(Pełny tekst tej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu)(2020/C 322/04)
(Dz.U.UE C z dnia 30 września 2020 r.)
Streszczenie
W dniu 19 lutego 2020 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat pt. "Europejska strategia w zakresie danych". Stanowi on część szerszego pakietu strategicznych dokumentów, włączając także komunikat "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europ/" oraz "Białą księgę w sprawie sztucznej inteligencji - Europejskie podejście do doskonałości i zaufania".
Celem europejskiej strategii w zakresie danych jest stworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni danych i tym samym ułatwienie przedsiębiorcom i organom publicznym dostępu do wysokiej jakości danych, aby pobudzić wzrost i stworzyć wartość. Ponadto ma ona za zadanie "uczynić UE najbardziej atrakcyjną, najbardziej bezpieczną i najbardziej dynamiczną gospodarką na świecie". Kluczowym elementem europejskiej strategii w zakresie danych jest rozwój wspólnych europejskich przestrzeni danych w strategicznych sektorach gospodarki i dziedzinach interesu publicznego, takich jak europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia.
W opinii zaprezentowano pogląd EIOD dotyczący całej europejskiej strategii w zakresie danych, jak i kilku określonych aspektów, takich jak pojęcie "dobra publicznego", otwarte dane, wykorzystywanie danych do badań naukowych, pośrednicy w zakresie danych, bezinteresowność danych, międzynarodowa wymiana danych i inne.
Europejski Inspektor Ochrony Danych rozumie rosnące znaczenie danych dla gospodarki i społeczeństwa, oraz wspiera szersze strategiczne cele UE, takie jak rozwój jednolitego rynku cyfrowego i cyfrowa niezależność UE. Przypomina jednocześnie, iż "duże zbiory danych pociągają za sobą dużą odpowiedzialność" i dlatego należy wprowadzić odpowiednie zabezpieczenia ochrony danych.
W związku z tym EIOD popiera zaangażowanie Komisji w zapewnienie, aby europejskie podstawowe prawa i wartości, w tym prawo do ochrony danych osobowych, stanowiły podstawę wszystkich aspektów europejskiej strategii w zakresie danych i jej wdrożenia. Docenia w szczególności zapewnienie, że strategia będzie rozwijana w pełnej zgodności z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych, które dostarcza solidnych podstaw, również na podstawie swojej neutralności technologicznej.
Europejski Inspektor Ochrony Danych podkreśla, że jednym z głównych celów europejskiej strategii w zakresie danych powinno być udowodnienie stabilności i zrównoważonego rozwoju alternatywnego modelu gospodarki opartej na danych - otwartej, uczciwej i demokratycznej. W przeciwieństwie do obecnie dominującego modelu biznesowego charakteryzującego się bezprecedensową koncentracją danych w rękach kilku dużych podmiotów, jak i wszechobecnego śledzenia, europejska przestrzeń danych powinna posłużyć za przykład przejrzystości, skutecznej rozliczalności oraz odpowiedniej równowagi pomiędzy interesami poszczególnych osób, których dane dotyczą, i wspólnych interesów całego społeczeństwa.
Ponadto w niniejszej opinii wzięto pod uwagę bezprecedensowy globalny kryzys wywołany przez pandemię COVID-19, który dotknął wszystkich aspektów naszego życia. W tym kontekście EIOD podtrzymuje swoje stanowisko, zgodnie z którym ochrona danych nie jest problemem, lecz stanowi część rozwiązania. Dane i technologia w połączeniu z innymi czynnikami mogą odgrywać istotną rolę w zwalczaniu kryzysu, ponieważ nie istnieje szybkie rozwiązanie czegoś tak złożonego.
Europejski Inspektor Ochrony Danych pozostaje do dyspozycji Komisji, Rady i Parlamentu Europejskiego w celu zapewnienia dalszego doradztwa na późniejszych etapach wdrażania europejskiej strategii w zakresie danych, zarówno w zakresie ram prawnych, jak i aspektów praktycznych. Uwagi zawarte w niniejszej opinii nie powodują uszczerbku dla ewentualnych dodatkowych uwag, które EIOD może formułować w miarę powstawania kolejnych problemów, do których ustosunkuje się, gdy dostępne będą dalsze informacje.
Bruksela, dnia 16 czerwca 2020 r.
Wojciech Rafał WIEWIÓROWSKI
