącej zdarzeniem generującym zabezpieczenie jest wypłacenie płatności zaliczkowej w ramach gwarancji, po czym następuje obniżenie jej kwoty w ramach późniejszych rozliczeń. Na dzień 31 grudnia 2019 r. wartość nominalna uzyskanych gwarancji w odniesieniu do płatności zaliczkowych wynosiła 492 mln EUR, natomiast wartość bieżąca tych gwarancji - 406 mln EUR (w 2018 r.: odpowiednio 516 mln EUR i 420 mln EUR).

Niektóre kwoty płatności zaliczkowych wypłacone w ramach siódmego programu ramowego w zakresie badań i rozwoju technologicznego (7PR) i programu "Horyzont 2020" są w istocie pokrywane z funduszu gwarancyjnego dla uczestników (PGF). Jest to instrument wzajemnych gwarancji ustanowiony w celu zabezpieczenia ryzyka finansowego związanego z niedokonaniem płatności przez beneficjentów w trakcie realizacji działań pośrednich w ramach 7PR oraz programu "Horyzont 2020". Wszyscy uczestnicy działań pośrednich otrzymujący dotację z UE wnoszą 5 % łącznej otrzymanej kwoty na poczet kapitału PGF.

Na dzień 31 grudnia 2019 r. płatności zaliczkowe objęte PGF wynosiły 2,1 mld EUR (w 2018 r.: 2 mld EUR). UE (reprezentowana przez Komisję) działa jako przedstawiciel wykonawczy udziałowców PGF, ale to oni są jego właścicielami.

Aktywa PGF na koniec roku wynosiły ogółem 2,2 mld EUR (w 2018 r.: 2,1 mld EUR). Aktywa PGF obejmują także aktywa finansowe zarządzane przez Komisję. Ponieważ PGF jest odrębną jednostką, jego aktywa nie podlegają konsolidacji w niniejszym sprawozdaniu finansowym UE.

2.5.2.

Inne zaliczki dla państw członkowskich

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Zaliczki dla państw członkowskich w ramach instrumentów finansowych	3 304	3 675
objętych zarządzaniem dzielonym
Programy pomocy	3 634	2 843
Ogółem	6 937	6 518
Trwałe	4 045	4 122
Obrotowe	2 892	2 396

Zaliczki dla państw członkowskich w ramach instrumentów finansowych objętych zarządzaniem dzielonym

W ramach programów finansowanych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych można dokonywać płatności zaliczkowych z budżetu UE na rzecz państw członkowskich, aby zasilić instrumenty finansowe (tj. pożyczki, inwestycje kapitałowe lub gwarancje). Te instrumenty finansowe są tworzone i zarządzane przez państwa członkowskie, a nie Komisję. Środki pieniężne niewykorzystane w ramach tych instrumentów na koniec roku stanowią własność UE (tak jak w przypadku całego zaliczkowania) i dlatego traktuje się je jako składnik aktywów w bilansie UE.

Okres 2014-2020:

Szacuje się, że z kwoty 7 146 mln EUR wypłaconej w ramach polityki spójności kwota 3 247 mln EUR pozostała niewykorzystana na dzień 31 grudnia 2019 r. Kwota ta obejmowała wkład państw członkowskich w inicjatywę dotyczącą MŚP, instrument zachęcający sektor bankowy do udzielania MŚP dodatkowych pożyczek (wypłacono kwotę 1 198 mln EUR, która nie obejmowała kwot wciąż stanowiących płatności zaliczkowe, z czego szacuje się, że 324 mln EUR są jeszcze niewykorzystane).

W przypadku rozwoju obszarów wiejskich kwota 54 mln EUR pozostała niewykorzystana na koniec roku.

Okres 2007-2013:

Wszelkie kwoty dotyczące polityki spójności uznaje się albo za wykorzystane, albo za realokowane na inne działania, a zatem na dzień 31 grudnia 2019 r. w bilansie nie są wykazywane żadne aktywa. Należy zauważyć, że rzeczywiste wykorzystanie w ramach różnych instrumentów zostanie poddane przeglądowi w ramach procesu zamykania programów w nadchodzących latach.

Programy pomocy

Podobnie zaliczki wypłacone przez państwa członkowskie w związku z różnymi programami pomocy (pomoc państwa, środki związane z rynkiem w ramach EFRG lub środki inwestycyjne EFRROW), które nie zostały wykorzystane na koniec roku, wykazuje się w bilansie UE po stronie aktywów (zaliczki). Komisja oszacowała wartość tych zaliczek w oparciu o informacje dostarczone przez państwa członkowskie; odpowiednie kwoty ujęto w podpozycji "Programy pomocy" powyżej.

Okres 2014-2020:

Na koniec roku niewykorzystane kwoty szacowano na 2 044 mln EUR, jeżeli chodzi o politykę spójności, oraz na 1 460 mln EUR, jeżeli chodzi o rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.

Okres 2007-2013:

Szacuje się, że 130 mln EUR wypłaconych w kontekście rozwoju obszarów wiejskich pozostało niewykorzystanych na koniec 2019 r.

2.6.

NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU TRANSAKCJI WYMIANY I NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Trwałe
Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	2.6.1	2 422	397
Należności z tytułu transakcji wymiany	2.6.2	1 185	19
		3 607	416
Obrotowe
Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	2.6.1	19 328	22 212
Należności z tytułu transakcji wymiany	2.6.2	1 038	2 036
		20 367	24 248
Ogółem		23 974	24 664

2.6.1.

Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Trwałe	2.6.1.1	2 422
Państwa członkowskie	2.6.1.1	2 422	397
		2 422	397
Obrotowe
Państwa członkowskie	2.6.1.1	6 180	10 900
Grzywny za naruszenie zasad konkurencji	2.6.1.2	11 301	9 727
Naliczone przychody i czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów	2.6.1.3	1 788	1 511
Inne należności		59	74
		19 328	22 212
Ogółem		21 750	22 609

2.6.1.1.

Należności od państw członkowskich

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Rachunki A TZW	5 478	5 609
Odrębne rachunki TZW	1 591	1 612
Należne zasoby własne	7	2 758
Utrata wartości	(931)	(991)
Inne	-	86
Kwoty należne związane z zasobami własnymi	6 145	9 075
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	1 722	1 708
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	879	954
Utrata wartości	(822)	(788)
Należności związane z EFRG i rozwojem obszarów wiejskich	1 779	1 875
Płatności zaliczkowe do odzyskania	443	145
VAT zapłacony i podlegający odzyskaniu	44	45
Inne należności od państw członkowskich	191	158
Ogółem	8 602	11 297
Trwałe	2 422	397
Obrotowe	6 180	10 900

Największa kwota ujęta w pozycji "Trwałe" dotyczy kwot należnych od państw członkowskich, przy czym znaczny wzrost tej kwoty odnotowano w związku z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego prowadzonym przeciwko Zjednoczonemu Królestwu (UK) (zob. wyjaśnienia poniżej) - w ubiegłym roku kwota ta, która opiewa na 2,1 mld EUR, była ujęta w pozycji "Obrotowe". Podobnie jak w latach ubiegłych, w pozycji "Trwałe" ujęto również kwoty związane z niewykonanymi decyzjami w ramach kontroli zgodności rozliczeń w odniesieniu do Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Odzyskiwanie kwot związanych z tymi decyzjami odbywa się w ratach rocznych.

Opisane powyżej przeniesione kwoty z pozycji "Obrotowe" do pozycji "Trwałe" tłumaczy również istotne zmniejszenie bieżących kwot należnych od państw członkowskich. Spadek ten wynika również z faktu, że w 2019 r. nie przewiduje się otrzymania żadnych zasobów własnych w związku z budżetem korygującym w porównaniu z 2018 r. - zob. poniżej.

Kwoty należne związane z zasobami własnymi

"Rachunek A" oznacza miesięczne zestawienia, w których państwa członkowskie przekazują Komisji informacje o ustalonych kwotach należności w ramach tradycyjnych zasobów własnych, które to należności nie zostały jeszcze odzyskane. Na tradycyjne zasoby własne (TZW) składają się cła i opłaty wyrównawcze od cukru pobierane przez państwa członkowskie w imieniu Komisji.

Według stanu na koniec roku "rachunek A" utrzymywał się zasadniczo na poziomie zbliżonym do 3 mld EUR, jednak zarówno w 2018 r., jak i w 2019 r. bilans obejmował dodatkowe kwoty TZW związane z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego prowadzonym przeciwko Zjednoczonemu Królestwu (zob. wyjaśnienia poniżej) oraz z innymi sprawozdaniami z inspekcji TZW. Ponieważ zastosowanie mają odsetki za zwłokę w wysokości 1,2 mld EUR (w 2018 r.: 1,3 mld EUR), kwoty te są zatem ujmowane również w niniejszym rocznym sprawozdaniu finansowym (zob. informacje dodatkowe 2.6.2 i 3.7).

Jeżeli chodzi o postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, dnia 8 marca 2018 r. Komisja przesłała do Zjednoczonego Królestwa wezwanie do usunięcia uchybienia (naruszenie nr 2018/2008), ponieważ Zjednoczone Królestwo nie wywiązało się z przewidzianego w prawie Unii obowiązku udostępnienia budżetowi UE prawidłowej kwoty tradycyjnych zasobów własnych. Ponieważ Zjednoczone Królestwo nie udzieliło zadowalającej odpowiedzi ani na wezwanie do usunięcia uchybienia, ani na uzasadnioną opinię przesłaną w dniu 24 września 2018 r., w dniu 6 marca 2019 r. Komisja potwierdziła swoją decyzję o wniesieniu sprawy o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i wytoczyła powództwo w tym zakresie w dniu 7 marca 2019 r. Sprawa miała swój początek w sprawozdaniu OLAF z 2017 r., w którym wykazano, że importerzy w Zjednoczonym Królestwie unikali płacenia znacznych kwot należności celnych, wykorzystując fikcyjne i fałszywe faktury oraz nieprawidłowe deklaracje wartości celnej przy wwozie. Na podstawie metodyki opracowanej przez OLAF i JRC oraz w oparciu o dostępne informacje Komisja szacuje, że efektem naruszania przepisów unijnych przez Zjednoczone Królestwo w okresie od listopada 2011 r. do października 2017 r. były straty w budżecie UE wynoszące 2,1 mld EUR (netto, tj. po odliczeniu od kwoty brutto wynoszącej 2,7 mld EUR kosztów poboru, które mają zostać zatrzymane przez Zjednoczone Królestwo). Zjednoczone Królestwo nie akceptuje metody zastosowanej przez Komisję do oszacowania powyższych strat. Dotychczasowy przebieg toczącego się postępowania sądowego i udostępnione do tej pory informacje sugerują, że postępowanie to będzie miało długoterminowy charakter. Dlatego też zarówno kwotę główną wynoszącą 2,1 mld EUR, jak i szacunkowe odsetki za zwłokę wynoszące 1,1 mld EUR naliczone do końca 2019 r. (w porównaniu z odsetkami w wysokości 0,7 mld EUR naliczonymi i zatwierdzonymi do końca 2018 r.) zaklasyfikowano jako aktywa długoterminowe.

W rachunku tym Komisja dodatkowo uwzględniła należności w wysokości 0,2 mld EUR w zakresie ustalonych ceł oraz odsetki za zwłokę, których kwotę obliczono na podstawie najnowszych dostępnych informacji. Kwota 0,7 mld EUR początkowo zatwierdzona w 2018 r. została skorygowana w dół po otrzymaniu nowych informacji od organów Zjednoczonego Królestwa w 2019 r. (zob. informacje dodatkowe 2.6.2 i 3.7).

"Odrębny rachunek" oznacza rachunek, na którym przedstawia się ustalone należności, których nie ujęto na rachunku A, ponieważ nie zostały odzyskane przez państwa członkowskie i nie objęto ich żadnym zabezpieczeniem (lub jeżeli zabezpieczenie zostało przekazane, a należności i tak zostały zakwestionowane). Należności te podlegają utracie wartości na podstawie informacji przekazywanych co roku przez państwa członkowskie. Kwoty te utrzymywały się zasadniczo na zbliżonym poziomie na koniec każdego roku, jak wykazano powyżej.

"Należne zasoby własne" w 2018 r. oznaczają kwoty należne powstałe w związku z budżetem korygującym nr 6/2018 przyjętym w dniu 12 grudnia 2018 r. Odpowiednie kwoty zostały zapisane przez państwa członkowskie w pierwszym dniu roboczym stycznia 2019 r. Nie stwierdzono istnienia żadnej takiej kwoty w odniesieniu do 2019 r.

Należności związane z EFRG i rozwojem obszarów wiejskich

Pozycja ta obejmuje przede wszystkim kwoty należne od państw członkowskich na dzień 31 grudnia 2019 r., na podstawie kwot zadeklarowanych i poświadczonych przez państwa członkowskie na dzień 15 października 2019 r. Kwoty należne powstałe w okresie między zadeklarowaniem tych kwot a dniem 31 grudnia 2019 r. podlegają oszacowaniu. Komisja szacuje także wysokość odpisu aktualizującego wartość w odniesieniu do kwot należnych od beneficjentów, których odzyskanie jest mało prawdopodobne. Ujęcie takiej korekty nie oznacza, że Komisja odstępuje od odzyskania tych kwot w przyszłości. W korekcie uwzględnia się także odliczenie w wysokości 20 %, które odpowiada kwocie, którą państwa członkowskie mają prawo zatrzymać na pokrycie kosztów administracyjnych.

2.6.1.2.

Należności z tytułu grzywien za naruszenie zasad konkurencji

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Należność z tytułu kwoty grzywien brutto	14 606	13 022
Płatności tymczasowe	(3 125)	(3 131)
Utrata wartości	(180)	(164)
Ogółem	11 301	9 727
Trwałe	-	-
Obrotowe	11 301	9 727

Płatności tymczasowe dotyczą głównie wpływów gotówkowych od przedsiębiorstw, które jednak wniosły odwołanie lub wciąż mają możliwość wniesienia do unijnych sądów odwołania od decyzji w sprawie nałożenia grzywien. W związku z możliwością zwrotu tych kwot ukaranym przedsiębiorstwom ujmuje się zobowiązania warunkowe (zob. informacja dodatkowa 4.1.4).

Ukarane przedsiębiorstwa, które wniosły lub planują wnieść odwołanie, mają możliwość albo dokonać płatności tymczasowych, albo dostarczyć Komisji gwarancje bankowe. W przypadku grzywien niezainkasowanych na koniec roku Komisja zaakceptowała gwarancje finansowe, których łączna wartość wynosi 11 133 mln EUR (w 2018 r.: 9 354 mln EUR).

Kwoty odpisów z tytułu utraty wartości odzwierciedlają indywidualną ocenę przeprowadzoną przez Komisję w odniesieniu do kwot grzywien niezainkasowanych ani nie objętych gwarancją, których Komisja nie spodziewa się odzyskać.

Wzrost kwot należnych z tytułu grzywien za naruszenie zasad konkurencji jest spowodowany głównie jedną znaczącą grzywną (1 494 mln EUR) - przedsiębiorstwo pokryło tę grzywnę przy wykorzystaniu gwarancji bankowej zatwierdzonej przez Komisję. Pozostała część wzrostu wynikająca z innych grzywien za naruszenie zasad konkurencji nałożonych w ciągu roku (2 597 mln EUR) została w dużej mierze zrównoważona grzywnami, które zostały ostatecznie zainkasowane w 2019 r. (zob. informacja dodatkowa 2.8.1).

2.6.1.3.

Naliczone przychody i czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Naliczone przychody	1 502	1 240
Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów związane z transakcjami innymi niż transakcje wymiany	286	272
Ogółem	1 788	1 511
Trwałe	-	-
Obrotowe	1 788	1 511

Naliczone przychody obejmują kwotę 1,4 mld EUR (w 2018 r.: 1,1 mld EUR), którą Komisja spodziewa się odzyskać od państw członkowskich w obszarze spójności. Odzyskanie będzie wynikiem badania i zatwierdzenia rocznych sprawozdań finansowych przedłożonych przez państwa członkowskie na początku 2020 r. Tę procedurę zatwierdzenia rocznych sprawozdań finansowych państw członkowskich wprowadzono w obszarze spójności w odniesieniu do okresu programowania 2014-2020.

2.6.2.

Należności z tytułu transakcji wymiany

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Trwałe
Odsetki za zwłokę	1 137	-
Inne należności	48	19
	1 185	19
Obrotowe
Od klientów	269	232
Utrata wartości należności od klientów	(153)	(143)
Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów związane z transakcjami	238	243
wymiany
Inne	684	1 704
	1 038	2 036
Ogółem	2 223	2 055

Pozycja "Trwałe odsetki za zwłokę" obejmuje postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, o którym mowa w informacji dodatkowej 2.6.1.1. W 2018 r. odsetki te ujęto w pozycji "Obrotowe".

Pozostałe należności obrotowe odnoszą się głównie do odsetek za zwłokę. Spadek w 2019 r. jest spowodowany głównie sklasyfikowaniem odsetek dotyczących postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego jako trwałych i skorygowaniem w dół TZW przedstawionych w sprawozdaniach z inspekcji (zob. informacja dodatkowa

2.6.1.1).

2.8.

ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Rachunki - administracje finansowe i banki centralne		15 519	12 932
Rachunki bieżące		91	79
Rachunki zaliczkowe		7	5
Przekazanie (środki pieniężne w drodze)		0	0
Rachunki bankowe na potrzeby wykonania budżetu	2.8.1	15 617	13 017
Środki pieniężne związane z instrumentami finansowymi	2.8.2	1 567	2 377
Środki pieniężne związane z grzywnami	2.8.3	1 258	1 438
Środki pieniężne związane z innymi instytucjami, agencjami i organami		1 208	1 167
Środki pieniężne związane z funduszami powierniczymi		97	114
Ogółem		19 745	18 113

2.8.1.

Rachunki bankowe na potrzeby wykonania budżetu

W tej pozycji ujęto wszelkie środki pieniężne, które Komisja przechowuje na rachunkach bankowych w poszczególnych państwach członkowskich i państwach EFTA (administracja finansowa lub bank centralny), jak również na rachunkach bieżących w bankach komercyjnych, na rachunkach zaliczkowych, a także na rachunkach środków podręcznych (petty cash). Saldo środków pieniężnych na koniec 2019 r. wynika z następujących głównych elementów:

2.8.2.

Środki pieniężne związane z instrumentami finansowymi

Kwoty wykazane w tej pozycji obejmują przede wszystkim ekwiwalenty środków pieniężnych, którymi w imieniu Komisji zarządzają powiernicy w celu wdrażania określonych programów za pomocą instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE oraz środki pieniężne i ich ekwiwalenty utrzymywane w funduszach gwarancyjnych związanych z gwarancjami budżetowymi (zob. informacja dodatkowa 2.4.1). Środki pieniężne należące do instrumentów finansowych i funduszy gwarancyjnych mogą zostać wykorzystane jedynie na dane programy.

2.8.3.

Środki pieniężne związane z grzywnami

Środki te obejmują kwoty otrzymane w związku z grzywnami nałożonymi przez Komisję, w przypadku których postępowanie jest nadal w toku. Kwoty te znajdują się na specjalnych rachunkach depozytowych, które wykorzystywane są wyłącznie do tego celu. W przypadkach, gdy została złożona skarga lub kiedy nie wiadomo, czy druga strona złoży skargę, odnośną kwotę wykazuje się jako zobowiązanie warunkowe w informacji dodatkowej 4.1.4.

Od 2010 r. Komisja zarządza wszelkimi kolejnymi tymczasowo zainkasowanymi grzywnami, korzystając z funduszu BUFI i inwestując dostępne środki w instrumenty finansowe zaklasyfikowane jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (zob. informacja dodatkowa 2.4.1).

ZOBOWIĄZANIA

Zobowiązania z tytułu systemu świadczeń pracowniczych netto

w mln EUR

	System emerytalno-rentowy urzędników europejskich	Inne systemy świadczeń emerytalnych	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego	Ogółem na 31.12.2019	Ogółem na 31.12.2018
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	83 842	2 149	12 071	98 062	80 871
Aktywa programu	nie dotyczy	(94)	(309)	(403)	(415)
Zobowiązania netto	83 842	2 055	11 762	97 659	80 456

Wzrost łącznych zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych wynika głównie ze wzrostu zobowiązań netto systemu emerytalno-rentowego urzędników europejskich, będącego największym istniejącym systemem. Do wzrostu wspomnianych zobowiązań związanych z systemem emerytalno-rentowym urzędników europejskich doszło głównie z uwagi na straty aktuarialne spowodowane zmianami w założeniach finansowych wprowadzonymi w związku z gwałtownym spadkiem nominalnej stopy dyskontowej. Ponadto z uwagi na fakt, że nominalną stopę dyskontową koryguje się o poziom inflacji, aby uzyskać rzeczywistą stopę dyskontową, w tym roku rzeczywista stopa dyskontowa była po raz pierwszy ujemna - co oznacza, że jakakolwiek kwota jest obecnie warta więcej niż w przyszłości: doprowadziło to do znaczącego wzrostu kwoty zobowiązania na koniec roku (zob. informacja dodatkowa 2.9.3). Niższa stopa dyskontowa wywarła podobny wpływ na pozostałe mniejsze systemy.

Ponadto prawa nabyte w ciągu roku z tytułu zatrudnienia przewyższają świadczenia wypłacone w ciągu roku. Odnotowano również wzrost spowodowany rocznym kosztem odsetek (odwrócenie dyskonta zobowiązań) oraz straty aktuarialne wynikające z korekty założeń.

2.9.1.

System emerytalno-rentowy urzędników europejskich

To zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń to wartość bieżąca przewidywanych przyszłych płatności, których UE musi dokonać w celu wywiązania się z zobowiązań emerytalno-rentowych wynikających z pracy wykonywanej przez pracowników w okresie bieżącym i w okresach ubiegłych. System ma jednak charakter bieżący, w związku z czym wszystkie płatności, które corocznie muszą zostać dokonane z systemu, są co roku uwzględniane w budżecie UE.

Zgodnie z art. 83 regulaminu pracowniczego świadczenia przewidziane w pracowniczym systemie emerytalno-rentowym pokrywane są z budżetu UE. System ten ma charakter systemu umownego, a państwa członkowskie wspólnie gwarantują wypłacanie tych świadczeń. Obowiązkowe składki emerytalne odejmuje się od wynagrodzeń podstawowych czynnych pracowników - obecnie stanowią one 9,7 % wynagrodzenia. Składki te uznaje się za dochód budżetowy w danym roku i wkład w ogólne finansowanie wydatków UE; zob. również informacja dodatkowa 3.6.

Zobowiązania w ramach systemu emerytalno-rentowego wyceniono na podstawie liczby pracowników objętych systemem emerytalno-rentowym urzędników europejskich (pracownicy aktywni zawodowo, pracownicy na emeryturze, byli pracownicy aktywni zawodowo przebywający obecnie na rencie z tytułu niezdolności do pracy oraz osoby pozostające na utrzymaniu zmarłych pracowników) na dzień 31 grudnia 2019 r. oraz obowiązujących na ten dzień zasad określonych w regulaminie pracowniczym. Wycena ta została przeprowadzona w oparciu o metody określone w MSRSP 39 (a zatem zgodnie z 12. regułą rachunkowości UE).

2.9.3.

Wspólny system ubezpieczenia chorobowego

Oprócz powyższych systemów świadczeń emerytalnych dokonuje się również wyceny w celu oszacowania zobowiązań UE związanych ze wspólnym systemem ubezpieczenia chorobowego (JSIS) w odniesieniu do kosztów opieki zdrowotnej, które trzeba ponieść po okresie aktywności pracowników (z odliczeniem ich składek). Jak wskazano w informacji dodatkowej 1.5.10, przy obliczaniu wysokości tych zobowiązań uwzględnia się całkowity okres służby czynnej, co zapewnia spójne uwzględnienie obu systemów - systemu emerytalno-rentowego i systemu ubezpieczenia chorobowego - składających się na pracowniczy program świadczeń po okresie zatrudnienia. Biorąc pod uwagę obowiązek wiernego przedstawienia ekonomicznego charakteru zaistniałej sytuacji, zgodnie zarówno z regułą rachunkowości UE, jak i z MSRSP, przy przypisywaniu świadczeń do okresów służby nie przyjęliśmy bardziej rygorystycznej interpretacji MSRSP 39. Naliczanie kosztów zatrudnienia w przypadku wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego w pełnym zakresie przez okres 10 lat w odniesieniu do wszystkich urzędników, a nie za okres czynnej służby pracownika, skutkowałoby wzrostem kwoty zobowiązania z tytułu określonych świadczeń na koniec roku o 4,3 mld EUR. Jak już wspomniano, takie bardziej rygorystyczne podejście nie byłoby jednak zgodne z cechą jakościową, jaką jest wierne odzwierciedlenie, a zatem nie uznano by, że dostarcza ono wiarygodnych informacji zgodnie z regułą rachunkowości UE nr 1 i koncepcyjnymi ramami MSRSP. Szacunek ten jest bardzo wrażliwy na zmianę bieżącego statusu administracyjnego personelu (w szczególności na liczbę członków zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę na czas określony, co do których przewiduje się, że w przyszłości uzyskają status urzędnika).

Zmiany wartości bieżącej zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń pracowniczych

Wartość bieżąca zobowiązania z tytułu określonych świadczeń to wartość zdyskontowana przewidywanych przyszłych płatności, których dokonanie wymagane jest do wywiązania się z zobowiązań wynikających z pracy wykonywanej przez pracowników w okresie bieżącym i w okresach ubiegłych.

Poniżej przedstawiono analizę zmian zobowiązań z tytułu określonych świadczeń w bieżącym roku:

w mln EUR

	System emerytalno-rentowy urzędników europejskich	Inne systemy świadczeń emerytalnych	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego	Ogółem
Wartość bieżąca na 31.12.2018	70 017	1 865	8 990	80 871
Ujęte w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności
Koszty bieżącego zatrudnienia	2 824	84	277	3 185
Koszty odsetek	1 339	30	180	1 549
Koszty przeszłego zatrudnienia	-	(60)	-	(60)
Ujęte w aktywach netto
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
(Zyski)/straty aktuarialne wynikające z korekty założeń	1 910	77	(339)	1 648
(Zyski)/straty aktuarialne wynikające z założeń demograficznych	-	0	-	0
(Zyski)/straty aktuarialne wynikające z założeń finansowych	9 339	220	3 065	12 625
Inne	(1 587)	(67)	(101)
Wypłacone świadczenia	(1 587)	(67)	(101)	(1 756)
Wartość bieżąca na 31.12.2019	83 842	2 149	12 071	98 062

Koszt bieżącego zatrudnienia stanowi wzrost wartości bieżącej zobowiązań z tytułu określonych świadczeń wynikający z bieżącego zatrudnienia członków w bieżącym roku.

Koszt odsetek odnosi się do wzrostu w ciągu danego okresu wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń na skutek tego, że termin rozliczenia świadczeń zbliżył się o jeden okres.

Zyski i straty aktuarialne wynikające z korekt założeń odnoszą się do skutków różnic pomiędzy oczekiwaniami przedstawionymi w założeniach na 2019 r. sporządzonych w ubiegłym roku a tym, co faktycznie nastąpiło w 2019 r.

Zyski i straty aktuarialne wynikające z założeń aktuarialnych (zmiennych demograficznych, takich jak rotacja pracowników i umieralność, i finansowych, takich jak stopy dyskontowe i oczekiwane poziomy wzrostu wynagrodzeń) powstają, gdy założenia te są aktualizowane, aby odzwierciedlić zmiany w podstawowych uwarunkowaniach.

Świadczenia (np. świadczenia emerytalno-rentowe lub zwroty kosztów leczenia) wypłaca się w trakcie roku zgodnie z zasadami systemu. Wypłata tych świadczeń prowadzi do spadku zobowiązań z tytułu określonych świadczeń.

Aktywa programu

w mln EUR

	Inne systemy świadczeń emerytalnych	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego	Ogółem
Wartość bieżąca na 31.12.2018	119	296	415
Zmiana aktywów programu netto	(25)	14	(12)
Wartość bieżąca na 31.12.2019	94	309	403

Założenia aktuarialne - świadczenia pracownicze

Podstawowe założenia aktuarialne zastosowane do wyceny dwóch głównych systemów świadczeń pracowniczych UE przedstawiono poniżej:

	System emerytalno-rentowy urzędników europejskich	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego
2019
Nominalna stopa dyskontowa	1,1 %	1,2 %
Spodziewana stopa inflacji	1,3 %	1,3 %
Rzeczywista stopa dyskontowa	(0,2) %	(0,1) %
Spodziewana stopa wzrostu wynagrodzeń	1,8 %	1,8 %
Wskaźniki charakteryzujące tendencje dotyczące kosztów leczenia	nie dotyczy	3,0 %
Wiek emerytalny	63/64/66	63/64/66
2018
Nominalna stopa dyskontowa	1,9 %	2,0 %
Spodziewana stopa inflacji	1,4 %	1,5 %
Rzeczywista stopa dyskontowa	0,5 %	0,5 %
Spodziewana stopa wzrostu wynagrodzeń	1,9 %	1,8 %
Wskaźniki charakteryzujące tendencje dotyczące kosztów leczenia	nie dotyczy	3,0 %
Wiek emerytalny	63/64/66	63/64/66

Współczynniki umieralności na 2018 i 2019 r. oparto na tablicy trwania życia unijnych urzędników służby cywilnej (EULT 2018).

Nominalną stopę dyskontową określa się jako wartość dochodowości obligacji zerokuponowych denominowanych w euro (o okresie zapadalności wynoszącym 22 lata zgodnie ze stanem na grudzień 2019 r. w przypadku systemu emerytalno-rentowego urzędników europejskich i 26 lat w przypadku wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego). Zastosowana stopa inflacji to przewidywana stopa inflacji w równoważnym okresie. Następnie określa się ją empirycznie, w oparciu o przewidywane wartości określone w indeksowanych obligacjach na europejskich rynkach finansowych. Rzeczywistą stopę dyskontową oblicza się na podstawie nominalnej stopy dyskontowej i przewidywanej długoterminowej stopy inflacji.

Choć spadek rzeczywistej stopy dyskontowej, tj. różnicy między nominalną stopą dyskontową a oczekiwaną stopą inflacji, obserwowano już od kilku lat, w 2019 r. był on szczególnie gwałtowny. Spadek rzeczywistej stopy dyskontowej wynika głównie z obniżenia poziomu nominalnej stopy dyskontowej, co jest zgodne z globalną tendencją, jaką można zaobserwować na rynkach finansowych. Ponieważ oczekiwana stopa inflacji zmniejszyła się tylko nieznacznie, spadek nominalnej stopy dyskontowej nie został zrównoważony i przełożył się na istotne obniżenie rzeczywistej stopy dyskontowej, co doprowadziło do sytuacji, w której stopa ta po raz pierwszy przyjęła wartość ujemną, przyczyniając się do znacznej straty aktuarialnej wynikającej z założeń finansowych.

Analizy wrażliwości

Analiza wrażliwości opiera się na symulacjach, które podlegają zmianom - przy założeniu, że pozostałe czynniki pozostają niezmienione -wartości odpowiednich założeń i obserwacji reakcji modelu.

Wspólny system ubezpieczenia chorobowego - wrażliwość

Zmiana o dziesięć punktów bazowych w zakładanych wskaźnikach charakteryzujących tendencje dotyczące kosztów leczenia miałaby następujące skutki:

w mln EUR

	2019		2018
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Łączna kwota kosztów bieżącego zatrudnienia oraz kosztów odsetek będących składnikami okresowych kosztów leczenia po okresie zatrudnienia	8	(8)	12	(12)
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	352	(341)	253	(246)

Zmiana zakładanej stopy dyskontowej o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

w mln EUR

	2019		2018
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(311)	322	(219)	226

Zmiana zakładanej stopy wzrostu wynagrodzeń o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

w mln EUR

	2019		2018
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(30)	29	(26)	25

Zmiana o jeden rok przyjętego wieku emerytalnego miałaby następujące skutki:

w mln EUR

	2019		2018
	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(363)	383	(91)	54

Wrażliwość systemu emerytalno-rentowego urzędników europejskich

Zmiana zakładanej stopy dyskontowej o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

w mln EUR

	2019		2018
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(1 797)	1 854	(1 434)	1 478

Zmiana zakładanej stopy wzrostu wynagrodzeń o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

w mln EUR

	2019		2019
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	1 774	(1 724)	1 427	(1 388)

Zmiana o jeden rok przyjętego wieku emerytalnego miałaby następujące skutki:

w mln EUR

	2019		2018
	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(620)	771	(573)	645

2.10.

REZERWY

w mln EUR

	Stan na 31.12.2018	Dodatkowe rezerwy	Cofnięte kwoty niewykorzystane	Kwoty wykorzystane	Przesunięcia między kategoriami	Zmiana w szacunkach	Stan na 31.12.2019
Sprawy sądowe:
Rolnictwo	270	439	-	(269)	0	-	441
Inne	100	4	(8)	(6)	12	1	103
Likwidacja obiektów jądrowych	1 933	-	-	(34)	-	233	2 132
Rezerwy finansowe	1 551	587	(1)	(206)	0	7	1 938
Inne	278	31	(34)	(24)	(12)	(27)	211
Ogółem	4 132	1 061	(43)	(539)	0	214	4 826
Trwałe	3 281	871	(17)	(278)	(362)	215	3 710
Obrotowe	852	190	(27)	(261)	362	(2)	1 116

Rezerwy to kwoty oszacowane w wiarygodny sposób, które powstają na skutek przeszłych zdarzeń i prawdopodobnie będą musiały zostać pokryte w przyszłości z budżetu UE.

Sprawy sądowe

W pozycji tej wykazano szacunkowe kwoty, które prawdopodobnie będzie należało wypłacić po zakończeniu roku w związku z toczącymi się sprawami sądowymi. Kwoty ujęte w pozycji "Rolnictwo" obejmują czynności prawne podejmowane przez państwa członkowskie przeciwko decyzjom w ramach kontroli zgodności obliczeń wydanym w odniesieniu do EFRG.

Likwidacja obiektów jądrowych

Od 2017 r. podstawa istnienia rezerwy została zmieniona zgodnie ze zaktualizowaną strategią programu JRC w zakresie likwidacji obiektów jądrowych i gospodarowania odpadami z 2017 r. Przegląd strategii oraz potrzeb w zakresie budżetu i personelu przeprowadzono razem z niezależną grupą ekspertów ds. programu JRC w zakresie likwidacji obiektów jądrowych i gospodarowania odpadami. Jest to najlepszy dostępny szacunek budżetu oraz personelu potrzebnego do ukończenia likwidacji obiektów jądrowych JRC w Isprze, Geel, Karlsruhe i Petten.

Zgodnie z zasadami rachunkowości UE ta rezerwa jest indeksowana wskaźnikiem inflacji, a następnie dyskontowana do jej wartości bieżącej netto (w oparciu o krzywą swapu w euro). Na dzień 31 grudnia 2019 r. stan tej rezerwy wynosił w związku z tym 2 132 mln EUR, podzielone na kwoty, których wykorzystania należy się spodziewać w 2020 r. (31 mln EUR) i później (2 101 mln EUR). Wzrost w porównaniu z 2018 r. wynika głównie z obniżenia stopy dyskontowej stosowanej w odniesieniu do szacunkowych przyszłych kosztów.

Należy zauważyć, że znaczna niepewność związana z długoterminowym planowaniem likwidacji obiektów jądrowych może mieć wpływ na ten szacunek, który w przyszłości może znacząco wzrosnąć. Główne źródła niepewności są związane ze stanem końcowym likwidowanego obiektu, materiałami jądrowymi, gospodarowaniem odpadami i aspektami związanymi z ich unieszkodliwieniem, niekompletnym określeniem krajowych ram regulacyjnych lub ich brakiem, skomplikowanymi i czasochłonnymi procedurami udzielania zezwoleń oraz przyszłymi zmianami na przemysłowym rynku likwidacji.

Rezerwy finansowe

Rezerwy finansowe to przede wszystkim rezerwy odpowiadające szacunkowym stratom, które zostaną poniesione w związku z gwarancjami udzielonymi w ramach różnych instrumentów finansowych. Dotyczy to przypadków, gdy podmioty, którym powierzono to zadanie, są upoważnione do udzielania gwarancji we własnym imieniu, ale z upoważnienia i na ryzyko UE. Istnieją ograniczenia dotyczące ryzyka finansowego ponoszonego przez UE w związku z gwarancjami i tworzone są rezerwy aktywów finansowych na pokrycie przyszłych uruchomień gwarancji. Pozycja ta obejmuje również rezerwy na pokrycie niespłaconych kredytów udzielonych Syrii przez EBI w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich i tym samym zagwarantowanych przez UE za pośrednictwem Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych. Długoterminowe rezerwy finansowe są dyskontowane do ich wartości bieżącej netto.

Zwiększenie rezerw finansowych jest związane ze wzrostem ilości operacji objętych gwarancją w ramach instrumentów finansowych "Horyzont 2020" i COSME.

2.11.

ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Trwałe
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	2.11.1	53 062	53 281
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.11.2	9	7
		53 071	53 289
Obrotowe
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	2.11.1	1 423	2 602
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.11.2	4	15
Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych	2.11.3	20	-
		1 446	2 617
Ogółem		54 517	55 906

2.11.1.1.

Pożyczki na pomoc finansową

w mln EUR

	EFSM	Wsparcie bilansu płatniczego	Pomoc ma- krofinansowa	Euratom	EWWiS w likwidacji	Ogółem
Ogółem na 31.12.2018	47 400	1 734	4 388	254	97	53 872
Nowe udzielone pożyczki	-	-	420	-	-	420
Spłaty	-	(1 500)	(52)	(40)	(97)	(1 689)
Różnice kursowe	-	-	-	-	5	5
Zmiany wartości bilansowej	(6)	(33)	(1)	-	(5)	(44)
Ogółem na 31.12.2019	47 394	201	4 754	214	0	52 564
Trwałe	46 800	200	4 112	178	-	51 290
Obrotowe	594	1	643	35	-	1 273

Zaciągnięte pożyczki obejmują głównie zobowiązania potwierdzone certyfikatami na kwotę 52 433 mln EUR (w 2018 r.: 53 725 mln EUR). Zmiany wartości bilansowej odpowiadają zmianom naliczonych odsetek.

Spłata powyższych zaciągniętych pożyczek jest ostatecznie gwarantowana przez budżet UE - zob. informacja dodatkowa 4.1.2 - i, co za tym idzie, przez każde państwo członkowskie.

Efektywne stopy procentowe zaciągniętych pożyczek (wyrażone jako przedział stóp procentowych)

	31.12.2019	31.12.2018
Pomoc makrofinansowa (MFA)	0 % - 3,82 %	0 % - 3,82 %
Euratom	0 % - 5,68 %	0 % - 5,68 %
Bilans płatniczy (BOP)	2,88 %	2,88 % - 3,38 %
Europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM)	0,50 % - 3,75 %	0,50 % - 3,75 %
EWWiS w likwidacji	-	6,91 % - 8,97%

2.11.1.2.

Inne zobowiązania finansowe

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Trwałe Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego	1 244	1 331
Budynki, których cena zakupu płacona jest w ratach	385	314
Inne	144	115
	1 772	1 760

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Obrotowe
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego	97	93
Budynki, których cena zakupu płacona jest w ratach	36	29
Grzywny do zwrotu	-	125
Inne	17	5
	149	252
Ogółem	1 921	2 012

Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego

w mln EUR

	Kwoty do zapłaty w przyszłości
	< 1 rok	1-5 lat	> 5 lat	Zobowiązania ogółem
Grunty i budynki	91	332	788	1 211
Inne aktywa trwałe	5	124	-	129
Ogółem na 31.12.2019	97	456	788	1 340
Część odsetkowa	54	189	157	400
Przyszłe minimalne opłaty leasingowe ogółem na 31.12.2019	150	644	946	1 741
Przyszłe minimalne opłaty leasingowe ogółem na 31.12.2018	153	654	1 089	1 896

Kwoty związane z leasingiem i z budynkami zostaną sfinansowane z przyszłych budżetów.

2.11.2.

Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

w mln EUR

Rodzaj instrumentu pochodnego	31.12.2019		31.12.2018
Rodzaj instrumentu pochodnego	Wartość nominalna	Wartość godziwa	Wartość nominalna	Wartość godziwa
Gwarancja w odniesieniu do portfela kapitałowego	752	10	536	20
Opcja walutowa (opcja typu put spread)	13	2	11	2
Ogółem	765	12	546	22

w mln EUR

Rodzaj instrumentu pochodnego	31.12.2019		31.12.2018
Rodzaj instrumentu pochodnego	Wartość nominalna	Wartość godziwa	Wartość nominalna	Wartość godziwa
Trwałe	148	9	82	7
Obrotowe	617	4	464	15

Gwarancja w odniesieniu do portfela kapitałowego

Gwarancje udzielane w odniesieniu do portfela kapitałowego klasyfikuje się jako zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, gdyż nie spełniają one wymogów definicji zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych - zob. informacja dodatkowa 1.5.12. Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. pozycja ta dotyczy głównie gwarancji udzielonej przez UE w ramach instrumentów finansowych "Horyzont 2020" (zob. informacja dodatkowa 2.4.1) na rzecz grupy EBI w odniesieniu do portfela operacji kapitałowych. Zobowiązanie finansowe UE wycenia się na podstawie wartości bazowych inwestycji.

Opcja walutowa

Na dzień 31 grudnia 2019 r. UE posiada pochodny instrument finansowy (opcja walutowa - opcja typu put spread), w ramach którego zabezpiecza się przed ryzykiem dewaluacji waluty obcej (UAH) związanym z kredytami udzielonymi MŚP na Ukrainie przez instytucje finansowe, aby poprawić dostęp do finansowania, jak również aby zwiększyć atrakcyjność warunków kredytowych na Ukrainie. Na podstawie warunków umowy UE zapewnia swoim partnerom - w odniesieniu do każdego kwalifikującego się kredytu i do maksymalnej wartości 30 % - możliwość wezwania do wniesienia unijnego wkładu w przypadku dewaluacji UAH w stosunku do EUR.

Hierarchia wartości godziwej zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Poziom 1: Ceny notowane na aktywnych rynkach	-	-
Poziom 2: Obserwowalne dane inne niż ceny notowane	2	2
Poziom 3: Techniki wyceny z wykorzystaniem danych nieopartych na obserwowalnych danych rynkowych	10	20
Ogółem	12	22

2.11.3.

Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych

Gwarancję EFIS dotyczącą portfela dłużnego wypłaconą przez EBI w ramach segmentu operacji EFIS obejmującego infrastrukturę i innowacje, a także gwarancję objętą upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich ustanowioną na potrzeby pożyczek EBI wypłacanych w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności, zaklasyfikowano jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej. Na dzień 31 grudnia 2019 r. zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowych w ramach EFIS wyniosło zero EUR (w 2018 r.: zero EUR), ponieważ dochody uzyskane z tytułu tej gwarancji przekroczyły oczekiwane straty, przy czym zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej objętej upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich ustanowionej w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności wynosi 20 mln EUR (zob. informacja dodatkowa 4.1.1).

2.12.

ZOBOWIĄZANIA

w mln EUR

	Kwota brutto	Korekty	Kwota netto na- 31.12.2019	Kwota brutto	Korekty	Kwota netto na- 31.12.2018
Zestawienia poniesionych wydatków i faktury otrzymane od następujących podmiotów: Państwa członkowskie
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	21	(0)	21	247	-	247
EFRRi FS	8 068	(2 437)	5 631	10 761	(1 724)	9 037
EFS	2 882	(558)	2 325	5 195	(496)	4 699
Inne	852	(45)	807	632	(75)	557
Podmioty prywatne i publiczne	1 562	(180)	1 381	1 461	(179)	1 282
Otrzymane zestawienia poniesionych wydatków i faktury ogółem	13 384	(3 220)	10 165	18 296	(2 475)	15 821
EFRG	16 255	nie dotyczy	16 255	14 772	nie dotyczy	14 772
Zobowiązania z tytułu zasobów własnych		nie dotyczy	-	769	nie dotyczy	769
Zobowiązania różne	539	nie dotyczy	539	570	nie dotyczy	570
Inne	283	nie dotyczy	283	294	nie dotyczy	294
Ogółem	30 462	(3 220)	27 241	34 701	(2 475)	32 227

Zobowiązania obejmują faktury i zestawienia poniesionych wydatków, które otrzymano, ale które nie zostały opłacone do końca roku. Początkowo są one ujmowane w momencie otrzymania faktur / zestawień poniesionych wydatków w kwocie roszczeń. Następnie zobowiązania koryguje się, aby odzwierciedlały jedynie kwoty zatwierdzone po dokonaniu przeglądu kosztów oraz kwoty uznane za kwalifikowalne. Kwoty uznane za niekwalifikowalne umieszcza się w kolumnie "Korekty"; największe kwoty dotyczą działań strukturalnych.

W okresie programowania 2014-2020 rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów (RWP) mające zastosowanie do funduszy strukturalnych (EFRR i EFS), Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) przewiduje ochronę budżetu UE poprzez systematyczne zatrzymywanie 10 % płatności okresowych. Po zakończeniu roku budżetowego (1 lipca-30 czerwca) określonego w rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów do lutego zostaje zakończony cykl kontroli w drodze kontroli zarządczych prowadzonych przez instytucje zarządzające i audytów prowadzonych przez instytucje audytowe. Komisja analizuje dokumenty dające gwarancję i zestawienia wydatków przedłożone przez odpowiednie organy w państwach członkowskich. Zapłaty/odzyskania salda końcowego dokonuje się dopiero po zakończeniu tej oceny i zatwierdzeniu zestawienia wydatków. Kwota zatrzymana zgodnie z tym przepisem na koniec 2019 r. wyniosła 7,6 mld EUR. Część tej kwoty (2 mld EUR) uznaje się za niekwalifikowalną na podstawie informacji przedłożonych przez państwa członkowskie w zestawieniach wydatków i również umieszcza w kolumnie "Korekty". Ostatni składnik korekt dotyczących zobowiązań stanowią kwoty odpowiadające innym zaliczkom dla państw członkowskich (zob. informacja dodatkowa 2.5.2), które są nadal do wypłaty na koniec roku (0,5 mld EUR).

Odnotowano spadek zobowiązań dotyczących polityki spójności (EFRR, Fundusz Spójności, EFS). Kwota roszczeń dotyczących lat 2007-2013 obniżyła się do poziomu 1,9 mld EUR (w 2018 r.: 3,5 mld EUR) w związku z tym, że Komisja zatwierdziła i wypłaciła końcowe zestawienia poniesionych wydatków przedłożone przez państwa członkowskie za ten okres. Jednocześnie kwota roszczeń dotyczących lat 2014-2020 zmniejszyła się do 5,8 mld EUR (w 2018 r.: 10 mld EUR) z uwagi na mniejszą liczbę otrzymanych zestawień poniesionych wydatków do zapłaty według stanu na dzień 31 grudnia w porównaniu z rokiem ubiegłym. Proces wdrażania programów wciąż jednak postępuje (zob. EFRR, Fundusz spójności - informacja dodatkowa 3.9), o czym świadczy fakt, że zobowiązania ogółem w przypadku EFRR i Funduszu Spójności utrzymują się na stałym poziomie - zob. wzrost biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, informacja dodatkowa 2.13.

Wzrost zobowiązań związanych z EFRG wiąże się z tym, jak zobowiązania EFRG ogółem rozkładają się na zobowiązania i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów. Zobowiązania EFRG ogółem pozostają na stałym poziomie i wynoszą 44 448 mln EUR w porównaniu z 44 159 mln EUR w roku ubiegłym. W 2019 r. kwoty, które zostały już zadeklarowane przez państwa członkowskie na koniec roku (ujęte jako zobowiązania), przewyższają jednak kwoty z 2018 r.

Wnioski o płatności zaliczkowe

Oprócz wspomnianych powyżej kwot na koniec 2019 r. kwota z tytułu wniosków o płatności zaliczkowe, które wpłynęły, lecz nie zostały jeszcze zrealizowane na koniec roku, wynosiła 0,5 mld EUR. Zgodnie z zasadami rachunkowości UE kwot tych nie księguje się jako zobowiązania.

Zobowiązania z tytułu zasobów własnych

Zobowiązania z tytułu zasobów własnych odnoszą się do składek państw członkowskich wnoszonych do budżetu UE, które miały zostać zwrócone na koniec roku. Budżety korygujące wykonuje się zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 609/2014 22 . Kwota na dzień 31 grudnia 2018 r. wynikała z przyjęcia budżetu korygującego nr 6/2018 w dniu 12 grudnia 2018 r. Zgodnie z tym przepisem odpowiednie kwoty zostały zwrócone państwom członkowskim w pierwszym dniu roboczym w styczniu 2019 r. Ponieważ w tym roku nie przyjęto podobnego budżetu korygującego, nie miały również miejsca takie zobowiązania.

2.13.

BIERNE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW I PRZYCHODY PRZYSZŁYCH OKRESÓW

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów	66 860	62 877
Przychody przyszłych okresów	251	96
Inne	116	213
Ogółem	67 227	63 186

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów mają następującą strukturę:

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
EFRG	28 193	29 387
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	18 583	18 687
EFRR i FS	9 525	5 863
EFS	3 016	2 321
Inne	7 542	6 619
Ogółem	66 860	62 877

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów odnoszą się do ujmowanych wydatków, w odniesieniu do których Komisja nie otrzymała jeszcze zestawień poniesionych wydatków. Jeżeli chodzi o politykę spójności, wzrost biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów związanych z EFRR i Funduszem spójności (wynikający z faktu, że programy te są w dalszym ciągu wdrażane) równoważy zmniejszenie kwoty zobowiązań, co skutkuje stabilną kwotą ogólnych zobowiązań wobec państw członkowskich (15 156 mln EUR w porównaniu z 14 900 mln EUR w roku ubiegłym). Jeżeli chodzi o EFS, łączna kwota zobowiązań zmniejszyła się do 5 341 mln EUR (w 2018 r.: 7 020 mln EUR) zgodnie z tendencją obserwowaną w odniesieniu do wydatków związanych z EFS. Informacje na temat spadku związanego z EFRG przedstawiono w informacji dodatkowej 2.12 powyżej.

AKTYWA NETTO

2.15.

KWOTY, DO WNIESIENIA KTÓRYCH NALEŻY WEZWAĆ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

w mln EUR

Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie, na 31.12.2018	66 424
Zwrot nadwyżki budżetowej państwom członkowskim	1 803
Zmiany stanu kapitału rezerwowego Funduszu Gwarancyjnego	21

w mln EUR

Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych	14 164
Inne zmiany stanu kapitału rezerwowego	(56)
Wynik ekonomiczny za dany rok	(4 796)
Ogółem kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie, na 31.12.2019	77 560

Kwota ta stanowi tę część kosztów poniesionych już przez UE do dnia 31 grudnia, która będzie musiała zostać sfinansowana z przyszłych budżetów. Wiele kosztów ujmowanych jest zgodnie z zasadami rachunkowości memoriałowej w roku N, choć mogą one zostać faktycznie poniesione w roku N+1 (lub później) i sfinansowane w związku z tym z budżetu na rok N+1 (lub później). W związku z ujęciem w sprawozdaniu finansowym tych zobowiązań oraz ze względu na fakt, że odpowiednie kwoty są finansowane z przyszłych budżetów, na koniec roku zobowiązania znacząco przekraczają poziom aktywów. Najbardziej znaczące kwoty, na które należy zwrócić uwagę, dotyczą działań EFRG oraz zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych.

Należy również zauważyć, że nie ma to wpływu na wynik budżetu - dochody budżetowe powinny zawsze być równe wydatkom budżetowym lub je przewyższać, a każda nadwyżka dochodów zwracana jest państwom członkowskim.

Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych dotyczy zysków i strat aktuarialnych wynikających z wyceny aktuarialnej tych zobowiązań. Od dnia 1 stycznia 2018 r. zastosowanie ma zmieniona 12. reguła rachunkowości UE (oparta na MSRSP 39) w zakresie świadczeń pracowniczych. Zgodnie z tą regułą zyski i straty aktuarialne przedstawia się jako zmianę w aktywach netto, a nie w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

3.1.

ZASOBY WŁASNE OPARTE NA DNB

Przychody z tytułu zasobów własnych stanowią zasadniczą część przychodów operacyjnych UE. Zasoby oparte na DNB (dochodzie narodowym brutto) wynoszą 108 820 mln EUR za 2019 r. (w 2018 r.: 105 780 mln EUR) i są najbardziej znaczące spośród trzech kategorii zasobów własnych. DNB każdego państwa członkowskiego obciążane jest jednolitą stawką procentową. Zasoby oparte na DNB pozwalają zbilansować przychody i wydatki, tzn. finansują część budżetu, która nie jest pokrywana z innych źródeł dochodu. Wzrost DNB można wytłumaczyć przede wszystkim rozmiarem korekt dokonanych w odniesieniu do minionych okresów (głównie lata 2012-2017). Każdego roku podstawy DNB aktualizuje się o dane rzeczywiste i wysokość wkładów wnoszonych przez państwa członkowskie do budżetu UE oraz przelicza się je zgodnie z najnowszymi danymi dotyczącymi wyników finansowych tych państw. Procedura ta ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia państwom członkowskim równych warunków działania, jeżeli chodzi o wysokość ich rocznych wkładów.

3.2.

TRADYCYJNE ZASOBY WŁASNE

w mln EUR

	2019	2018
Cła	21 235	22 763
Opłaty wyrównawcze od cukru	0	4
Ogółem	21 235	22 767

Tradycyjne zasoby własne (TZW) obejmują cła i opłaty wyrównawcze od cukru. Państwa członkowskie zatrzymują - na poczet kosztów poboru - 20 % tradycyjnych zasobów własnych, a powyższe kwoty są przedstawione z uwzględnieniem tego odliczenia. Spadek ceł w dużej mierze wiąże się z brakiem przychodów związanych z postępowaniami w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego ujętych w 2018 r. (zob. informacja dodatkowa 2.6.1.1).

3.3.

ZASOBY WŁASNE OPARTE NA VAT

Podatek od wartości dodanej określa się jako drugi rodzaj zasobów własnych Unii, gdyż podatek ten jako pierwszy został w dużej mierze ujednolicony na szczeblu UE. Składka oparta na VAT obliczana jest przy zastosowaniu jednolitej stawki poboru w wysokości 0,3 % w odniesieniu do krajowej podstawy VAT, która nie może przekroczyć 50 % dochodu narodowego brutto (DNB) każdego państwa członkowskiego. Na lata 2014-2020 w decyzji Rady 2014/335/UE, Euratom 23 przewidziano obniżoną stawkę poboru (0,15 %) w przypadku Niemiec, Niderlandów i Szwecji.

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY: PRZESUNIĘCIA ŚRODKÓW

3.4.

GRZYWNY

Przychody wynoszące 4 291 mln EUR (w 2018 r.: 6 740 mln EUR) odnoszą się do grzywien nałożonych przez Komisję za naruszenie unijnych reguł konkurencji oraz grzywien nałożonych przez Komisję na państwa członkowskie za naruszenia prawa Unii. Komisja ujmuje przychód z tytułu grzywien po podjęciu decyzji o nałożeniu grzywny i oficjalnym powiadomieniu o takiej decyzji jej adresata. Kwoty te dotyczą głównie grzywien za naruszenie zasad konkurencji (4 091 mln EUR). Najważniejsze sprawy dotyczą naruszeń unijnych przepisów dotyczących ochrony konkurencji, tzn. grzywny nałożonej na Google w związku z dopuszczaniem się nadużyć w obszarze reklam w internecie (1 494 mln EUR), grzywien nałożonych na pięć banków w dwóch sprawach dotyczących rynku walutowego związanych z członkostwem w zagranicznych kartelach zajmujących się obrotem walutą na rynku natychmiastowym (spot) (łączna kwota 1 068 mln EUR) oraz grzywny nałożonej na Mastercard za utrudnianie punktom handlowo-usługowym dostępu do transgranicznych usług płatniczych (570 mln EUR).

3.5.

ODZYSKANIE WYDATKÓW

w mln EUR

	2019	2018
Zarządzanie dzielone	2 547	2 116
Zarządzanie bezpośrednie	65	65
Zarządzanie pośrednie	16	34
Ogółem	2 627	2 215

Ta pozycja obejmuje wystawione przez Komisję nakazy odzyskania środków, realizowane w drodze wpłaty gotówkowej przez dłużnika lub potrącenia należności od późniejszych płatności zarejestrowanych w systemie rachunkowości Komisji, mające na celu odzyskanie środków wcześniej wydatkowanych z budżetu UE. Odzyskanie środków dokonywane jest na podstawie kontroli, audytów lub analizy kwalifikowalności - operacje te służą zatem ochronie budżetu UE przed wydatkami poniesionymi z naruszeniem przepisów prawa.

Pozycja ta obejmuje także nakazy odzyskania środków wystawione przez państwa członkowskie beneficjentom środków EFRG, a także zmiany szacunków dotyczących dochodów naliczonych od końca ubiegłego roku do końca bieżącego roku.

Kwoty przedstawione w powyższej tabeli odzwierciedlają przychody uzyskane przez wystawienie nakazów odzyskania środków. Z tego względu dane te nie mogą odzwierciedlać i nie odzwierciedlają w pełni środków zastosowanych w celu ochrony budżetu UE, w szczególności w odniesieniu do polityki spójności, w przypadku której istnieją specjalne mechanizmy zapewniające korektę wydatków niekwalifikowalnych i w większości przypadków niewymagające wystawienia nakazu odzyskania środków. Nie uwzględniono w nich kwot odzyskanych przez kompensowanie z wydatkami, kwot odzyskanych przez wycofanie płatności oraz odzyskanych płatności zaliczkowych.

Zdecydowana większość kwoty ogółem przypada na kwoty odzyskane w ramach zarządzania dzielonego:

Rolnictwo: EFRG i rozwój obszarów wiejskich

W odniesieniu do EFRG oraz EFRROW kwoty ujęte w ramach tej pozycji jako przychód za dany rok to korekty finansowe za ten rok oraz zwroty zgłoszone przez państwa członkowskie i odzyskane w ciągu roku, a także wzrost netto pozostających kwot należnych zgłoszonych przez państwa członkowskie do odzyskania na koniec roku w związku z nadużyciami finansowymi i nieprawidłowościami.

Polityka spójności

Główne kwoty związane z polityką spójności dotyczą naliczonych dochodów w kwocie 1,4 mld EUR (w 2018 r.: 1,1 mld EUR), którą Komisja spodziewa się odzyskać od państw członkowskich. Odzyskanie będzie wynikiem badania i zatwierdzenia rocznych sprawozdań finansowych przedłożonych przez państwa członkowskie na początku 2020 r. Tę procedurę zatwierdzenia rocznych sprawozdań finansowych państw członkowskich wprowadzono po raz pierwszy w obszarze spójności w odniesieniu do okresu programowania 2014-2020.

3.6.

INNE PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY

w mln EUR

	2019	2018
Wkłady państw trzecich	1 485	1 376
Podatki i składki płacone przez personel	1 299	1 268
Wkłady państw członkowskich w pomoc zewnętrzną	331	594
Przekazanie aktywów	60	85
Dostosowania rezerw	41	100
Opłaty rolne	2	4
Korekty budżetowe	(1 719)	(726)
Inne	574	612
Ogółem	2 072	3 312

Wkłady państw trzecich to wkłady państw EFTA oraz krajów ubiegających się o członkostwo.

Przychody z podatków i składek płaconych przez personel wynikają przede wszystkim z odliczeń od wynagrodzeń pracowników. W tej kategorii istotnymi kwotami są składki w ramach systemu emerytalno-rentowego i kwoty podatku dochodowego.

Wkłady państw członkowskich w pomoc zewnętrzną to przede wszystkim kwoty otrzymane na utworzenie Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji.

Przychody z przekazania aktywów dotyczą przede wszystkim przekazania Komisji satelitów w ramach programu Copernicus przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) (zob. informacja dodatkowa 2.2). Zgodnie z zasadami rachunkowości UE przekazanie to jest transakcją inną niż transakcja wymiany; nastąpi ono powtórnie w przyszłych okresach w odniesieniu do pozostałych satelitów Copernicus, które są obecnie w budowie.

W wyniku zastosowania korekt budżetowych uzyskano kwotę ujemną, ponieważ pozytywny wpływ związany z uwzględnieniem nadwyżki budżetowej z poprzedniego roku w wysokości 1 803 mln EUR (w 2018 r.: 555 mln EUR) został z nawiązką zrównoważony korektami DNB/VAT w wysokości 3 443 mln EUR (w 2018 r.: 1 292 mln EUR).

Pozycja "Inne przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany" obejmuje wkład państw członkowskich na rzecz Fusion for Energy, Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej, w wysokości 151 mln EUR.

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI WYMIANY

3.7.

PRZYCHODY FINANSOWE

w mln EUR

	2019	2018
Odsetki od: opóźnień w płatnościach	133	1 458
Pożyczki	1 180	1 265
Inne	70	68
Premia za zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowych	193	121
Dywidendy	29	103
Przychody finansowe z tytułu aktywów lub zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	125	29
Zrealizowany zysk z aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	82	23
Inne	4	48
Ogółem	1 817	3 115

Odsetki za zwłokę za 2018 r. uwzględniały znaczną kwotę początkowych przychodów odsetkowych z tytułu odsetek za zwłokę związaną z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego prowadzonym przeciwko Zjednoczonemu Królestwu oraz sprawozdaniami z inspekcji TZW (zob. informacja dodatkowa 2.6.1.1). W tym roku zatwierdzono dodatkowe przychody w związku z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, a także skorygowano w dół odsetki związane ze sprawozdaniami z inspekcji TZW (zob. informacja dodatkowa 2.6.1.1).

Przychody odsetkowe z tytułu pożyczek dotyczą głównie pożyczek udzielonych na pomoc finansową (zob. informacja dodatkowa 2.4.3).

3.8.

INNE PRZYCHODY Z TRANSAKCJI WYMIANY

w mln EUR

	2019	2018
Przychody z opłat z tytułu świadczonych usług (agencje)	592	602
Dodatnie różnice kursowe	347	329
Przychody z opłat i premii powiązanych z instrumentami finansowymi	43	54
Udział w wyniku finansowym netto EFI	53	37
Sprzedaż towarów	31	33
Przychody powiązane ze środkami trwałymi	5	27
Inne	227	297
Ogółem	1 298	1 379

Przychody z opłat z tytułu świadczonych usług obejmują głównie opłaty za pozwolenie na dopuszczenie do obrotu pobierane przez Europejską Agencję Leków oraz opłaty za znak towarowy pobrane przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej.

KOSZTY

3.9.

ZARZĄDZANIE DZIELONE

w mln EUR

Wydatkowane przez państwa członkowskie	2019	2018
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji	43 951	43 527
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	13 541	13 149
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Fundusz Spójności	35 178	30 230
Europejski Fundusz Społeczny	11 218	11 935
Inne	2 608	2 826
Ogółem	106 495	101 666

Wzrost dotyczy głównie polityki spójności (EFRR, Fundusz Spójności), gdzie niemal wszystkie wydatki są związane z obecnym okresem programowania, a stosowne działania są kontynuowane.

Pozycja "Inne koszty" obejmuje przede wszystkim: Azyl i migrację (0,6 mld EUR), Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (0,5 mld EUR), Bezpieczeństwo wewnętrzne (0,4 mld EUR), Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (0,4 mld EUR) oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki (0,7 mld EUR). Spadek w porównaniu z rokiem ubiegłym wiąże się przede wszystkim z Funduszem Solidarności Unii Europejskiej.

w mln EUR

	2019	2018
Wydatkowane przez Komisję	8 435	8 120
Wydatkowane przez agencje wykonawcze	10 095	8 964
Wydatkowane przez fundusze powiernicze	412	468
Ogółem	18 942	17 551

Kwoty te dotyczą przede wszystkim realizacji polityki badawczej (7,7 mld EUR), części transportowej instrumentu "Łącząc Europę" (3,1 mld EUR), Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (1,4 mld EUR) i europejskiej polityki sąsiedztwa (1,1 mld EUR).

Wzrost kosztów zarządzania bezpośredniego wydatkowanych przez unijne agencje wykonawcze dotyczy głównie (0,8 mld EUR) Agencji Wykonawczej ds. Innowacyjności i Sieci, przy czym za największą część tych kosztów odpowiada część transportowa instrumentu "Łącząc Europę". Część instrumentu "Łącząc Europę" dotycząca transportu stanowi instrument finansowania wykorzystywany przy wdrażaniu europejskiej polityki w zakresie infrastruktury transportowej, który ma wspierać budowę nowej lub modernizację/odbudowę istniejącej infrastruktury transportowej w Europie.

3.11.

ZARZĄDZANIE POŚREDNIE

w mln EUR

	2019	2018
Wydatkowane przez inne agencje i organy UE	3 131	3 396
Wydatkowane przez państwa trzecie	637	679
Wydatkowane przez organizacje międzynarodowe	3 448	3 337
Wydatkowane przez inne podmioty	2 875	3 569
Ogółem	10 091	10 981

Jeżeli chodzi o koszty zarządzania pośredniego, kwota 4,2 mld EUR dotyczy działań zewnętrznych (głównie obszarów pomocy przedakcesyjnej, pomocy humanitarnej, współpracy międzynarodowej i polityki sąsiedztwa). Dodatkowa kwota 5,8 mld EUR dotyczy zwiększania konkurencyjności Europy (w obszarach takich jak badania naukowe, systemy nawigacji satelitarnej i kształcenie). Zmniejszenie kwoty wydatków ponoszonych przez inne podmioty jest związane głównie z obszarem edukacji (Erasmus).

3.13.

KOSZTY FINANSOWE

w mln EUR

	2019	2018
Koszty odsetkowe:
Zaciągnięte pożyczki	1 174	1 260
Inne	23	26
Straty z tytułu utraty wartości pożyczek i należności	105	126
Straty z aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	57	95
Leasing finansowy	70	73
Straty z tytułu utraty wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	19	25
Poniesiona strata z aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	7	21
Inne	36	50
Ogółem	1 491	1 677

Kwota kosztów odsetkowych z tytułu zaciągniętych pożyczek odpowiada głównie dochodom z odsetek od pożyczek udzielonych na pomoc finansową (transakcje typu back-to-back).

3.14.

INNE KOSZTY

w mln EUR

	2019	2018
Koszty administracyjne i informatyczne	2 540	2 313
Koszty związane z aktywami trwałymi	1 630	1 608
Dostosowania rezerw	1 294	923
Ujemne różnice kursowe	343	341
Koszty leasingu operacyjnego	442	424
Zmniejszenie grzywien przez Trybunał Sprawiedliwości	91	1
Inne	769	598
Ogółem	7 109	6 208

Koszty związane z badaniami i rozwojem zostały ujęte w kosztach administracyjnych i informatycznych; przedstawiają się one następująco:

w mln EUR

	2019	2018
Koszty prac badawczych	398	385
Niekapitalizowane koszty prac rozwojowych	119	106
Ogółem	517	491

3.15.

SPRAWOZDAWCZOŚĆ DOTYCZĄCA SEGMENTÓW DZIAŁALNOŚCI WEDŁUG DZIAŁÓW WIELOLETNICH RAM FINANSOWYCH (WRF)

w mln EUR

	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	Trwały wzrost	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	Globalny wymiar Europy	Administracja	Nieprzydzielone do działów WRF (1)	Ogółem
Zasoby własne oparte na DNB	-	-	-	-	-	108820	108 820
Tradycyjne zasoby własne	-	-	-	-	-	21 235	21 235
VAT	-	-	-	-	-	18 128	18 128
Grzywny	-	-	-	-	-	4 291	4 291
Odzyskanie wydatków	1 520	1 076	10	22	0	0	2 627
Inne	1 202	29	43	214	5 176	(4 592)	2 072
Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany	2 722	1 104	54	235	5 176	147 882	157 174
Przychody finansowe	423	1	0	11	0	1 383	1 817
Inne	155	(12)	(5)	13	283	864	1 298
Przychody z transakcji wymiany	578	(11)	(5)	24	283	2 247	3 116
Przychody ogółem	3 300	1 093	49	260	5 459	150 129	160 289
Koszty wydatkowane przez państwa członkowskie:
EFRG	-	(43 951)	-	-	-	-	(43 951)
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	-	(13 541)	-	-	-	-	(13 541)
EFRR i FS	(35 178)	-	-	-	-	-	(35 178)
EFS	(11 218)	-	-	-	-	-	(11 218)
Inne	(512)	(668)	(1 382)	(46)	-	(0)	(2 608)
Wydatkowane przez KE, agencje wykonawcze i fundusze powiernicze	(12 763)	(676)	(1 060)	(4 446)	(19)	23	(18 942)
Wydatkowane przez inne agencje i organy UE	(2 799)	(62)	(927)	(32)	-	689	(3 131)
Wydatkowane przez państwa trzecie i organizacje międzynarodowe	(526)	(2)	(242)	(3 314)	(0)	-	(4 085)
Wydatkowane przez inne podmioty	(2 037)	(1)	(1)	(839)	(0)	3	(2 875)
Koszty personelu oraz rent i emerytur	(1 637)	(350)	(444)	(604)	(7 222)	(1 110)	(11 366)
Koszty finansowe	(113)	(56)	(0)	(9)	(104)	(1 209)	(1 491)
Inne koszty	(2 287)	(493)	(137)	(136)	(3 640)	(415)	(7 109)
Koszty ogółem	(69 070)	(59 800)	(4 194)	(9 427)	(10 985)	(2 018)	(155 493)
Wynik ekonomiczny za dany rok	(65 770)	(58 707)	(4 145)	(9 167)	(5 526)	148 111	4 796
⁽¹⁾Pozycja "Nieprzydzielone do działów WRF" obejmuje wykonanie budżetu jednostek objętych konsolidacją i wyłączenia konsolidacyjne, operacje pozabudżetowe i programy, w odniesieniu do których kwoty są indywidualnie nieistotne.
Prezentacja przychodów i kosztów według działów wieloletnich ram finansowych opiera się na szacunkach, ponieważ nie wszystkie zobowiązania są powiązane z działami WRF.

4.1.

ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE

Zobowiązania warunkowe to ewentualne przyszłe zobowiązania płatnicze Unii Europejskiej, które mogą wynikać z poprzednich wydarzeń lub prawnie wiążących zobowiązań, ale które będą zależeć od przyszłych wydarzeń nie w pełni zależnych od UE. Dotyczą głównie udzielonych gwarancji finansowych (na pożyczki i programy pomocy finansowej) i ryzyka prawnego. Wszystkie zobowiązania warunkowe, z wyjątkiem tych dotyczących grzywien i gwarancji objętych funduszami (zob. informacja dodatkowa 2.4.1), gdyby stały się wymagalne, byłyby w kolejnych latach finansowane z budżetu UE (i tym samym z budżetów państw członkowskich UE).

4.1.1.

Gwarancje budżetowe

w mln EUR

	31.12.2019			31.12.2018
	Pułap	Podpisano	Kwoty wypłacone	Pułap	Podpisano	Kwoty wypłacone
Gwarancje udzielone w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich	37 929	31 521	20 014	40 417	30 889	20 510
Gwarancja EFIS	25 797	21 889	17 634	25 898	19 842	15 764
Gwarancja EFZR	50	-	-	-	-	-
Ogółem	63 775	53 410	37 648	66 315	50 731	36 273

Powyższa tabela przedstawia zakres ekspozycji budżetu UE na ewentualne przyszłe płatności związane z gwarancjami udzielonymi grupie EBI lub innym instytucjom finansowym. Wypłacone kwoty odpowiadają kwotom już wypłaconym beneficjentom końcowym, zaś kwoty podpisane obejmują te wypłacone kwoty oraz już podpisane umowy z beneficjentami lub pośrednikami finansowymi, na podstawie których jeszcze nie dokonano wypłat (15 762 mln EUR). Pułap oznacza całkowitą gwarancję, że UE, w ramach swojego budżetu, a tym samym jej państwa członkowskie zobowiązały się do pokrycia kwot, ponieważ w celu ujawnienia maksymalnego poziomu ryzyka, na jaki narażona była UE na dzień 31 grudnia 2019 r., należy uwzględnić również operacje zatwierdzone do podpisania, ale jeszcze niepodpisane (10 365 mln EUR). Kwoty wykazuje się po potrąceniu rezerw finansowych lub zobowiązań finansowych ujętych dla tych programów.

Gwarancje udzielone w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich

Gwarancje z budżetu UE obejmują pożyczki, na które EBI podpisał umowy i których bank ten udzielił z własnych zasobów państwom trzecim. Na dzień 31 grudnia 2019 r. kwota pożyczek niespłaconych i zabezpieczonych gwarancją UE wyniosła 20 014 mln EUR (w 2018 r.: 20 510 mln EUR). Gwarancje budżetowe UE obejmują kwoty:

Oprócz kwoty 20 014 mln EUR, która została wykazana powyżej jako wypłacona, gwarancją UE objęta jest kwota 161 mln EUR niespłaconych pożyczek na rzecz Syrii, w odniesieniu do której to kwoty ustanowiono rezerwy, a także kwota 20 mln EUR ujęta jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej objętej upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności (zob. poniżej).

Gwarancja UE udzielona w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich związana z pożyczkami udzielonymi przez EBI jest ograniczona do 65 % sald należności z tytułu umów podpisanych po 2007 r. (upoważnienia na lata 2007-2013 i 2014-2020). W przypadku umów podpisanych przed 2007 r. gwarancja UE ograniczona jest do określonego procentowego pułapu zatwierdzonej wysokości linii kredytowej; w większości przypadku wynosi ona 65 %, ale może także wynosić 70 %, 75 % lub 100 %. W przypadku gdy pułap ten nie zostaje osiągnięty, gwarancja unijna obejmuje pełną kwotę.

Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/412 24 na potrzeby nowego upoważnienia do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu ustanowionego z myślą o projektach służących budowaniu długoterminowej odporności gospodarczej uchodźców, migrantów oraz społeczności przyjmujących i tranzytowych ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności planuje się przeznaczyć do 2,3 mld EUR. W 2019 r. EBI wypłacił pierwsze kwoty w związku z operacjami dotyczącymi upoważnienia do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności. Budżet Unii otrzymuje wynagrodzenie z tytułu ryzyka podejmowanego w związku z gwarancjami udzielanymi na realizację operacji objętych finansowaniem EBI w kontekście upoważnienia do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności, dlatego też gwarancję objętą upoważnieniem do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności ujmuje się jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej (zob. informacja dodatkowa 2.11.3).

Wypłat z tytułu gwarancji UE dokonuje Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. W 2019 r. z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych w ramach uruchomionych gwarancji wypłacono 55 mln EUR (w 2018 r.: 56 mln EUR).

Gwarancja w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)

EFIS to inicjatywa mająca na celu zwiększenie zdolności do ponoszenia ryzyka grupy EBI, umożliwiająca EBI zwiększenie swoich inwestycji w UE. Celem EFIS jest wspieranie dodatkowych inwestycji w UE oraz dostępu małych przedsiębiorstw do finansowania. W ramach budżetu UE udzielona zostaje gwarancja w kwocie do 26 mld EUR ("unijna gwarancja EFIS") na podstawie umowy między UE i EBI, zwanej dalej "umową w sprawie EFIS", aby ochronić EBI przed potencjalnymi stratami, jakie może ponieść w związku ze swoimi operacjami finansowania i operacjami inwestycyjnymi.

Operacje EFIS prowadzone są w ramach dwóch segmentów: obszaru infrastruktury i innowacji (IIW), wdrażanego przez EBI (unijna gwarancja EFIS w wysokości 19,5 mld EUR), oraz segmentu MŚP (SMEW), wdrażanego przez EFI (unijna gwarancja EFIS w wysokości 6,5 mld EUR). Oba segmenty obejmują portfel dłużny oraz portfel kapitałowy. EFI działa na podstawie umowy z EBI w oparciu o gwarancję EBI, która z kolei jest objęta kontrgwarancją w ramach umowy w sprawie EFIS (unijna gwarancja EFIS).

UE i EBI odgrywają w EFIS odrębne role. EFIS utworzono w ramach EBI, który finansuje jego operacje (instrumenty dłużne i inwestycje kapitałowe) oraz pożycza w tym celu niezbędne środki na rynkach kapitałowych. Grupa EBI podejmuje decyzje inwestycyjne niezależnie i zarządza operacjami zgodnie ze swoimi zasadami i procedurami. UE udziela gwarancji w odniesieniu do tych operacji i pokrywa straty ponoszone przez EBI do pułapu określonego w gwarancji.

Aby zagwarantować, że inwestycje w ramach EFIS będą ukierunkowane na konkretny cel, jakim jest usunięcie niedoskonałości rynku, oraz że inwestycje te kwalifikują się do ochrony zapewnianej przez gwarancję UE, utworzono specjalną strukturę na potrzeby zarządzania, obejmującą komitet inwestycyjny złożony z niezależnych ekspertów, którzy analizują każdy projekt zaproponowany przez EBI w ramach obszaru infrastruktury i innowacji pod względem kwalifikowalności do ochrony gwarancyjnej UE, oraz radę kierowniczą EFIS, która zapewnia nadzór nad realizacją programu.

Jako że kryteria kontroli oraz wymogi unijnych reguł rachunkowości (oraz MSRSP) w zakresie rachunkowości w odniesieniu do konsolidacji nie są spełnione, w skonsolidowanym rocznym sprawozdaniu finansowym UE nie uwzględniono powiązanych gwarantowanych aktywów.

Gwarancja UE udzielona grupie EBI w ramach EFIS została ujęta jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej w odniesieniu do portfela dłużnego IIW (zob. informacja dodatkowa 2.11.3), jako rezerwa finansowa w odniesieniu do portfela dłużnego segmentu MŚP (SMEW), oraz jako instrument pochodny (aktywa lub zobowiązanie finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt) w odniesieniu do obu portfeli kapitałowych (zob. informacja dodatkowa 2.4.2). Ponadto w niniejszej informacji dodatkowej ujawniono zobowiązanie warunkowe związane z udzieloną gwarancją EFIS. Zobowiązanie warunkowe EFIS obejmuje działania w ramach programów COSME, "Horyzont 2020", programów dotyczących sektora kultury i sektora kreatywnego objętych LGF oraz programów EaSI w części objętej unijną gwarancją EFIS w ramach portfela dłużnego segmentu MŚP (SMEW); zobowiązanie to wykazuje się po potrąceniu rezerw finansowych w wysokości 74 mln EUR ujętych w tym portfelu, zgodnie z danymi przedstawionymi w pozycji "Rezerwy finansowe" w informacji dodatkowej 2.10.

Wypłat z tytułu gwarancji UE nieobjętych przychodami UE zaliczanymi na poczet rachunku rozliczeniowego EFIS prowadzonego w EBI dokonuje Fundusz Gwarancyjny EFIS - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. W 2019 r. z Funduszu Gwarancyjnego EFIS w ramach uruchomionych gwarancji nie wypłacono żadnych kwot (w 2018 r.: 61 mln EUR).

Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)

Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju ustanowiony na mocy rozporządzenia w sprawie EFZR to inicjatywa mająca na celu wspieranie inwestycji w Afryce i inwestycji w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, aby przyczynić się do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i odnieść się do konkretnych społecznoekonomicznych przyczyn migracji. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EFZR UE powinna udostępnić partnerom wykonawczym gwarancje opiewające na kwotę 1,5 mld EUR (dodatkowo zwiększane wkładami zewnętrznymi) na realizację inwestycji i operacji finansowych, aby zmniejszyć poziom ich ryzyka inwestycyjnego. Gwarancja EFZR jest realizowana przy wsparciu funduszu gwarancyjnego EFZR (zob. informacja dodatkowa 2.4.1). Na dzień 31 grudnia 2019 r. obowiązywała jedna umowa gwarancyjna EFZR, mianowicie "Ramy na rzecz zwiększenia skali inwestycji w energię ze źródeł odnawialnych", ale partner wykonawczy - EBOR - nie podpisał żadnych umów dotyczących podstawowych operacji finansowych.

4.1.2.

Gwarancje związane z pomocą finansową (operacje zaciągania i udzielania pożyczek)

w mln EUR

	31.12.2019			31.12.2018
	Wykorzystane	Niewykorzystane	Ogółem	Wykorzystane	Niewykorzystane	Ogółem
EFSM	47 394	-	47 394	47 400	-	47 400
Wsparcie bilansu płatniczego	201	-	201	1 734	-	1 734
Pomoc makrofinansowa	4 754	560	5 314	4 388	980	5 368
Euratom	214	200	414	254	200	454
Ogółem	52 564	760	53 324	53 775	1 180	54 955

Gwarancje budżetowe UE obejmują pożyczki zaciągnięte przez Komisję w celu sfinansowania pożyczek udzielanych państwom członkowskim i państwom spoza UE w ramach transakcji zabezpieczających. Wspomniane zaciągnięte pożyczki ujęto już jako zobowiązania w bilansie UE - zob. informacja dodatkowa 2.11.1. W przypadku niewykonania zobowiązań z tytułu pożyczek wzajemnych udzielonych z zaciągniętych pożyczek pełne koszty zaległych kwot zostałyby jednak pokryte z budżetu UE zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014:

4.1.3.

Gwarancje udzielone na instrumenty finansowe UE

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
"Horyzont 2020"	1 584	1 467
Program finansowania zgodnie z systemem podziału ryzyka	110	642
Instrument "Łącząc Europę"	684	579
Inne	38	29
Ogółem	2 416	2 717

Jak wspomniano w art. 210 ust. 1 rozporządzenia finansowego, wydatki budżetowe związane z instrumentem finansowym i zakres odpowiedzialności finansowej UE w żadnym wypadku nie przekraczają kwoty zaciągniętego na nie zobowiązania budżetowego, co wyklucza zobowiązania warunkowe dla budżetu. W praktyce oznacza to, że zobowiązania te posiadają w bilansie odpowiednik po stronie aktywów lub są pokrywane z zaległych zobowiązań budżetowych, które nie zostały ujęte jeszcze jako koszty. Powyższe zobowiązania warunkowe są wykazywane po potrąceniu rezerwy finansowej na te instrumenty i zobowiązań finansowych ujętych dla tych instrumentów - zob. informacje dodatkowe 2.10 i 2.11.2.

4.1.4.

Sprawy sądowe

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Grzywny	3 128	3 187
Rolnictwo	199	653
Spójność	341	26
Inne	2 137	1 867
Ogółem	5 805	5 732

Grzywny

Kwoty te dotyczą głównie grzywien, które Komisja nałożyła za naruszenie reguł konkurencji i które zostały wstępnie uiszczone przez ukarane przedsiębiorstwa, przy czym złożono odwołanie lub nie wiadomo, czy zostanie ono złożone. Zobowiązanie warunkowe zostanie utrzymane, dopóki nie uprawomocni się orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w danej sprawie lub dopóki nie upłynie okres odwołania. Uzyskane odsetki od płatności tymczasowych ujęto w wyniku ekonomicznym za dany rok oraz jako zobowiązania warunkowe, tak aby uwzględnić brak pewności co do tytułu prawnego Komisji do tych kwot.

Jeżeli UE przegra którąkolwiek z tych spraw dotyczących nałożonych grzywien, tymczasowo otrzymane kwoty zostaną zwrócone przedsiębiorstwom, co nie wpłynie na budżet. Kwota grzywien jest uznawana za dochód budżetowy, dopiero gdy grzywny mają charakter ostateczny (art. 107 rozporządzenia finansowego).

Rolnictwo

Są to uzależnione od wyroku Trybunału Sprawiedliwości zobowiązania warunkowe wobec państw członkowskich związane z decyzjami dotyczącymi zgodności odnośnie do EFRG i rozwoju obszarów wiejskich. Ustalenie ostatecznej kwoty zobowiązania oraz roku, w którym kwota wynikająca z pomyślnego zaskarżenia decyzji przed Trybunałem Sprawiedliwości zostanie zapisana w budżecie, zależeć będzie od czasu trwania postępowania przed Trybunałem.

Spójność

Są to zobowiązania warunkowe wobec państw członkowskich w związku z działaniami w ramach polityki spójności, ujęte w oczekiwaniu na wyznaczenie daty rozprawy lub wyrok Trybunału Sprawiedliwości. Wzrost jest związany z dwiema sprawami dotyczącymi wydatków kwalifikowalnych i rachunków państw członkowskich.

Inne sprawy sądowe

Pozycja ta odnosi się do powództw o odszkodowanie obecnie wniesionych przeciwko UE, innych sporów prawnych oraz szacunkowych kosztów postępowania przed sądem. Należy zauważyć, że w przypadku powództwa o odszkodowanie na mocy art. 340 TFUE strona skarżąca musi udowodnić, że instytucja dopuściła się wystarczająco poważnego naruszenia przepisu prawa przyznającego uprawnienia osobom fizycznym, oraz wykazać faktyczne szkody poniesione przez stronę skarżącą, jak również istnienie związku przyczynowo-skutkowego między bezprawnym działaniem a szkodą. Kwota za 2019 r. (podobnie jak w 2018 r.) dotyczy przede wszystkim roszczenia o odszkodowanie wniesionego przeciwko Komisji w związku z decyzją zakazującą łączenia, w której - z uwagi na brak wiarygodnych szacunków - wykazana kwota odnosi się do kwoty roszczenia. Wzrost odnotowany w 2019 r. jest związany z roszczeniami o odszkodowanie dotyczącymi rozporządzenia delegowanego Komisji unieważnionego przez Sąd.

ZOBOWIĄZANIA BUDŻETOWE I PRAWNE

Niniejsza informacja dodatkowa zawiera informacje na temat procedury budżetowej i przyszłych potrzeb finansowych, a nie na temat zobowiązań istniejących na dzień 31 grudnia 2019 r.

W wieloletnich ramach finansowych (WRF) zatwierdzonych przez państwa członkowskie zdefiniowano programy i określono pułapy dla działów w budżecie dotyczące środków na zobowiązania oraz łączną kwotę środków na płatności, w ramach których UE może przyjąć zobowiązania budżetowe i prawne i ostatecznie może dokonać płatności za okres 7 lat - zob. tabela 1.1 w informacjach dodatkowych do sprawozdań z wykonania budżetu.

Pułapy WRF zostały przyjęte przez Radę (państwa członkowskie) za zgodą Parlamentu Europejskiego, zaś art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 25 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej zawiera bezpośrednie powiązanie między rocznym pułapem wydatków EFRG a rozporządzeniem w sprawie WRF. Parlament Europejski i Rada przyjęły również odpowiednie akty podstawowe dotyczące wydatków EFRG, w których określono wydatki na państwo członkowskie na cały okres 2014-2020.

Zobowiązania prawne odpowiadają programom, projektom, porozumieniom lub podpisanym umowom i są tym samym prawnie wiążące dla UE. Zobowiązanie prawne jest czynnością, poprzez którą urzędnik zatwierdzający zaciąga lub stwierdza zobowiązanie (ciążące na UE), którego skutkiem jest obciążenie finansowe (art. 2 pkt 37) rozporządzenia finansowego).

Zobowiązanie budżetowe jest co do zasady zaciągane przed zobowiązaniem prawnym, jednak w przypadku niektórych wieloletnich programów/projektów jest odwrotnie - odpowiednie zobowiązania budżetowe są zaciągane w rocznych ratach, przez kilka lat, o ile przewiduje to akt podstawowy. Na przykład w odniesieniu do spójności art. 76 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 26 stanowi, że decyzja Komisji w sprawie przyjęcia programu stanowi zobowiązanie prawne w rozumieniu rozporządzenia finansowego oraz że zobowiązania budżetowe Unii w odniesieniu do każdego programu są podejmowane w ratach rocznych dla każdego funduszu w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. Inne podstawy prawne mogą zawierać podobne przepisy. Z tego powodu mogą wystąpić kwoty, które UE prawnie zobowiązała się zapłacić, ale zobowiązanie budżetowe nie zostało jeszcze zaciągnięte - zob. informacje dodatkowe 5.2 i 5.3 poniżej.

Jeżeli zobowiązanie budżetowe zostało podjęte, ale kolejne płatności nie zostały jeszcze wykonane, kwota zobowiązań pozostających do spłaty określana jest mianem "RAL" (z fr. "Reste à Liquider"). Może dotyczyć to podpisanych programów lub projektów, często wieloletnich, w odniesieniu do których płatności będą dokonane dopiero w późniejszych latach. Stanowią one zobowiązania płatnicze na przyszłe lata. Ponieważ sprawozdania finansowe przygotowuje się na zasadzie memoriału, natomiast sprawozdania z wykonania budżetu przygotowuje się na zasadzie kasowej, część ogólnych zobowiązań pozostających do spłaty (RAL) została już dodana do kategorii kosztów i uznana za zobowiązanie w bilansie (zob. informacje dodatkowe 2.12 i 2.13). Koszty te oblicza się na podstawie zestawień poniesionych wydatków/otrzyma- nych faktur lub szacunkowej realizacji programu lub projektu w przypadku, gdy do dnia sprawozdawczego UE nie otrzymała jeszcze żadnych zestawień - zob. informacja dodatkowa 5.1 poniżej. Po dokonaniu płatności związanych z zobowiązaniami pozostającymi do spłaty (RAL) zobowiązanie wykazane w bilansie zostaje usunięte z ksiąg. Część RAL, których nie dodano jeszcze do kategorii kosztów, nie została ujęta jako zobowiązania, ale zamiast tego wykazano ją poniżej.

Poniższe ujawnienia przedstawiają zatem kwoty na dzień 31 grudnia 2019 r., które UE zobowiązała się zapłacić w ramach wykonywania warunków umów i które mają zostać sfinansowane z przyszłych budżetów UE.

w mln EUR

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty nieujęte jeszcze jako koszty	5.1	249686	235 836
Zobowiązania prawne w zakresie zarządzania dzielonego w ramach bieżących WRF oczekujące na wdrożenie	5.2	72 832	143 883
Istotne zobowiązania prawne w innych dziedzinach	5.3	13 941	18 126
Ogółem		336 459	397 845

5.1.

ZOBOWIĄZANIA BUDŻETOWE POZOSTAJĄCE DO SPŁATY NIEUJĘTE JESZCZE JAKO KOSZTY

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty nieujęte jeszcze jako koszty	249 686	235836

Powyższa kwota stanowi budżetowe zobowiązania pozostające do spłaty (RAL) w wysokości 297 693 mln EUR (zob. tabela 4.4 w informacjach dodatkowych do sprawozdań z wykonania budżetu), pomniejszone o powiązane kwoty, które w bilansie ujęto jako zobowiązania, zaś w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności jako koszty. Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty (RAL) to kwota otwartych zobowiązań, w przypadku których nie dokonano jeszcze płatności lub umorzenia. Jak wyjaśniono powyżej, jest to normalna konsekwencja istnienia programów wieloletnich.

Należy zauważyć, że zaległe płatności zaliczkowe na dzień 31 grudnia 2019 r. wyniosły 51 mld EUR (zob. informacja dodatkowa 2.5). Stanowią one zobowiązania budżetowe, które zostały zapłacone, prowadząc tym samym do zmniejszenia zobowiązań pozostających do spłaty (RAL), ale tylko w sytuacji, gdy wypłacone kwoty są nadal uważane za należące do UE - a nie do beneficjenta - do czasu wypełnienia stosownych zobowiązań umownych. Są więc takie jak RAL wykazywane powyżej, jednak nie są jeszcze ujmowane jako koszty.

5.2.

ZOBOWIĄZANIA PRAWNE W ZAKRESIE ZARZĄDZANIA DZIELONEGO W RAMACH BIEŻĄCYCH WRF OCZEKUJĄCE NA WDROŻENIE

w mln EUR

Fundusze	Ramy finansowe na lata 2014-2020 (A)	Zobowiązania prawne zgodnie z najnowszą decyzją Komisji (B)	Zobowiązania budżetowe, w tym umorzenia (C)	Zobowiązania prawne oczekujące na wdrożenie (B-C)
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Fundusz Spójności	262 585	262 407	220447	41 960
Europejski Fundusz Społeczny	92 912	92 751	78 841	13 910
Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa	-	-	-	-
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym	3 814	3 813	3 235	578
DZIAŁ 1B: FUNDUSZE W RAMACH POLITYKI SPÓJNOŚCI	359310	358 971	302 524	56 448
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich	100079	100079	85 404	14 675
Europejski Fundusz Morski i Rybacki	5 749	5 687	4 828	859
DZIAŁ 2: ZASOBY NATURALNE	105 829	105 766	90 232	15 534
Fundusz Azylu, Migracji i Integracji	4 575	4 482	4 032	450
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	3 159	3 095	2 695	401
DZIAŁ 3: BEZPIECZEŃSTWO I OBYWATELSTWO	7 733	7 577	6 727	851
Ogółem	472 872	472315	399 483	72 832

Są to zobowiązania prawne, które UE zobowiązała się zapłacić przy przyjmowaniu programów operacyjnych związanych z zarządzaniem dzielonym. Decyzja Komisji w sprawie przyjęcia programu operacyjnego stanowi decyzję w sprawie finansowania w rozumieniu art. 110 rozporządzenia finansowego, a po jej notyfikacji zainteresowanemu państwu członkowskiemu - zobowiązanie prawne w rozumieniu tego rozporządzenia.

Art. 76. rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów dotyczący europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych stanowi, że:

"Zobowiązania budżetowe Unii w odniesieniu do każdego programu są podejmowane w ratach rocznych dla każdego funduszu w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. Zobowiązania budżetowe związane z rezerwą wykonania w każdym programie są podejmowane oddzielnie od zobowiązań dla pozostałej alokacji dla programu".

W powyższej tabeli przedstawiono przegląd zobowiązań prawnych i budżetowych związanych z pozycjami 1B, 2 i 3 WRF na lata 2014-2020. W pierwszej kolejności w tabeli ujęto łączne kwoty WRF uchwalone na dany okres (kolumna A). W kolumnie B przedstawiono zobowiązania prawne zaciągnięte przez UE na koniec roku, z których część nie została jeszcze objęta zobowiązaniami budżetowymi. W kolumnie C zawarto zobowiązania budżetowe już zaciągnięte w celu pokrycia wspomnianych powyżej zobowiązań prawnych. Różnica między wartościami przedstawionymi w tych dwóch kolumnach odpowiada pozostającym kwotom należności, z których UE zaciągnie zobowiązania budżetowe, a następnie dokona wypłaty po dniu 31 grudnia 2019 r. Z uwagi na zbliżające się zakończenie okresu obowiązywania WRF różnica między zobowiązaniami prawnymi a zobowiązaniami budżetowymi istotnie się zmniejsza (72,8 mld EUR w porównaniu z 143,8 mld EUR w 2018 r.).

5.3.

ISTOTNE ZOBOWIĄZANIA PRAWNE W INNYCH DZIEDZINACH

w mln EUR

	31.12.2019	31.12.2018
Instrument "Łącząc Europę"	7 680	11 554
ITER	1 676	1 489
Program Copernicus	601	1 267
Galileo	438	493
Umowy w sprawie połowów	223	46
Zobowiązania - leasing operacyjny	2 535	2 352
Inne zobowiązania umowne	788	924
Ogółem	13 941	18 126

Kwoty te odzwierciedlają długoterminowe zobowiązania prawne, które nie mają jeszcze pokrycia w środkach na zobowiązania w budżecie na koniec roku. Z tytułu tych wiążących zobowiązań będą zaciągane zobowiązania budżetowe w ratach rocznych w przyszłych latach oraz będą dokonywane wypłaty środków.

Niektóre ważne programy (zob. poniżej) mogą być realizowane w rocznych ratach zgodnie z art. 112 ust. 2 rozporządzenia finansowego. Pozwala to UE na podejmowanie prawnych zobowiązań (podpisywanie umów o udzielenie dotacji, umów o delegowaniu zadań oraz umów w sprawie zamówienia publicznego) przekraczających dostępne środki na zobowiązania w danym roku. Z tego powodu znaczna kwota całkowitej alokacji na bieżące WRF mogła zostać już zaangażowana. Dotyczy to w szczególności programów opisanych poniżej:

Instrument "Łącząc Europę"

Instrument "Łącząc Europę" zapewnia pomoc finansową dla sieci transeuropejskich w formie wsparcia dla projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w sektorach transportu oraz infrastruktury telekomunikacyjnej i energetycznej. Zobowiązania prawne dotyczące instrumentu "Łącząc Europę" obejmują okres wdrażania trwający od 2014 r. do 2023 r. w przypadku transportu i do 31.12.2024 r. w przypadku energii. Podstawą prawną tych zobowiązań jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument "Łącząc Europę", zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010, którego art. 19 przewiduje wykorzystanie rocznych rat.

Program Copernicus

Program Copernicus to unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi - zob. również informacja dodatkowa 2.2. Wymienione zobowiązania są zaciągane na okres do 2020 r. W oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 377/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. ustanawiające program Copernicus i uchylające rozporządzenie (UE) nr 911/2010 27 Komisja podpisała umowy o przyznanie wkładu z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), EUMETSAT-em, ośrodkiem Mercator i Europejskim Centrum Prognoz Średnioterminowych. Na podstawie art. 8 rozporządzenia (UE) nr 377/2014 zezwala się na korzystanie z rocznych rat.

ITER - międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy

Zobowiązania te mają pokrywać przyszłe potrzeby w zakresie finansowania obiektów ITER do 2021 r. Wkład UE (Euratom) na rzecz organizacji ITER, obejmujący także wkłady państw członkowskich i Szwajcarii, przekazywany jest za pośrednictwem wspólnego przedsięwzięcia "Fusion for Energy". Zobowiązania te są podejmowane w oparciu o decyzję Rady 2013/791/Euratom z dnia 13 grudnia 2013 r. zmieniającą decyzję 2007/198/Euratom powołującą Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej 28 , która uprawnia do korzystania z rocznych rat. ITER utworzono w celu zarządzania obiektami ITER i zachęcania do wykorzystywania obiektów ITER, podejmowania działań w celu pozyskania społecznego zrozumienia i akceptacji dla energii termojądrowej oraz wszelkich innych działań niezbędnych do osiągnięcia wyznaczonych celów. Organizacja ITER obejmuje UE, Chiny, Indie, Rosję, Koreę Południową, Japonię i Stany Zjednoczone.

Galileo

Są to kwoty, które zobowiązano się przekazać na program Galileo, którego celem jest opracowanie europejskiego globalnego systemu nawigacji satelitarnej - zob. także informacja dodatkowa 2.2. Wymienione zobowiązania są zaciągane na okres do 2020 r. W oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1285/2013 29 Komisja podpisała umowę o przyznaniu wkładu z ESA. Na podstawie art. 9 rozporządzenia (UE) nr 1285/2013 zezwala się na korzystanie z rocznych rat.

Umowy w sprawie połowów

Są to zobowiązania zaciągnięte wobec państw trzecich w związku z działaniami realizowanymi na mocy międzynarodowych umów w sprawie połowów do 2025 r. Zobowiązania zaciągnięto w oparciu o decyzje Rady dotyczące poszczególnych państw trzecich (np. Umowa o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów między Unią Europejską a Królestwem Marokańskim, protokołu wykonawczego do niej oraz wymiany listów towarzyszącej umowie 30 i uznawane za konkretne traktaty międzynarodowe, z którymi wiążą się wieloletnie prawa i obowiązki.

Zobowiązania - leasing operacyjny

Minimalne kwoty, które zobowiązano się zapłacić zgodnie z umowami zasadniczymi w pozostałym okresie obowiązywania tych umów leasingu, przedstawiają się następująco:

w mln EUR

	Minimalne opłaty leasingowe
	< 1 rok	1-5 lat	> 5 lat	Ogółem
Budynki	429	981	1 079	2 490
Sprzęt informatyczny i inne wyposażenie	10	26	9	45
Ogółem	439	1 008	1 088	2 535

W marcu 2019 r., w związku z notyfikowaniem przez Zjednoczone Królestwo zamiaru wystąpienia z Unii Europejskiej oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1718 z dnia 14 listopada 2018 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 726/2004 w odniesieniu do siedziby Europejskiej Agencji Leków 31 , siedziba Europejskiej Agencji Leków (EMA) została przeniesiona z Londynu do Amsterdamu. W dniu 2 lipca 2019 r. Agencja zawarła umowę z właścicielem nieruchomości pełniącej funkcję jej siedziby i od tego czasu podnajmowała pomieszczenia podnajemcy na warunkach zgodnych z warunkami określonymi w umowie najmu, uwzględniając termin podnajmu obowiązujący do wygaśnięcia zawartej przez EMA umowy najmu w czerwcu 2039 r.

Wartości przedstawione w powyższej tabeli obejmują kwotę 418 mln EUR, która nadal pozostaje do uiszczenia na podstawie tej umowy najmu. Oczekuje się, że podnajemca otrzyma płatności w takiej samej kwocie zgodnie z warunkami nieodwołanego podnajmu.

Inne zobowiązania umowne

Kwoty ujęte w tej pozycji odpowiadają kwotom zobowiązań, które mają zostać spłacone w okresie obowiązywania umów. Najbardziej znacząca kwota odnosi się do umowy dotyczącej nieruchomości (JMO2) Komisji w Luksemburgu (381 mln EUR).

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM

Poniższe informacje odnoszące się do zarządzania ryzykiem finansowym UE dotyczą:

6.1.

RODZAJE RYZYKA

Ryzyko rynkowe polega na tym, że wartość godziwa instrumentu finansowego lub przyszłe przepływy pieniężne z nim związane będą ulegać wahaniom ze względu na zmiany cen rynkowych. Ryzyko rynkowe niesie ze sobą nie tylko potencjał strat, ale i potencjał zysków. Obejmuje ono ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej oraz inne ryzyko cenowe (UE nie jest narażona na znaczące inne ryzyko cenowe).

Ryzyko kredytowe to ryzyko straty spowodowanej niespłaceniem przez dłużnika/pożyczkobiorcę pożyczki lub innej linii kredytowej (kwoty głównej lub odsetek, bądź obu) lub niewywiązaniem się w inny sposób z obowiązków umownych. Zdarzenia związane z niewykonaniem zobowiązania obejmują opóźnienia w dokonywaniu spłat, restrukturyzację spłat pożyczkobiorcy i upadłość.

Ryzyko płynności to ryzyko wynikające z trudności w sprzedaży składnika aktywów; np. ryzyko, że danego papieru wartościowego lub składnika aktywów nie będzie można sprzedać na rynku na tyle szybko, aby uniknąć straty lub wywiązać się ze zobowiązania.

6.2.

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

Wykonanie budżetu UE w coraz większym stopniu wiąże się z wykorzystaniem instrumentów finansowych programów operacyjnych. Więcej informacji na ten temat znajduje się w informacji dodatkowej 2.4.1.

Cechą wspólną większości instrumentów finansowych jest to, że ich wykonanie zostało powierzone albo grupie EBI (w tym EFI), albo innym instytucjom finansowym w oparciu o umowę między Komisją a instytucją finansową. W umowach podpisanych z tymi instytucjami finansowymi określono surowe warunki oraz obowiązki, jakim podlegają pośrednicy, aby zapewnić właściwe zarządzanie środkami UE i sprawozdawczość w tym zakresie. Po zadeklarowaniu wkładu finansowego do jednego z instrumentów środki przekazywane są na rachunek bankowy otwarty przez instytucję finansową, ale prowadzony w imieniu Komisji (tj. rachunek powierniczy). W zależności od rodzaju instrumentu instytucja finansowa może wykorzystać te środki na rachunku powierniczym do udzielania pożyczek, emisji instrumentów dłużnych, inwestowania w instrumenty kapitałowe lub uruchomienia gwarancji. Wpływy z instrumentów finansowych muszą co do zasady zostać zwrócone do budżetu UE.

Ryzyko w przypadku tych instrumentów finansowych jest ograniczone do pułapu określonego w odnośnych umowach, a konkretnie do kwoty przewidzianej w budżecie na dany instrument. Ponieważ Komisja ponosi często pierwszą stratę, a instrumenty są przeznaczone na finansowanie beneficjentów o wyższym poziomie ryzyka (którzy mają trudności z uzyskaniem finansowania od pożyczkodawców komercyjnych), prawdopodobne jest zatem, że budżet UE poniesie pewne straty.

Wycena instrumentów finansowych

Podane poniżej klasy aktywów finansowych i zobowiązań finansowych nie są wyceniane według wartości godziwej: środki pieniężne i ich ekwiwalenty, udzielone pożyczki, należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany, zaciągnięte pożyczki i inne zobowiązania finansowe wycenione po zamortyzowanym koszcie. Wartość bilansową tych aktywów i zobowiązań finansowych uznaje się za zbliżoną do ich wartości godziwej.

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

UE dokonuje operacji zaciągania i udzielania pożyczek zgodnie z odpowiednimi rozporządzeniami Rady, decyzjami Rady i Parlamentu Europejskiego oraz - w stosownych przypadkach - z wewnętrznymi wytycznymi. Odpowiednie jednostki operacyjne korzystają z opracowanych przez nie zbiorów procedur dotyczących poszczególnych dziedzin, takich jak zaciąganie i udzielanie pożyczek. Operacje udzielania pożyczek finansowane są za pomocą zaciąganych pożyczek wzajemnych, które nie powodują powstawania otwartych pozycji stopy procentowej czy otwartych pozycji walutowych.

Zasoby finansowe

Reguły i zasady dotyczące zarządzania operacjami finansowymi Komisji określono w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 609/2014 (zmienionym rozporządzeniem Rady (UE, Euratom) 2016/804 32 i w rozporządzeniu finansowym.

Na podstawie wspomnianych rozporządzeń obowiązują następujące główne zasady:

Oprócz rachunków prowadzonych na potrzeby zasobów własnych Komisja otwiera inne rachunki w bankach centralnych i bankach komercyjnych w celu dokonywania płatności i otrzymywania wpływów innych niż z tytułu składek państw członkowskich do budżetu.

Operacje skarbcowe i płatnicze są w dużej mierze zautomatyzowane i opierają się na nowoczesnych systemach informatycznych. Aby zagwarantować bezpieczeństwo systemu oraz zapewnić rozdział obowiązków zgodnie z przepisami rozporządzenia finansowego, standardami kontroli wewnętrznej Komisji i zasadami audytu, stosuje się określone procedury.

Zarządzanie operacjami skarbcowymi i płatniczymi Komisji regulują zawarte na piśmie wytyczne i procedury, które mają na celu ograniczenie ryzyka operacyjnego i finansowego oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu kontroli. Wspomniane wytyczne i procedury odnoszą się do różnych obszarów działań (np.: wykonywanie płatności i zarządzanie środkami pieniężnymi, prognozy przepływów pieniężnych, ciągłość działania itd.), a ich przestrzeganie jest regularnie sprawdzane.

Grzywny

Tymczasowo zainkasowane grzywny: depozyty

Kwoty otrzymane przed 2010 r. pozostają na rachunkach bankowych w bankach specjalnie wybranych do zdeponowania tymczasowo zainkasowanych grzywien. Wyboru banków dokonuje się zgodnie z procedurami przetargowymi określonymi w rozporządzeniu finansowym. Umieszczenie środków w określonych bankach wynika z wewnętrznej polityki zarządzania ryzykiem, w której określone są wymogi dotyczące ratingu kredytowego oraz kwota środków, jaką można umieścić w stosunku do kapitału własnego kontrahenta. Określane jest i oceniane ryzyko finansowe i operacyjne, a ponadto regularnie sprawdzane jest przestrzeganie wewnętrznych zasad i procedur.

Tymczasowo zainkasowane grzywny: portfel BUFI

Grzywny nałożone i tymczasowo zainkasowane od 2010 r. są inwestowane w specjalnie w tym celu utworzone portfel - BUFI. Portfel ten ma przede wszystkim na celu zmniejszenie zagrożeń związanych z rynkami finansowymi i równe traktowanie wszystkich podmiotów poprzez stosowanie gwarantowanego zwrotu obliczonego na tej samej podstawie w odniesieniu do kwoty nominalnej grzywien. Gwarantowany zwrot mający zastosowanie do podmiotów, na które nałożono grzywnę przed wejściem nowego rozporządzenia finansowego w życie w sierpniu 2018 r., przyjmuje jednak wartość zerową. Zarządzaniem aktywami w przypadku tymczasowo zainkasowanych grzywien zajmuje się Komisja, która działa zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi dotyczących zarządzania aktywami. Odpowiednie jednostki operacyjne korzystają z opracowanych przez nie podręczników dotyczących procedur w zakresie poszczególnych dziedzin, takich jak zarządzanie zasobami finansowymi. Regularnie określane jest i oceniane ryzyko finansowe i operacyjne, a ponadto weryfikowane jest przestrzeganie wewnętrznych zasad i procedur.

Celem działalności związanej z zarządzaniem aktywami jest zainwestowanie grzywien tymczasowo wpłaconych na rachunek Komisji, w taki sposób, aby:

Inwestycje są zasadniczo ograniczone do następujących kategorii: depozyty terminowe w bankach centralnych państw członkowskich, agencjach obsługujących dług państwowy w strefie euro, należących w całości do skarbu państwa lub objętych gwarancjami państwa bankach lub instytucjach ponadnarodowych, a także obligacje, weksle i certyfikaty depozytowe wystawiane przez państwa albo instytucje ponadnarodowe.

Gwarancje finansowe

W posiadaniu Komisji znajdują się gwarancje o znacznej wartości wystawione przez instytucje finansowe w związku z grzywnami nakładanymi przez Komisję na przedsiębiorców naruszających unijne reguły konkurencji (zob. informacja dodatkowa 2.6.1.2). Przedstawienie gwarancji przez ukarane przedsiębiorstwo stanowi alternatywę dla dokonania tymczasowej zapłaty. Gwarancjami zarządza się zgodnie z wewnętrzną polityką zarządzania ryzykiem. Określane jest i oceniane ryzyko finansowe i operacyjne, a ponadto regularnie sprawdzane jest przestrzeganie wewnętrznych zasad i procedur.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Zasady zarządzania aktywami Funduszu Gwarancyjnego określono w porozumieniu między Komisją a EBI z dnia 25 listopada 1994 r. oraz późniejszych zmianach do tego porozumienia. Fundusz Gwarancyjny jest obsługiwany wyłącznie w euro. Inwestycji dokonuje się tylko w tej walucie, aby uniknąć wszelkiego ryzyka walutowego. Zarządzanie aktywami opiera się na tradycyjnych zasadach ostrożności, stosowanych w przypadku działalności finansowej. Przy zarządzaniu funduszem konieczne jest zwracanie szczególnej uwagi na ograniczanie ryzyka i dbałość o to, aby zbywanie i przenoszenie aktywów, którymi zarządza fundusz, następowało bez większych opóźnień, przy uwzględnieniu stosownych zobowiązań.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Fundusz Gwarancyjny EFIS został ustanowiony rozporządzeniem w sprawie EFIS - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. Zasady zarządzania aktywami funduszu określono w decyzji Komisji C(2016) 165 z dnia 21 stycznia 2016 r. Funduszem zarządza Komisja, która jest upoważniona do inwestowania środków Funduszu Gwarancyjnego EFIS na rynkach finansowych zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami i właściwymi normami ostrożnościowymi. Zarządzając aktywami, należy zapewniać wystarczającą płynność na wypadek uruchomienia gwarancji i jednocześnie zmierzać do maksymalizacji stopy zwrotu z aktywów oraz dążyć do poziomu ryzyka zapewniającego utrzymanie wysokiego stopnia bezpieczeństwa i stabilności.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Fundusz gwarancyjny EFZR ustanowiono rozporządzeniem w sprawie EFZR - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. Komisja zarządza aktywami funduszu gwarancyjnego EFZR zgodnie z wytycznymi wewnętrznymi i wytycznymi dotyczącymi zarządzania aktywami określonymi w załączniku 1 do decyzji Komisji C(2017) 7693 z dnia 22 listopada 2017 r. Komisja jest upoważniona do inwestowania środków funduszu gwarancyjnego EFZR na rynkach finansowych zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami i właściwymi normami ostrożnościowymi. Aktywami zarządza się w taki sposób, aby zapewniać wystarczającą płynność na wypadek uruchomienia gwarancji i jednocześnie zmierzać do maksymalizacji stopy zwrotu z aktywów oraz dążyć do poziomu ryzyka zapewniającego utrzymanie wysokiego stopnia bezpieczeństwa i stabilności.

6.3.

RYZYKO WALUTOWE

Ekspozycja UE na ryzyko walutowe związane z instrumentami finansowymi - pozycja netto na koniec roku

w mln EUR

	31.12.2019
	USD	GBP	DKK	SEK	EUR	Inne	Ogółem
Aktywa finansowe Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	577 (393)	62 -	17 -	9 -	17 723 529	21 -	18 407 137
Pożyczki (1)	17	32	-	-	65	7	121
Należności	30	804	62	93	22 751	233	23 974
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	100	311	319	432	16 910	1 673	19 745
	332	1 209	398	533	57 979	1 934	62 384
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	(0)	-	-	-	(10)	(2)	(12)
Zobowiązania	(5)	(1)	(0)	(1)	(27 200)	(33)	(27 241)
	(5)	(1)	(0)	(1)	(27 211)	(35)	(27 254)
Ogółem	326	1 208	398	532	30 768	1 898	35 130
(1) Z wyłączeniem pożyczek wzajemnych na pomoc finansową.

w mln EUR

	31.12.2018
	USD	GBP	DKK	SEK	EUR	Inne	Ogółem
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	619	57	18	7	14 725	17	15 443
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	(475)	-	-	-	491	-	16
Pożyczki (1)	6	0	-	-	56	5	67
Należności	19	4 109	99	109	20 026	303	24 664
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	49	1 524	290	406	14 338	1 505	18 113
	218	5 690	407	523	49 635	1 830	58 303
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	-	-	-	-	(20)	(2)	(22)
Zobowiązania	(2)	(1)	(0)	(0)	(32 218)	(5)	(32 227)
	(2)	(1)	(0)	(0)	(32 238)	(7)	(32 249)
Ogółem	216	5 689	407	523	17 397	1 824	26 055
⁽¹⁾ Z wyłączeniem pożyczek wzajemnych na pomoc finansową.

Umocnienie się euro wobec innych walut o 10 % miałoby następujące skutki:

w mln EUR

	Wynik ekonomiczny
	USD	GBP	DKK	SEK
2019	(14)	(104)	(35)	(48)
2018	(7)	(512)	(35)	(47)

w mln EUR

	Aktywa netto
	USD	GBP	DKK	SEK
2019	(17)	(6)	(2)	(1)
2018	(13)	(5)	(2)	(1)

Osłabienie się euro wobec tych samych walut o 10 % miałoby następujące skutki:

w mln EUR

	Wynik ekonomiczny
	USD	GBP	DKK	SEK
2019	17	127	42	58
2018	9	625	43	57

w mln EUR

	Aktywa netto
	USD	GBP	DKK	SEK
2019	20	7	2	1
2018	16	6	2	1

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ponieważ większość aktywów i zobowiązań finansowych jest obecnie zdenominowana wyłącznie w euro, UE nie jest narażona na ryzyko walutowe.

Zasoby finansowe

Środki na poczet zasobów własnych wpłacane przez państwa członkowskie w walutach innych niż euro są przechowywane na rachunkach przeznaczonych na potrzeby zasobów własnych zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 (zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804). Są one przeliczane na euro, w przypadku gdy są potrzebne do wykonania płatności. Procedury stosowane do zarządzania tymi środkami są określone w wyżej wymienionym rozporządzeniu. W ograniczonej liczbie przypadków środki te są bezpośrednio wykorzystywane do wykonania płatności w danych walutach.

Komisja posiada w bankach komercyjnych rachunki prowadzone w walutach państw UE innych niż euro, a także w USD i CHF w celu wykonywania płatności w tych walutach. Środki na tych rachunkach są uzupełniane w zależności od kwoty płatności, jakie mają zostać wykonane, w wyniku czego salda tych rachunków nie są narażone na ryzyko walutowe.

Wpływy różne (wpływy inne niż wpływy na poczet zasobów własnych) otrzymywane w walutach innych niż euro są przelewane na rachunki Komisji prowadzone w tej samej walucie, jeżeli są one niezbędne do wykonania płatności, albo przeliczane na euro i przekazywane na rachunki prowadzone w euro. Środki na rachunkach zaliczkowych prowadzonych w walutach innych niż euro są uzupełniane w zależności od szacowanej kwoty lokalnych płatności krótkoterminowych, które mają być wykonane w tej samej walucie. Salda na tych rachunkach nie mogą przekraczać odnośnych pułapów.

Grzywny

Wszystkie grzywny nakłada się, uiszcza lub tymczasowo ujmuje w euro, a zatem nie stwarzają one jakiegokolwiek ryzyka walutowego.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Aktywa finansowe funduszu są denominowane w euro, ryzyko walutowe zatem nie występuje. Pożyczki będące przedmiotem subrogacji UE w wyniku uruchomienia funduszu w związku z zaleganiem z płatnością przez pożyczkobiorcę realizowane są w oryginalnej walucie i tym samym narażają UE na ryzyko walutowe. Nie prowadzi się działalności służącej zrównoważeniu wahań kursu obcej waluty (działalności zabezpieczającej) ze względu na niepewność co do terminu spłaty pożyczki.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Fundusz Gwarancyjny EFIS działa obecnie w dwóch walutach - EUR i USD. Ryzyko walutowe jest zarządzane poprzez zawieranie kontraktów na instrumenty pochodne (walutowe kontrakty typu forward), które zabezpieczają wartość rynkową portfela inwestycji w USD. Maksymalną niezabezpieczoną ekspozycję na ryzyko kursowe walutowe ustalono na 1 % całkowitej wartości portfela w ramach wartości odniesienia i rocznych przydziałów strategicznych. W związku z tym zmiany dotyczące podwyższenia lub obniżenia wartości rynkowej inwestycji w USD powyżej lub poniżej 1 % spowodowałyby przywrócenie równowagi handlowej (nowy kontrakt terminowy typu forward o tym samym lub przeciwnym kierunku), odpowiednio dostosowując lub odwracając pozycję zabezpieczaną. Ponowne dostosowanie zabezpieczenia może być również spowodowane zmianami kursu wymiany EUR/USD.

Pożyczki będące przedmiotem subrogacji UE w wyniku uruchomienia funduszu w związku z zaleganiem z płatnością przez pożyczkobiorcę realizowane są w oryginalnej walucie i tym samym narażają UE na ryzyko walutowe. W przypadku pożyczek będących przedmiotem subrogacji nie prowadzi się działalności służącej zrównoważeniu wahań kursu obcej waluty (działalności zabezpieczającej) ze względu na niepewność co do terminu spłaty pożyczki.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Fundusz gwarancyjny EFZR obecnie obejmuje wyłącznie aktywa wyrażone w EUR, ale w wytycznych dotyczących zarządzania aktywami dla funduszu gwarancyjnego EFZR przewidziano możliwość inwestycji w określone aktywa denominowane w innych walutach niż EUR.

6.4.

RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ

Poniższa tabela ilustruje wrażliwość na zmiany stopy procentowej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży przy założeniu, że możliwa jest zmiana poziomu stóp procentowych o +/- 100 punktów bazowych (1 %).

w mln EUR

	Wzrost (+) / spadek (-) w punktach bazowych	Wpływ na aktywa netto
2019: Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	+100	(447)
	-100	483
2018: Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	+100	(348)
	-100	374

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ze względu na charakter działalności UE w zakresie zaciągania i udzielania pożyczek znaczna część jej aktywów i zobowiązań jest oprocentowana. Nie istnieje jednak żadne ryzyko stopy procentowej, gdyż zaciągnięte pożyczki są niwelowane przez odpowiadające im pożyczki udzielane na analogicznych warunkach (pożyczki wzajemne).

Zasoby finansowe

Komisja nie zaciąga pożyczek pieniężnych, w związku z czym nie jest narażona na ryzyko stopy procentowej. Od sald na poszczególnych rachunkach bankowych naliczane są jednak odsetki. Komisja wprowadziła w związku z tym środki zapewniające, aby dochody z tytułu odsetek od środków zdeponowanych na jej rachunkach bankowych stale odzwierciedlały rynkowe stopy procentowe, a także ich ewentualne wahania.

Rachunki otwarte przez administracje finansowe państw członkowskich na potrzeby wpływów na poczet zasobów własnych nie generują odsetek i są prowadzone nieodpłatnie. Rachunki prowadzone przez krajowe banki centralne (rachunki na potrzeby zasobów własnych i inne rachunki) mogą generować odsetki według oficjalnych stawek stosowanych przez każdą z instytucji. Ze względu na to, że odsetki generowane na niektórych z tych rachunków obecnie mogą mieć wartość ujemną, stosowane są odpowiednie procedury zarządzania środkami pieniężnymi w celu zminimalizowania salda na tych rachunkach. Rachunki prowadzone na potrzeby zasobów własnych są chronione przed wszelkimi ujemnymi odsetkami zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804.

Salda jednodniowych depozytów składanych na rachunkach w bankach komercyjnych generują codziennie dochody z tytułu odsetek. Opiera się to na zmiennym oprocentowaniu rynkowym, do którego stosuje się marżę umowną (dodatnią lub ujemną). Minimalny poziom stopy procentowej stosowanej przez banki komercyjne jest z reguły zerowy w przypadku bilansów operacyjnych do określonego pułapu.

Wrażliwość danego portfela instrumentów rynku pieniężnego i obligacji na zmiany stóp procentowych wzrasta wraz z czasem trwania tego portfela. Komisja zarządza czasem trwania głównych portfeli aktywów w opisany poniżej sposób.

Grzywny

Tymczasowo zainkasowane grzywny inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe o średnim czasie trwania portfela wynoszącym 2,57 roku.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Środki z Funduszu Gwarancyjnego inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe, przy czym łączny średni czas trwania portfela wynosi 2,99 roku.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Środki z Funduszu Gwarancyjnego EFIS inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe, przy czym łączny średni czas trwania portfela wynosi 3,07 roku.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Środki z funduszu gwarancyjnego EFZR inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe, przy czym łączny średni czas trwania portfela wynosi 2,51 roku.

6.5.

RYZYKO KREDYTOWE

Kwotami, które odzwierciedlają ekspozycję UE na ryzyko kredytowe na koniec okresu sprawozdawczego, są wartości bilansowe instrumentów finansowych ujęte w informacji dodatkowej 2.

Analiza wiekowa aktywów finansowych, które nie utraciły wartości

w mln EUR

	Ogółem	Inne niż przeterminowane i objęte utratą wartości	Przeterminowane, ale bez utraty wartości
	Ogółem	Inne niż przeterminowane i objęte utratą wartości	< 1 rok	1-5 lat	> 5 lat
Pożyczki	52 684	52 683	1	-	-
Należności	23 974	9 410	2 726	11 543	295
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	137	137	-	-	-
Ogółem na 31.12.2019	76 795	62 231	2 727	11 543	295
Pożyczki	53 939	53 939	0	-	-
Należności	24 664	14 737	6 585	3 209	134
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	16	16	-	-	-
Ogółem na 31.12.2018	78 620	68 692	6 585	3 209	134

Należności i kwoty należne przeterminowane przez mniej niż 1 rok obejmują kwoty należne dotyczące grzywien za naruszenie zasad konkurencji w wysokości 1 799 mln EUR. Należności i kwoty należne przeterminowane przez okres od 1 roku do 5 lat obejmują kwoty należne dotyczące grzywien za naruszenie zasad konkurencji w wysokości 9 212 mln EUR, natomiast należności i kwoty należne przeterminowane o więcej niż 5 lat obejmują kwoty należne dotyczące grzywien za naruszenie zasad konkurencji w wysokości 257 mln EUR. Wcześniej przedstawione kwoty są w dużej mierze objęte gwarancjami bankowymi, dzięki czemu Komisja jest w niewielkim stopniu narażona na ryzyko kredytowe. Przedstawienie gwarancji przez ukarane przedsiębiorstwo stanowi alternatywę dla dokonania tymczasowej zapłaty. Ponadto należności i kwoty należne przeterminowane o mniej niż 1 rok oraz należności i kwoty należne przeterminowane o okres od 1 roku do 5 lat obejmują, odpowiednio, należności w wysokości 0,8 mld EUR i kwoty należne w wysokości 2,1 mld EUR dotyczące postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, o którym mowa w informacji dodatkowej 2.6.1.1.

Jakość kredytowa aktywów finansowych, które nie są ani zaległe, ani objęte utratą wartości

w mln EUR

	31.12.2019
	Dostępne do sprzedaży (1)	Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt (2)	Pożyczki	Należności	Środki pieniężne	Ogółem
Kontrahenci z zewnętrznym ratingiem kredytowym
Rating prime i wysoki	8 848	137	32	3 632	15 452	28 101
Rating średniowysoki	3 588	-	23 013	1 444	3 688	31 734
Rating średnio-niski	2 298	-	24 711	1 867	322	29 198
Rating nieinwestycyjny	264	-	4 855	478	262	5 858
	14 998	137	52 610	7 422	19 724	94 891
Kontrahenci bez zewnętrznego ratingu kredytowego
Grupa 1	-	-	73	1 987	21	2 082
Grupa 2	-	-	-	2	-	2
	-	-	73	1 989	21	2 083
Ogółem	14 998	137	52 683	9 410	19 745	96 974

w mln EUR

	31.12.2018
	Dostępne do sprzedaży (1)	Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt (2)	Pożyczki	Należności	Środki pieniężne	Ogółem
Kontrahenci z zewnętrznym ratingiem kredytowym Rating prime i wysoki Rating średniowysoki	9 019 3 209	16 -	98 23 513	9 064 755	14 950 2 740	33 146 30 217
Rating średnio-niski Rating nieinwestycyjny	1 765 -	- -	25 775 4 488	1 456 200	181 221	29 177 4 909
Rating średnio-niski Rating nieinwestycyjny	13 993	16	53 874	11 475	18 092	97 449
Kontrahenci bez zewnętrznego ratingu kredytowego Grupa 1 Grupa 2	- -	- -	64 2	3 262 0	21 -	3 347 2
	-	-	66	3 262	21	3 349
Ogółem	13 993	16	53 939	14 737	18 113	100 797
⁽¹⁾ Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (z wyłączeniem inwestycji w fundusze rynku pieniężnego i instrumenty kapitałowe).
⁽²⁾ Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt.

W powyższej tabeli nie uwzględniono aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży w formie instrumentów kapitałowych bez zewnętrznego ratingu kredytowego. Cztery wymienione kategorie ryzyka są zasadniczo oparte na kategoriach ratingów zewnętrznych agencji ratingowych i odpowiadają następującym ratingom:

UE wykorzystuje wymienione kategorie ratingu agencji zewnętrznych jako punkt odniesienia dla instrumentów finansowych i banków komercyjnych, ale może - po dokonaniu własnej analizy indywidualnych przypadków - przechowywać środki finansowe w jednej z powyższych kategorii ryzyka, nawet jeżeli co najmniej jedna z wyżej wymienionych agencji ratingowych obniżyła rating odnośnego kontrahenta. Jeżeli chodzi o kontrahentów nieobjętych ratingiem, grupa 1 odnosi się do dłużników bez odnotowanego niewykonania zobowiązania, a grupa 2 odnosi się do dłużników, którzy znaleźli się w sytuacji niewykonania zobowiązania.

Kwoty wykazane powyżej w ramach pożyczek zakwalifikowanych do ratingu nieinwestycyjnego odnoszą się głównie do pożyczek w ramach wsparcia finansowego wypłaconych przez Komisję krajom partnerskim znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej. Kwoty wykazane w ramach należności i kwot należnych odnoszą się do kwot należnych od niektórych państw członkowskich na mocy przepisów dotyczących zasobów własnych lub innej podstawy prawnej. Kwota środków pieniężnych odnosi się głównie do zasobów własnych przechowywanych na rachunkach bankowych otwartych przez administracje finansowe lub przez banki centralne niektórych państw członkowskich w celu wpłacania składek na poczet zasobów własnych, zgodnie z przepisami wyżej wymienionego rozporządzenia. Komisja może dokonywać obciążeń na tych rachunkach wyłącznie w celu pokrycia potrzeb gotówkowych do celów wykonania budżetu.

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ekspozycją na ryzyko kredytowe zarządza się przede wszystkim poprzez uzyskanie gwarancji państwowych (w przypadku Euratomu), następnie za pośrednictwem Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych (pomoc makrofinansowa i Euratom), potem przez możliwość pobrania niezbędnych środków finansowych z rachunków Komisji prowadzonych na potrzeby zasobów własnych w państwach członkowskich i wreszcie poprzez budżet UE.

W przepisach dotyczących zasobów własnych pułap płatności na poczet zasobów własnych określono na poziomie 1,20 % DNB państw członkowskich i w ciągu 2019 r. na pokrycie środków na płatności faktycznie wykorzystano 0,88 %. Oznacza to, że na dzień 31 grudnia 2019 r. na pokrycie tych gwarancji dostępny był margines w wysokości 0,32 %. W tym celu UE ma prawo zwrócić się do państw członkowskich, aby zapewnić przestrzeganie zobowiązań prawnych UE wobec jej pożyczkodawców.

Zasoby finansowe

Większa część zasobów finansowych Komisji, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 (zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804) w sprawie zasobów własnych, jest przechowywana na rachunkach otwartych przez państwa członkowskie w celu wpłacania swoich składek (na poczet zasobów własnych). Wszystkie tego rodzaju rachunki to rachunki otwarte przez administracje finansowe państw członkowskich lub rachunki prowadzone w krajowych bankach centralnych. Instytucje te niosą ze sobą najmniejsze ryzyko kredytowe (lub ryzyko kontrahenta) dla Komisji, gdyż ekspozycja pozostaje po stronie państwa członkowskiego. Jeśli chodzi o część zasobów finansowych Komisji przechowywaną w bankach komercyjnych, na potrzeby dokonywania płatności uzupełnia się środki na tych rachunkach dopiero wtedy, kiedy jest to niezbędne. Zarządzanie tym procesem odbywa się automatycznie za pośrednictwem systemu zarządzania środkami pieniężnymi. Na każdym rachunku utrzymywany jest minimalny stan środków pieniężnych, dostosowany do średniej kwoty dokonywanych z niego dziennych płatności. W rezultacie łączne kwoty utrzymywane przez noc na tych rachunkach pozostają stale na niskich poziomach (ogółem średnio mniej niż 70 mln EUR rozłożonych na ok. 20 rachunkach), dzięki czemu zapewnia się ograniczenie ekspozycji Komisji na ryzyko. Kwoty te należy postrzegać w odniesieniu do sald środków finansowych ogółem, które wahały się w 2019 r. w przedziale od 6 mld EUR do 40 mld EUR, przy ogólnej kwocie płatności dokonanych w 2019 r. z rachunków Komisji, która przekroczyła 158 mld EUR.

Dodatkowo przy wyborze banków komercyjnych zastosowanie mają szczegółowe wytyczne w celu dalszego zminimalizowania ryzyka kontrahenta, na które narażona jest Komisja.

–

W delegaturach poza UE rachunki zaliczkowe są prowadzone w lokalnych bankach wybranych w drodze uproszczonej procedury przetargowej. Wymagany poziom ratingu uzależniony jest od uwarunkowań lokalnych i może znacząco różnić się w poszczególnych państwach. Aby zmniejszyć ekspozycję na ryzyko, salda na tych rachunkach utrzymywane są na jak najniższym poziomie (przy uwzględnieniu potrzeb operacyjnych), przechowywane na nich środki są regularnie uzupełniane, a obowiązujące pułapy są co roku poddawane przeglądowi.

Grzywny

Tymczasowo zainkasowane grzywny: depozyty

Banki, w których zdeponowane są środki z tytułu grzywien tymczasowo zainkasowanych przed 2010 r., wybiera się w procedurze przetargowej zgodnie z polityką zarządzania ryzykiem, w której określone są wymogi dotyczące ratingu kredytowego oraz kwota środków, które można zdeponować w stosunku do kapitału własnego kontrahenta.

W przypadku banków komercyjnych, które wybiera się specjalnie w celu zdeponowania w nich tymczasowo zainkasowanych grzywien, wymagany jest co do zasady minimalny długoterminowy rating na poziomie A (S&P lub równoważny) przyznany przez dwie agencje ratingowe. W przypadku gdy rating tych banków zostaje obniżony, stosuje się specjalne środki. Ponadto kwota zdeponowana w każdym banku jest ograniczona do określonej części procentowej jego środków własnych, która różni się w zależności od ratingu każdej instytucji. Przy obliczaniu takiego pułapu uwzględnia się także kwotę nierozliczonych gwarancji udzielonych Komisji przez tę instytucję. Zgodność złożonych depozytów z obowiązującymi wymogami wynikającymi z prowadzonej polityki podlega regularnej kontroli.

Tymczasowo zainkasowane grzywny: portfel BUFI

W przypadku inwestycji związanych z długiem państwowym realizowanych z tymczasowo zainkasowanych grzywien nakładanych od 2010 r. Komisja jest narażona na ryzyko kredytowe. Największa koncentracja ekspozycji przypada na Hiszpanię, ponieważ odsetek inwestycji w tym kraju wynosi 20 % portfela. Pięć państw o największej ekspozycji (Hiszpania, Włochy, Niemcy, Francja i Belgia) stanowi łącznie 52 % portfela inwestycyjnego. Średni ważony rating kredytowy portfela to A (rating S&P lub równoważny).

Gwarancje finansowe

Polityka zarządzania ryzykiem stosowana w odniesieniu do przyjmowania takich gwarancji zapewnia Komisji wysoką jakość kredytową. Polityka ta obejmuje określanie maksymalnego zaangażowania kredytowego wobec danego podmiotu sektora finansowego w oparciu o jego rating kredytowy i poziom jego kapitału ujęty w jego sprawozdaniach finansowych prowadzonych zgodnie z MSSF. Zgodność nierozliczonych gwarancji z obowiązującymi wymogami wynikającymi z prowadzonej polityki podlega regularnej kontroli.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

W wytycznych dotyczących zarządzania aktywami lub w strategii inwestycyjnej ustanowiono określone progi i ograniczenia, aby zmniejszyć ekspozycję portfela na ryzyko kredytowe. Takie progi i ograniczenia obejmują kryteria kwalifikowalności, bezwzględne limity kredytowe w ujęciu nominalnym w zależności od kategorii emitenta, względne limity koncentracji w zależności od kategorii emitenta oraz limity koncentracji dla poszczególnych emisji. Wszystkie inwestycje posiadają rating na poziomie co najmniej inwestycyjnym.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

W wytycznych dotyczących zarządzania aktywami oraz w strategiach dotyczących ryzyka i strategiach inwestycyjnych wyznaczono określone progi i ograniczenia, aby zmniejszyć ekspozycję portfela, który ogranicza się do ratingu na poziomie inwestycyjnym, na ryzyko kredytowe - wspomniane progi i ograniczenia nie dotyczą jednak ekspozycji państw członkowskich UE. Średni ważony rating kredytowy portfela to BBB+ (rating S&P lub równoważny).

Ponieważ według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. Banque de France jest wyłącznym kontrahentem dla wszystkich pozostających do spłaty kontraktów walutowych typu forward, do tego dnia nie wprowadzono żadnych elementów powodujących poprawę kredytowania, takich jak zabezpieczenia, umowy o kompensowaniu zobowiązań lub gwarancje. W przypadku walutowych instrumentów pochodnych posiadających dodatnią wartość godziwą na koniec okresu sprawozdawczego maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe odpowiada wartości aktywów netto bilansu.

Fundusz gwarancyjny EFZR

6.6.

RYZYKO PŁYNNOŚCI

Analiza zobowiązań finansowych stosownie do okresu pozostałego do umownego terminu wymagalności

w mln EUR

	< 1 rok	1-5 lat	> 5 lat	Ogółem
Zaciągnięte pożyczki	(1 273)	(19 312)	(31 978)	(52 564)
Zobowiązania	(27 241)	-	-	(27 241)
Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych	(20)	-	-	(20)
Inne	(149)	(640)	(1 132)	(1 921)
Ogółem na 31.12.2019	(28 684)	(19 952)	(33 110)	(81 746)
Zaciągnięte pożyczki	(2 350)	(17 363)	(34 158)	(53 872)
Zobowiązania	(32 227)			(32 227)
Inne	(252)	(648)	(1 112)	(2 012)
Ogółem na 31.12.2018	(34 829)	(18 011)	(35 270)	(88 110)

Instrumenty finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

w mln EUR

	< 1 rok	1-5 lat	> 5 lat	Ogółem
Płatności dokonywane w ramach instrumentu pochodnego	(397)	(2)	(7)	(406)
Płatności otrzymywane w ramach instrumentu pochodnego	395	-	-	395
Przepływy pieniężne netto na 31.12.2019	(2)	(2)	(7)	(10)
Płatności dokonywane w ramach instrumentu pochodnego	(490)	(2)	(6)	(498)
Płatności otrzymywane w ramach instrumentu pochodnego	477	-	-	477
Przepływy pieniężne netto na 31.12.2018	(14)	(2)	(6)	(21)

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ryzyko utraty płynności wynikające z zaciągniętych pożyczek zasadniczo niwelują odpowiadające im pożyczki udzielane na analogicznych warunkach (pożyczki wzajemne). W przypadku pomocy makrofinansowej i Euratomu Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych służy za rezerwę płynności (lub zabezpieczenie) na wypadek niewykonania zobowiązania lub zwłoki w płatności ze strony pożyczkobiorców. W przypadku bilansu płatniczego rozporządzeniem Rady (WE) nr 431/2009 33 ustanowiono procedurę, która zapewnia wystarczająco dużo czasu na uruchomienie środków poprzez rachunki Komisji prowadzone na potrzeby zasobów własnych w państwach członkowskich. W przypadku EFSM rozporządzeniem Rady (UE) nr 407/2010 34 ustanowiono podobną procedurę.

Zasoby finansowe

Zasady budżetu UE gwarantują, że ogólne zasoby środków pieniężnych na dany rok są zawsze wystarczające do wykonania wszystkich płatności. Kwota składek państw członkowskich ogółem wraz z różnymi przychodami równa się bowiem kwocie środków na płatności na dany rok budżetowy. Składki państw członkowskich wpływają jednak w ciągu roku w postaci dwunastu miesięcznych rat w oparciu o przyjęty budżet, a tymczasem płatności dostosowuje się do potrzeb operacyjnych. Ponadto zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 (w sprawie metod i procedury udostępniania zasobów własnych, zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804) składki państw członkowskich związane z budżetami korygującymi zatwierdzonymi w danym miesiącu (N) stają się dostępne dopiero pierwszego dnia roboczego w miesiącu N+1 (jeżeli zostały zatwierdzone przed 16. dniem danego miesiąca) albo pierwszego dnia roboczego w miesiącu N+2 (jeżeli zostały zatwierdzone w 16. dniu danego miesiąca lub później), natomiast związane z nimi środki na płatności dostępne są natychmiast.

Obowiązujące procedury dotyczące regularnych prognoz w zakresie środków pieniężnych mają zagwarantować, że zasoby finansowe będą zawsze wystarczające na zrealizowanie płatności, jakie mają zostać wykonane w danym miesiącu, a w razie potrzeby można wezwać państwa członkowskie do przekazania środków na poczet zasobów własnych lub środków dodatkowych z wyprzedzeniem do wysokości określonego pułapu i pod pewnymi warunkami. Potrzeby operacyjne i ogólne ograniczenia budżetowe w ostatnich latach sprawiły, że konieczne stało się uważniejsze monitorowanie tempa dokonywania płatności w ciągu roku. Oprócz tego, w kontekście bieżących operacji finansowych Komisji, automatyczne narzędzia zarządzania środkami pieniężnymi gwarantują odpowiednią płynność na wszystkich rachunkach bankowych Komisji na co dzień.

Grzywny

Zarządzanie funduszem BUFI, w ramach którego inwestuje się wstępnie uiszczone grzywny, opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań. W skład portfela wchodzą głównie wysoce płynne papiery wartościowe, które mogą zostać sprzedane w celu pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, które staną się wymagalne w terminie 1 roku, wynosi 24 %.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Zarządzanie funduszem opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań. Kwota aktywów pieniężnych dostępnych w ramach funduszu jest zatem wystarczająca do pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, które staną się wymagalne w terminie 1 roku, wynosi 11 %.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Zarządzanie Funduszem Gwarancyjnym EFIS opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań. W skład portfela wchodzą aktywa płynne, które w razie potrzeby mogą zostać sprzedane w celu pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, które staną się wymagalne w terminie 1 roku, wynosi 23 %.

Kontrakty na instrumenty pochodne rozlicza się brutto na podstawie ich umownego terminu zapadalności. Zobowiązania pokrywa się, sprzedając aktywa zdenominowane w USD lub przeprowadzając transakcje typu swap, w ramach których może dojść do wypływów środków pieniężnych z uwagi na wystąpienie różnic kursowych.

Jeżeli chodzi o wymogi dotyczące zabezpieczenia/wymogi depozytowe, środki w zakresie zarządzania płynnością nie są konieczne, ponieważ obecny kontrahent hedgingowy zgodził się współpracować z Komisją bez ustanawiania jakichkolwiek wymogów dotyczących zabezpieczenia/wymogów związanych z wezwaniem do uzupełnienia depozytu.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Zarządzanie funduszem gwarancyjnym EFZR opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań.

W skład portfela wchodzą aktywa płynne, które w razie potrzeby mogą zostać sprzedane w celu pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, które staną się wymagalne w terminie 1 roku, wynosi 42 %.

Inne instrumenty finansowe - pochodne zobowiązania finansowe

W 2017 r. UE zawarła kontrakt na instrumenty pochodne (opcję walutową) obejmujący dewaluację kursu wymiany walut w związku z pożyczkami udzielonymi przez instytucje finansowe w ramach programu "Partnerstwo Wschodnie - instrument finansowy MŚP" (zob. informacja dodatkowa 2.11.2). Ponadto gwarancja UE w odniesieniu do portfeli kapitałowych posiadanych przez grupę EBI doprowadziła do zaciągnięcia zobowiązania finansowego na pokrycie zmian lub utraty wartości bazowych inwestycji. Jeżeli chodzi o inne instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE, kwota, za którą UE ponosi odpowiedzialność w ramach tych instrumentów, nie może przekraczać kwoty zobowiązania, co ogranicza ryzyko płynności.

7.2.

ŚWIADCZENIA PRZYSŁUGUJĄCE KADRZE KIEROWNICZEJ NAJWYŻSZEGO SZCZEBLA

Do celów prezentacji informacji na temat transakcji podmiotów powiązanych dotyczących kadry kierowniczej najwyższego szczebla UE osoby te pogrupowano w pięć kategorii:

Kategoria 1: przewodniczący Rady Europejskiej, przewodniczący Komisji i prezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Kategoria 2: wiceprzewodniczący Komisji i wysoki przedstawiciel Unii Europejskiej ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz pozostali wiceprzewodniczący Komisji

Kategoria 3: sekretarz generalny Rady, członkowie Komisji, sędziowie i rzecznicy generalni Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, prezes i członkowie Sądu, europejski rzecznik praw obywatelskich i europejski inspektor ochrony danych

Kategoria 4: prezes i członkowie Trybunału Obrachunkowego

Kategoria 5: urzędnicy instytucji i agencji o najwyższym zaszeregowaniu

Informacje o przysługujących im uprawnieniach przedstawiono poniżej - pozostałe informacje dostępne są także w opublikowanym na portalu Europa regulaminie pracowniczym, który stanowi oficjalny dokument opisujący prawa i obowiązki wszystkich urzędników UE. Przedstawiciele kadry kierowniczej najwyższego szczebla nie otrzymali od UE żadnych pożyczek o preferencyjnym oprocentowaniu.

ŚWIADCZENIA FINANSOWE PRZYSŁUGUJĄCE KADRZE KIEROWNICZEJ NAJWYŻSZEGO SZCZEBLA

EUR

Świadczenie (na pracownika)	Kategoria 1	Kategoria 2	Kategoria 3	Kategoria 4	Kategoria 5
Wynagrodzenie podstawowe (miesięcz-	28 461,39	25 780,25 -	20 624,20 -	22 274,14 -	13 113,98 -
nie)
		26 811,47	23 202,23	23 717,84	20 624,20
Dodatek mieszkaniowy/zagraniczny	15 %	15 %	15 %	15 %	0-4 %-16 %
Dodatki rodzinne:
na gospodarstwo domowe (% wynagrodze-	2 % + 191,44	2 % + 191,44	2 % + 191,44	2 % + 191,44	2 % + 191,44
nia)
na dziecko pozostające na utrzymaniu	418,31	418,31	418,31	418,31	418,31
przedszkolny	102,18	102,18	102,18	102,18	102,18
edukacyjny lub	283,82	283,82	283,82	283,82	283,82
edukacyjny - gdy dziecko uczy się w szkole	567,38	567,38	567,38	567,38	567,38
innej niż zapewniana przez zakład pracy
rodzica
Dodatek dla sędziów-przewodniczących	nie dotyczy	nie dotyczy	651,20	nie dotyczy	nie dotyczy
Dodatek reprezentacyjny	1 542,36	991,26	651,20	nie dotyczy	nie dotyczy
Roczne koszty podróży	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy
Przelewy do państw członkowskich:
dodatek edukacyjny ⁽¹⁾	tak	tak	tak	tak	tak
% wynagrodzenia ⁽¹⁾	5 %	5 %	5 %	5 %	5 %
% wynagrodzenia bez zastosowania współ-	maks. 25 %	maks. 25 %	maks. 25 %	maks. 25 %	maks. 25 %
czynnika korygującego
Koszty reprezentacyjne	zwracane	zwracane	zwracane	nie dotyczy	nie dotyczy
Objęcie stanowiska:
Koszty zagospodarowania	56 922,77	51 560,49	41 248,39	44 548,28	zwracane
		- 53 622,93	- 46 404,45	- 47 435,67
Koszty podróży rodziny	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Koszty przeprowadzki	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Opuszczenie stanowiska:
Koszty ponownego zagospodarowania	28 461,39	25 780,25 -	20 624,20 -	22 274,14 -	zwracane
		26 811,47	23 202,23	23 717,84
Koszty podróży rodziny	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Koszty przeprowadzki	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Przeniesienie (% wynagrodzenia) ⁽²⁾	40 % - 65 %	40 % - 65 %	40 % -65 %	40 % - 65 %	nie dotyczy
Ubezpieczenie zdrowotne	pokryte	pokryte	pokryte	pokryte	pokryte
Świadczenia emerytalno-rentowe (% wynagrodzenia, przed opodatkowaniem)	maks. 70 %	maks. 70 %	maks. 70 %	maks. 70 %	maks. 70 %
Odliczenia: Podatek od wynagrodzenia	8 % - 45 %	8 % - 45 %	8 % - 45 %	8 % - 45 %	8 % - 45 %
Ubezpieczenie zdrowotne (% wynagrodzenia)	1,7 %	1,7 %	1,7 %	1,7 %	1,7 %
Specjalny podatek od wynagrodzenia	7 %	7 %	7 %	7 %	6-7 %
Odliczenie emerytalne	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	9,7 %
Liczba osób na koniec roku	3	8	93	28	*112*
⁽¹⁾ Przy zastosowaniu współczynnika korygującego. ⁽²⁾ Wypłacane przez pierwsze 3 lata po opuszczeniu stanowiska.

ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

Roczne sprawozdanie finansowe i powiązane informacje dodatkowe opracowano, wykorzystując najnowsze dostępne informacje, co znalazło swoje odzwierciedlenie powyżej. Na dzień podpisania niniejszego sprawozdania finansowego borykano się z dwoma kluczowymi problemami opisanymi poniżej, mianowicie z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej oraz z reakcją UE na pandemię COVID-19. Księgowy Komisji nie wiedział ani nie został powiadomiony o żadnych innych istotnych zdarzeniach, które wymagałyby zamieszczenia odrębnych informacji w tej sekcji.

Choroba koronawirusowa z 2019 r. (COVID-19)

Pandemia COVID-19 wywarła ogromny wpływ na sytuację na świecie w pierwszej połowie 2020 r. Ponieważ pandemia COVID-19 stanowi zdarzenie niewymagające dokonania korekt, wprowadzanie jakichkolwiek korekt w zgłoszonych danych liczbowych nie jest konieczne. Jeżeli chodzi o kolejne okresy sprawozdawcze, wdrożenie inicjatyw w zakresie natychmiastowego reagowania zaproponowanych przez Komisję (uwzględniając reaktywowanie instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych i dodatkowe wzmocnienie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (UCPM/rescEU), inicjatywę inwestycyjną w odpowiedzi na koronawirusa (CRII i CRII+) oraz wsparcie służące złagodzeniu ryzyka zapewniane w ramach europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w związku z sytuacją nadzwyczajną (SURE) w następstwie pandemii COVID-19) wywrze wpływ na uznawanie, pomiar lub przeklasyfikowanie niektórych aktywów i zobowiązań w sprawozdaniach finansowych:

Biorąc pod uwagę powagę kryzysu wywołanego pandemią COVID-19, a także skalę i charakter potrzeb wymagających wsparcia z budżetu UE, Unia zdecydowała się reaktywować instrument wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych. Instrument ten, który utworzono pierwotnie w marcu 2016 r., aby poradzić sobie z sytuacją nadzwyczajną, do jakiej doszło w następstwie masowego napływu uchodźców do Grecji (zob. rozporządzenie Rady (UE) 2016/369 35 z dnia 15 marca 2016 r.), został reaktywowany na okres 3 lat (2020-2022) w celu sfinansowania wydatków koniecznych do stawienia czoła pandemii COVID-19 w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 31 stycznia 2022 r. (zob. rozporządzenie Rady (UE) 2020/521 36 z dnia 14 kwietnia 2020 r.). Aby wesprzeć realizację tego celu, budżet na 2020 r. został zmieniony w taki sposób, by obejmował 2,7 mld EUR w środkach na zobowiązania i 1,4 mld EUR w środkach na płatności (zob. ostateczne przyjęcie (UE, Euratom) 2020/537 budżetu korygującego nr 2 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2020 37 z dnia 17 kwietnia 2020 r.). Powyższa reaktywacja pozwoli Unii na wprowadzenie środków mających na celu zapobieganie poważnym konsekwencjom w jednym państwie członkowskim lub większej ich liczbie i łagodzenie takich konsekwencji oraz na skoordynowane reagowanie na potrzeby związane z klęską wywołaną chorobą COVID-19 poprzez uzupełnienie wszelkiego wsparcia przekazanego w ramach innych instrumentów UE. Komisja zarządza wdrażaniem tego instrumentu na poziomie centralnym - koncentruje się on głównie na udzielaniu bezpośrednich zamówień i dotacji, przy czym w niektórych przypadkach przewiduje się podejmowanie działań za pośrednictwem partnerów takich jak organizacje międzynarodowe.

Unijny Mechanizm Ochrony Ludności/rescEU, który pełni funkcję środka uzupełniającego wobec instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, został wzmocniony, aby zapewnić możliwość rozszerzenia działań związanych z gromadzeniem zapasów i koordynowaniem procesu dystrybucji kluczowych zasobów w Europie (zob. decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2019/570 38 , zmieniona decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2020/414 39 z dnia 19 marca 2020 r. i decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2020/452 40 z dnia 26 marca 2020 r.). W tym celu budżet na 2020 r. został zmieniony, aby uwzględnić dodatkowe 0,3 mld EUR w środkach na zobowiązania i 0,2 mld EUR w środkach na płatności. Wzmocnienie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności/rescEU zapewni państwom członkowskim wsparcie przy dokonywaniu zakupów części potrzebnego wyposażenia (w tym sprzętu terapeutycznego i medycznego, środków ochrony indywidualnej, zapasów laboratoryjnych), zwiększając tym samym liczbę oraz uzupełniając i poszerzając zakres pozycji priorytetowych kupowanych za pośrednictwem zamówień wspólnych w ramach umowy dotyczącej wspólnego udzielania zamówień; to skoordynowane podejście zapewni państwom członkowskim silną pozycję negocjacyjną w rozmowach z przedstawicielami odpowiednich branż dotyczących dostępności i ceny produktów medycznych. Dotacje bezpośrednia z rescEU zapewnią 100 % finansowania z budżetu UE, co obejmuje pełne finansowanie rozwoju tych zdolności i pełne finansowanie dystrybucji sprzętu. Zakupiony sprzęt będzie się znajdował w jednym państwie członkowskim lub w kilku państwach członkowskich, a proces decyzyjny będzie zorganizowany na szczeblu UE, co zapewni możliwość realizowania dostaw awaryjnych niezależnie od zapasów krajowych. Sprzęt będzie dostępny dla wszystkich państw członkowskich i będzie wykorzystywany w przypadku niewystarczającej dostępności na szczeblu krajowym.

W ramach inicjatywy CRII wdrożonej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/460 41 z dnia 30 marca 2020 r. wprowadzono szczególne środki w celu uruchomienia inwestycji w systemach ochrony zdrowia państw członkowskich oraz w innych sektorach ich gospodarek w odpowiedzi na epidemię COVID-19 poprzez zapewnienie natychmiastowej płynności służącej przyspieszeniu realizacji europejskich inwestycji publicznych opiewających na kwotę do 37 mld EUR, wprowadzenie elastyczności w zakresie stosowania unijnych przepisów dotyczących wydatkowania środków oraz rozszerzenie zakresu Funduszu Solidarności Unii Europejskiej. W ramach inicjatywy CRII+ wdrożonej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/558 42 z dnia 23 kwietnia 2020 r. wprowadzono dalsze środki zapewniające wyjątkową elastyczność na potrzeby wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. W bilansie za 2019 r. uwzględniono 6,8 mld EUR w postaci zaliczkowania krótkoterminowego, ponieważ kwoty te miały pierwotnie zostać odzyskane w 2020 r. W rezultacie wdrożenia inicjatywy CRII kwoty te pozostaną jednak do dyspozycji państw członkowskich, aby mogły zostać wykorzystane do przyspieszenia inwestycji w związku z pandemią COVID-19. Ponieważ w ramach inicjatywy CRII przewidziano rozliczenie lub odzyskanie płatności zaliczkowych w momencie zamknięcia, a okresy kwalifikowalności mogą zakończyć się w 2022 r., wspomniana kwota 6,8 mld EUR w postaci zaliczkowania krótkoterminowego prawdopodobnie zostanie w całości przeklasyfikowana zgodnie z regułami rachunkowości i zostanie ujęta w sprawozdaniu finansowym za 2020 r. jako aktywa trwałe.

W ramach pakietu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych służącego poradzeniu sobie ze skutkami gospodarczymi kryzysu związanego z COVID-19 UE przyjęła w dniu 19 maja 2020 r. rozporządzenie Rady (UE) 2020/672 43 ustanawiające instrument SURE, aby pomóc pracownikom utrzymać ich miejsca pracy w trakcie kryzysu. SURE to tymczasowy program, w ramach którego państwa członkowskie mogą otrzymać wsparcie finansowe (w formie pożyczek udzielanych na korzystnych warunkach) w kwocie do 100 mld EUR. Instrument ten zapewnia państwom członkowskim możliwość zwrócenia się do UE o wsparcie finansowe na pokrycie kosztów nagłego i znacznego wzrostu krajowych wydatków publicznych, począwszy od dnia 1 lutego 2020 r.; wsparcia tego udziela się w związku z mechanizmami krajowymi na rzecz zmniejszonego wymiaru czasu pracy i podobnymi środkami, w tym środkami dla osób samozatrudnionych, a także niektórymi środkami ochrony zdrowia stosowanymi w szczególności w miejscu pracy w odpowiedzi na kryzys. Aby zapewnić UE możliwość udzielania pomocy finansowej w ramach SURE, Komisja jest upoważniona do zaciągania pożyczek w imieniu Unii na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych - maksymalna kwota tych pożyczek wynosi 100 mld EUR. Pożyczki zaciągane w ramach SURE będą miały pokrycie w budżecie UE i gwarancjach udzielanych przez państwa członkowskie zgodnie z ich udziałem w DNB UE. Łączna kwota gwarancji wyniesie 25 mld EUR, a instrument zostanie uruchomiony dopiero po udzieleniu wszystkich gwarancji. Okres obowiązywania instrumentu jest ograniczony do dnia 31 grudnia 2022 r.

Ponadto w dniu 27 maja 2020 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen przedstawiła nową propozycję długoterminowego budżetu UE (wieloletnie ramy finansowe) na lata 2021-2027 oraz programy sektorowe wspierane w ramach "Next Generation EU" 44 , tymczasowego, nadzwyczajnego narzędzia służącego odbudowie, które ma ułatwić naprawienie bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych wyrządzonych pandemią koronawirusa, zainicjować proces odbudowy i położyć podwaliny pod lepszą przyszłość dla kolejnego pokolenia. Wniosek ten jest obecnie przedmiotem dyskusji z udziałem państw członkowskich i Parlamentu Europejskiego. Jeżeli doszłoby do zawarcia porozumienia w kwestii tego wniosku, wiele programów budżetu UE otrzymałoby dopłaty uzupełniające w postaci środków pozyskanych dzięki pożyczkom zaciągniętym przez UE. Biorąc pod uwagę wielkość proponowanych kwot, wywarłoby to istotny wpływ na zawartość przyszłych bilansów UE; konkretny wpływ można będzie jednak ocenić dopiero po zatwierdzeniu wniosku przez władzę budżetową i przystąpieniu do wdrażania narzędzia.

Wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej

W dniu 1 lutego 2020 r. Zjednoczone Królestwo przestało być państwem członkowskim Unii Europejskiej. Po zawarciu Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej ("umowa o wystąpieniu") między obiema stronami Zjednoczone Królestwo zobowiązało się spłacić wszystkie swoje zobowiązania w ramach obecnych WRF i w ramach poprzednich perspektyw finansowych wynikające z członkostwa w Unii.

W dniu podpisania niniejszego sprawozdania i w oparciu o postanowienia zawartej i już obowiązującej umowy o wystąpieniu nie stwierdzono żadnych skutków finansowych, jakie należałoby zgłosić w niniejszym sprawozdaniu.

2.2.

Agencje zdecentralizowane (33)

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA)

Europejska Agencja Leków (EMA)

Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA)

Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE)

Europejska Agencja Środowiska (EEA)

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB)

Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO)

Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex)

Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL)

Agencja Europejskiego GNSS (GSA)

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust)

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA)

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC)

Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (CEDEFOP)

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER)

Agencja Wsparcia Organu Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (Urząd BEREC)

Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA)

Agencja Kolejowa Unii Europejskiej (ERA)

Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin (CPVO)

Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa (EFCA)

Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO)

Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA)

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA)

Europejska Fundacja Kształcenia (ETF)

Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (Eurofound)

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA)

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol)

Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA)

Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA)

Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej

Fusion for Energy (Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej)

Agencja Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA)

Inne jednostki kontrolowane (2)

Europejska Wspólnota Węgla i Stali w likwidacji (EWWiS w likwidacji)

Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT)

JEDNOSTKI STOWARZYSZONE (1)

Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI)

MNIEJSZE JEDNOSTKI

Wymienione poniżej jednostki nie zostały włączone do skonsolidowanego sprawozdania finansowego UE za 2019 r. przy wykorzystaniu metody praw własności z uwagi na fakt, że uznano je za nieistotne:

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu (BBI)

BBI to partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) zawiązane między UE a Konsorcjum na rzecz Bioprzemysłu. Cele BBI obejmują wnoszenie wkładu w przechodzenie na bardziej zasobooszczędną i zrównoważoną gospodarkę niskoemisyjną i przyczynianie się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia poprzez rozwijanie zrównoważonych i konkurencyjnych sektorów bioprzemysłu w Europie.

Wspólne Przedsiębiorstwo "Czyste Niebo"

Wspólne Przedsiębiorstwo "Czyste Niebo" to największy europejski program badawczy, którego celem jest opracowywanie innowacyjnych, nowoczesnych technologii służących ograniczaniu poziomu emisji CO₂, emisji gazów oraz emisji hałasu przez statki powietrzne. Finansowane w ramach programu "Horyzont 2020" Wspólne Przedsiębiorstwo "Czyste Niebo" przyczynia się do zacieśniania współpracy między europejskimi przedsiębiorstwami lotniczymi, umacnia globalne przywództwo Europy w dziedzinie lotnictwa oraz zwiększa jej konkurencyjność.

Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych (IMI)

Wspólne Przedsiębiorstwo IMI, będące partnerstwem zawiązanym między Unią Europejską a europejskim przemysłem farmaceutycznym, to największe na świecie partnerstwo publiczno-prywatne działające w dziedzinie nauk biologicznych, które dąży do poprawy stanu zdrowia poprzez przyspieszenie procesu opracowywania leków innowacyjnych i zapewnienie pacjentom możliwości uzyskania dostępu do tych leków, w szczególności na obszarach, na których występują niezaspokojone potrzeby medyczne lub społeczne.

Wspólne Przedsięwzięcie "Podzespoły i układy elektroniczne w służbie wiodącej pozycji Europy" (ECSEL)

Wspólne przedsięwzięcie ECSEL, będące partnerstwem publiczno-prywatnym działającym w obszarze podzespołów i układów elektronicznych, finansuje prace badawcze i rozwojowe oraz innowacyjne projekty w celu wykorzystania światowej klasy wiedzy fachowej w dziedzinie podzespołów i układów elektronicznych, wnosząc tym samym wkład w rozwój silnego przemysłu podzespołów i układów elektronicznych w Unii Europejskiej zdolnego konkurować z innymi podmiotami na szczeblu globalnym.

Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych (FCH)

Wspólne Przedsiębiorstwo FCH to PPP wspierające działalność badawczą, działalność związaną z rozwojem technologicznym i działalność demonstracyjną w obszarze technologii związanych z ogniwami paliwowymi i energią wodorową w Europie. Jego celem jest przyspieszenie tempa wprowadzania tych technologii na rynek i wykorzystanie ich potencjału jako instrumentu przyczyniającego się do zapewnienia niskoemisyjnego systemu energetycznego.

Wspólne Przedsięwzięcie SESAR

SESAR to PPP odpowiedzialne za modernizację europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym poprzez koordynowanie i koncentrowanie wszystkich podejmowanych na szczeblu UE działań w zakresie badań naukowych i innowacji istotnych z punktu widzenia zarządzania ruchem lotniczym.

Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail (Shift2Rail)

Shift2Rail to pierwsza europejska wspólna inicjatywa technologiczna w obszarze kolei, której celem jest dążenie do skoncentrowania działań w obszarze badań naukowych i innowacji oraz rozwiązań rynkowych w taki sposób, aby przyspieszyć tempo przekształcania nowych i zaawansowanych technologii w innowacyjne produkty kolejowe.

Roczne sprawozdania finansowe powyższych podmiotów są dostępne na ich stronach internetowych.

OMÓWIENIE I ANALIZA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 45

ROK BUDŻETOWY 2019

SPIS TREŚCI

1. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIA FINANSOWE UE: SYTUACJA FINANSOWA W 2019 R

1.1. PRZYCHODY

1.2. KOSZTY

1.3. AKTYWA

1.4. ZOBOWIĄZANIA

2. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM I NIEPEWNOŚCIĄ W WYKONANIU BUDŻETU UE

2.1. OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE

2.2. BUDŻETOWE ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE NA POMOC FINANSOWĄ

2.3. GWARANCJE BUDŻETOWE

2.4. REZERWA DLA NOWYCH INSTALACJI (NER) 300

Celem tej części sprawozdania finansowego, zatytułowanej "Omówienie i analiza sprawozdania finansowego", jest ułatwienie czytelnikom lepszego zrozumienia informacji na temat sytuacji finansowej, wyników finansowych i przepływów pieniężnych przedstawionych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym UE. Informacje przedstawione w niniejszej części "Sprawozdanie finansowe - omówienie i analiza" nie zostały poddane badaniu.

1.1.

PRZYCHODY

Skonsolidowane przychody UE obejmują kwoty związane z transakcjami wymiany oraz transakcjami innymi niż transakcje wymiany, przy czym te drugie są najbardziej znaczące.

Zmiany poziomu przychodów z głównych transakcji innych niż transakcje wymiany w mln EUR na przestrzeni pięciu lat

grafika

Ponieważ przychody budżetowe powinny odpowiadać wydatkom budżetowym (lub je przekraczać), wyżej przedstawiona tendencja w zakresie przychodów wynika przede wszystkim z płatności dokonywanych każdego roku.

W 2019 r. skonsolidowane przychody wyniosły 160,3 mld EUR, co oznacza niewielki spadek o 2,6 mld EUR, tj. 1,6 %, w stosunku do kwoty 162,9 mld EUR z roku poprzedniego, co wynikało głównie ze wzrostu zasobów własnych opartych na DNB i VAT, który został nadmiernie skompensowany obniżeniem w innych kategoriach przychodów:

Powyższym zmianom towarzyszył spadek przychodów z tytułu tradycyjnych zasobów własnych, które zmniejszyły się z 22,8 mld EUR w 2018 r. do 21,2 mld EUR w 2019 r. (spadek o 1,6 mld EUR, tj. 7,0 %), oraz spadek przychodów finansowych, które zmniejszyły się z 3,1 mld EUR w 2018 r. do 1,8 mld EUR w 2019 r. (spadek o 1,3 mld EUR, tj. 41,9 %) z powodu ujętych w 2018 r. przychodów z tytułu odsetek za zwłokę w płatnościach związanych z TZW w Zjednoczonym Królestwie (1,3 mld EUR).

1.2.

KOSZTY

Główny składnik kosztów ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym stanowią płatności transferowe w ramach zarządzania dzielonego, co obejmuje następujące fundusze: (i) Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), (ii) Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, (iii) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Fundusz Spójności oraz (iv) Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Fundusze te stanowiły niemal 66,8 % łącznych kosztów w 2019 r. (w 2018 r.: 66,3 %) - podział przedstawiono na wykresie poniżej.

Względne znaczenie głównych kosztów wydatkowanych przez państwa członkowskie (zarządzanie dzielone) w roku budżetowym 2019

grafika

Koszty poniesione w ramach zarządzania bezpośredniego wiążą się z wykonaniem budżetu przez Komisję, agencje wykonawcze oraz fundusze powiernicze. W ramach zarządzania pośredniego budżet wydatkowany jest przez inne agencje i organy UE, państwa trzecie, organizacje międzynarodowe i inne podmioty.

Koszty poniesione w ramach zarządzania bezpośredniego i pośredniego wynosiły 29,0 mld EUR, tj. 18,7 % łącznych kosztów, i utrzymywały się na stabilnym poziomie w porównaniu z poprzednim rokiem budżetowym (w 2018 r.: 28,5 mld EUR, tj. 19,1 %).

UE ujmuje także jako koszty pewne przyszłe zobowiązania płatnicze, nawet jeżeli nie zapisano ich jeszcze na kontach budżetowych opartych na zasadzie kasowej. Znaczne kwoty wykazano w zobowiązaniach i biernych rozliczeniach międzyokresowych kosztów dotyczących rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, a także w zobowiązaniach z tytułu świadczeń emerytalno-rentowych i świadczeń pracowniczych w związku z prawami emerytalnymi i innymi prawami przysługującymi po okresie zatrudnienia nabytymi przez komisarzy, członków instytucji Unii oraz personel (zob. informacja dodatkowa 2.9).

Ogólnie rzecz biorąc, wydatki wzrosły o 4,4 %, tj. 6,5 mld EUR, z 149,0 mld EUR do 155,5 mld EUR w porównaniu z 2018 r., co wynika głównie z wydatków na programy realizowane przez państwa członkowskie w ramach zarządzania dzielonego, które wzrosły o 4,8 mld EUR, tj. 4,7 %, z 101,7 mld EUR do 106,5 mld EUR w wyniku realizacji programów w ramach EFRR i Funduszu Spójności jako zaliczek z obecnych WRF.

1.3.

AKTYWA

Najbardziej znacząca pozycja po stronie aktywów w bilansie dotyczy aktywów finansowych (udzielone pożyczki, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, środki pieniężne) oraz kwot płatności zaliczkowych, które stanowią 79,6 % aktywów UE (w 2018 r.: 78,8 %)

Struktura skonsolidowanych aktywów UE

grafika

Na dzień 31 grudnia 2019 r. aktywa wynosiły ogółem 178,9 mld EUR, co stanowi wzrost o 4,5 mld EUR, tj. 2,6 %, w stosunku do poprzedniego roku (w 2018 r.: 174,4 mld EUR). Główne zmiany obejmowały:

Ogólnie rzecz biorąc, instytucje i organy UE starają się utrzymywać stan środków pieniężnych i ich ekwiwalentów na niskim poziomie. Na saldo środków pieniężnych na koniec roku wynoszące 19,7 mld EUR składają się następujące główne elementy:

Płatności zaliczkowe

Należy zwrócić uwagę, że znaczny wpływ na poziom płatności zaliczkowych ma cykl WRF - na przykład na początku okresu obowiązywania WRF można spodziewać się wypłat dużych zaliczek dla państw członkowskich w ramach polityki spójności i kwoty te pozostają do dyspozycji państw członkowskich do czasu zamknięcia programów. Wypłacane są również roczne płatności zaliczkowe, które należy wykorzystać w danym roku lub odzyskać w następnym roku w ramach rocznego zamknięcia cyklu sprawozdania finansowego. Komisja dokłada wszelkich starań, aby zapewnić utrzymanie poziomów płatności zaliczkowych na odpowiednim poziomie. Trzeba znaleźć równowagę między zapewnieniem wystarczającego finansowania projektów a terminowym ujmowaniem wydatków.

Łączna kwota płatności zaliczkowych (z wyłączeniem innych zaliczek dla państw członkowskich i wkładów do funduszu powierniczego Bekou oraz funduszu powierniczego dla Afryki) wykazana w bilansie UE wynosi 44,4 mld EUR (w 2018 r.: 43,4 mld EUR) i prawie w całości związana jest z działaniami Komisji. Około 56 % płatności zaliczkowych dokonywanych przez Komisję dotyczy zarządzania dzielonego, co oznacza, że wykonanie budżetu przekazuje się państwom członkowskim (Komisja zachowuje funkcję nadzorczą).

Płatności zaliczkowe dokonywane przez Komisję według metody zarządzania

grafika

Najbardziej znaczące kwoty płatności zaliczkowych w ramach zarządzania dzielonego odnoszą się do EFRR i Funduszu Spójności (14,4 mld EUR), przy czym kwoty te utrzymały się na poziomie porównywalnym z poziomem w roku 2018 (14,6 mld EUR).

INSTRUMENTY FINANSOWE

W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym UE jako instrumenty finansowe w ujęciu księgowym wykazano następujące pozycje:

Instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE

Znaczenie instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE w ramach zarządzania bezpośredniego i pośredniego oraz związane z tymi instrumentami kwoty są z roku na rok coraz większe. W przeciwieństwie do tradycyjnej metody wykonywania budżetu, która polega na udzielaniu dotacji i subwencji, podejście to polega na tym, za każde euro wydane z budżetu z wykorzystaniem instrumentów finansowych beneficjent końcowy otrzymuje ponad 1 EUR wsparcia finansowego, co wynika z efektu mnożnikowego. Korzystanie z budżetu UE ma na celu osiągnięcie jak największych efektów za pomocą dostępnych środków. Instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE mają również postać instrumentów gwarancyjnych, instrumentów kapitałowych i instrumentów pożyczkowych - zob. przegląd wg WRF w tabeli poniżej. Aktywa w tych instrumentach są przechowywane w postaci środków pieniężnych i ich ekwiwalentów albo inwestowane w instrumenty kapitałowe i dłużne papiery wartościowe traktowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym UE jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży związane z instrumentami finansowymi finansowanymi z budżetu UE (wartość na koniec roku):-

grafika

W poniższych tabelach zawarto przegląd instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE z podziałem na WRF oraz wartości tych instrumentów według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.:

w mln EUR

Związane z więcej niż jednymi WRF	Aktywa (1)	Zobowiązania (2)	Zobowiązania warunkowe ⁽³⁾
Instrumenty gwarancyjne i instrumenty oparte na podziale ryzyka:	36	(40)
Instrument gwarancyjny dla Bałkanów Zachodnich (EDIF)	36	(40)	-
	36	(40)	-
Instrumenty kapitałowe:
Europejski Fundusz na rzecz Europy Południowo-Wschodniej (EFSE)	166	-	-
Fundusz "Ekologia na rzecz Wzrostu" dla wschodniego sąsiedztwa	71	-	-
Europejski Fundusz Mikrofinansowania Progress	53	-	-
Fundusz na rzecz mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (SANAD)	44	-	-
Fundusz wspierania innowacji w przedsiębiorstwach (ENIF)	17	-	-
Fundusz rozwoju przedsiębiorczości (ENEF)	10	-	-
Fundusz dłużny "Inicjatywa mikrofinansowania na rzecz Azji" (ang. Microfinance Initiative for Asia Debt Fund - MIFA)	9	-	-
	370	-	-
Ogółem	406	(40)	-

WRF 2014-2020	Aktywa	Zobowiązania	Zobowiązania warunkowe
Instrumenty gwarancyjne i instrumenty oparte na podziale ryzyka:
"Horyzont 2020" - instrument pożyczkowo-gwarancyjny InnovFin na rzecz badań i innowacji	1 237	(33)	(1 091)
"Horyzont 2020" - InnovFin do celów gwarancji dla MŚP	936	(557)	(361)
Instrument dłużny instrumentu "Łącząc Europę" (CEF DI)	708	(4)	(684)
COSME - instrument gwarancji kredytowych	401	(758)	(2)
Instrument finansowania prywatnego na rzecz efektywności energetycznej (PF4EE)	44	(2)	(8)
System poręczeń na rzecz sektora kultury i sektora kreatywnego	37	(28)	-
Program włączenia finansowego skierowany do MMŚP w państwach południowego i wschodniego regionu basenu Morza Śródziemnego	25	-	(12)
Instrument dotyczący możliwości przenoszenia i wymienialności	16	(1)	-
Instrument gwarancji kredytów studenckich	14	(1)	-
Partnerstwo Wschodnie - instrumenty finansowe MŚP	13	(4)	(2)
Mechanizm finansowania kapitału naturalnego	11	(0)	(7)
Inne instrumenty gwarancyjne i instrumenty oparte na podziale ryzyka	8	(1)	(6)
	3 451	(1 387)	(2 175)
Instrumenty kapitałowe:
"Horyzont 2020" - instrument kapitałowy InnovFin na rzecz badań i innowacji	515	(17)	(131)
COSME - instrument kapitałowy na rzecz wzrostu	86	(2)	-
Instrument kapitału wysokiego ryzyka dla krajów południowego sąsiedztwa	24	-	-
Climate Investor One	15	-	-
Instrument Inwestycyjny dla Ameryki Łacińskiej	12	-	-
Fundusz na rzecz Handlu i Inwestycji w Rolnictwo w Afryce	11	-	-
Inne instrumenty kapitałowe	16	(1)	-
	679	(20)	(131)
Instrumenty mieszane:
System gwarancji na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) oraz budowanie zdolności	81	(72)	-
Instrumenty UE na rzecz pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu	62	(24)	-
Instrument na rzecz integracji energetycznej	37	(3)	-
ElectriFI	30	-	-
Inicjatywa na rzecz finansowania rolnictwa	21	-	-
	232	(98)	-
Ogółem	4 362	(1 505)	(2 306)

WRF sprzed 2014 r.	Aktywa	Zobowiązania	Zobowiązania warunkowe
Instrumenty gwarancyjne i instrumenty oparte na podziale ryzyka:
Program finansowania zgodnie z systemem podziału ryzyka	609	(58)	(110)
System poręczeń dla MŚP w ramach Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji	71	(140)	-
Program wieloletni dla przedsiębiorstw	32	(31)	-
Instrument gwarancyjny europejskiego instrumentu mikrofinanso- wego Progress	4	(4)	-
	716	(233)	(110)
Instrumenty kapitałowe:
Instrument na rzecz Wysokiego Wzrostu i Innowacji w MŚP w ramach Programu ramowego na rzecz konkurencyjności	448	(4)	-
i innowacji
Instrument kapitałowy dla wieloletniego programu ramowego	196	-	-
Europejski Fundusz na rzecz Efektywności Energetycznej	105	-	-
Globalny Fundusz Efektywności Energetycznej oraz Energii Odnawialnej	79	(4)	-
Fundusz Marguerite	54	-	-
Mechanizm finansowania początkowego Europejskiego Systemu Technologii (ETF) z 1998 r.	3	(0)	-
	885	(8)	-
Instrumenty mieszane:
Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (ENPI)	124	(2)	-
Instrument współpracy gospodarczej i finansowej MEDA	119	(2)	-
	243	(4)	-
Ogółem	1 844	(244)	(110)
Suma całkowita	6 612	(1 790)	(2 416)
⁽¹⁾ Aktywa przedstawione w niniejszej tabeli obejmują szereg pozycji sprawozdania finansowego (aktywa finansowe dostępne do sprzedaży w wysokości 5 028 mln EUR; środki pieniężne i ich ekwiwalenty w wysokości 1 485 mln EUR; pożyczki w wysokości 73 mln EUR i inne pozycje w wysokości 24 mln EUR).
⁽²⁾ Zobowiązania przedstawione w niniejszej tabeli obejmują szereg pozycji sprawozdania finansowego (rezerwy w wysokości 1 702 mln EUR; zobowiązania w wysokości 75 mln EUR i inne pozycje w wysokości 12 mln EUR).
⁽³⁾ W przypadku niektórych gwarancji ryzyko podejmowane przez UE zostało w pełni uwzględnione przez utworzone rezerwy.

Aktywa finansowe przechowywane w funduszach gwarancyjnych na potrzeby gwarancji budżetowych

Komisja utworzyła fundusze gwarancyjne w celu pokrycia gwarancji budżetowych udzielonych grupie EBI i innym instytucjom finansowym (zob. informacja dodatkowa 4.1.1 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego). Wspomniane fundusze gwarancyjne są zasilane płatnościami z budżetu UE, co ma na celu zapewnienie buforu płynnościowego na wypadek potencjalnych strat na operacjach objętych gwarancją. Płatności wnoszone do funduszy gwarancyjnych są inwestowane w instrumenty finansowe, w tym dłużne papiery wartościowe, fundusze rynku pieniężnego, gotówkę i depozyty terminowe. Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. Komisja posiada aktywa finansowe w:

Kredyty i powiązane pożyczki zaciągnięte na programy pomocy finansowej

Komisja udziela wsparcia finansowego państwom członkowskim i państwom trzecim w formie pożyczek dwustronnych finansowanych z rynków kapitałowych i objętych gwarancją budżetu UE na podstawie decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady.

Komisja, działając w imieniu UE, obsługuje obecnie trzy główne programy:

Kapitał niezbędny do finansowania operacji udzielania pożyczek przez UE pozyskiwany jest na rynkach kapitałowych lub w instytucjach finansowych.

Na dzień 31 grudnia 2019 r. kwota nominalna pożyczek udzielonych na pomoc finansową w ramach europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej i bilansu płatniczego wynosiła:

w mld EUR

	Wsparcie bilansu płatniczego			EFSM (1)			OGÓŁEM
	Łotwa	Rumunia	Ogółem	Irlandia	Portugalia	Ogółem	OGÓŁEM
Pożyczki udzielone ogółem	3,1	5,0 (2)	8,1	22,5	26,0	48,5	56,6
Wypłacone ogółem na 31.12.2019	2,9	5,0	7,9	22,5	24,3	46,8	54,7
Łączna kwota spłacona na 31.12.2019	(2,7)	(5,0)	(7,7)	-	-	-	(7,7)
Pozostająca kwota należna według stanu na 31.12.2019	0,2	0	0,2	22,5	24,3	46,8	47,0
⁽¹⁾ Bez transakcji refinansowania. ⁽²⁾ Z wyłączeniem pomocy zapobiegawczej.

EFSM

EFSM stworzono, aby udzielać pomocy finansowej wszystkim państwom członkowskim zmagającym się z poważnymi trudnościami gospodarczymi i finansowymi spowodowanymi przez wyjątkowe okoliczności, na które państwa te nie mają wpływu, lub poważnie zagrożonym wystąpieniem tych trudności. EFSM wykorzystano, aby w latach 2011-2014 udzielić pomocy finansowej Irlandii i Portugalii, pod warunkiem przeprowadzenia reform.

Program ten wygasł i nie można już zaciągnąć dodatkowych pożyczek, chociaż sam program nadal funkcjonuje w odniesieniu do określonych zadań, takich jak wydłużenie okresów zapadalności pożyczek udzielonych Irlandii i Portugalii oraz udzielanie pożyczek pomostowych.

Główne punkty programu EFSM są następujące:

Irlandia

Portugalia

–

Portugalia wystąpiła z formalnym wnioskiem, aby UE odstąpiła od wykonania swoich praw wynikających z "obowiązkowej klauzuli przedterminowej spłaty" zawartej w umowie pożyczki w ramach EFSM i umożliwiła Portugalii zaliczkową spłatę kwoty 2 mld EUR na rzecz Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej (EFSF). Przedterminowa spłata na rzecz EFSF uruchamia obowiązkową proporcjonalną spłatę pożyczek z EFSM. W decyzji Komisji zezwolono na odstąpienie pod pewnymi szczególnymi warunkami.

Wsparcie bilansu płatniczego

Wsparcie bilansu płatniczego to program pomocy opracowany dla państw spoza strefy euro, które mają trudności związane z bilansem płatniczym lub są zagrożone wystąpieniem takich trudności. Pomoc w ramach wsparcia bilansu płatniczego przyjmuje formę średnioterminowych pożyczek, których udziela się pod warunkiem wdrożenia polityk mających na celu rozwiązanie podstawowych problemów gospodarczych. Zazwyczaj pomoc ze strony UE na wsparcie bilansu płatniczego jest oferowana we współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW) i innymi instytucjami międzynarodowymi lub państwami.

Główne punkty są następujące:

Pomoc makrofinansowa

Pomoc makrofinansowa stanowi formę pomocy finansowej, której zakres UE rozszerzyła na państwa partnerskie spoza UE zmagające się z kryzysem bilansu płatniczego. Pomoc przyjmuje formę średnio- i długoterminowych pożyczek lub dotacji, lub połączenia obu, i jest dostępna jedynie dla państw korzystających z wypłat z programu MFW.

Na dzień 31 grudnia 2019 r. łączna wartość niespłaconych pożyczek w ramach programu pożyczek na pomoc makrofinansową (wartość nominalna) wynosiła zatem 4,7 mld EUR.

	Pomoc makrofinansowa
	Ukraina	Tunezja	Jordania	Inne	Ogółem
Pożyczki udzielone ogółem	3,8	0,8	0,4	0,5	5,5
Wypłacone ogółem na 31.12.2019	3,3	0,8	0,4	0,4	4,9
Łączna kwota spłacona na 31.12.2019	0,0	0,0	0,0	(0,2)	(0,2)
Pozostająca kwota należna według stanu na 31.12.2019	3,3	0,8	0,4	0,2	4,7

Główne punkty są następujące:

Największym beneficjentem pożyczek w ramach pomocy makrofinansowej jest Ukraina, której udzielono pożyczki w wysokości 3,3 mld EUR, a kolejne 0,5 mld EUR zobowiązano się udzielić w ramach umowy pożyczki, ale środków tych jeszcze nie wypłacono. Ukraina wywiązała się ze wszystkich zobowiązań płatniczych w 2019 r.

1.4.

ZOBOWIĄZANIA

Najbardziej znaczące pozycje po stronie zobowiązań w bilansie to głównie cztery pozycje: (i) zobowiązania emerytalno-rentowe i inne zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych, (ii) zaciągnięte pożyczki, (iii) zobowiązania wobec osób trzecich oraz (iv) bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Struktura zobowiązań w skonsolidowanym bilansie UE

grafika

Na dzień 31 grudnia 2019 r. zobowiązania wynosiły ogółem 251,5 mld EUR, co stanowi wzrost o 15,6 mld EUR, tj. o 6,6 %, w stosunku do poprzedniego roku (235,9 mld EUR).

Główne zmiany dotyczyły następujących skutków:

–

Biorąc pod uwagę zobowiązania (spadek o 5,0 mld EUR) i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów (wzrost o 4,0 mld EUR) łącznie, ogólny poziom zobowiązań pozostaje taki sam. Ponieważ do końca roku w dziedzinie polityki spójności (EFRR, Funduszu Spójności i EFS) nie otrzymano tego samego poziomu zestawień poniesionych wydatków, prowadzi to do zmniejszenia zobowiązań;- wzrosną jednak bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, co świadczy o tym, że trwa realizacja programów.

Zestawienia poniesionych wydatków i faktury otrzymane i uznane w części zobowiązań bilansu

grafika

Aktywa netto

Przewaga zobowiązań nad aktywami nie oznacza, że instytucje i organy UE znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, tylko że niektóre zobowiązania będą finansowane z przyszłych budżetów rocznych. Wiele kosztów ujmowanych jest zgodnie z zasadami rachunkowości memoriałowej w bieżącym roku, choć mogą one zostać faktycznie poniesione w roku następnym lub w latach późniejszych i sfinansowane z przyszłych budżetów, a powiązane przychody zostaną ujęte dopiero w przyszłych okresach. Najbardziej znaczące kwoty, na które należy zwrócić uwagę, dotyczą działań EFRG (większa część tych kwot zazwyczaj jest wypłacana w pierwszym kwartale następnego roku) oraz zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych (które będą wypłacane co najmniej przez następnych 30 lat).

2.1.

OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE

Biorąc pod uwagę obecną sytuację na świecie związaną z rozprzestrzenianiem się COVID-19 w pierwszym kwartale 2020 r., dokładne oszacowanie jej niewątpliwie istotnego negatywnego wpływu na otoczenie makroekonomiczne w UE w momencie przekazywania tego sprawozdania finansowego nie jest możliwe.

Otoczenie makroekonomiczne w UE wpływa na zdolność państw członkowskich do wywiązywania się ze swoich zobowiązań w zakresie finansowania wobec instytucji i organów UE, a tym samym na zdolność UE do dalszego wdrażania unijnych polityk.

Szacuje się, że w 2019 r. PKB strefy euro i UE wzrósł odpowiednio o 1,2 % i 1,5 %. Ogólna inflacja w strefie euro w 2019 r. wynosiła średnio 1,2 %, co oznacza gwałtowny spadek w porównaniu z rokiem poprzednim o 1,7 %, co może wynikać ze spadku cen energii i braku przejścia od dynamicznego wzrostu płac do inflacji bazowej. Rynek pracy w strefie euro okazał się dość odporny w 2019 r. w kontekście stosunkowo umiarkowanego wzrostu gospodarczego. Stopa bezrobocia utrzymywała się pod koniec roku się na poziomie około 7,4 %, co jest najniższym wynikiem od maja 2008 roku. W grudniu 2019 r. liczba osób bezrobotnych była o 4,6 % niższa niż rok wcześniej i o 36,8 % niż w szczytowym okresie w kwietniu 2013 r.

2.2.

BUDŻETOWE ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE NA POMOC FINANSOWĄ

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową podejmowane na szczeblu UE są operacjami pozabudżetowymi. Co do zasady pozyskane środki są pożyczane państwu będącemu beneficjentem na zasadach pożyczki wzajemnej (ang. back-to-back), tj. z takim samym kuponem odsetkowym, terminem zapadalności i w takiej samej kwocie. Niezależnie od metody back-to-back obsługa zadłużenia z tytułu instrumentów finansowania stanowi zobowiązanie prawne UE, która zapewni dokonywanie wszystkich płatności w pełnej kwocie i w sposób terminowy. Komisja wprowadziła procedury, aby zapewnić spłatę zaciągniętych pożyczek nawet w przypadku niewywiązania się dłużnika z zobowiązań.

Zaciągane przez UE pożyczki stanowią bezpośrednie i bezwarunkowe zobowiązanie UE i są gwarantowane przez państwa członkowskie UE (budżetowe zobowiązania warunkowe). Pożyczki zaciągnięte na sfinansowanie pożyczek udzielanych państwom spoza UE objęte są Funduszem Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych. W razie niewywiązania się ze zobowiązań przez państwo członkowskie będące beneficjentem, do obsługi zadłużenia wykorzystane zostanie, w miarę możliwości, dostępne saldo zasobów finansowych Komisji. Gdyby nie było to możliwe, Komisja pobrałaby niezbędne środki od państw członkowskich. Państwa członkowskie UE są prawnie zobowiązane, zgodnie z przepisami UE dotyczącymi zasobów własnych (art. 14 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014), do udostępnienia środków wystarczających na wypełnienie zobowiązań UE. W związku z tym inwestorzy są narażeni tylko na ryzyko kredytowe UE, a nie na ryzyko kredytowe beneficjenta finansowanych pożyczek. Stosowanie systemu pożyczek wzajemnych sprawia, że budżet UE nie jest narażony na jakiekolwiek ryzyko stopy procentowej ani ryzyko walutowe.

W przypadku każdego programu dotyczącego danego kraju łączną przyznaną kwotę, liczbę rat, w których nastąpi wypłata, oraz maksymalny (średni) okres zapadalności pakietu pożyczek określają decyzje PE, Rady i Komisji. Następnie Komisja i państwo będące beneficjentem uzgadniają parametry pożyczki/finansowania, w szczególności terminy zapadalności transz. Ponadto wszystkie transze pożyczki, z wyjątkiem pierwszej, są uzależnione od przestrzegania warunków polityki obowiązujących w kontekście wspólnej pomocy finansowej UE/MFW, co jest kolejnym czynnikiem wpływającym na ramy czasowe operacji finansowych. Oznacza to, że ramy czasowe i terminy wykupu emisji zależą od powiązanej działalności UE w zakresie udzielania pożyczek. Finansowanie jest denominowane wyłącznie w euro, a terminy zapadalności wynoszą od 3 do 30 lat.

Poniższa tabela zawiera przegląd planowanego harmonogramu spłat (kwoty są podane w wartości nominalnej) dla niespłaconych kwot pożyczek w ramach EFSM i na wsparcie bilansu płatniczego na dzień 31 grudnia 2019 r.:

w mld EUR

	Wsparcie bilansu płatniczego			EFSM			OGÓŁEM
	Łotwa	Rumunia	Ogółem	Irlandia	Portugalia	Ogółem	OGÓŁEM
2021	-	-	-	3,0	6,8	9,8	9,8
2022	-	-	-	-	2,7	2,7	2,7
2023	-	-	-	2,0	1,5	3,5	3,5
2024	-	-	-	0,8	1,8	2,6	2,6
2025	0,2	-	0,2	2,4	-	2,4	2,6
2026	-	-	-	2,0	2,0	4,0	4,0
2027	-	-	-	1,0	2,0	3,0	3,0
2028	-	-	-	2,3	-	2,3	2,3
2029	-	-	-	1,0	0,4	1,4	1,4
2031	-	-	-	-	2,2	2,2	2,2
2032	-	-	-	3,0	-	3,0	3,0
2033	-	-	-	1,5	0,6	2,1	2,1
2035	-	-	-	2,0	-	2,0	2,0
2036	-	-	-	-	1,0	1,0	1,0
2038					1,8	1,8	1,8
2042	-	-	-	1,5	1,5	3,0	3,0
Ogółem	0,2	-	0,2	22,5	24,3	46,8	47,0

Międzyrządowe mechanizmy stabilności finansowej - Europejski Instrument Stabilności Finansowej i Europejski Mechanizm Stabilności - nie wchodzą w zakres Traktatu UE i tym samym nie są uwzględniane w skonsolidowanym rocznym sprawozdaniu finansowym UE.

2.3.

GWARANCJE BUDŻETOWE

UE udzieliła grupie EBI gwarancji na pożyczki udzielane poza UE oraz na operacje dłużne i kapitałowe objęte gwarancją EFIS. W dniu 31 grudnia 2019 r. UE wykazała w informacjach dodatkowych do skonsolidowanego sprawozdania finansowego (zob. informacja dodatkowa 4.1.1) zobowiązania warunkowe dotyczące obu gwarancji, natomiast kwoty stanowiące bieżące zobowiązania w sprawozdaniu finansowym ujmuje się jako rezerwy i zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych (zob. odpowiednio informacja dodatkowa 2.10 i 2.11.3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego). Aby ograniczyć ryzyko, jakie dla budżetu UE mogłoby mieć uruchomienie gwarancji przez grupę EBI, UE utworzyła dedykowane fundusze gwarancyjne, tj. Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych i Fundusz Gwarancyjny EFIS.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych jest finansowany z budżetu UE do wysokości 9 % objętych gwarancją, niespłaconych na koniec roku pożyczek na działania EBI w zakresie udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich w ramach odpowiedniego upoważnienia. Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. łączna wartość aktywów wynosząca 2,6 mld EUR pokrywała ekspozycję z tytułu wypłaconych kwot w wysokości 20,2 mld EUR.

Fundusz Gwarancyjny EFIS uruchomiono w 2016 r. Zgodnie ze zmienionym rozporządzeniem w sprawie EFIS (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2396 46 ) pułap unijnej gwarancji EFIS podwyższono do 26 mld EUR (z początkowego poziomu 16 mld EUR), a limit dla funduszu gwarancyjnego zmniejszył się do 35 % (z początkowego poziomu 50 %) łącznych zobowiązań z tytułu gwarancji UE. Obecnie oczekuje się zatem, że Fundusz Gwarancyjny EFIS osiągnie łączną kwotę 9,1 mld EUR. Na dzień 31 grudnia 2019 r. łączne aktywa tworzące Fundusz Gwarancyjny EFIS wynoszą 6,7 mld EUR i pokrywają ekspozycję z tytułu wypłaconych kwot w wysokości 17,7 mld EUR.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EFZR (rozporządzenie (UE) 2017/1601) ma zostać udostępniona gwarancja EFZR w wysokości do 1,5 mld EUR (dodatkowo powiększona o wkłady zewnętrzne), aby wesprzeć inwestycje w krajach partnerskich w Afryce i w krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa. UE ujawnia gwarancję EFZR w informacjach dodatkowych do skonsolidowanego sprawozdania finansowego (zob. informacja dodatkowa 4.1.1) jako zobowiązanie warunkowe. Na dzień 31 grudnia 2019 r. obowiązywała jedna umowa gwarancyjna EFZR, której łączny limit wynosi 50 mln EUR, ale partner wykonawczy nie podpisał żadnych operacji podstawowych. Fundusz gwarancyjny EFZR ustanowiono, aby pokryć ewentualne przyszłe uruchomienia gwarancji. Łączna wysokość wkładów wniesionych do funduszu na dzień 31 grudnia 2019 r. wynosi 0,6 mld EUR.

2.4.

REZERWA DLA NOWYCH INSTALACJI (NER) 300

Środki funduszu NER300 pochodziły ze sprzedaży uprawnień w ramach systemu handlu emisjami na podstawie dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 47 ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii. Środki należą do państw członkowskich, które wykorzystują je na finansowanie innowacyjnych demonstracyjnych projektów w zakresie energii niskoemisyjnej. Komisja zarządza programem w imieniu państw członkowskich, zaś EBI odpowiada za zarządzanie aktywami funduszu NER300 i pełni funkcję doradcy technicznego na podstawie umowy o współpracy zawartej z Komisją. Z uwagi na ograniczoną rolę Komisji w procesie podejmowania decyzji dotyczących NER300 oraz fakt, że środki finansowe pochodzące ze sprzedaży uprawnień nie trafiają do budżetu UE, NER300 jest wyłączony z zakresu konsolidacji UE (tj. ani przychody z tytułu uprawnień, ani wydatki na finansowane projekty nie są ujęte w sprawozdaniu finansowym UE).

W 2017 r. państwa członkowskie zdecydowały (decyzja Komisji (UE) 2017/2172 48 ), że przychody z NER300, których nie wykorzystano w pełni na finansowanie demonstracyjnych projektów w zakresie energii niskoemisyjnej poprzez dotacje, należy częściowo udostępniać za pośrednictwem instrumentów finansowych. W szczególności fundusze NER300 wykorzystuje się do przyznania gwarancji EBI w związku z udzielonymi przez niego pożyczkami na demonstracyjne projekty w zakresie energii jako uzupełnienie gwarancji budżetowej UE udzielanej w ramach instrumentów finansowych "Horyzont 2020" i "Łącząc Europę". Chociaż te środki funduszu NER300 zostały połączone przez EBI ze środkami z budżetu UE na potrzeby zarządzania aktywami, nadal stanowią integralną część programu NER300 i UE nie ma nad nimi kontroli. W związku z tym UE ujmuje jedynie swój udział w tych portfelach aktywów jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (zob. informacja dodatkowa 2.4.1 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego).

Pozostałe aktywa funduszu NER300, których nie wykorzystano jeszcze na demonstracyjne projekty w zakresie energii niskoemisyjnej - zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE zmienioną w 2018 r. dyrektywą (UE) 2018/410 49 - wykorzystuje się do wspierania innowacji w zakresie technologii i procesów niskoemisyjnych, wraz z pulą uprawnień, które mają zostać udostępnione w celu utworzenia funduszu innowacyjnego. Zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2019/856 50 funduszem innowacyjnym zarządza Komisja, a wkład z NER300 przekazany do budżetu UE będzie stanowił zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel. Zważywszy, że fundusz innowacyjny jeszcze nie rozpoczął działalności, a niewykorzystane środki funduszu NER300 nie zostały przekazane Komisji w 2019 r., środki te nie zostały ujęte jako aktywa w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym UE za 2019 r.

SPRAWOZDANIA Z WYKONANIA BUDŻETU ORAZ INFORMACJE DODATKOWE 51

SPIS TREŚCI

WYNIK BUDŻETU UE

ZESTAWIENIE PORÓWNAWCZE KWOT UJĘTYCH W BUDŻECIE Z KWOTAMI RZECZYWISTYMI

INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDAŃ Z WYKONANIA BUDŻETU

1. RAMY BUDŻETU UE

1.1. WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE NA LATA 2014-2020

1.2. SZCZEGÓŁOWE DZIAŁY WRF (PROGRAMY)

1.3. BUDŻET ROCZNY

1.4. DOCHODY

1.5. OBLICZENIE WYNIKU BUDŻETU

1.6. UZGODNIENIE WYNIKU EKONOMICZNEGO Z WYNIKIEM BUDŻETU

2. WYKONANIE BUDŻETU UE NA 2019 r. - KOMENTARZ

2.1. DOCHODY

2.2. WYDATKI

3. WYKONANIE DOCHODÓW BUDŻETOWYCH UE

3.1. ZESTAWIENIE WYKONANIA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH UE

4. WYKONANIE WYDATKÓW BUDŻETOWYCH UE

4.1. WRF: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

4.2. WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

4.3. WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

4.4. WRF: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL)

4.5. WRF: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

4.6. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

4.7. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

4.8. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

4.9. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL) ..

4.10. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

5. WYKONANIE BUDŻETU PRZEZ INSTYTUCJĘ

5.1. WYKONANIE DOCHODÓW BUDŻETOWYCH

5.2. WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

5.3. WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

6. WYKONANIE BUDŻETU AGENCJI

6.1. DOCHODY BUDŻETOWE

6.2. ŚRODKI NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKI NA PŁATNOŚCI W PODZIALE NA AGENCJE

WYNIK BUDŻETU UE

w mln EUR

Informacja dodatkowa	2019	2018
a Dochody za rok budżetowy	163 918	159 318
b Płatności ze środków na bieżący rok	(157 428)	(154 833)
c Środki na płatności przeniesione na rok N+1	(1 615)	(1 675)
d Anulowanie niewykorzystanych środków przeniesionych z roku N-1	75	106
e Stan dochodów przeznaczonych na określony cel (B-A)	(1 736)	(1 114)
Niewykorzystane środki na koniec roku bieżącego (A)	9 144	7 408
Niewykorzystane środki na koniec roku poprzedniego (B)	7 408	6 295
f Różnice kursowe w roku budżetowym	4	(1)
Wynik budżetu	3 217	1 802

Nadwyżka budżetowa UE zwracana jest państwom członkowskim w 2020 r. poprzez odpowiednie pomniejszenie ich kwot należnych. Wynik budżetu oblicza się zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 608/2014 52 określającego środki wykonawcze dotyczące systemu zasobów własnych Unii Europejskiej. Więcej informacji znajduje się w części "Obliczenie wyniku budżetu".

Zmiana łącznych środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel na koniec roku: obliczenie różnicy między kwotą środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel na koniec poprzedniego roku (plus) a kwotą środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel na koniec bieżącego roku (jak w kolumnie 9 w tabeli 4.3 "WRF: wykonanie środków na płatności" - minus) w celu uzyskania zmiany netto dochodów przeznaczonych na określony cel w bieżącym roku.

Różnice kursowe obejmują zrealizowane i niezrealizowane różnice kursowe.

ZESTAWIENIE PORÓWNAWCZE KWOT UJĘTYCH W BUDŻECIE Z KWOTAMI RZECZYWISTYMI

Dochody budżetowe

w mln EUR

	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Ustalone należności	Dochody
1 Zasoby własne	146 305	144795	147056	144 766
11 - Opłaty wyrównawcze od cukru	-	-	(1)	(1)
12 - Cła	21 471	21 471	23 656	21 365
13 - VAT	17 739	17 739	17 775	17 775
14 - DNB	107095	105585	105 700	105 700
15 - Korekta nierównowagi budżetowej	-	-	(81)	(81)
16 - Obniżka wkładów opartych na DNB dla Niderlandów i Szwecji	-	-	7	7
3 Nadwyżki, salda i dostosowania	-	1 803	1 811	1 805
4 Dochody pochodzące od osób pracujących w instytucjach i innych organach Unii	1 607	1 607	1 585	1 576
5 Dochody z działalności administracyjnej instytucji	25	25	589	558
6 Wkłady i zwroty związane z realizacją porozumień i programów unijnych	130	130	14 134	12 577
7 Odsetki od zaległych płatności i grzywny	115	115	18 575	2 625
8 Operacje zaciągania i udzielania pożyczek	3	3	3	3
9 Dochody różne	15	15	17	8
Ogółem	148 199	148 492	183 771	163 918

Wydatki budżetowe: zobowiązania według działów wieloletnich ram finansowych (WRF)

w mln EUR

Dział WRF	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	80 527	80 627	92 794	90 536
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	23 335	23 435	27 826	25 782
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	57 192	57 192	64 969	64 754
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	59 642	59 642	62 846	60 600
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 192	43 192	44 806	43 962
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	3 787	3 787	4 065	3 874
4 Globalny wymiar Europy	11 319	11 625	13 454	13 111
5 Administracja	9 943	9 943	10 776	10 371
w tym: wydatki administracyjne instytucji	4 115	4 115	4 550	4 371
6 Wyrównania	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-
9 Instrumenty szczególne	577	565	618	295
Ogółem	165 796	166 189	184 554	178 787

Wydatki budżetowe: płatności według działów wieloletnich ram finansowych (WRF)

w mln EUR

Dział WRF	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	67 557	67 823	82 553	75 535
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	20 522	20 261	26 044	21 748
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	47 035	47 561	56 510	53 787
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	57 400	57 837	61 252	59 521
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 116	43 113	44 933	43 885
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	3 527	3 291	3 575	3 256
4 Globalny wymiar Europy	9 358	8 953	10 933	10 108
5 Administracja	9 945	9 942	11 694	10 381
w tym: wydatki administracyjne instytucji	4 115	4 115	5 107	4 377
6 Wyrównania	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-
9 Instrumenty szczególne	412	647	671	295
Ogółem	148 199	148 492	170 679	159 096

INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDAŃ Z WYKONANIA BUDŻETU

1.1.

WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE NA LATA 2014-2020

w mln EUR

	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	Ogółem
1. Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	52 756	77 986	69 304	73 512	76 420	79 924	83 661	513 563
1.a Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	16 560	17 666	18 467	19 925	21 239	23 082	25 191	142 130
1.b Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	36 196	60 320	50 837	53 587	55 181	56 842	58 470	371 433
2. Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	49 857	64 692	64 262	60 191	60 267	60 344	60 421	420034
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 779	44 190	43 951	44 146	44 163	43 881	43 888	307 998
3. Bezpieczeństwo i obywatelstwo	1 737	2 456	2 546	2 578	2 656	2 801	2 951	17 725
4. Globalny wymiar Europy	8 335	8 749	9 143	9 432	9 825	10 268	10 510	66 262
5. Administracja	8 721	9 076	9 483	9 918	10 346	10 786	11 254	69 584
w tym: wydatki administracyjne instytucji	7 056	7 351	7 679	8 007	8 360	8 700	9 071	56 224
6. Wyrównania	29	-	-	-	-	-	-	29
8. Rezerwa ujemna	-	-	-	-	-	-	-	-
9. Instrumenty szczególne	-	-	-	-	-	-	-	-
Środki na zobowiązania	121 435	162 959	154 738	155631	159 514	164 123	168 797	1 087197
Środki na płatności ogółem:	135762	140 719	130 694	126 492	154 355	166 709	172 420	1 027151

W powyższej tabeli przedstawiono pułapy wieloletnich ram finansowych (WRF) według cen bieżących. Rok 2019 był przedostatnim rokiem budżetowym objętym WRF na lata 2014-2020. Łączny pułap środków na zobowiązania na 2019 r. wyniósł 164 123 mln EUR, co odpowiada 1,00 % DNB UE, a równocześnie odpowiedni pułap środków na płatności wyniósł 166 709 mln EUR, czyli 1,01 % DNB UE w roku budżetowym 2019.

W odniesieniu do WRF na lata 2014-2020 uzgodniono nowe przepisy dotyczące elastyczności. Jeden z nich dotyczy możliwości przenoszenia niewykorzystanych marginesów (do wysokości limitów określonych w rozporządzeniu) w ramach pułapów płatności na kolejne lata za pomocą łącznego marginesu na płatności w ramach dostosowania technicznego WRF na kolejny rok. W związku z tym niewykorzystane kwoty z 2016 r. (13 991 mln EUR według cen bieżących), z 2017 r. (16 414 mln EUR według cen bieżących) i z 2018 r. (210 mln EUR z obliczonych 11 386 mln EUR z powodu ograniczeń) zostały przeniesione na lata 2018-2020, a pułapy z lat 2016-2020 zostały odpowiednio skorygowane. W dniu 15 maja 2019 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie dostosowania technicznego ram finansowych na 2020 r. do zmian DNB (ESA 2010) (COM(2019) 310).

Wyjaśnienie poszczególnych działów wieloletnich ram finansowych przedstawiono poniżej:

Dział 1 - Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu

Dział ten obejmuje dwa oddzielne, ale powiązane ze sobą komponenty:

1a konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia - komponent ten obejmuje wydatki na badania i innowacje, edukację i szkolenia, instrument "Łącząc Europę", politykę społeczną, rynek wewnętrzny i polityki powiązane;

1b spójność ekonomiczną, społeczną i terytorialną - komponent ten ma na celu poprawę konwergencji najmniej rozwiniętych państw członkowskich i regionów, stanowiąc uzupełnienie strategii UE na rzecz trwałego rozwoju poza mniej zamożnymi regionami i wspierania współpracy międzyregionalnej.

Dział 2 - Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne

Dział 2 obejmuje wspólną politykę rolną i wspólną politykę rybołówstwa oraz środki ochrony środowiska, w szczególności program LIFE+.

Dział 3 - Bezpieczeństwo i obywatelstwo

Dział 3 (Bezpieczeństwo i obywatelstwo) jest dowodem na to, że coraz większą wagę przywiązuje się do takich obszarów, jak sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne, ochrona granic, polityka imigracyjna i azylowa, zdrowie publiczne i ochrona konsumentów, kultura, młodzież, polityka informacyjna i dialog z obywatelami, w których to dziedzinach powierzono UE szczególne zadania.

Dział 4 - Globalny wymiar Europy

Dział 4 obejmuje wszystkie działania zewnętrzne, w tym współpracę na rzecz rozwoju, pomoc humanitarną, instrumenty przedakcesyjne i politykę sąsiedztwa. EFR pozostaje poza budżetem UE i nie jest częścią WRF.

Dział 5 - Administracja

Dział ten obejmuje wydatki administracyjne wszystkich instytucji, renty i emerytury oraz szkoły europejskie. W przypadku instytucji innych niż Komisja koszty te stanowią sumę ich łącznych wydatków.

Dział 6 - Wyrównania

Zgodnie z porozumieniem politycznym, według którego nowe państwa członkowskie nie powinny być płatnikami netto budżetu UE na samym początku członkostwa, przewidziano w ramach tego działu środki na wyrównania. Kwota ta była dostępna w formie transferów na rzecz tych państw członkowskich w celu wyrównania różnicy pomiędzy wysokością składek wpłacanych przez nie do budżetu i kwot z niego uzyskiwanych.

Dział 9 - Instrumenty szczególne

Mechanizmy elastyczności zapewniają UE możliwość pozyskania środków niezbędnych do właściwego reagowania na nieprzewidziane zdarzenia, takie jak kryzysy i sytuacje nadzwyczajne. Zakres tych mechanizmów, alokację środków finansowych i procedury działania przedstawiono w rozporządzeniu w sprawie wieloletnich ram finansowych i porozumieniu międzyinstytucjonalnym. W obecnym kontekście ograniczonych wydatków zapewniają one również możliwość dostosowania zasobów budżetowych do zmieniających się priorytetów tak, aby każde euro wydano na to, co jest najbardziej potrzebne. Większość mechanizmów elastyczności nie jest zatem objętych WRF, a środki finansowe mogą przekroczyć pułap wydatków.

1.2.

SZCZEGÓŁOWE DZIAŁY WRF (PROGRAMY)

Działy WRF dzieli się na szczegółowe działy, które odpowiadają głównym programom wydatków (np. "Horyzont 2020", Erasmus+ itd.). Na tym poziomie programów przyjmuje się bazowe podstawy prawne do wykonania budżetu. Programy są powszechnie stosowaną strukturą służącą do składania sprawozdań z realizacji i wyników. W sprawozdaniach z wykonania budżetu zamieszczono również tabele w podziale na programy (zob. tabele 4.6-4.10 poniżej).

1.3.

BUDŻET ROCZNY

Każdego roku Komisja szacuje dochody i wydatki wszystkich instytucji na nadchodzący rok oraz sporządza projekt budżetu, który przedkłada władzy budżetowej. Na podstawie projektu budżetu Rada przygotowuje swoje stanowisko, które następnie stanowi przedmiot negocjacji między obydwoma organami władzy budżetowej. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego ogłasza, że wspólny projekt został ostatecznie uchwalony, co oznacza, że budżet podlega wykonaniu. W odnośnym roku budżetowym przyjmowane są budżety korygujące. Za wykonanie budżetu odpowiedzialna jest głównie Komisja.

Struktura budżetu obejmuje w przypadku Komisji środki administracyjne i środki operacyjne. Pozostałe instytucje dysponują jedynie środkami administracyjnymi. Ponadto w budżecie występują dwa rodzaje środków: niezróżnicowane i zróżnicowane. Środki niezróżnicowane są wykorzystywane na finansowanie operacji rocznych (zgodnych z zasadą jednoroczności). Środki zróżnicowane zostały wprowadzone w celu pogodzenia zasady jednoroczności z koniecznością zarządzania działaniami wieloletnimi. Środki zróżnicowane dzielą się na środki na zobowiązania i środki na płatności:

W sprawozdaniu finansowym rodzaje finansowania dzieli się na dwie główne pozycje:

–

dodatkowe środki obejmujące:

Wszystkie rodzaje finansowania tworzą dostępne środki.

Podział zasobów własnych przeprowadzany jest zgodnie z zasadami określonymi w decyzji Rady 2014/335/UE, Euratom z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej (DZW z 2014 r.). Decyzja ta weszła w życie dnia 1 października 2016 r. i jest stosowana z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2014 r.

Łączna kwota zasobów własnych przydzielonych Unii na pokrycie rocznych środków na płatności nie przekracza 1,20 % sumy DNB wszystkich państw członkowskich.

1.4.2.

Tradycyjne zasoby własne (TZW)

Tradycyjne zasoby własne (TZW) obejmują cła (nakładane na przywóz z państw trzecich) i opłaty wyrównawcze od cukru (płacone przez producentów cukru w celu sfinansowania wydatków na wspólną organizację rynku cukru) nakładane na podmioty gospodarcze i pobierane przez państwa członkowskie w imieniu UE. Niemniej jednak państwa członkowskie zatrzymują 20 % na pokrycie kosztów poboru. Wszelkie ustalone kwoty tradycyjnych zasobów własnych należy ująć na jednym z rachunków prowadzonych przez właściwe organy.

Tradycyjne zasoby własne należy zapisać na rachunku Komisji otwartym w administracji finansowej lub krajowym banku centralnym przez państwo członkowskie najpóźniej w pierwszym dniu roboczym następującym po 19. dniu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ustalono należności (lub odzyskano, w przypadku odrębnego rachunku).

1.4.4.

Dochód narodowy brutto (DNB)

Zasoby oparte na dochodzie narodowym brutto (DNB) wykorzystywane są do sfinansowania tej części budżetu, która nie jest objęta żadnym innym rodzajem dochodów. DNB każdego państwa członkowskiego obciążone jest taką samą stawką procentową, ustalaną zgodnie z przepisami UE.

Zasoby oparte na VAT i DNB ustala się na podstawie prognoz odpowiednich podstaw sporządzonych w momencie sporządzenia projektu budżetu. Następnie prognozy te koryguje się i aktualizuje w danym roku budżetowym w ramach budżetu korygującego. Komisja wzywa państwa członkowskie do pokrycia, pierwszego dnia roboczego czerwca drugiego roku po danym roku budżetowym, różnic między kwotami należnymi od państw członkowskich według rzeczywistej podstawy a kwotami faktycznie zapłaconymi na podstawie (skorygowanych) prognoz, dodatnich lub ujemnych. W ciągu kolejnych czterech lat nadal można wprowadzać korekty do rzeczywistych podstaw VAT i DNB, o ile nie zostaną wydane zastrzeżenia. Zastrzeżenia te należy postrzegać jako potencjalne roszczenia względem państw członkowskich o niepewnych kwotach, ponieważ nie można dokładnie oszacować ich wpływu finansowego. Kiedy możliwe jest określenie dokładnej kwoty, wzywa się do przekazania odpowiednich zasobów opartych na VAT i DNB w powiązaniu z przeprowadzaniem bilansu VAT i DNB lub wystawia się indywidualne wezwania do wpłacenia środków.

1.4.5.

Rabat brytyjski

Mechanizm korekty zakłócenia równowagi budżetowej na rzecz Zjednoczonego Królestwa (zmniejszenie jego płatności na poczet zasobów własnych przy jednoczesnym zwiększeniu płatności należnych od innych państw członkowskich) ustanowiono na posiedzeniu Rady Europejskiej w Fontainebleau (w czerwcu 1984 r.). Niemcy, Austria, Szwecja i Niderlandy korzystają ze zmniejszonego wkładu w finansowanie rabatu brytyjskiego (ograniczonego do jednej czwartej ich nominalnego wkładu na ten cel).

1.5.

OBLICZENIE WYNIKU BUDŻETU

Nadwyżka budżetowa UE zwracana jest państwom członkowskim w następnym roku poprzez odpowiednie pomniejszenie ich kwot należnych za ten rok.

Kwoty zasobów własnych ujęte w sprawozdaniu to kwoty zaksięgowane w ciągu roku na rachunkach otwartych w imieniu Komisji przez rządy państw członkowskich. Dochody obejmują także, w przypadku nadwyżki, wynik budżetu za poprzedni rok budżetowy. Pozostałe dochody ujęte w sprawozdaniu stanowią kwotę faktycznie uzyskaną w ciągu roku.

Do celów obliczenia wyniku budżetu za dany rok przyjęto, że wydatki obejmują płatności zrealizowane ze środków na dany rok oraz wszelkie środki na dany rok przeniesione na rok następny. Płatności zrealizowane ze środków na dany rok oznaczają płatności zrealizowane przez księgowego do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego. W przypadku EFRG płatności obejmują płatności zrealizowane przez państwa członkowskie między dniem 16 października roku N-1 a dniem 15 października roku N, pod warunkiem że księgowy został poinformowany o zobowiązaniu i autoryzacji do dnia 31 stycznia roku N+1. Wydatki dotyczące EFRG mogą podlegać decyzji w sprawie zgodności wydanej w wyniku kontroli przeprowadzonych w państwach członkowskich.

Wynik budżetu obejmuje dwa elementy: wynik UE oraz wynik udziału krajów EFTA należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 608/2014 określającego środki wykonawcze dotyczące systemu zasobów własnych Unii Europejskiej wynik ten stanowi różnicę pomiędzy:

Różnicę tę powiększa się lub pomniejsza o:

Środki przeniesione z poprzedniego roku budżetowego, które wynikają z wkładów osób trzecich i prac wykonanych na rzecz osób trzecich oraz które z zasady nigdy nie wygasają, ujmuje się jako środki dodatkowe na rok budżetowy. Tłumaczy to różnicę między kwotami przeniesionymi z poprzedniego roku budżetowego ujętymi w sprawozdaniach z wykonania budżetu za rok N a kwotami przeniesionymi na następny rok ujętymi w sprawozdaniach z wykonania budżetu za rok N-1. Środki ponownie udostępnione w wyniku zwrotu zaliczek nie są uwzględniane przy obliczaniu wyniku budżetowego.

Przeniesione środki na płatności obejmują: przeniesienia automatyczne i przeniesienia decyzją. Anulowane niewykorzystane środki na płatności przeniesione z poprzedniego roku obejmują anulowane środki przeniesione automatycznie lub decyzją.

1.6.

UZGODNIENIE WYNIKU EKONOMICZNEGO Z WYNIKIEM BUDŻETU

w mln EUR

	2019	2018
WYNIK EKONOMICZNY ZA DANY ROK	4 796	13 918
Przychody
Należności ustalone w bieżącym roku, ale jeszcze niepobrane	(6 193)	(6 220)
Należności ustalone w poprzednich latach i pobrane w bieżącym roku	8 656	9 331
Naliczone dochody (netto)	3 341	(4 015)
	5 804	(904)
Wydatki
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów (netto)	8 394	4 511
Koszty poprzedniego roku poniesione w bieżącym roku	(3 832)	(6 086)
Efekt netto płatności zaliczkowych	(10 981)	(8 634)
Środki na płatności przeniesione na następny rok	(3 532)	(2 941)
Płatności dokonane z przeniesionych środków i anulowane niewykorzystane środki na płatności	1 924	2 098
Zmiany stanu rezerw	3 801	3 567
Inne	(3 076)	(4 175)
	(7 304)	(11 660)
Wynik ekonomiczny agencji i EWWiS w likwidacji	(79)	448
WYNIK BUDŻETU ZA ROK	3 217	1 802

Zgodnie z rozporządzeniem finansowym wynik ekonomiczny za dany rok oblicza się w oparciu o zasadę rachunkowości memoriałowej (zasady rachunkowości UE), natomiast wynik budżetu opiera się na zmodyfikowanej metodzie kasowej. Zważywszy że u podstaw wyniku ekonomicznego i wyniku budżetowego leżą te same operacje - z wyjątkiem pozostałych (pozabudżetowych) źródeł przychodów i wydatków agencji oraz EWWiS w likwidacji, które uwzględniono wyłącznie w wyniku ekonomicznym (zob. informacja dodatkowa 6) - uzgodnienie wyniku ekonomicznego za dany rok z wynikiem budżetowym za ten rok pełni rolę przydatnej kontroli spójności.

Pozycje uzgadniane - Dochody

Faktyczne dochody budżetowe za dany rok budżetowy odpowiadają dochodom pobranym z tytułu należności ustalonych w ciągu tego roku oraz kwotom pobranym z tytułu należności ustalonych w ubiegłych latach. Dlatego należności ustalone w bieżącym roku, ale jeszcze niepobrane, odlicza się od wyniku ekonomicznego na użytek uzgodnienia, jako że nie są one częścią dochodów budżetowych. Z kolei należności ustalone w poprzednich latach i pobrane w bieżącym roku dolicza się do wyniku ekonomicznego na użytek uzgodnienia.

Na naliczone dochody składają się głównie naliczone dochody z tytułu opłat rolnych, zasobów własnych oraz odsetek i dywidend. Uwzględnia się jedynie efekt netto, tj. naliczone przychody za bieżący rok pomniejszone o wpływy z tytułu naliczonych przychodów z poprzedniego roku.

Pozycje uzgadniane - Wydatki

Na bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów składają się głównie bierne rozliczenia międzyokresowe dokonane na użytek procedur zakończenia księgowań na koniec roku (tzw. procedur cut-off), tj. wydatki kwalifikowalne poniesione przez beneficjentów środków unijnych, które nie zostały jeszcze zgłoszone Komisji. Uwzględnia się jedynie efekt netto, tj. bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów za bieżący rok pomniejszone o bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów za poprzedni rok. Płatności dokonane w bieżącym roku powiązane z fakturami ujętymi we wcześniejszych latach stanowią część wydatków budżetowych bieżącego rok i muszą być w związku z tym dodane do wyniku ekonomicznego dla celów uzgodnienia.

Efekt netto płatności zaliczkowych obejmuje (1) nowe kwoty płatności zaliczkowych wypłacone w bieżącym roku i ujęte jako wydatki budżetowe tego roku i (2) rozliczenie płatności zaliczkowych poprzez zatwierdzenie kosztów kwalifikowalnych w ciągu roku. Te ostatnie stanowią koszt zgodnie z zasadą rachunkowości memoriałowej, jednak koszt ten nie jest ujmowany na kontach budżetowych, jako że płatność początkowych zaliczek została już uwzględniona jako koszt budżetowy w momencie jej dokonania.

Oprócz płatności dokonanych ze środków na dany rok, przy obliczaniu wyniku budżetu za ten rok należy uwzględnić także środki na ten rok przeniesione na rok następny (zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 608/2014). To samo podejście stosuje się do płatności budżetowych dokonanych w bieżącym roku ze środków przeniesionych z poprzednich lat oraz anulowania niewykorzystanych środków na płatności.

Zmiany stanu rezerw odnoszą się do szacunków na koniec roku dokonanych na kontach rozliczeń międzyokresowych (głównie świadczenia pracownicze), które nie mają wpływu na konta budżetowe. Pozostałe uzgadniane kwoty obejmują rozmaite elementy, takie jak amortyzacja aktywów, nabycie aktywów, raty leasingowe (część kapitałowa) oraz udziały finansowe, które są różnie traktowane w rachunkowości budżetowej i rachunkowości memoriałowej.

Pozycja uzgadniana - Wynik ekonomiczny agencji i EWWiS w likwidacji

Wynik budżetu na dany rok jest nieskonsolidowaną wartością liczbową i nie obejmuje pozostałych (pozabudżetowych) źródeł przychodów i wydatków skonsolidowanych agencji oraz EWWiS w likwidacji (zob. informacja dodatkowa 6). Aby uzgodnić wynik ekonomiczny za dany rok - nieskonsolidowaną wartość liczbową obejmującą te kwoty - z wynikiem budżetu ten rok, jako pozycję uzgadnianą przedstawia się cały skonsolidowany wynik ekonomiczny agencji i EWWiS w likwidacji za dany rok.

2.1.

DOCHODY

Kwota środków na płatności w budżecie początkowym UE podpisanym przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego w dniu 12 grudnia 2018 r. wynosiła 148 199 mln EUR, a z zasobów własnych sfinansowana miała zostać kwota 146 305 mln EUR. Szacunki dotyczące dochodów i wydatków w pierwotnym budżecie są zazwyczaj korygowane w trakcie roku budżetowego, przy czym tego rodzaju zmiany przedstawia się w budżetach korygujących. Korekty zasobów własnych opartych na DNB gwarantują, że dochody przewidziane w budżecie będą dokładnie odpowiadać zapisanym w budżecie wydatkom. Zgodnie z zasadą równowagi dochody i wydatki budżetowe (środki na płatności) muszą się równoważyć.

W 2019 r. przyjęto trzy budżety korygujące. Z uwzględnieniem tych budżetów ostateczne przyjęte dochody w 2019 r. wyniosły 148 492 mln EUR, a łączna kwota finansowana z zasobów własnych wyniosła 144 795 mln EUR. Zmniejszenie wkładów państw członkowskich w 2019 r. wynikało głównie z nadwyżki z poprzedniego roku budżetowego (1 803 mln EUR), którą nieco równoważył wzrost netto środków na płatności (293 mln EUR).

Jeżeli chodzi o wynik zasobów własnych, pobór tradycyjnych zasobów własnych był bardzo zbliżony do prognozowanych kwot.

Także ostateczne płatności państw członkowskich z tytułu VAT i DNB są zbliżone do ostatecznych szacunków budżetowych. Różnice między szacowanymi kwotami a kwotami faktycznie wpłaconymi wynikają z różnic między kursami euro stosowanymi dla celów budżetowych a kursami obowiązującymi w dniu faktycznego dokonania płatności przez państwa członkowskie spoza UGW.

Przepisy odnoszące się do sald VAT i DNB określono w art. 10b rozporządzenia w sprawie udostępniania (rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014). Procedura ta nie wiąże się ze zmianą budżetu, dlatego Komisja zwraca się bezpośrednio do państw członkowskich o zapłatę kwot netto. Dzięki temu systemowi kompensowania wpływ na budżet UE był bliski zeru.

Pozycja "Wkłady i zwroty związane z realizacją porozumień i programów UE" dotyczy głównie dochodów z tytułu korekt finansowych (europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, EFRG i EFRROW), udziału państw trzecich w programach badawczych, rozliczenia rachunków w funduszach rolnych oraz innych wkładów i zwrotów na rzecz programów/działań Unii. Znaczną część tej kwoty stanowią dochody przeznaczone na określony cel, co zwykle wiąże się z wpisaniem dodatkowych środków po stronie wydatków. W 2019 r. wkłady te wyniosły 12,6 mld EUR.

Dochody z grzywien dotyczą głównie grzywien w obszarze konkurencji.

2.2.

WYDATKI

Budżet UE odgrywa ważną rolę we wspieraniu realizacji unijnych polityk i priorytetów. Mimo ograniczonej kwoty, stanowiącej około 2 % wszystkich wydatków publicznych w Unii, uzupełnia on budżety państw członkowskich, kładąc wyraźny nacisk na inwestycje i dodatkowość. Stanowi kluczowe narzędzie wśród szerokiej gamy instrumentów polityki i instrumentów regulacyjnych na szczeblu europejskim, służące realizacji priorytetów politycznych uzgodnionych przez wszystkie państwa członkowskie UE, ujętych w formie wieloletnich ram finansowych obejmujących różne programy i maksymalne pułapy wydatków.

Przyjęty w dniu 12 grudnia 2018 r. budżet UE na 2019 r. potwierdza, że UE kieruje środki finansowe tam, gdzie są one potrzebne. W roku 2019 zgodnie z wnioskiem Komisji Europejskiej z maja 2018 r. największą część budżetu UE przeznaczono na stymulację tworzenia nowych miejsc pracy, zwłaszcza dla ludzi młodych, oraz pobudzenie wzrostu gospodarczego, inwestycji strategicznych i procesu konwergencji. UE dalej wspierała również działania służące skutecznemu podejmowaniu wyzwań związanych z migracją, zarówno wewnątrz UE, jak i poza jej granicami.

Rok 2019 był szóstym rokiem obecnych wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2014-2020. Sprawnie wdrażano niemal wszystkie programy, z wyjątkiem nowych programów czy działań, których proces ustawodawczy zakończył się w ostatnim czasie.

Zgodnie z rocznymi zmianami przewidzianymi w wieloletnich ramach finansowych w projekcie budżetu zaproponowano środki na zobowiązania w wysokości 165,6 mld EUR (o 3,1 % więcej w porównaniu z budżetem na 2018 r.) oraz środki na płatności w kwocie 148,7 mld EUR (o 2,7 % więcej), a więc odpowiednio 1,00 % i 0,90 % dochodu narodowego brutto (DNB) UE.

Wszystkie pozycje osiągnęły w 2019 r. wysoki poziom wykonania. W 2019 r. poziom wykonania w odniesieniu do wszystkich rodzajów środków (budżetowych, środków przeniesionych z roku poprzedniego i dochodów przeznaczonych na określony cel) wynosił 97 % w przypadku zobowiązań i 93 % w przypadku płatności. Wskaźniki wykonania z wyłączeniem dochodów przeznaczonych na określony cel świadczą o pełnym wykonaniu w 2019 r. (99,4 % w przypadku zobowiązań i 98,4 % w przypadku płatności).

Na koniec 2019 r. zobowiązania pozostające do spłaty (RAL, kwoty zaangażowane, ale niewypłacone) wynosiły 297,7 mld EUR. Spodziewano się wzrostu w stosunku do poziomu z 2018 r., biorąc pod uwagę różnicę między środkami na zobowiązania zapisanymi w budżecie a środkami na płatności (17,7 mld EUR) w przyjętym budżecie oraz uwzględniając fakt, że zwiększenie kwoty zobowiązań pozostających do spłaty stanowi jednak normalny rozwój sytuacji, ponieważ środki na zobowiązania co roku wzrastają zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi. Ostateczny wzrost osiągnął 16,5 mld EUR.

3.1.

ZESTAWIENIE WYKONANIA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH UE

w mln EUR

Tytuł	Dochody przewidziane w budżecie		Ustalone należności			Dochody			Wpływy jako % budżetu	Nierozliczone
Tytuł	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Bieżący rok	Przeniesione	Ogółem	Z należności za bieżący rok	Z należności przeniesionych	Ogółem	Wpływy jako % budżetu	Nierozliczone
	1	2	3	4	5=3+4	6	7	8=6+7	9=8/2	10=5-8
1 Zasoby własne	146 305	144 795	147013	44	147056	144754	12	144 766	100 %	2 291
3 Nadwyżki, salda i dostosowania	-	1 803	1 811	-	1 811	1 805	-	1 805	100 %	7
4 Dochody pochodzące od osób pracujących w instytucjach i innych organach Unii	1 607	1 607	1 576	10	1 585	1 566	10	1 576	98 %	10
5 Dochody z działalności administracyjnej instytucji	25	25	570	19	589	546	12	558	2 229 %	31
6 Wkłady i zwroty związane z realizacją porozumień i programów unijnych	130	130	13 564	569	14 134	12 279	298	12 577	9 674 %	1 557
7 Odsetki od zaległych płatności i grzywny	115	115	5 456	13 119	18 575	2 355	271	2 625	2 283 %	15 949
8 Operacje zaciągania i udzielania pożyczek	3	3	3	-	3	3	-	3	110 %	-
9 Dochody różne	15	15	8	9	17	7	1	8	52 %	9
Ogółem	148 199	148 492	170 001	13 770	183 771	163314	604	163 918	110 %	19 853

4.1.

WRF: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

w mln EUR

Dział WRF	Środki na zobowiązania						Środki na płatności
	Środki budżetowe			Dodatkowe środki		Dostępne środki ogółem	Środki budżetowe			Dodatkowe środki		Dostępne środki ogółem
	Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i przesunięcia	Ostateczny przyjęty budżet	Przeniesienia	Dochody przeznaczone na określony cel	Dostępne środki ogółem	Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i przesunięcia	Ostateczny przyjęty budżet	Przeniesienia	Dochody przeznaczone na określony cel	Dostępne środki ogółem
	1	2	3=1+2	4	5	6=3+4+5	7	8	9=7+8	10	11	12=9+10 + 11
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	80 527	100	80 627	0	12 166	92 794	67 557	266	67 823	131	14 600	82 553
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	23 335	100	23 435	0	4 390	27 826	20 522	(260)	20 261	118	5 664	26 044
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	57 192	-	57 192	-	7 777	64 969	47 035	526	47 561	13	8 935	56 510
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	59 642	-	59 642	460	2 745	62 846	57 400	437	57 837	672	2 743	61 252
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 192	-	43 192	460	1 155	44 806	43 116	(3)	43 113	665	1 155	44 933
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	3 787	0	3 787	-	279	4 065	3 527	(237)	3 291	9	276	3 575
4 Globalny wymiar Europy	11 319	306	11 625	34	1 795	13 454	9 358	(406)	8 953	64	1 916	10 933
5 Administracja w tym: wydatki administracyjne instytucji	9 943 4 115	0 -	9 943 4 115	1	832 435	10 776 4 550	9 945 4 115	(2) -	9 942 4 115	916 554	836 437	11 694 5 107
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Instrumenty szczególne	577	(12)	565	30	24	618	412	236	647	0	24	671
Ogółem	165 796	394	166 189	525	17 840	184 554	148 199	294	148 492	1 792	20 394	170 679

4.2.

WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

w mln EUR

Dział WRF	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania					Środki przeniesione na 2020			Środki wygasające
	Dostępne środki ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Dochody przeznaczone na określony cel	Środki przeniesione decyzją	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9=7+8	10	11	12	13=10+11 + 12
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	92 794	80 540	0	9 996	90 536	98 %	2 074	36	2 110	52	1 1 1 1 1 ° ° 1 1 °	97	149
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	27 826	23 406	0	2 376	25 782	93 %	2 013	3	2 016	27	1 1 1 rs 04 1 1 II	1	28
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	64 969	57 134	-	7 620	64 754	100 %	60	33	93	25		96	121
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	62 846	59 161	438	1 001	60 600	96 %	1 330	467	1 797	14		414	449
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	44 806	42 718	438	807	43 962	98 %	348	467	815	8		-	29
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	4 065	3 737	-	137	3 874	95 %	142	-	142	50		0	50
4 Globalny wymiar Europy	13 454	11 622	34	1 454 574 338	13 111	97 %	340	1	341	2 146		0	2 149
5 Administracja	10 776	9 797	1	- -	10 371	96 %	255	-	255	82		3	85
w tym: wydatki administracyjne instytucji	4 550	4 033	- -	-	4 371	96 %	94	0	94	- -		3	- -
6 Wyrównania	-	-	-		-	-	-	- -	-	175		- -	221
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-			-	-	-	94	-			16
9 Instrumenty szczególne	618	295			295	48 %	8		102
Ogółem	184 554	165 153	473	13 161	178 787	97 %	4 149	598	4 747	438	51	530	1 019

4.3.

WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

w mln EUR

Dział WRF	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności					Środki przeniesione na 2020 r.				Środki wygasające
Dział WRF	Dostępne środki ogółem	Z ostatecz nego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Środki przeniesione automatycznie	Środki przeniesione decyzją	Dochody przeznaczone na określony cel	Ogółem	Z ostatecz nego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9	10=7+8 +9	11	12	13	14=11+12 + 13
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	82 553	67 637	113	7 785	75 535	91 %	151	3	6 813	6 967	32	18	1	52
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	26 044	20 090	102	1 555	21 748	84 %	138	3	4 108	4 249	30	16	1	48
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	56 510	47 547	10	6 230	53 787	95 %	13	-	2 705	2 718	2	2	0	4
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	61 252	57 163	637	1 721	59 521	97 %	198	467	1 023	1 687	9	35	-	44
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	44 933	42 449	631	806	43 885	98 %	190	467	349	1 006	7	34	-	42
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	3 575	3 153	7	96	3 256	91 %	9	-	180	188	129	2	0	131
4 Globalny wymiar Europy	10 933	8 908	60	1 140	10 108	92 %	39	-	772	811	6	4	4	14
5 Administracja	11 694	9 048	850	482	10 381	89 %	748	0	349	1 098	146	66	4	216
w tym: wydatki administracyjne instytucji	5 107	3 571	515	291	4 377	86 %	463	0	143	605	82	39	3	124
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-	-	-	0	-	-	-	-	-	-	-
9 Instrumenty szczególne	671	295	0	-	295	44 %	1	-	8	9	352	0	16	368
Ogółem	170 679	146 203	1 667	11 225	159 096	93 %	1 145	470	9 144	10 759	675	125	25	825

4.4.

WRF: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL)

w mln EUR

Dział WRF	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec poprzedniego roku				Zobowiązania za bieżący rok				Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku - ogółem
	Zobowiązania przeniesione z poprzedniego roku	Umorzenie/ aktualizacja wyceny/ anulowanie	Płatności	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku	Zobowiązania zaciągnięte w ciągu roku	Płatności	Anulowane zobowiązania, których nie można przenieść na następne okresy	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku - ogółem
	1	2	3	4=1+2+3	5	6	7	8=5+6+7	9=4+8
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	206 991	(1 360)	(66 413)	139217	90 536	(9 122)	(4)	81 410	220627
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	37 006	(738)	(13 367)	22 901	25 782	(8 380)	(4)	17 397	40 298
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	169985	(622)	(53 046)	116317	64 754	(742)	(0)	64 012	180329
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	40 047	(253)	(15 133)	24 661	60 600	(44 387)	(0)	16 213	40 874
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	359	(6)	(235)	117	43 962	(43 650)	-	313	430
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	5 834	(269)	(1 934)	3 632	3 874	(1 323)	-	2 551	6 183
4 Globalny wymiar Europy	27 352	(1 200)	(6 918)	19 234	13 111	(3 190)	(0)	9 920	29 154
5 Administracja	961	(97)	(859)	5	10 371	(9 522) (3 861)	(1) 0	849	854
w tym: wydatki administracyjne instytucji	587	(69)	(515)	2	4 371	- -	-	510	511
6 Wyrównania	- -	- -	- -	- -	-	(295)	-	-	-
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	0	(0)	(0)	-	-		-	-	-
9 Instrumenty szczególne					295			1	1
Ogółem	281 185	(3 179)	(91 257)	186 749	178787	(67 838)	(5)	110 944	297 693

4.5.

WRF: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

w mln EUR

Dział WRF	< 2013	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	Ogółem
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	1 428	3 640	2 139	4 683	12 476	45 924	68 924	81 414	220627
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	472	921	1 175	1 608	3 133	5 427	10 160	17 402	40 298
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	956	2 719	964	3 075	9 343	40 496	58 763	64 012	180329
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	68	130	285	1 316	2 685	7 603	12 575	16 213	40 874
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	-	-	-	1	3	37	76	313	430
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	33	18	20	53	433	1 223	1 851	2 552	6 183
4 Globalny wymiar Europy	909	958	1 010	1 851	3 253	4 973	6 231	9 970	29 154
5 Administracja	-	-	0	-	0	1	2	851	854
w tym: wydatki administracyjne instytucji	0	0	0	0	0	0	0	511	511
9 Instrumenty szczególne	-	-	-	-	-	-	0	1	1
Ogółem	2 438	4 746	3 453	7 904	18 846	59 723	89 583	110 999	297 693

Powołanie nowej Komisji wiązało się z wewnętrzną reorganizacją służb. Realokacja powiązanych transakcji spowodowała przesunięcie kwoty pozostającej do spłaty pomiędzy latami. Łączna kwota zobowiązań pozostających do spłaty nie ulega zmianie.

4.6.

WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

w mln EUR

Program	Środki na zobowiązania							Środki na płatności
	Środki budżetowe			Dodatkowe środki			Dostępne środki ogółem	Środki budżetowe			Dodatkowe środki		Dostępne środki ogółem
	Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i przesunięcia	Ostateczny przyjęty budżet	Przeniesienia		Dochody przeznaczone na określony cel	Dostępne środki ogółem	Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i przesunięcia	Ostateczny przyjęty budżet	Przeniesienia	Dochody przeznaczone na określony cel	Dostępne środki ogółem
	1	2	3=1+2	4		5	6=3+4+5	7	8	9=7+8	10	11	12=9+10+11
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	187	-	187	-		190	377	1 022	1	1 023	-	190	1 213
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	691	-	691	-		128	819	923	70	993	2	253	1 248
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	407	2	409	-		49	458	617	(58)	559	0	49	608
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	861	-	861	-		21	882	602	1	603	2	14	619
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	143	-	143	0		8	151	120	(12)	108	7	8	123
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	245	-	245	-		-	245	147	(145)	2	-	-	2
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	144	-	144	-		-	144	158	(1)	157	-	-	157
"Horyzont 2020"	12 312	80	12 392	-		2 652	15 043	10 972	(160)	10 812	73	3 767	14 652
Program badawczo-szkole- niowy Euratomu	374	0	374	-		115	488	370	(3)	367	19	153	539
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	367	0	367	-		47	414	252	25	277	3	86	365
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	2 766	20	2 786	-		484	3 271	2 563	46	2 609	7	601	3 217
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	136	-	136	-		51	187	118	10	129	1	50	180
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	135	-	135	-		11	146	134	1	135	0	10	145
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	949	-	949	-		44	993	327	(1)	326	1	3	331
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	2 640	-	2 640	-		82	2 722	1 223	92	1 314	1	18	1 334
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informa- cyjno-komunikacyine ("ICT")	175	-	175	-		5	180	152	(33)	118	0	4	123
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	-	-	-	-		0	0	61	(61)	-	-	35	35
Agencje zdecentralizowane	383	(4)	379	-		27	406	382	(2)	379	-	27	406
Inne działania i programy	194	(2)	193	-		473	665	165	(1)	164	1	391	556
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	97	(0)	97	-		1	98	100	(32)	68	-	1	69
Szczególne kompetencje Komisji	128	4	133	-		4	137	115	3	118	-	4	122
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	27 875	9	27 885	-		3 654	31 539	24 042	206	24 248	-	4 304	28 551
Regiony w okresie przejściowym	5 849	5	5 854	-		806	6 660	4 370	(271)	4 099	-	1 118	5 217
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	8 649	27	8 676	-		1 151	9 827	7 442	28	7 470	-	1 382	8 852
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	231	-	231	-		22	253	176	38	215	-	28	242
Fundusz Spójności	9 754	-	9 754	-		1 801	11 555	7 706	400	8 107	-	1 695	9 801
Europejska współpraca terytorialna	1 973	-	1 973	-		235	2 208	1 191	256	1 447	-	256	1 703
Pomoc techniczna	240	-	240	-		2	242	213	(25)	187	12	2	202
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	568	-	568	-		23	591	401	11	412	0	94	506
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	350	(41)	309	-		81	390	632	(109)	523	-	56	579
Instrument "Łącząc Europę"	1 700	-	1 700	-		1	1 701	852	(8)	843	-	2	845
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	4	-	4	-		0	4	11	(0)	11	-	0	11
*Ogółem dział 1 WRF*	80 527	100	80 627	0		12 166	92 794	67 557	266	67 823	131	14 600	82 553
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	43 192	-	43 192	460		1 155	44 806	43 116	(3)	43 113	665	1 155	44 933
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	14 727	-	14 727	-		1 356	16 083	13 148	362	13 510	2	1 356	14 868
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	942	-	942	-		218	1 160	571	81	652	1	218	871
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacje ds. zarządzania rybołówstwem	148	-	148	-		-	148	142	0	142	-	-	142
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	558	1	559	-		7	567	342	13	354	4	6	365
Agencje zdecentralizowane	61	-	61	-		8	70	61	(2)	59	-	8	68
Inne działania i środki	-	-	-	-		-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	14	(1)	12	-		0	12	20	(14)	6	-	0	6
Określone działania	-	-	-	-		-	-	-	0	0	-	-	0
*Ogółem dział 2 WRF*	59 642	-	*59 642*	460		2 745	62 846	57 400	437	57 837	672	2 743	61252
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	1 121	70	1 191	-		17	1 208	953	21	974	1	17	992
Konsument	29	-	29	-		1	30	24	3	27	1	1	28
Kreatywna Europa	245	-	245	-		14	258	195	7	202	1	14	217
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	0	-	0	-		0	0	70	(10)	60	0	0	60
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	533	(0)	533	-		148	681	664	(162)	502	1	146	649
Systemy informatyczne	0	(0)	-	-		-	-	-	0	0	-	0	0
Sprawiedliwość	45	(0)	45	-		1	45	38	9	47	1	1	48
Prawa, równość i obywatelstwo	66	-	66	-		2	67	58	4	62	0	2	64
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	150	(45)	105	-		4	109	82	(13)	69	-	3	72
Europa dla Obywateli	29	-	29	-		0	29	29	(4)	25	0	0	25
Żywność i pasze	290	-	290	-		4	294	239	2	242	1	5	247
Zdrowie	68	-	68	-		3	71	61	3	64	1	2	67
Agencje zdecentralizowane	1 090	(25)	1 066	-		85	1 151	998	(87)	911	-	85	996
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	15	-	15	-		0	15	18	(10)	8	-	0	8
Określone działania	106	-	106	-		0	106	100	(0)	99	1	0	101
*Ogółem dział 3 WRF*	3 787	0	3 787	-		*279*	4 065	3 527	(237')	3 291	9	276	3 575
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	2 423	(29)	2 394		-	739	3 133	1 708	(325)	1 382	5	562	1 950
Pomoc makrofinansowa (MFA)	27	(27)	0		-	-	0	27	(17)	10	-	-	10
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	-	-	-		-	110	110	-	-	-	-	110	110
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	24	(11)	13		-	1	13	21	(10)	11	-	1	11
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	20	(1)	19		-	0	19	16	(3)	13	-	0	13
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	25	-	25		-	129	154	25	-	25	25	429	479
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	2 677	61	2 738		-	41	2 779	2 060	1	2 061	4	41	2 106
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	3 190	15	3 205		-	83	3 287	2 796	(219)	2 578	16	123	2 716
Instrument Partnerstwa (IP)	154	(5)	149		-	10	159	100	36	136	0	9	145
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	197	(18)	179		-	2	181	159	3	163	3	2	167
Stabilność i pokój (IcSP)	377	0	377		-	11	388	321	(3)	319	3	9	331
Pomoc humanitarna	1 652	315	1 966		34	424	2 425	1 603	137	1 740	6	371	2 117
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	335	8	343		-	41	384	306	3	309	0	53	362
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	34	-	34		-	0	34	41	(6)	36	1	0	36
Agencje zdecentralizowane	20	-	20		-	0	21	20	-	20	-	0	21
Inne działania i programy	84	(3)	81		-	205	286	73	4	77	0	206	282
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	(4)	2		-	0	2	8	(1)	7	-	1	7
Określone działania	75	5	80		-	0	81	74	(6)	68	-	0	68
*Ogółem dział 4 WRF*	11 319	306	11 625		34	1 795	13 454	9 358	(406)	8 953	64	1 916	10 933
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	2 004	(2)	2 002		-	0	2 002	2 004	(2)	2 002	-	0	2 002
Szkoły europejskie	191	(11)	181		-	12	193	191	(11)	181	2	12	195
Agencje zdecentralizowane	-	-	-		-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	4	-	4		-	0	4	6	(2)	4	1	0	6
Wydatki administracyjne Komisji	3 629	12	3 641		1	385	4 027	3 629	11	3 640	359	386	4 385
Wydatki administracyjne innych instytucji	4 115	-	4 115		0	435	4 550	4 115	-	4 115	554	437	5 107
*Ogółem dział 5 WRF*	9 943	(0)	9 943		1	832	10 776	9 945	(2)	9 942	916	836	11 694
6 Wyrównania	-	-	-		-	-	-	-	-	-	-	-	-
*Ogółem dział 6 WRF*	-	-	-		-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna	-	-	-		-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przeniesiony deficyt	-	-	-		-	-	-	-	-	-	-	-	-
*Ogółem dział 8 WRF*	-	-	-		-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną	352	(306)	46		-	-	46	352	-	352	-	-	352
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)	176	-	176		-	24	199	10	(9)	1	0	24	25
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	50	294	344		30	-	373	50	245	295	-	-	295
*Ogółem dział 9 WRF*	577	(12)	565		30	24	618	412	236	647	0	24	671
Ogółem	165 796	*394*	166 189		525	17 840	184 554	148 199	294	148 492	1 792	20 394	170 679

4.7.

WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

w mln EUR

Program	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania					Środki przeniesione na 2020			Środki wygasające
	Dostępne środki ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Dochody przeznaczone na określony cel	Środki przeniesione decyzją	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9=7+8	10	11	12	13=10+11 + 12
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	377	187	-	190	377	100 %	-	-	-	0	-	-	0
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	819	691	-	82	773	94 %	46	-	46	0	-	-	0
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	458	409	-	17	426	93 %	32	-	32	0	-	-	0
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	882	861	-	21	882	100 %	0	-	0	-	-	-	-
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	151	143	0	4	148	98 %	3	-	3	-	-	-	-
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	245	245	-	-	245	100 %	-	-	-	-	-	-	-
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	144	144	-	-	144	100 %	-	-	-	0	-	-	0
"Horyzont 2020"	15 043	12 391	-	1 417	13 808	92 %	1 234	-	1 234	0	-	1	1
Program badawczo-szkoleniowy Euratomu	488	371	-	51	422	86 %	64	3	67	0	-	0	0
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	414	367	-	31	398	96 %	15	-	15	0	-	0	0
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	3 271	2 786	-	273	3 060	94 %	211	-	211	-	-	-	-
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	187	135	-	25	159	85 %	26	-	26	2	-	0	2
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	146	135	-	8	143	98 %	3	-	3	0	-	-	0
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	993	949	-	44	992	100 %	1	-	1	0	-	-	0
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	2 722	2 639	-	77	2 716	100 %	4	-	4	1	-	-	1
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-ko- munikacyjne ("ICT")	180	171	-	4	175	98 %	0	-	0	4	-	0	4
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	0	-	-	-	-	-	0	-	0	-	-	-	-
Agencje zdecentralizowane	406	360	-	16	376	93 %	10	-	10	19	-	0	19
Inne działania i programy	665	193	-	112	304	46 %	361	-	361	0	-	0	0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	98	97	-	1	98	100 %	0	-	0	0	-	-	0
Szczególne kompetencje Komisji	137	132	-	2	134	98 %	2	-	2	1	-	0	1
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	31 539	27 877	-	3 567	31 444	100 %	43	-	43	8	-	43	51
Regiony w okresie przejściowym	6 660	5 851	-	806	6 657	100 %	0	-	0	3	-	-	3
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	9 827	8 674	-	1 130	9 804	100 %	8	-	8	1	-	14	15
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	253	231	-	22	253	100 %	-	-	-	-	-	-	-
Fundusz Spójności	11 555	9 752	-	1 775	11 527	100 %	(0)	2	1	-	-	26	26
Europejska współpraca terytorialna	2 208	1 973	-	216	2 189	99 %	7	-	7	0	-	12	12
Pomoc techniczna	242	228	-	0	228	94 %	1	-	1	12	-	1	13
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	591	567	-	23	590	100 %	-	-	-	1	-	0	1
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	390	277	-	81	358	92 %	-	32	32	-	-	-	-
Instrument "Łącząc Europę"	1 701	1 700	-	-	1 700	100 %	1	-	1	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	4	4	-	-	4	97 %	0	-	0	-	-	-	-
*Ogółem dział 1 WRF*	92 794	80 540	0	9 996	90 536	98 %	2 074	36	2 110	52	-	97	149
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	44 806	42 718	438	807	43 962	98 %	348	467	815	8	21	-	29
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	16 083	14 725	-	40	14 765	92 %	903	-	903	2	-	413	415
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	1 160	940	-	142	1 082	93 %	75	-	75	2	-	1	3
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacje ds. zarządzania rybołówstwem	148	148	-	-	148	100 %	-	-	-	-	-	-	-
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	567	559	-	5	564	100 %	2	-	2	0	-	0	0
Agencje zdecentralizowane	70	59	-	7	67	95 %	1	-	1	2	-	-	2
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	12	12	-	-	12	100 %	0	-	0	0	-	-	0
Określone działania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
*Ogółem dział 2 WRF*	62 846	59 161	438	1 001	60 600	96 %	1 330	467	1 797	14	21	414	449
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	1 208	1 184	-	9	1 192	99 %	9	-	9	7	-	-	7
Konsument	30	29	-	1	30	100 %	0	-	0	0	-	0	0
Kreatywna Europa	258	245	-	10	255	99 %	4	-	4	0	-	-	0
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	0	0	-	-	0	38 %	0	-	0	0	-	0	0
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	681	533	-	64	597	88 %	84	-	84	0	-	-	0
Systemy informatyczne	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Sprawiedliwość	45	45	-	0	45	99 %	0	-	0	0	-	0	0
Prawa, równość i obywatelstwo	67	66	-	1	67	99 %	1	-	1	0	-	0	0
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	109	70	-	3	73	67 %	1	-	1	35	-	0	35
Europa dla Obywateli	29	29	-	0	29	99 %	0	-	0	0	-	-	0
Żywność i pasze	294	290	-	3	292	99 %	2	-	2	0	-	0	0
Zdrowie	71	68	-	2	71	100 %	0	-	0	0	-	0	0
Agencje zdecentralizowane	1 151	1 059	-	44	1 102	96 %	41	-	41	7	-	0	7
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	15	15	-	-	15	99 %	0	-	0	0	-	0	0
Określone działania	106	106	-	0	106	100 %	0	-	0	0	-	-	0
*Ogółem dział 3 WRF*	4 065	3 737	-	*137*	3 874	95 %	142	-	*142*	50	-	0	50
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	3 133	2 393	-	601	2 994	96 %	138	-	138	1	-	0	1
Pomoc makrofinansowa (MFA)	0	0	-	-	0	97 %	-	-	-	0	-	-	0
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	110	-	-	103	103	94 %	7	-	7	-	-	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	13	13	-	0	13	99 %	0	-	0	-	-	0	0
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	19	19	-	0	19	100 %	0	-	0	0	-	-	0
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	154	25	-	70	95	61 %	60	-	60	-	-	-	-
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	2 779	2 738	-	31	2 769	100 %	10	-	10	0	-	-	0
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	3 287	3 204	-	58	3 262	99 %	25	-	25	0	-	0	0
Instrument Partnerstwa (IP)	159	149	-	7	156	98 %	3	-	3	0	-	-	0
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	181	179	-	1	179	99 %	1	-	1	0	-	-	0
Stabilność i pokój (IcSP)	388	377	-	10	387	100 %	1	-	1	0	-	-	0
Pomoc humanitarna	2 425	1 966	34	412	2 412	99 %	13	-	13	-	-	-	-
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	384	343	-	17	360	94 %	24	-	24	0	-	-	0
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	34	34	-	-	34	100 %	0	-	0	0	-	-	0
Agencje zdecentralizowane	21	20	-	0	21	100 %	0	-	0	-	-	-	-
Inne działania i programy	286	81	-	145	226	79 %	60	-	60	0	-	0	0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	2	1	-	-	1	47 %	0	1	1	-	-	0	0
Określone działania	81	80	-	0	81	100 %	0	-	0	-	-	-	-
*Ogółem dział 4 WRF*	13 454	11 622	34	1454	13 111	97 %	340	1	341	2	-	0	2
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	2 002	1 990	-	0	1 990	99 %	0	-	0	12	-	-	12
Szkoły europejskie	193	181	-	10	191	99 %	2	-	2	0	-	-	0
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	4	4	-	-	4	100 %	-	-	-	-	-	0	0
Wydatki administracyjne Komisji	4 027	3 589	1	225	3 816	95 %	159	-	159	51	0	0	52
Wydatki administracyjne innych instytucji	4 550	4 033	0	338	4 371	96 %	94	0	94	82	0	3	85
*Ogółem dział 5 WRF*	10 776	9 797	1	574	10 371	96 %	255	-	*255*	146	0	3	149
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 6 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna Przeniesiony deficyt	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -
Ogółem dział 8 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG) Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	46 199 373	- 1 295	*- - -*	- - -	- 1 295	- 0 % 79 %	- 8 -	46 - 49	46 8 49	- 175 -	- - 30	- 16 -	- 191 30
*Ogółem dział 9 WRF*	618	295	-	-	295	48 %	8	94	102	175	30	16	221
Ogółem	184 554	165 153	*473*	13 161	*178 787*	97 %	4 149	*598*	4 747	*438*	51	530	1 019

4.8.

WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

w mln EUR

Program	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności					Środki przeniesione na 2020 r.				Środki wygasające
Program	Dostępne środki ogółem	Z ostatecz nego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Środki przeniesione automatycznie	Środki przeniesione decyzją	Dochody przeznaczone na określony cel	Ogółem	Z ostatecz nego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9	10=7+8 +9	11	12	13	14=11+12 + 13
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	1 213	1 023	-	163	1 186	98 %	0	-	27	27	0	-	-	0
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	1 248	991	2	48	1 041	83 %	2	-	205	207	0	0	-	0
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	608	558	0	17	575	95 %	1	-	32	32	0	0	-	0
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	619	601	2	14	617	100 %	2	-	0	2	(0)	0	-	0
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	123	105	4	0	109	89 %	3	-	7	10	0	4	0	4
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	2	0	-	-	0	7 %	2	-	-	2	0	-	-	0
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	157	157	-	-	157	100 %	-	-	-	-	0	-	-	0
"Horyzont 2020"	14 652	10 731	65	782	11 578	79 %	81	-	2 983	3 065	0	8	1	10
Program badawczo-szkoleniowy Euratomu	539	331	17	42	390	72 %	33	3	111	146	0	2	0	2
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	365	274	3	53	330	90 %	2	-	33	36	0	0	0	0
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	3 217	2 602	7	248	2 857	89 %	7	-	353	360	0	0	0	1
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	180	126	0	3	129	72 %	1	-	47	48	2	1	0	3
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	145	133	0	4	137	95 %	0	-	6	6	2	0	-	2
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	331	325	1	3	330	100 %	1	-	1	1	0	0	-	0
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	1 334	1 312	1	14	1 327	100 %	2	-	4	6	0	0	-	1
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-ko- munikacyjne ("ICT")	123	118	0	4	122	99 %	0	-	0	1	0	0	0	0
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	35	-	-	35	35	99 %	0	-	0	0	-	-	-	-
Agencje zdecentralizowane	406	361	-	16	377	93 %	0	-	10	10	19	-	0	19
Inne działania i programy	556	162	1	106	268	48 %	1	-	285	287	1	0	0	1
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	69	64	-	1	65	94 %	0	-	0	0	4	-	-	4
Szczególne kompetencje Komisji	122	116	-	3	119	97 %	0	-	1	1	2	-	0	2
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	28 551	24 248	-	3 281	27 529	96 %	0	-	1 023	1 023	-	-	-	-
Regiony w okresie przejściowym	5 217	4 099	-	1 053	5 151	99 %	0	-	66	66	-	-	-	-
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	8 852	7 470	-	982	8 452	95 %	0	-	400	400	-	-	-	-
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	242	215	-	9	223	92 %	0	-	19	19	-	-	-	-
Fundusz Spójności	9 801	8 107	-	686	8 793	90 %	0	-	1 008	1 008	-	-	-	-
Europejska współpraca terytorialna	1 703	1 447	-	99	1 546	91 %	0	-	157	157	-	-	-	-
Pomoc techniczna	202	173	10	1	184	91 %	13	-	1	14	1	2	0	4
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	506	412	0	92	504	100 %	0	-	2	2	0	0	0	0
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	579	523	-	26	549	95 %	0	-	30	30	-	-	-	-
Instrument "Łącząc Europę"	845	843	-	2	845	100 %	-	-	0	0	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	11	11	-	0	11	96 %	0	-	0	0	0	-	-	0
*Ogółem dział 1 WRF*	82 553	67 637	113	7 785	75 535	91 %	151	3	6 813	6 967	32	18	1	52
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	44 933	42 449	631	806	43 885	98 %	190	467	349	1 006	7	34	-	42
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	14 868	13 505	2	705	14 213	96 %	2	-	650	652	2	0	-	2
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	871	651	1	197	848	97 %	1	-	21	22	0	0	-	0
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacje ds. zarządzania rybołówstwem	142	142	-	-	142	100 %	0	-	-	-	-	-	-	-
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	365	350	4	5	359	99 %	4	-	1	5	0	0	-	0
Agencje zdecentralizowane	68	59	-	7	67	98 %	0	-	1	1	0	-	-	0
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	0	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	6	-	-	6	100 %	0	-	0	0	-	-	-	-
Określone działania	0	0	-	-	0	100 %	0	-	-	-	0	-	-	0
*Ogółem dział 2 WRF*	61252	57163	637	1 721	59 521	97 %	198	467	1 023	1 687	9	35	-	44
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	992	878	1	8	886	89 %	1	-	9	11	95	1	-	95
Konsument	28	26	0	1	27	97 %	1	-	0	1	0	0	0	0
Kreatywna Europa	217	200	1	8	209	96 %	2	-	6	8	0	0	0	0
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	60	60	0	0	60	100 %	0	-	0	0	0	0	-	0
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	649	500	1	27	529	81 %	1	-	118	120	0	0	(0)	0
Systemy informatyczne	0	0	-	0	0	100 %	0	-	-	-	-	-	-	-
Sprawiedliwość	48	46	0	0	47	96 %	0	-	1	1	0	0	0	1
Prawa, równość i obywatelstwo	64	61	0	1	62	98 %	0	-	1	1	0	0	0	0
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	72	42	-	2	44	61 %	0	-	1	1	27	-	0	27
Europa dla Obywateli	25	25	0	0	25	98 %	0	-	0	0	0	-	-	0
Żywność i pasze	247	241	1	4	246	99 %	1	-	1	1	0	0	0	0
Zdrowie	67	63	1	2	65	97 %	1	-	1	2	0	0	0	0
Agencje zdecentralizowane	996	905	-	44	949	95 %	0	-	41	41	6	-	0	6
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	8	7	-	-	7	84 %	0	-	0	0	1	-	0	1
Określone działania	101	99	1	0	100	99 %	1	-	0	1	0	0	-	0
*Ogółem dział 3 WRF*	3 575	3 153	7	96	3 256	91 %	9	-	*180*	188	129	2	0	131
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	1 950	1 375	5	202	1 583	81 %	6	-	360	366	1	1	0	2
Pomoc makrofinansowa (MFA)	10	10	-	-	10	100 %	0	-	-	-	-	-	-	-
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	110	-	-	103	103	94 %	-	-	7	7	-	-	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	11	9	-	1	9	82 %	0	-	-	-	2	-	-	2
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	13	13	-	0	13	100 %	-	-	0	0	-	-	-	-
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	479	25	25	275	325	68 %	-	-	154	154	-	-	-	-
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	2 106	2 055	4	22	2 080	99 %	6	-	19	25	0	0	-	1
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	2 716	2 564	14	48	2 627	97 %	13	-	73	86	0	2	1	3
Instrument Partnerstwa (IP)	145	134	0	4	138	95 %	0	-	3	3	1	0	2	3
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	167	159	3	0	162	97 %	3	-	1	4	1	1	0	2
Stabilność i pokój (IcSP)	331	315	3	7	324	98 %	4	-	2	6	0	1	0	1
Pomoc humanitarna	2 117	1 734	5	324	2 064	97 %	6	-	47	53	0	0	-	0
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	362	308	0	31	340	94 %	0	-	22	22	0	-	-	0
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	36	35	0	-	36	98 %	1	-	0	1	0	0	-	0
Agencje zdecentralizowane	21	20	-	0	21	100 %	0	-	0	0	0	-	-	0
Inne działania i programy	282	76	0	123	199	71 %	0	-	83	83	0	0	-	0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	7	7	-	-	7	93 %	0	-	0	0	0	-	1	1
Określone działania	68	68	-	0	68	100 %	0	-	0	0	0	-	0	0
*Ogółem dział 4 WRF*	10 933	8 908	60	1 140	10 108	92 %	39	-	*772*	811	6	4	4	14
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	2 002	1 990	-	-	1 990	99 %	0	-	0	0	12	-	-	12
Szkoły europejskie	195	181	2	10	192	99 %	0	-	3	3	0	-	-	0
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	4	1	0	4	77 %	0	0	-	0	0	1	-	1
Wydatki administracyjne Komisji	4 385	3 303	332	182	3 817	87 %	285	-	204	489	52	26	1	79
Wydatki administracyjne innych instytucji	5 107	3 571	515	291	4 377	86 %	463	0	143	605	82	39	3	124
*Ogółem dział 5 WRF*	11 694	9 048	850	482	10 381	89 %	748	0	349	1 098	146	66	4	216
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
*Ogółem dział 6 WRF*	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna Przeniesiony deficyt	- -	- -	- -	- -	- -	- -	0 0	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -
*Ogółem dział 8 WRF*	-	-	-	-	-	-	0	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG) Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	352 25 295	- 0 295	- 0 -	- - -	- 0 295	- 1 % 100 %	0 1 0	- - -	- 8 -	- 9 -	352 0 1	- 0 -	- 16 -	352 16 1
*Ogółem dział 9 WRF*	671	295	0	-	*295*	44 %	1	-	8	9	352	0	16	368
Ogółem	170 679	*146 203*	1 667	11 225	159 096	93 %	1 145	470	9 144	10 759	675	125	25	825

4.9.

WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL)

w mln EUR

Program	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec poprzedniego roku				Zobowiązania za bieżący rok				Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku - ogółem
Program	Zobowiązania przeniesione z poprzedniego roku	Umorzenie/ aktualizacja wyceny/ anulowanie	Płatności	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku	Zobowiązania zaciągnięte w ciągu roku	Płatności	Anulowane zobowiązania, których nie można przenieść na następne okresy	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku - ogółem
	1	2	3	4=1+2+3	5	6	7	8=5+6+7	9=4+8
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	2 714	(0)	(1 015)	1 698	377	(171)	-	206	1 905
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	1 224	(0)	(724)	500	773	(316)	-	456	957
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	1 454	(0)	(519)	935	426	(56)	(0)	370	1 305
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	243	(1)	(230)	12	882	(387)	-	495	507
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	17	(0)	(6)	10	148	(103)	-	45	55
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	-	-	-	-	245	(0)	-	245	245
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	596	(0)	(128)	468	144	(29)	-	115	583
"Horyzont 2020"	20 541	(412)	(7 640)	12 490	13 808	(3 938)	(4)	9 866	22 356
Program badawczo-szkoleniowy Euratomu	275	(11)	(145)	119	422	(245)	(0)	176	295
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	943	(19)	(296)	628	398	(33)	-	365	993
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	855	(62)	(387)	406	3 060	(2 469)	-	591	997
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	222	(22)	(95)	105	159	(34)	-	125	230
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	175	(6)	(98)	71	143	(39)	-	103	175
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	2 072	(14)	(320)	1 738	992	(9)	-	983	2 721
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	4 241	(75)	(1 277)	2 890	2 716	(51)	-	2 666	5 556
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-komunikacyjne ("ICT")	448	(12)	(116)	321	175	(7)	-	169	490
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	254	(48)	(35)	172	-	-	-	-	172
Agencje zdecentralizowane	52	-	(36)	15	376	(341)	-	36	51
Inne działania i programy	404	(30)	(173)	200	304	(95)	-	210	410
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	107	(8)	(48)	51	98	(17)	-	81	131
Szczególne kompetencje Komisji	169	(18)	(80)	72	134	(39)	-	95	166
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	85 194	(494)	(27 428)	57 272	31 444	(101)	-	31 343	88 615
Regiony w okresie przejściowym	18 502	(24)	(5 139)	13 338	6 657	(12)	-	6 645	19 984
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	26 523	(52)	(8 380)	18 092	9 804	(72)	-	9 732	27 824
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	588	-	(205)	384	253	(18)	-	234	618
Fundusz Spójności	25 851	(3)	(8 404)	17 444	11 527	(389)	-	11 138	28 582
Europejska współpraca terytorialna	4 502	(2)	(1 536)	2 964	2 189	(10)	-	2 178	5 142
Pomoc techniczna	251	(21)	(96)	134	228	(89)	(0)	139	273
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	1 304	(1)	(483)	820	590	(21)	-	569	1 390
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	1 655	(13)	(527)	1 114	358	(22)	-	337	1 450
Instrument "Łącząc Europę"	5 595	(11)	(838)	4 745	1 700	(7)	-	1 694	6 439
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	20	(1)	(10)	8	4	(0)	-	3	12
*Ogółem dział 1 WRF*	206 991	(1 360)	(66 413)	139217	90 536	(9 122)	(4)	81410	220627
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	359	(6)	(235)	117	43 962	(43 650)	-	313	430
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFR- ROW)	34 594	(38)	(13 714)	20 842	14 765	(499)	-	14 266	35 108
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	3 280	(73)	(826)	2 382	1 082	(22)	(0)	1 059	3 441
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacje ds. zarządzania rybołówstwem	15	(2)	(6)	8	148	(136)	-	12	19
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	1 768	(131)	(342)	1 294	564	(17)	-	548	1 841
Agencje zdecentralizowane	3	(0)	(3)	-	67	(64)	-	3	3
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	28	(3)	(6)	19	12	(0)	-	12	31
Określone działania	0	(0)	(0)	-	-	-	-	-	-
*Ogółem dział 2 WRF*	40 047	(253)	(15 133)	24 661	60 600	(44 387)	(0)	16 213	40 874
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	2 662	(98)	(750)	1 814	1 192	(136)	-	1 057	2 870
Konsument	40	(1)	(18)	22	30	(10)	-	20	43
Kreatywna Europa	219	(8)	(96)	115	255	(113)	-	141	256
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	62	(0)	(60)	2	0	(0)	-	0	2
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	1 746	(103)	(525)	1 118	597	(4)	-	593	1 711
Systemy informatyczne	46	(36)	(0)	10	-	-	-	-	10
Sprawiedliwość	90	(2)	(30)	58	45	(16)	-	29	87
Prawa, równość i obywatelstwo	105	(1)	(45)	59	67	(18)	-	49	108
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	43	(3)	(17)	22	73	(27)	-	45	67
Europa dla Obywateli	21	(1)	(11)	9	29	(14)	-	15	24
Żywność i pasze	319	(9)	(178)	132	292	(68)	-	225	357
Zdrowie	133	(1)	(51)	82	71	(14)	-	56	138
Agencje zdecentralizowane	242	(0)	(85)	157	1 102	(864)	-	238	395
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	24	(3)	(7)	14	15	(1)	-	14	29
Określone działania	82	(2)	(63)	17	106	(37)	-	69	86
*Ogółem dział 3 WRF*	5 834	(269)	(1 934)	3 632	3 874	(1 323)	-	*2 551*	6 183
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	7 425	(355)	(1 414)	5 656	2 994	(169)	-	2 826	8 481
Pomoc makrofinansowa (MFA)	45	(0)	(10)	35	0	-	-	0	35
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	-	-	-	-	103	(103)	-	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	15	(2)	(4)	9	13	(5)	-	8	17
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	22	(0)	(3)	19	19	(10)	-	9	28
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	325	-	(241)	84	95	(84)	-	10	95
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	7 833	(526)	(1 713)	5 594	2 769	(367)	-	2 401	7 995
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	8 755	(187)	(2 298)	6 269	3 262	(329)	-	2 933	9 203
Instrument Partnerstwa (IP)	386	(3)	(118)	264	156	(21)	-	135	400
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	358	(8)	(115)	235	179	(47)	-	133	367
Stabilność i pokój (IcSP)	627	(13)	(206)	408	387	(118)	(0)	268	676
Pomoc humanitarna	893	(36)	(552)	305	2 412	(1 511)	(0)	901	1 205
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	266	(49)	(130)	88	360	(210)	-	150	238
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	107	(3)	(24)	80	34	(12)	-	22	102
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	21	(21)	-	0	0
Inne działania i programy	152	(8)	(38)	105	226	(161)	-	65	171
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	16	(3)	(6)	6	1	(0)	-	1	7
Określone działania	126	(4)	(46)	76	81	(21)	-	59	135
*Ogółem dział 4 WRF*	27 352	(1200)	(6 918)	19 234	13 111	(3 190)	(0)	9 920	29 154
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	-	-	-	-	1 990	(1 990)	(0)	-	-
Szkoły europejskie	2	-	(2)	-	191	(190)	-	0	0
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	-	(4)	2	4	(0)	-	4	6
Wydatki administracyjne Komisji	366	(28)	(337)	0	3 816	(3 480)	(1)	335	335
Wydatki administracyjne innych instytucji	587	(69)	(515)	2	4 371	(3 861)	0	510	511
*Ogółem dział 5 WRF*	961	(97)	(859)	5	10 371	(9 522)	(1)	849	854
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 6 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przeniesiony deficyt	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 8 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)	0	(0)	(0)	-	1	(0)	-	1	1
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	-	-	-	-	295	(295)	-	-	-
*Ogółem dział 9 WRF*	0	(0)	(0)	-	295	(295)	-	1	1
Ogółem	281 185	(3 179)	(91 257)	186 749	178 787	(67 838)	(5)	110 944	297 693

4.10.

WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

w mln EUR

Program	< 2013	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	Ogółem
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	-	-	-	-	4	4	1 691	206	1 905
Europejski system nawigacji satelitarnej (EG- NOS/Galileo)	0	-	-	30	11	121	338	456	957
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	-	348	-	-	-	266	321	370	1 305
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	-	-	-	0	3	3	6	495	507
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	-	-	-	-	-	-	10	45	55
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	-	-	-	-	-	-	-	245	245
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	-	35	41	77	103	105	107	115	583
"Horyzont 2020"	271	385	823	1 187	1 988	3 219	4 615	9 866	22 356
Program badawczo-szkoleniowy Euratomu	8	1	2	19	9	30	51	176	295
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	5	137	4	13	84	153	231	365	993
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	0	0	1	20	41	106	237	591	997
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	-	0	1	7	6	27	64	125	230
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	-	-	0	1	7	12	52	103	175
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	2	-	183	182	256	513	601	983	2 721
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	2	3	91	41	487	724	1 543	2 666	5 556
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-komunikacyjne ("ICT")	0	-	20	12	110	60	115	172	490
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	172	-	-	-	-	-	-	-	172
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	15	0	36	51
Inne działania i programy	11	10	8	16	15	41	99	210	410
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	0	1	-	1	4	9	36	81	131
Szczególne kompetencje Komisji	0	0	1	3	5	19	43	95	166
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	665	2 184	424	1 388	4 259	19 724	28 628	31 343	88 615
Regiony w okresie przejściowym	37	-	85	314	1 382	5 230	6 291	6 645	19 984
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	53	363	129	532	1 114	6 502	9 398	9 732	27 824
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	-	-	6	16	27	113	221	234	618
Fundusz Spójności	154	122	122	252	793	6 061	9 940	11 138	28 582
Europejska współpraca terytorialna	48	50	-	0	9	986	1 871	2 178	5 142
Pomoc techniczna	-	-	0	24	17	29	63	139	273
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	-	-	-	3	96	334	388	569	1 390
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	-	-	-	105	400	228	381	337	1 450
Instrument "Łącząc Europę"	-	-	197	441	1 245	1 283	1 579	1 694	6 439
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	0	-	-	0	1	4	3	3	12
*Ogółem dział 1 WRF*	1428	3 640	2 139	4 683	12 476	45 924	68 924	81414	220627
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	-	-	-	1	3	37	76	313	430
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	0	-	198	1 149	2 148	6 413	10 934	14 266	35 108
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	12	87	2	5	342	911	1 022	1 059	3 441
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacje ds. zarządzania rybołówstwem	-	-	-	-	-	3	5	12	19
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	56	43	84	162	190	236	524	548	1 841
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	3	3
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	-	0	1	0	2	3	13	12	31
Określone działania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
*Ogółem dział 2 WRF*	68	130	285	1 316	2 685	7 603	12 575	16 213	40 874
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	3	1	1	23	267	724	796	1 057	2 870
Konsument	0	0	1	1	1	7	12	20	43
Kreatywna Europa	-	1	0	1	9	20	85	141	256
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	-	-	-	-	2	0	0	0	2
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	15	7	3	6	101	337	651	593	1 711
Systemy informatyczne	-	-	-	-	0	-	10	-	10
Sprawiedliwość	2	4	3	5	12	15	16	29	87
Prawa, równość i obywatelstwo	7	2	3	4	9	13	21	49	108
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	-	-	1	1	2	5	14	45	67
Europa dla Obywateli	0	0	0	0	0	2	7	15	24
Żywność i pasze	1	2	3	5	14	34	73	225	357
Zdrowie	4	2	3	5	13	23	31	56	138
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	0	-	42	115	238	395
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	0	0	1	2	2	1	7	14	29
Określone działania	0	-	0	0	1	2	14	69	86
*Ogółem dział 3 WRF*	33	18	20	53	433	1223	1 851	2 552	6 183
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	179	356	219	646	1 096	1 518	1 642	2 826	8 481
Pomoc makrofinansowa (MFA)	-	-	-	-	-	30	5	0	35
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	-	-	2	2	1	2	3	8	17
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	-	-	6	3	1	4	4	9	28
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	-	-	-	-	-	-	84	10	95
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	455	266	345	452	981	1 302	1 770	2 424	7 995
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	247	303	339	608	962	1 738	2 049	2 956	9 203
Instrument Partnerstwa (IP)	5	9	21	23	46	62	98	135	400
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	4	5	14	23	31	56	98	137	367
Stabilność i pokój (IcSP)	10	13	23	36	57	97	172	268	676
Pomoc humanitarna	-	-	8	10	18	75	194	901	1 205
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	1	-	18	18	5	29	17	150	238
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	3	5	7	11	13	14	27	22	102
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	(0)	0	0
Inne działania i programy	4	0	7	15	28	21	30	65	171
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	1	-	0	2	0	2	1	1	7
Określone działania	0	1	1	3	11	22	37	59	135
*Ogółem dział 4 WRF*	909	958	1 010	1 851	3 253	4 973	6 231	9 970	29 154
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Szkoły europejskie	-	-	-	-	-	-	0	0	0
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	-	-	-	-	0	1	2	4	6
Wydatki administracyjne Komisji	-	-	0	-	0	0	0	335	335
Wydatki administracyjne innych instytucji	0	0	0	0	0	0	0	511	511
*Ogółem dział 5 WRF*	-	-	0	-	0	1	2	851	854
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
*Ogółem dział 6 WRF*	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna Przeniesiony deficyt	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -	- -
*Ogółem dział 8 WRF*	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG) Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	- - -	- - -	- - -	- - -	- - -	- - -	- - -	- 1 -	- 1 -
*Ogółem dział 9 WRF*	-	-	-	-	-	-	-	1	1
Ogółem	2 438	4 746	3 453	7 904	18 846	59 723	89 583	110 999	297 693

5.1.

WYKONANIE DOCHODÓW BUDŻETOWYCH

w mln EUR

Instytucja	Dochody przewidziane w budżecie		Ustalone należności			Dochody			Wpływy jako % budżetu	Nierozliczone
Instytucja	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Bieżący rok	Przeniesione	Ogółem	Z należności za bieżący rok	Z należności przeniesionych	Ogółem	Wpływy jako % budżetu	Nierozliczone
	1	2	3	4	5=3+4	6	7	8=6+7	9=8/2	10=5-8
Parlament Europejski	171	171	207	22	228	201	6	208	121 %	21
Rada Europejska i Rada	55	55	73	1	75	72	1	73	132 %	2
Komisja	147824	148 117	169 322	13 747	183069	162 644	596	163 240	110 %	19 829
Trybunał Sprawiedliwości	56	56	55	0	55	55	0	55	98 %	0
Trybunał Obrachunkowy	22	22	22	-	22	22	0	22	103 %	0
Komitet Ekonomiczno-Społeczny	12	12	17	0	17	17	0	17	134 %	0
Komitet Regionów	10	10	12	0	12	12	0	12	121 %	0
Rzecznik Praw Obywatelskich	1	1	1	0	1	1	0	1	90 %	-
Europejski Inspektor Ochrony Danych	1	1	1	0	1	1	0	1	87 %	-
Europejska Służba Działań Zewnętrznych	46	46	290	1	290	288	1	289	623 %	2
Ogółem	148 199	148 492	170 001	13 770	183 771	163314	604	163 918	110 %	19 853

Skonsolidowane sprawozdanie z wykonania budżetu ogólnego UE obejmuje, podobnie jak w latach poprzednich, wykonanie budżetu wszystkich instytucji, ponieważ w ramach budżetu UE ustanowione są oddzielne budżety dla poszczególnych instytucji.

Konsolidacja w ramach budżetu UE nie obejmuje budżetu agencji ani wykonania go przez nie; nie jest on również uwzględniony w sprawozdaniach budżetowych UE. Wypłacana agencjom dotacja Komisji jest jednak uwzględniona w budżecie UE. W niniejszej części budżetowej rocznego sprawozdania finansowego wzięto pod uwagę tylko dotację wypłaconą agencjom z budżetu Komisji.

Jeżeli chodzi o ESDZ, należy zauważyć, że oprócz własnego budżetu otrzymuje ona też wkłady od Komisji w wysokości 152,7 mln EUR (w 2018 r.: 141,7 mln EUR) i EFR oraz funduszy powierniczych w wysokości 63,1 mln EUR (w 2018 r.: 70,1 mln EUR). Wkłady te pokrywają koszty personelu Komisji zatrudnionego w delegaturach w ramach finansowania ze środków EFR i funduszy powierniczych, w tym z dochodów przeznaczonych na określony cel uzyskanych w danym roku z tych wkładów. Te środki budżetowe są przekazywane ESDZ (jako dochody przeznaczone na określony cel) przede wszystkim na pokrycie kosztów personelu Komisji zatrudnionego w delegaturach Unii, którymi zarządza Służba.

5.2.

WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

w mln EUR

Instytucja	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania					Środki przeniesione na 2020 r.			Środki wygasające
	Dostępne środki ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Środki przeniesione decyzją	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9=7+8	10	11	12	13=10+11 + 12
Parlament Europejski	2 083	1 973	0	60	2 033	98 %	23	0	23	24	0	2	26
Rada Europejska i Rada	621	537	0	25	562	91 %	14	0	14	45	0	0	45
Komisja	180 004	161120	473	12 823	174 416	97 %	4 055	598	4 653	356	51	527	934
Trybunał Sprawiedliwości	431	424	0	1	425	99 %	1	0	1	6	0	0	6
Trybunał Obrachunkowy	147	144	0	0	144	98 %	0	0	0	3	0	0	3
Komitet Ekonomiczno-Społeczny	143	136	0	4	140	98 %	0	0	0	3	0	0	3
Komitet Regionów	101	98	0	2	100	99 %	1	0	1	0	0	0	0
Rzecznik Praw Obywatelskich	11	11	0	0	11	92 %	0	0	0	1	0	0	1
Europejski Inspektor Ochrony Danych	17	15	0	0	15	92 %	0	0	0	1	0	-	1
Europejska Służba Działań Zewnętrznych	996	694	0	246	940	94 %	55	0	55	0	0	0	1
Ogółem	184 554	165 153	473	13 161	178 787	97 %	4 149	598	4 747	438	51	530	1 019

5.3.

WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

w mln EUR

Instytucja	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności					Środki przeniesione na 2020 r.				Środki wygasające
Instytucja	Dostępne środki ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Środki przeniesione automatycznie	Środki przeniesione decyzją	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9	10=7+8+9	11	12	13	14=11+12 + 13
Parlament Europejski	2 382	1 699	284	52	2 035	85 %	274	0	31	305	24	15	2	41
Rada Europejska i Rada	682	484	53	24	562	82 %	53	0	15	67	45	7	0	53
Komisja	165 573	142633	1 152	10 934	154 719	93 %	682	470	9 001	10 154	592	86	22	700
Trybunał Sprawiedliwości	452	399	18	1	418	93 %	25	0	1	25	6	3	0	8
Trybunał Obrachunkowy	155	138	7	0	144	93 %	7	0	0	7	3	1	0	3
Komitet Ekonomiczno-Społeczny	151	128	7	3	138	91 %	8	0	1	9	3	2	0	4
Komitet Regionów	110	88	8	1	97	88 %	11	0	2	13	0	1	0	1
Rzecznik Praw Obywatelskich	12	10	0	0	11	90 %	0	0	0	0	1	0	0	1
Europejski Inspektor Ochrony Danych	19	13	2	0	15	81 %	2	0	0	2	1	0	-	2
Europejska Służba Działań Zewnętrznych	1 143	610	135	210	956	84 %	84	0	93	177	0	10	0	11
Ogółem	170 679	146 203	1 667	11 225	159 096	93 %	1 145	470	9 144	10 759	675	125	25	825

WYKONANIE BUDŻETU AGENCJI

Konsolidacja w ramach budżetu UE jako taka, jak wynika ze sprawozdań przedstawionych poniżej w pkt 6.1 i 6.2, nie obejmuje przychodów ani wydatków agencji. W niniejszej części budżetowej rocznego sprawozdania finansowego wzięto pod uwagę tylko dotację wypłaconą agencjom z budżetu Komisji.

W sprawozdaniach z wykonania budżetu UE, w stosownych przypadkach, faktycznie uwzględniono dotację wypłaconą agencjom z budżetu UE jako środki na zobowiązania i płatności.

W poniższych sprawozdaniach agencji przedstawiono przegląd agencji - zarówno agencji zdecentralizowanych (zwanych także agencjami tradycyjnymi), jak i agencji wykonawczych - oraz ich przychodów (6.1) i wydatków (6.2).

Inne źródła przychodów i związanych z nimi wydatków nie są uwzględniane w sprawozdaniu finansowym z wykonania budżetu UE. Każda agencja przedstawia własny zestaw rocznych sprawozdań finansowych.

6.1.

DOCHODY BUDŻETOWE

w mln EUR

Agencja	Finansowanie w ramach podpozycji WRF	Ostateczny przyjęty budżet	Przychód otrzymany
Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalo- wymi Systemami Informatycznymi	3	138	140
Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki	1a	16	16
Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej	1a	6	6
Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin	nie dotyczy	18	18
Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności	3	11	11
Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego	1a, 3, 4	51	51
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy	1a	16	16
Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu	3	103	103
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego	1a	45	46
Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej	3	333	350
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób	3	59	59
Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego	1a	19	19
Europejska Agencja Chemikaliów	1a, 2	116	112
Europejska Agencja Środowiska	2	52	52
Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa	2	17	17
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności	3	80	80
Agencja Europejskiego GNSS	1a	36	768
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn	3	8	8
Europejski Instytut Innowacji i Technologii	1a	416	416
Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych	1a	27	27
Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego	1a	79	97
Europejska Agencja Leków	3	347	340
Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii	3	16	18
Europejska Rada ds. Badań Naukowych	1a	52	52
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych	1a	45	47
Europejska Fundacja Kształcenia	4	21	21
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych	3	39	40
Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa	1a	16	17
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania	3	138	143
Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania	3	9	17
Agencja Kolejowa Unii Europejskiej	1a	28	29
Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego	1a	196	171
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej	3	22	23
Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej	nie dotyczy	252	259
Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw	1a	49	49
Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy	1a	21	22
Wspólne przedsięwzięcie Fusion for Energy	1a	576	729
Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci	1a	29	29
Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych	5	76	76
Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej	5	47	37
Ogółem		3 626	4 533

w mln EUR

Rodzaj dochodów	Ostateczny przyjęty budżet	Otrzymane kwoty
Dotacja Komisji	1 459	1 471
Dochody z opłat	726	732
Pozostałe dochody	1 441	2 331
Ogółem	3 626	4 533

6.2.

ŚRODKI NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKI NA PŁATNOŚCI W PODZIALE NA AGENCJE

w mln EUR

Agencja	Środki na zobowiązania		Środki na płatności
Agencja	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności
Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalo- wymi Systemami Informatycznymi	355	178	219	133
Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki	16	16	19	16
Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej	6	6	6	5
Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin	20	19	19	16
Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności	11	11	13	11
Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego	51	51	56	49
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy	16	15	21	17
Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu	109	94	118	96
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego	48	45	54	46
Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej	357	346	446	318
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób	59	59	70	58
Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego	18	18	20	19
Europejska Agencja Chemikaliów	115	112	130	110
Europejska Agencja Środowiska	73	60	92	59
Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa	17	17	20	17
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności	81	81	88	79
Agencja Europejskiego GNSS	1 164	325	1 211	560
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn	8	8	10	8
Europejski Instytut Innowacji i Technologii	558	481	425	415
Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych	27	27	31	27
Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego	111	105	121	98
Europejska Agencja Leków	375	362	412	345
Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii	18	17	19	17
Europejska Rada ds. Badań Naukowych	52	52	54	51
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych	48	47	53	47
Europejska Fundacja Kształcenia	21	21	21	20
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych	39	39	44	40
Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa	17	16	18	13
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania	155	150	169	144
Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania	17	12	21	14
Agencja Kolejowa Unii Europejskiej	30	30	32	29
Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego	256	189	267	163
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej	24	23	29	23
Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej	455	249	477	240
Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw	49	48	52	47
Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy	23	22	26	21
Wspólne przedsięwzięcie Fusion for Energy	730	728	761	739
Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci	29	29	30	29
Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych	76	76	82	75
Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej	46	43	49	42
Ogółem	5 678	4 225	5 806	4 253

w mln EUR

Rodzaje wydatków	Środki na zobowiązania		Środki na płatności
Rodzaje wydatków	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności
Personel	1 269	1 251	1 288	1 246
Administracyjne	430	414	502	387
Operacyjne	3 979	2 561	4 016	2 621
Ogółem	5 678	4 225	5 806	4 253

GLOSARIUSZ

Założenia aktuarialne

Założenia stosowane na potrzeby obliczania kosztów przyszłych zdarzeń, które wpływają na zobowiązania emerytalne.

Zyski i straty aktuarialne

W przypadku programu o zdefiniowanym świadczeniu zmiany w deficytach lub nadwyżkach aktuarialnych. Powstają w wyniku różnic między poprzednimi założeniami aktuarialnymi a tym, co faktycznie nastąpiło, oraz w wyniku zmian wprowadzanych w założeniach aktuarialnych.

Środki na wydatki administracyjne

Środki na wydatki administracyjne służą do pokrywania bieżących kosztów instytucji i podmiotów (personelu, budynków, wyposażenia biurowego).

Przyjęty budżet

Projekt budżetu staje się przyjętym budżetem, gdy tylko zostanie zatwierdzony przez władzę budżetową.

Budżety korygujące

Decyzja przyjęta w trakcie roku budżetowego w celu zmiany (zwiększenia, zmniejszenia, przeniesienia) aspektów przyjętego budżetu na dany rok.

Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie

Są to koszty poniesione w okresie sprawozdawczym, które będą musiały zostać sfinansowane z przyszłych budżetów, tj. przez państwa członkowskie UE. Wynika to z współistnienia sprawozdań finansowych opartych na zasadzie memoriałowej i budżetu opartego na ujęciu kasowym.

Roczne sprawozdanie z działalności

Roczne sprawozdania z działalności pokazują wyniki operacji w odniesieniu do m.in. ustalonych celów, powiązanego ryzyka oraz struktury kontroli wewnętrznej. Od budżetu na 2001 r. w przypadku Komisji i budżetu na 2003 r. w przypadku wszystkich instytucji Unii Europejskiej delegowany urzędnik zatwierdzający musi przedłożyć swojej instytucji roczne sprawozdanie z działalności na temat wywiązania się ze swoich obowiązków wraz z informacjami dotyczącymi finansów i zarządzania.

Środki

Środki budżetowe. Budżet obejmuje prognozę zarówno zobowiązań, jak i płatności (płatności na rzecz beneficjentów - w gotówce lub przelewem bankowym). Środki na zobowiązania i płatności często się różnią (środki zróżnicowane), ponieważ zazwyczaj zobowiązania dotyczące wieloletnich programów i projektów są w całości zaciągane w roku, w którym podjęto decyzję w ich sprawie, i są opłacane przez lata, w miarę realizacji programu i projektu. Środki niezróżnicowane mają zastosowanie do wydatków administracyjnych, wsparcia rynku rolnego i płatności bezpośrednich oraz środków na zobowiązania równych środkom na płatności.

Dochody przeznaczone na określony cel

Dedykowane dochody otrzymane na sfinansowanie określonych pozycji wydatków. Głównym źródłem zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel są wkłady finansowe państw trzecich w programy finansowane przez Unię. Głównym źródłem wewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel są dochody uzyskane od osób trzecich w związku z towarami, usługami lub pracami dostarczonymi na ich żądanie; dochody pochodzące ze zwrotu nienależnie wypłaconych kwot i dochody ze sprzedaży publikacji i filmów.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Wszystkie aktywa finansowe (z wyjątkiem instrumentów pochodnych), które są zgodne z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Sektora Publicznego, wycenione według wartości godziwej i w przypadku których zmiany wartości godziwej są ujmowane jako rezerwa w aktywach netto do czasu ich usunięcia z bilansu (lub utraty przez nie wartości).

Linia budżetowa

Jeżeli chodzi o strukturę budżetu, dochody i wydatki przedstawia się w budżecie zgodnie z obowiązującą nomenklaturą nałożoną przez władzę budżetową, która odzwierciedla charakter i cel każdej pozycji. Poszczególne działy (tytuł, rozdział, artykuł lub linia) zawierają oficjalny opis nomenklatury.

Anulowanie środków

Niewykorzystane środki, z których nie można dłużej korzystać.

Przeniesienie środków budżetowych

Wyjątek od zasady jednoroczności w zakresie, w jakim środki, których nie można wykorzystać w danym roku budżetowym, mogą, w ściśle określonych warunkach, zostać przeniesione w celu wykorzystania ich w przyszłym roku.

Zobowiązanie

Prawne zobowiązanie do zapewnienia środków finansowych pod warunkiem spełnienia określonych warunków. UE zobowiązuje się do zwrotu swojego udziału w kosztach projektu finansowanego przez UE. Dzisiejsze zobowiązania to przyszłe płatności. Dzisiejsze płatności to wcześniejsze zobowiązania.

Środki na zobowiązania

Środki na zobowiązania pokrywają łączny koszt zobowiązań prawnych (umów, umów o udzielenie dotacji/decyzji o udzielenie dotacji), które można podpisać w bieżącym roku budżetowym.

Koszty bieżącego zatrudnienia

Wzrost zobowiązań programowych wynikających z obsługi w bieżącym roku budżetowym.

Umorzenie

Czynność, wskutek której wcześniejsze zobowiązanie (lub część tego zobowiązania) zostaje anulowane.

Program o zdefiniowanym świadczeniu

System emerytalno-rentowy lub inny system świadczeń emerytalnych, gdy zasady danego systemu określają świadczenia niezależne od wpłacanych składek, a świadczenia nie są bezpośrednio związane z inwestycjami prowadzonymi w ramach systemu. System może być finansowany bądź nie.

Instrumenty pochodne

Instrumenty finansowe, których wartość jest powiązana ze zmianą wartości innego instrumentu finansowego, wskaźnika lub towaru. W przeciwieństwie do posiadacza pierwotnego instrumentu finansowego (np. obligacji skarbowych), który posiada bezwarunkowe prawo do otrzymywania środków pieniężnych (lub innej korzyści ekonomicznej) w przyszłości, posiadacz instrumentu pochodnego posiada tylko warunkowe prawo do otrzymywania takiej korzyści. Przykładowym instrumentem pochodnym jest walutowy kontrakt terminowy typu forward.

Zarządzanie bezpośrednie

Tryb wykonania budżetu. W ramach zarządzania bezpośredniego budżet jest wykonywany bezpośrednio przez służby Komisji, agencje wykonawcze lub fundusze powiernicze.

Stopa dyskontowa

Stopa wykorzystywana do dostosowania wartości pieniądza w czasie. Dyskontowanie jest techniką stosowaną do porównania kosztów i korzyści występujących w różnych okresach.

Efektywna stopa procentowa

Stopa, która dyskontuje oszacowane przyszłe wpływy gotówkowe lub płatności w ciągu przewidywanego okresu użytkowania aktywów lub zobowiązań finansowych do wartości bilansowej netto aktywów lub zobowiązania.

Aktywa lub zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

Wszystkie aktywa lub zobowiązania finansowe, które są zgodne z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Sektora Publicznego, wycenione według wartości godziwej i w przypadku których zmiany wartości godziwej są wykazywane jako nadwyżka lub deficyt w danym okresie (tj. instrumenty pochodne).

Korekta finansowa

Korekty finansowe służą do ochrony budżetu UE przed obciążeniem błędnymi lub nieprawidłowymi wydatkami. W przypadku wydatków objętych zarządzaniem dzielonym za odzyskanie nieprawidłowych płatności odpowiada przede wszystkim państwo członkowskie.

"Potwierdzona" korekta finansowa została zaakceptowana przez dane państwo członkowskie. "Stwierdzona" korekta finansowa została przyjęta decyzją Komisji i zawsze jest korektą netto, w przypadku której państwo członkowskie ma obowiązek zwrócić nieprawidłowo wykorzystane środki do budżetu UE, co doprowadzi do ostatecznego zmniejszenia puli środków finansowych przyznanych danemu państwu członkowskiemu. Potwierdzone i stwierdzone korekty finansowe opisuje się w niniejszej publikacji jako jedną kategorię.

"Wykonana" korekta finansowa skorygowała odnotowaną nieprawidłowość.

Zarządzanie pośrednie

Tryb wykonania budżetu. W ramach zarządzania pośredniego Komisja powierza zadania związane z wykonaniem budżetu organom przewidzianym prawem UE lub prawem krajowym.

Wstrzymania i zawieszenia

Jeżeli Komisja stwierdzi, na podstawie własnych prac lub informacji przekazanych przez instytucje audytowe, że państwo członkowskie nie usunęło poważnych uchybień w systemach zarządzania i kontroli lub nie skorygowało nieprawidłowych wydatków, które zostały zadeklarowane i poświadczone, może wstrzymać lub zawiesić płatności.

Nieprawidłowość

Nieprawidłowość jest czynnością niezgodną z zasadami UE, która może niekorzystnie wpłynąć na interesy finansowe UE, ale może być wynikiem błędów, które nie noszą znamion oszustwa, popełnionych przez beneficjentów ubiegających się o środki lub przez organy odpowiedzialne za dokonywanie płatności. Jeżeli dany podmiot świadomie dopuszcza się nieprawidłowości, stanowi to nadużycie finansowe.

Wygasające środki

Na koniec roku budżetowego niewykorzystane środki zostają anulowane. Wygaśnięcie oznacza unieważnienie całego lub części zezwolenia na ponoszenie wydatków lub zaciąganie zobowiązań, które jest reprezentowane przez środki. Zgodnie z zasadami finansowymi, które dotyczą wspólnych przedsięwzięć, jedynie w ich przypadku wszelkie niewykorzystane środki mogą zostać ujęte w preliminarzu dochodów i wydatków na następne trzy lata budżetowe (tzw. zasada "N+3"). Zatem niewykorzystane środki na wspólne przedsięwzięcia mogą zostać ponownie uruchomione w roku budżetowym "N +3".

Zobowiązania pozostające do spłaty

Zobowiązania pozostające do spłaty (RAL) oznaczają kwotę, w przypadku której zobowiązanie budżetowe zostało podjęte, ale kolejne płatności nie zostały jeszcze wykonane. Oznaczają zobowiązania płatnicze UE na przyszłe lata i wynikają bezpośrednio z istnienia programów wieloletnich i rozbieżności między środkami na zobowiązania a środkami na płatności.

Zasoby własne

Oznaczają główne środki finansowe instytucji i organów unijnych oraz zostały określone w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 609/2014 w sprawie zasobów własnych. Zasoby własne obejmują zasoby oparte na DNB, zasoby oparte na VAT i tradycyjne zasoby własne.

Środki na płatności

Środki na płatności pokrywają wydatki wymagalne w bieżącym roku budżetowym, wynikające z zobowiązań prawnych zaciągniętych w bieżącym roku lub w ubiegłych latach.

Płatności zaliczkowe

Płatność mająca na celu zapewnienie beneficjentowi płynności. Może być ona rozbita na szereg płatności zgodnie z przepisami danej umowy, decyzji, porozumienia lub podstawowego aktu prawnego. Płatność lub zaliczka musi zostać wykorzystana na cele, na które była przeznaczona, w okresie wskazanym w umowie albo podlega zwrotowi.

Środek zapobiegawczy

Środki zapobiegawcze, którymi dysponuje Komisja w celu ochrony budżetu UE, gdy jest świadoma potencjalnych braków, obejmują zawieszenia i wstrzymania płatności z budżetu UE na rzecz programu operacyjnego.

Zobowiązania pozostające do spłaty (RAL)

Tak jak zobowiązania pozostające do spłaty oznaczają kwotę, w przypadku której zobowiązanie budżetowe zostało podjęte, ale kolejne płatności nie zostały jeszcze wykonane. Oznaczają zobowiązania płatnicze UE na przyszłe lata i wynikają bezpośrednio z istnienia programów wieloletnich i rozbieżności między środkami na zobowiązania a środkami na płatności.

Zarządzanie dzielone

Tryb wykonania budżetu. W ramach zarządzania dzielonego realizację zadań w zakresie wykonania budżetu powierza się państwom członkowskim. Ok. 80 % wydatków UE podlega właśnie tej metodzie wykonania budżetu.

Tradycyjne zasoby własne

Oznaczają dochód UE i stanowią część "zasobów własnych", z których finansowana jest działalność UE. Tradycyjne zasoby własne zostały zdefiniowane w rozporządzeniu nr 609/2014 w sprawie zasobów własnych i obejmują cła i opłaty wyrównawcze od cukru.

Przeniesienia (między liniami budżetowymi)

Przeniesienia między liniami budżetowymi oznaczają przeniesienie środków z jednej linii budżetowej do drugiej, w trakcie roku budżetowego, i tym samym stanowią wyjątek od budżetowej zasady specyfikacji. Zostały jednak wyraźnie dozwolone w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu finansowym (RF). W rozporządzeniu finansowym określono różne rodzaje przeniesień w zależności od tego, czy odbywają się one między tytułami, rozdziałami, artykułami lub działami budżetu, czy też w ich obrębie, oraz w zależności od tego, czy wymagają różnych poziomów autoryzacji.

WYKAZ SKRÓTÓW

AAR	Roczne sprawozdanie z działalności
FAMI	Fundusz Azylu, Migracji i Integracji
AOD	delegowany urzędnik zatwierdzający
ATM	Zarządzanie ruchem lotniczym
Wsparcie bilansu płatniczego	Bilans płatniczy
Fundusz BUFI	Fundusz "grzywien budżetowych"
WPR	Wspólna polityka rolna
CCS LGF	System poręczeń na rzecz sektora kultury i sektora kreatywnego
CEF	Instrument "Łącząc Europę"
CEF DI	Instrument dłużny instrumentu "Łącząc Europę"
FS	Fundusz Spójności
CIP	Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji
COM	Komisja Europejska
COSME	Konkurencyjność przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw
COSO	Komitet Organizacji Sponsorujących Komisję Treadwaya
RWP	Rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów
D&WM	Likwidacja i gospodarowanie odpadami
EFRROW	Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
EFRG	Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji
EAR	Reguła rachunkowości UE
EaSI	Zatrudnienie i innowacje społeczne
EBOR	Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
ETO	Europejski Trybunał Obrachunkowy
EBC	Europejski Bank Centralny
ECOFIN	Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych
EWWiS w likwidacji	Europejska Wspólnota Węgla i Stali w likwidacji
EFR	Europejski Fundusz Rozwoju
EDIF	Instrument gwarancyjny dla Bałkanów Zachodnich
EOG	Europejski Obszar Gospodarczy
ESDZ	Europejska Służba Działań Zewnętrznych
EFZR	Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju
EFSE	Europejski Fundusz na rzecz Europy Południowo-Wschodniej
EFSF	Europejski Instrument Stabilności Finansowej
EFIS	Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych
EFSM	Europejski mechanizm stabilizacji finansowej
EFTA	Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu
EGNOS	Europejski system wspomagania satelitarnego
EBI	Europejski Bank Inwestycyjny
EFI	Europejski Fundusz Inwestycyjny
ElectriFI	Inicjatywa finansowania elektryfikacji
ELM	upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich
EFMR	Europejski Fundusz Morski i Rybacki
UGW	Unia gospodarcza i walutowa
ENEF	Fundusz rozwoju przedsiębiorczości
ENIF	Fundusz wspierania innowacji w przedsiębiorstwach
ENPI	Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa
PE	Parlament Europejski
EFRR	Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
ERI	Inicjatywa EBI na rzecz budowania odporności
ESA	Europejska Agencja Kosmiczna
EFS	Europejski Fundusz Społeczny
EFSI	Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne
EMS	Europejski Mechanizm Stabilności
ETF	Mechanizm finansowania początkowego Europejskiego Systemu Technologii z 1998 r.
UE	Unia Europejska
EUMETSAT	Europejska Organizacja Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych
Euratom	Europejska Wspólnota Energii Atomowej
FIFO	Pierwsze weszło, pierwsze wyszło
FP7	Siódmy program ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego
RF	Rozporządzenie finansowe UE
FSDA	Omówienie i analiza sprawozdania finansowego
PKB	produkt krajowy brutto
DNB	Dochód narodowy brutto
GNSS	Globalny system nawigacji satelitarnej
H2020	"Horyzont 2020"
IIW	Obszar infrastruktury i innowacji
MFW	Międzynarodowy Fundusz Walutowy
MSRSP	Międzynarodowe Standardy Rachunkowości Sektora Publicznego
IT	Technologia informacyjna
ITER	Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy
JRC	Wspólne Centrum Badawcze
JU	Wspólne przedsiębiorstwo/przedsięwzięcie
LGTT	Instrument gwarancji kredytowych dla projektów TEN-T
MAP	Program wieloletni - Program włączenia finansowego skierowany do średnich przedsiębiorstw
MEP	Poseł do Parlamentu Europejskiego
MFA	Pomoc makrofinansowa
WRF	Wieloletnie ramy finansowe
MMŚP	Mikro- małe i średnie przedsiębiorstwa
DZW	Decyzja w sprawie systemu zasobów własnych
PBI	Inicjatywa w zakresie obligacji projektowych
PF4EE	Instrument finansowania prywatnego na rzecz efektywności energetycznej
PGF	Fundusz gwarancyjny dla uczestników
PPP	Partnerstwo publiczno-prywatne
PSEO	System emerytalno-rentowy urzędników europejskich
RAL	"Reste à Liquider" (zobowiązanie pozostające do spłaty)
RSFF	Program finansowania zgodnie z systemem podziału ryzyka
RTD	Badania, rozwój technologiczny i demonstracja
S&P	Standard & Poor's Financial Services LLC
SANAD	Fundusz na rzecz mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej
SAPARD	Specjalny Program Akcesyjny na rzecz Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich
SEMED	Program włączenia finansowego skierowany do MMŚP w państwach południowego i wschodniego regionu basenu Morza Śródziemnego
SIUGI	Instrument gwarancji nieograniczonych co do kwoty w inicjatywie dotyczącej MŚP
MŚP	Małe i średnie przedsiębiorstwa
SMEW	segment MŚP (segment małych i średnich przedsiębiorstw)
TFUE	Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
TZW	Tradycyjne zasoby własne
TRDI	Przejściowy Instrument Rozwoju Obszarów Wiejskich
VAT	Podatek od wartości dodanej

5 Zgodnie z zasadą pomocniczości Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii. Zgodnie z zasadą proporcjonalności zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatów (zob. art. 5 TUE).

6 Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1).

7 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1).

8 Zob. art. 317 TFUE.

9 Więcej informacji można znaleźć w komunikacie przewodniczącego Junckera i pierwszego wiceprzewodniczącego Timmermansa do Komisji: Governance in the European Commission, C(2017) 6915 final z dnia 11 października 2017 r., adres URL: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/c_2017_6915_final_en.pdf.

10 W rezultacie pojęcie "Komisja Europejska" oznacza zarówno instytucję - kolegium - tworzoną przez członków Komisji, jak i administrację kierowaną przez dyrektorów generalnych jej departamentów (oraz szefów innych struktur administracyjnych, takich jak służby, biura i agencje wykonawcze).

11 Zob. decyzja Komisji z dnia 21 listopada 2018 r. w sprawie Rady Zarządzania Korporacyjnego, C(2018) 7706.

12 Np. stosowane przez Komisję zasady kontroli wewnętrznej opierają się na zasadach kontroli wewnętrznej COSO.

13 https://ec.europa.eu/info/publications/governance-in-the-commission_en. Więcej informacji można znaleźć w komunikacie do Komisji C(2018) 7704 "Streamlining and strengthening corporate governance within the European Commission" ["Usprawnianie i wzmacnianie ładu korporacyjnego w Komisji Europejskiej"], https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/file_import/streamlining-strengthening-corporate-governan-ce-european-commission_en.pdf.

14 Sprawozdanie specjalne nr 27/2016 - "Governance at the European Commission - best practice?" ["Czy administracja w Komisji

15 Od połowy 2019 r. (w następstwie zmiany art. 12 regulaminu wewnętrznego) zarządzanie Europejskim Funduszem Rozwoju (EFR) powierzono wspólnie pięciu departamentom (DEVCO, ECHO, EAC, EACEA, JRC).

16 Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych do mln EUR może się wydawać, że niektóre dane finansowe w poniższych tabelach nie sumują się.

17 Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1.

18 System emerytalno-rentowy urzędników europejskich jest umownym (wirtualnym) funduszem o zdefiniowanych świadczeniach, w ramach którego składki pracowników wykorzystuje się do sfinansowania ich przyszłych emerytur. Chociaż nie istnieje żaden faktyczny fundusz inwestycyjny, uznaje się, że kwotę, jaka zostałaby pobrana przez taki fundusz, zainwestowano w obligacje długoterminowe państw członkowskich oraz że kwotę tę odzwierciedlają zobowiązania emerytalne odnotowane w rocznych sprawozdaniach finansowych Unii Europejskiej. Państwa członkowskie wspólnie gwarantują wypłatę tych świadczeń zgodnie z art. 83 regulaminu pracowniczego oraz art. 4 ust. 3 Traktatu UE (w celu zapoznania się ze szczegółowym opisem programu zob. COM(2018) 829).

19 Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1.

20 Dz.U. L 249 z 27.9.2017, s. 1.

21 Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129.

22 Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 39.

23 Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 105.

24 Dz.U. L 76 z 19.3.2018, s. 30.

25 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 549.

26 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

27 Dz.U. L 122 z 24.4.2014, s. 44.

28 Dz.U. L 349 z 21.12.2013, s. 100.

29 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 1.

30 Dz.U. L 77 z 20.3.2019, s. 1.

31 Dz.U. L 291 z 16.11.2018, s. 3.

32 Dz.U. L 132 z 21.5.2016, s. 85.

33 Dz.U. L 128 z 27.5.2009, s. 1.

34 Dz.U. L 118 z 12.5.2010, s. 1.

35 Dz.U. L 70 z 16.3.2016, s. 1.

36 Dz.U. L 117 z 15.4.2020, s. 3.

37 Dz.U. L 126 z 21.4.2020, s. 67.

38 Dz.U. L 99 z 10.4.2019, s. 41.

39 Dz.U. L 82 I z 19.3.2020, s. 1.

40 Dz.U. L 94 I z 27.3.2020, s. 1.

41 Dz.U. L 99 z 31.3.2020, s. 5.

42 Dz.U. L 130 z 24.4.2020, s. 1.

43 Dz.U. L 159 z 20.5.2020, s. 1.

44 https://ec.europa.eu/info/strategy/eu-budget/eu-long-term-budget/2021-2027_en

45 Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych do mln EUR może się wydawać, że niektóre dane finansowe w poniższych tabelach nie sumują się.

46 Dz.U. L 345 z 27.12.2017, s. 34.

47 Dz.U. L 275 z 25.10.2003, s. 32.

48 Dz.U. L 306 z 22.11.2017, s. 24.

49 Dz.U. L 76 z 19.3.2018, s. 3.

50 Dz.U. L 140 z 28.5.2019, s. 6.

51 Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych do mln EUR może się wydawać, że niektóre dane finansowe w poniższych tabelach nie sumują się.

52 Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 29.

Zmiany w prawie

Zmiany w podatkach 2025 - przybędzie obowiązków sprawozdawczych

1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.

Monika Pogroszewska 02.01.2025

Nowy Rok - jakie zmiany czekają nas w prawie

W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.

Renata Krupa-Dąbrowska 31.12.2024

Zmiana kodów na PKD 2025 rodzi praktyczne pytania

1 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.

Tomasz Ciechoński 31.12.2024

Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2025 roku

Dodatek dopełniający do renty socjalnej dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, nowa grupa uprawniona do świadczenia wspierającego i koniec przedłużonych orzeczeń o niepełnosprawności w marcu - to tylko niektóre ważniejsze zmiany w prawie, które czekają osoby z niepełnosprawnościami w 2025 roku. Drugą część zmian opublikowaliśmy 31 grudnia.

Beata Dązbłaż 28.12.2024

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024

	Informacja dodatkowa	31.12.2019	31.12.2018
Pożyczki na pomoc finansową Inne pożyczki	2.4.3.1 2.4.3.2	52 564 121	53 873 67
Ogółem		52 684	53 939
Trwałe Obrotowe		51 368 1 316	51 560 2 380

Identyfikator:	Dz.U.UE.C.2020.384.1
Rodzaj:	Komunikat
Tytuł:	Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego - Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok budżetowy 2019.
Data aktu:	13/11/2020
Data ogłoszenia:	13/11/2020

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego - Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok budżetowy 2019.

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU OBRACHUNKOWEGO Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok budżetowy 2019

Zmiany w prawie

Dz.U.UE.C.2020.384.1

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU OBRACHUNKOWEGO

Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok budżetowy 2019