Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 27 maja 2020 r. w sprawie ograniczenia podziału dochodów w czasie pandemii COVID-19 (ERRS/2020/7).

ZALECENIE EUROPEJSKIEJ RADY DS. RYZYKA SYSTEMOWEGO

z dnia 27 maja 2020 r.

w sprawie ograniczenia podziału dochodów w czasie pandemii COVID-19

(ERRS/2020/7)

(2020/C 212/01)

(Dz.U.UE C z dnia 26 czerwca 2020 r.)

RADA GENERALNA EUROPEJSKIEJ RADY DS. RYZYKA SYSTEMOWEGO,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ¹ , w szczególności art. 3 ust. 2 lit. b), d) i f) oraz art. 16 i 18, uwzględniając decyzję Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ERRS/2011/1 z dnia 20 stycznia 2011 r. ustanawiającą regulamin Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ² , w szczególności art. 15 ust. 3 lit. e) oraz art. 18-20,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Kryzys wywołany koronawirusem (COVID-19) rozwinął się w szybkim tempie - od sytuacji nadzwyczajnej o charakterze medycznym do poważnego wstrząsu gospodarczego, który może przekształcić się w systemowy kryzys finansowy. Nie jest pewne ani jak długo będzie trwał ten kryzys, ani jak poważne będą jego konsekwencje. Oczywiste jest, że instytucje finansowe muszą utrzymywać wystarczająco wysoki poziom kapitału w celu zmniejszenia ryzyka systemowego i przyczynienia się do ożywienia gospodarczego.

(2) Szereg instytucji członkowskich Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS), a mianowicie Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) ³ , Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) ⁴ , Europejski Bank Centralny (EBC) ⁵  i wiele organów krajowych zachęca banki, zakłady ubezpieczeń i reasekuratorów w Unii do powstrzymania się od dokonywania dobrowolnego podziału dochodów (np. wypłacania dywidend i premii oraz skupowania akcji własnych w celu wynagrodzenia udziałowców). Ograniczenia te mogą zwiększyć odporność sektora finansowego, wzmocnić jego zdolność do kredytowania gospodarki realnej w warunkach skrajnych oraz zmniejszyć ryzyko upadłości instytucji finansowych z powodu ryzyka związanego z pandemią COVID-19.

(3) ERRS jest odpowiedzialna za nadzór makroostrożnościowy nad systemem finansowym w Unii i powinna przyczyniać się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, zapewniając w ten sposób trwały wkład sektora finansowego we wzrost gospodarczy. Chociaż ERRS z zadowoleniem przyjmuje i w pełni popiera inicjatywy swoich instytucji członkowskich, uważa również za konieczne wydanie zalecenia w celu zapewnienia, aby instytucje finansowe w sektorze finansowym, które mogą stwarzać ryzyko dla stabilności finansowej, utrzymywały wysokie poziomy kapitału.

(4) W niniejszym zaleceniu uznano procykliczny charakter działań banków, a także fakt, że odgrywają one kluczową rolę w gospodarce. Niniejsze zalecenie ma na celu ograniczenie podziału dochodów i kapitału banków, aby zwiększyć ich odporność w czasie kryzysu i wspierać niezbędne kredytowanie gospodarki realnej. Ma ono również na celu zmniejszenie ryzyka zaistnienia sytuacji, w której - w przypadkach, gdzie rządy wspierają banki podczas kryzysu - akcjonariusze i kadra kierownicza dokonają korzystnych dla siebie przesunięć kapitału. Ponadto, jeżeli banki wykorzystają płatności z tytułu dywidend jako sygnał dla rynku o swojej silnej pozycji, takie działania mogłyby osłabić pozycję bardziej ostrożnych instytucji finansowych, które mogą podlegać stygmatyzacji. Ten ostatni argument przemawia za szeroko zakrojonym, skoordynowanym i obowiązkowym działaniem. Na potrzeby niniejszego zalecenia firmy inwestycyjne zaliczono do instytucji finansowych, ponieważ odgrywają one ważną rolę w funkcjonowaniu rynku i mogą stwarzać podobne ryzyko jak banki.

(5) Niniejsze zalecenie uznaje powodowane przez kryzys ryzyko dla wypłacalności zakładów ubezpieczeń i reasekuracji. Jest prawdopodobne, że nastąpi zmniejszenie przepływów pieniężnych z nowych umów, w połączeniu z wyższymi zobowiązaniami z powodu przedłużonego okresu bardzo niskich stóp procentowych i niższych zwrotów z aktywów w przyszłości. Mając na uwadze, że ubezpieczyciele i reasekuratorzy odgrywają kluczową rolę w sektorze finansowym, istnieje również ryzyko związane ze stosowaniem strategii zmniejszenia ekspozycji na ryzyko, takich jak sprzedaż obligacji przedsiębiorstw o wysokiej rentowności, co byłoby wzmocnione przez znaczne obniżki ratin- gów. Ponadto ten sam argument (odnoszący się do banków wykorzystujących wypłaty dywidend jako sygnał silnej pozycji na rynku i związanego z tym stygmatyzowania ostrożnego podejścia) dotyczy również ubezpieczycieli i reasekuratorów.

(6) Niniejsze zalecenie ma swoim zakresem objąć kontrahentów centralnych (CCP), którzy odgrywają istotną rolę w rozliczaniu transakcji na rynkach finansowych. Dzięki utrzymaniu dodatkowych zasobów własnych CCP byłyby w stanie pokrywać straty niezwiązane z niewykonaniem zobowiązań, co jest szczególnie istotne w odniesieniu do ryzyka operacyjnego, które CCP pokrywają z własnymi zasobami, a nie z wkładów uczestników rozliczających. Niniejsze zalecenie zapewni spójność między instytucjami finansowymi w okresie, w którym przychody CCP mogą wzrastać z uwagi na większą liczbę transakcji rynkowych, a w stosownych przypadkach umożliwi CCP zwiększenie angażowania własnych środków w przypadku dobrowolnego kaskadowego pokrywania strat w wyniku niewykonania zobowiązań w świetle ogólnie zwiększonego ryzyka związanego z większą zmiennością rynku. Ponadto przewiduje się, że utrzymanie funduszy własnych w CCP zmniejszy prawdopodobieństwo korzystania z pieniędzy podatników w przypadku strat (związanych lub niezwiązanych z przypadkami niewykonanie zobowiązań) w okresie, w którym wydatki budżetowe są już pod szczególną presją. Ogólnie rzecz biorąc, oprócz początkowych depozytów zabezpieczających i funduszy na wypadek niewykonania zobowiązań, istotne jest, aby CCP nadal posiadały odpowiednie zasoby własne wnoszone z góry.

(7) Niniejsze zalecenie ma swoim zakresem objąć te działania instytucji finansowych, które skutkują obniżeniem kwoty i jakości ich funduszy własnych lub zmniejszeniem ich zdolności do absorpcji strat przez czas trwania kryzysu związanego z COVID-19. Obejmuje to w szczególności wypłatę dywidend, skupowanie akcji własnych oraz wypłacanie wynagrodzenia zmiennego. Wymiana akcji zwykłych jest natomiast zgodna z niniejszym zaleceniem.

(8) Niniejsze zalecenie uznaje zasady regulujące jednolity rynek oraz rolę stymulującą wzrost, jaką pełni swobodny przepływ kapitału i podział ryzyka wewnątrz Unii. Niniejsze zalecenie ma na celu uwzględnienie ryzyka wystąpienia potencjalnych negatywnych efektów zewnętrznych wynikających z decyzji transgranicznych instytucji finansowych w okresach trudności finansowych. Ucieczka do bezpiecznych aktywów czy skłonność do inwestowania w aktywa z własnego kraju to strategie często realizowane w czasach trudności finansowych, mogące mieć negatywne skutki dla gospodarek lokalnych. Niniejsze zalecenie proponuje, aby odpowiednie organy podejmowały decyzje o nałożeniu ograniczeń na jednostki zależne unijnych instytucji finansowych w drodze dialogu.

(9) Systemy regulacyjne różnią się w poszczególnych sektorach i państwach członkowskich, odpowiednie organy powinny zatem rozważyć wykorzystanie wszelkich dostępnych im narzędzi nadzorczych, zarówno na mocy prawa unijnego, jak i krajowego, takich jak zalecenia lub wytyczne, aby osiągnąć cele niniejszego zalecenia w zakresie, w jakim zezwala na to prawo.

(10) Niniejsze zalecenie zawiera wykaz instytucji finansowych, które powinny podlegać ograniczeniom jako minimum. Organy mogą jednak nakładać ograniczenia na inne instytucje finansowe kredytujące gospodarkę realną, takie jak spółki leasingowe.

(11) Celem niniejszego zalecenia jest wsparcie poprzednich inicjatyw EBC, EUNB, EIOPA i organów krajowych oraz wzmocnienie jednolitego podejścia w całej Unii i w różnych segmentach sektora finansowego, przy jednoczesnym uwzględnieniu kluczowej roli tych segmentów w gospodarce realnej w czasach kryzysu. Ostatecznym celem zalecenia jest utrzymanie wystarczających poziomów kapitału i zdolności do pokrycia strat w instytucjach finansowych w celu złagodzenia skutków obecnego kryzysu i przyczynienia się w ten sposób do sprawniejszego ożywienia całej gospodarki europejskiej.

(12) Niniejsze zalecenie nie narusza kompetencji banków centralnych Unii w zakresie polityki pieniężnej.

(13) Zalecenia ERRS są publikowane po poinformowaniu jego adresatów oraz po poinformowaniu Rady Unii Europejskiej o takim zamiarze przez Radę Generalną i umożliwieniu Radzie zajęcia stanowiska w tym zakresie,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

SEKCJA  1  ⁶  

ZALECENIE

Zalecenie A - Ograniczenie podziału dochodów

Zaleca się, aby właściwe organy zwróciły się do instytucji finansowych podlegających ich obszarowi nadzoru^{(* )} o powstrzymanie się do 30 września 2021 r. od podejmowania następujących działań:

a) wypłacania dywidendy lub podejmowania nieodwołalnego zobowiązania do wypłaty dywidendy;

b) skupowania akcji własnych;

c) ustanawiania obowiązku zapłaty zmiennego wynagrodzenia na rzecz osób podejmujących istotne ryzyko działalności,

których skutkiem jest zmniejszenie ilości lub jakości funduszy własnych, chyba że instytucje finansowe stosują szczególną ostrożność przy przeprowadzaniu któregokolwiek z tych działań, a wynikające z tego zmniejszenie ilości lub jakości funduszy własnych nie przekracza konserwatywnego progu ustalonego przez właściwy organ. Zaleca się właściwym organom podjęcie rozmów z instytucjami finansowymi przed podjęciem przez te instytucje działań, o których mowa w lit. a) lub b).

Niniejsze zalecenie stosuje się na poziomie grupy w UE (lub na poziomie indywidualnym, jeżeli instytucja finansowa nie jest częścią grupy w UE) oraz, w stosownych przypadkach, na zasadzie subskonsolidowanej lub indywidualnej.

SEKCJA  2  ⁷  

IMPLEMENTACJA

1. Definicje

1. Użyte w niniejszym zaleceniu wyrażenia oznaczają:

a) "odpowiedni organ" -

(i) właściwy organ;

(ii) organ, któremu powierzono przyjęcie lub aktywację środków polityki makroostrożnościowej, w tym:

1. wyznaczony organ na podstawie rozdziału 4 tytułu VII dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE ⁸  lub art. 458 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 ⁹ ;

2. organ makroostrożnościowy, którego cele, organizację, zadania, kompetencje, instrumenty, zasady ponoszenia odpowiedzialności i inne cechy zostały określone w zaleceniu ERRs/2011/3 ¹⁰ ;

b) "właściwy organ" - właściwy organ lub organ nadzorczy w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 40) rozporządzenia (UE) nr 575/2013 lub, w zależności od przypadku, w art. 13 ust. 10 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE;

c) "instytucja finansowa" - następujące przedsiębiorstwa, których siedziba zarządu lub siedziba statutowa znajduje się w Unii:

(i) instytucje w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 3) rozporządzenia (UE) nr 575/2013;

(ii) zakłady ubezpieczeń w rozumieniu art. 13 ust. 1 dyrektywy 2009/138/WE;

(iii) zakłady reasekuracji w rozumieniu art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/138/WE;

d) "osoba podejmująca istotne ryzyko działalności" - osobę należącą do kategorii pracowników, której działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka danej instytucji finansowej, w tym osoby należące do kategorii pracowników, o których mowa w art. 92 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE lub art. 275 ust. 1 lit. c) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 2015/35 ^* ;

e) "organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji" - organ zdefiniowany w art. 2 ust. 1 pkt 18) dyrektywy 2014/59/UE ¹¹ .

2. Wyłączenia

Odpowiednie organy mogą wyłączać instytucje finansowe z obowiązku powstrzymania się od podejmowania działań wskazanych w pkt (a) do (c) zalecenia A, jeżeli dana instytucja podlega prawnemu obowiązkowi podejmowania takich działań.

3. Kryteria implementacji

1. Do implementacji niniejszego zalecenia przez odpowiednie organy stosuje się następujące kryteria:

a) należy zwrócić należytą uwagę na zasadę proporcjonalności, biorąc pod uwagę w szczególności charakter instytucji finansowych i ich zdolność do przyczynienia się do złagodzenia ryzyka systemowego zagrażającego stabilności finansowej, które wynika z kryzysu związanego z pandemią COVID-19, i do ożywienia gospodarczego;

b) należy unikać arbitrażu regulacyjnego;

c) odpowiednie organy powinny dokonywać regularnej oceny konsekwencji nałożonych ograniczeń podziału dochodów w świetle celów niniejszego zalecenia.

1a. Przy określaniu konserwatywnego progu właściwe organy powinny należycie uwzględniać:

a) cele niniejszego zalecenia, w szczególności konieczność utrzymania przez instytucje finansowe wystarczająco wysokiego poziomu kapitału - w tym z uwzględnieniem ich ścieżki kapitałowej - w celu ograniczenia ryzyka systemowego i przyczynienia się do ożywienia gospodarczego, z uwzględnieniem ryzyka pogorszenia wypłacalności przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w związku z pandemią;

b) konieczność zapewnienia, aby ogólny poziom podziału dochodów w instytucjach finansowych podlegających ich kompetencjom nadzorczym był znacząco niższy niż w ostatnich latach poprzedzających kryzys związany z COVID-19;

c) specyfikę poszczególnych sektorów podlegających ich kompetencjom nadzorczym.

2. Do implementacji zalecenia A(a) oraz (b) stosuje się następujące kryteria szczegółowe: zaleca się, aby oceniając, czy właściwe jest stosowanie ograniczeń na zasadzie subskonsolidowanej, czy też na poziomie indywidualnym, odpowiednie organy przestrzegały następujących zasad:

a) zasada 1: uwzględniając potrzebę zapobiegania lub ograniczania ryzyka systemowego dla stabilności finansowej w swoich państwach członkowskich i w Unii, odpowiednie organy powinny wspierać sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego i uznawać potrzebę zapewnienia przez sektor finansowy trwałego wkładu we wzrost gospodarczy w państwach członkowskich i w Unii jako całości;

b) zasada 2: odpowiednie organy powinny zapewnić, aby wprowadzane ograniczenia nie pociągały za sobą nieproporcjonalnych niekorzystnych skutków dla całości lub części systemu finansowego w innych państwach członkowskich lub w całej Unii;

c) zasada 3: właściwe organy powinny ściśle współpracować ze sobą oraz z właściwymi organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, w tym w ramach kolegiów.

4. Terminy informowania o realizacji zaleceń

Zgodnie z art. 17 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1092/2010 adresaci są zobowiązani poinformować Parlament Europejski, Radę, Komisję i ERRS o działaniach podjętych w odpowiedzi na niniejsze zalecenie, lub przedstawić odpowiednie uzasadnienie w przypadku braku działania. Każdy z adresatów jest proszony o przedstawienie sprawozdania z wdrożenia zalecenia A do dnia 15 października 2021 r.

5. Zmiany niniejszego zalecenia

Przed dniem 30 września 2021 r. o konieczności i harmonogramie wprowadzenia zmian do niniejszego zalecenia decyduje Rada Generalna, uwzględniając między innymi rozwój sytuacji makroekonomicznej oraz nowe dane dotyczące stabilności systemu finansowego.

6. Monitorowanie i ocena

1. Rada Generalna ocenia działania adresatów i przedstawiane przez nich uzasadnienia oraz, w razie potrzeby, może stwierdzić nieodpowiednie zastosowanie się do niniejszego zalecenia lub brak odpowiedniego uzasadnienia niepodjęcia działań.

2. Nie stosuje się metodologii określonej w podręczniku dotyczącym oceny zgodności z zaleceniami ERRS (Handbook on the assessment of compliance with ESRB recommendations), który określa procedurę oceny zgodności z zaleceniami ERRS.

3. Sekretariat ERRS udziela pomocy adresatom poprzez zapewnianie koordynacji składania sprawozdań, dostarczanie odpowiednich wzorów i formularzy oraz, w razie potrzeby, szczegółowe określanie procedury i terminów informowania o realizacji zaleceń.

Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 27 maja 2020 r.

	W imieniu Rady Generalnej ERRS
	Francesco MAZZAFERRO
	Szef Sekretariatu ERRS

ZAŁĄCZNIK ¹²  (skreślony).

1 Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 1.

2 Dz.U. C 58 z 24.2.2011, s. 4.

3 https://eba.europa.eu/eba-proyides-additional-darity-on-measures-mitigate-impact-coyid-19-eu-banking-sector

4 https://www.eiopa.europa.eu/content/eiopa-statement-diyidends-distribution-and-yariable-remuneration-policies-context-coyid-19_en

5 Zalecenie Europejskiego Banku Centralnego EBC/2020/19 z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zasad wypłaty dywidend w czasie pandemii COVID-19 oraz uchylające zalecenie EBC/2020/1 (Dz.U. C 102 I z 30.3.2020, s. 1).

6 Sekcja 1 zmieniona przez pkt 1 zalecenia z dnia 15 grudnia 2020 r. (Dz.U.UE.C.2021.27.1) zmieniającego nin. zalecenie z dniem 15 grudnia 2020 r.

* Nie dotyczy oddziałów instytucji finansowych.

7 Sekcja 2 zmieniona przez pkt 2-6 zalecenia z dnia 15 grudnia 2020 r. (Dz.U.UE.C.2021.27.1) zmieniającego nin. zalecenie z dniem 15 grudnia 2020 r.

8 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).

9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1).

10 Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ERRS/2011/3 z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie mandatu makroostrożnościowego organów krajowych (Dz.U. C 41 z 14.2.2012, s. 1).

* Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjne (Wypłacalność II) (Dz.U. L 12 z 17.1.2015, s. 1).";

11 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190).

12 Załącznik skreślony przez pkt 7 zalecenia z dnia 15 grudnia 2020 r. (Dz.U.UE.C.2021.27.1) zmieniającego nin. zalecenie z dniem 15 grudnia 2020 r.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.212.1
• Rodzaj: Zalecenie
• Tytuł: Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 27 maja 2020 r. w sprawie ograniczenia podziału dochodów w czasie pandemii COVID-19 (ERRS/2020/7).
• Data aktu: 27/05/2020
• Data ogłoszenia: 26/06/2020
• Data wejścia w życie: 27/05/2020