(2020/C 131/03)(Dz.U.UE C z dnia 22 kwietnia 2020 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 2 , w szczególności jego art. 213 ust. 5,
po zasięgnięciu opinii księgowego Komisji,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Korzystanie z instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych i pomocy finansowej umożliwia skuteczne i wydajne wykorzystanie unijnych środków budżetowych. Wymagane jest zatem tworzenie rezerw funduszy gwarancyjnych, aby w razie potrzeby zapewnić możliwe uruchomienie znacznych kwot środków na płatności.
(2) Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 3 i rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 4 Komisja zarządza aktywami funduszu gwarancyjnego w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz funduszu gwarancyjnego w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Europejski Bank Inwestycyjny zarządza aktywami Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 5 .
(3) Komisja proponuje, aby ustanowić dwie nowe kompleksowe gwarancje budżetowe, które obowiązywałyby od daty rozpoczęcia stosowania wieloletnich ram finansowych na okres po 2020 r. Są to gwarancja InvestEU, o której mowa w częściowym wspólnym porozumieniu współprawodawców w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program InvestEU 6 , oraz gwarancja na działania zewnętrzne, o której mowa we wniosku dotyczącym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającym Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) 7 . Zgodnie z art. 9 ust. 1 częściowego wspólnego porozumienia współprawodawców w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program InvestEU tworzenie rezerw na gwarancję InvestEU może być między innymi zapewniane za pomocą wkładów państw członkowskich. Gwarancję na działania zewnętrzne wspierającą działania objęte gwarancjami budżetowymi, pomocą makrofinansową i pożyczkami dla państw trzecich na podstawie decyzji Rady 77/270/Euratom 8 należy ustanowić w oparciu o istniejącą gwarancję EFZR i Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych. Saldo aktywów netto na dzień 31 grudnia 2020 r. w funduszu gwarancyjnym EFZR i Funduszu Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych należy przenieść do wspólnego funduszu rezerw.
(4) Rezerwy przewidziane na pokrycie zobowiązań finansowych wynikających z instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych lub pomocy finansowej powinny znajdować się we wspólnym funduszu rezerw. Zgodnie z art. 211 ust. 4 i art. 212 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 (zwanego dalej "rozporządzeniem finansowym") na wspólny fundusz rezerw powinny składać się następujące zasoby: wkłady z budżetu ogólnego Unii, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności rozporządzeniem określającym wieloletnie ramy finansowe oraz po zbadaniu możliwości przegrupowań środków; zwroty z zainwestowania zasobów znajdujących się we wspólnym funduszu rezerw; kwoty odzyskane od dłużników zalegających ze spłatami zgodnie z procedurą odzyskiwania określoną w umowie dotyczącej gwarancji lub umowie pożyczki; dochód i wszelkie inne płatności otrzymane przez Unię zgodnie z umową dotyczącą gwarancji lub umową pożyczki; w stosownych przypadkach wkłady pieniężne państw członkowskich oraz osób trzecich na rzecz unijnych instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych i pomocy finansowej.
(5) Zasoby wspólnego funduszu rezerw należy przydzielić do modułów odpowiadających każdemu z instrumentów stanowiących wkład. Zarządzanie środkami tych modułów bazowych jako jednym dużym zbiorem aktywów ma kilka korzyści. Zapewnia operacyjne korzyści skali w zarządzaniu aktywami. Dzięki niemu będzie można czerpać większe korzyści z dywersyfikacji aktywów i zgodnie z efektywnym wskaźnikiem zasilenia rezerw, o którym mowa w art. 213 rozporządzenia finansowego, niższy będzie mógł być wymagany poziom utrzymywanych środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych.
(6) Przepisy mające zastosowanie do tworzenia rezerw i wspólnego funduszu rezerw powinny ustanawiać solidne ramy kontroli wewnętrznej, aby zapewnić skuteczne i wydajne wykorzystanie unijnych zasobów budżetowych oraz efektywne rozdzielanie środków i zarządzanie nimi.
(7) Wytyczne dotyczące zarządzania aktywami wspólnego funduszu rezerw powinny zapewniać płynność konieczną do pełnego i niezwłocznego zaspokojenia wszystkich wymaganych wypływów, takich jak uruchomienie gwarancji, oraz zachowanie kapitału w horyzoncie inwestycyjnym funduszu, przy wysokim poziomie pewności. Aktywami powinien zarządzać zarządzający zasobami finansowymi na podstawie strategii inwestycyjnej, która polega na strategicznej alokacji aktywów i uwzględnia cele inwestycyjne i tolerancję ryzyka. Strategia inwestycyjna powinna być odzwierciedlona w strategicznej wartości odniesienia (zwanej dalej "wartością odniesienia"). Wartość odniesienia należy ustalić zgodnie z dobrymi praktykami w branży.
(8) W celu poprawy przewidywanych zwrotów z inwestycji należy zezwolić - w określonych granicach - na odchylenie od wartości odniesienia pod względem alokacji aktywów lub charakterystyki ryzyka portfela aktywów. Niemniej jednak przyjmuje się, że znaczące zmiany warunków rynkowych lub inne czynniki mające wpływ na otoczenie inwestycyjne mogą spowodować odchylenia od przewidywanych wartości portfela.
(9) Zarządzanie aktywami należy realizować przy wykorzystaniu spektrum inwestycji zapewniającego odpowiednią równowagę ryzyka i zwrotu oraz konieczną płynność portfela. Instrumentów pochodnych nie należy wykorzystywać do celów spekulacyjnych. Kryteria wyboru aktywów powinny w pełni uwzględniać cele Komisji związane ze wzmocnieniem ram zrównoważonego finansowania i sprawiedliwości społecznej. Praktyki inwestycyjne w zakresie ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego (ESG), ze szczególnym uwzględnieniem komunikatu Komisji w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu 9 , zyskują coraz bardziej na znaczeniu, a Komisja powinna dawać przykład w tym obszarze.
(10) Zarządzający zasobami finansowymi powinien zachowywać minimalną kwotę zasobów funduszu w formie środków pieniężnych lub ekwiwalentów środków pieniężnych (tak zwany "bufor płynnościowy") zgodnie z wymogami ostrożnościowymi i prognozami dotyczącymi płatności przedstawianymi przez służby zatwierdzające instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych lub pomocy finansowej, zgodnie z art. 212 rozporządzenia finansowego i art. 213 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia finansowego.
(11) Przyjęcie i realizacja strategii inwestycyjnej powinny być wpisane w strukturę zarządzania zapewniającą niezależność wykonywania funkcji zarządzania ryzykiem. Konieczne jest jasne określenie roli zarządzającego zasobami finansowymi i urzędnika zatwierdzającego, jak również roli służb Komisji wdrażających instrumenty finansowe, gwarancje budżetowe lub pomoc finansową w związku z różnymi modułami wspólnego funduszu rezerw, do których to służb oddelegowano pracowników wykonujących odpowiednie zadania przekazane urzędnikowi zatwierdzającemu (zwanych dalej "służbami zatwierdzającymi").
(12) Zarządzający zasobami finansowymi powinien nadzorować realizację strategii inwestycyjnej zgodnie z zasadami i procedurami, które ustala księgowy, wymogami ostrożnościowymi i należytym zarządzaniem finansami. Zgodnie z art. 213 ust. 3 rozporządzenia finansowego zarządzający zasobami finansowymi oblicza również efektywny wskaźnik zasilenia rezerw i składa co roku Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące wspólnego funduszu rezerw zgodnie z art. 214 tego rozporządzenia.
(13) Komisja wydała komunikat 10 do Parlamentu Europejskiego i Rady zgodnie z wymogiem przeprowadzenia niezależnej oceny, o której mowa w art. 212 rozporządzenia finansowego. W komunikacie potwierdzono, że zarządzanie finansami w odniesieniu do aktywów wspólnego funduszu rezerw należy do Komisji.
(14) Zarządzający zasobami finansowymi nie powinien mieć sprzecznych obowiązków na podstawie rozporządzenia finansowego, tj. obowiązki te powinny być oddzielone od obowiązków służb zatwierdzających instrumentów stanowiących wkład i od obowiązków księgowego.
(15) Dyrekcja Generalna ds. Budżetu posiada bogate doświadczenie w zarządzaniu kilkoma portfelami inwestycyjnymi oraz dysponuje odpowiednimi ramami zarządzania i regulaminem wewnętrznym, aby zapewnić wydajne zarządzanie finansami w odniesieniu do aktywów wspólnego funduszu rezerw. Te same obowiązki wykonywała Dyrekcja Generalna ds. Gospodarczych i Finansowych (zwana dalej "DG ECFIN") do dnia 31 grudnia 2019 r. Zgodnie z decyzją przewodniczącej Komisji z dnia 1 grudnia 2019 r. w sprawie organizacji obowiązków członków Komisji (P (2019)1) dyrekcja L "Operacje finansowe i skarbcowe" w DG ECFIN została przeniesiona z DG ECFIN do Dyrekcji Generalnej ds. Budżetu, z wyjątkiem zespołu pracującego nad pogłębieniem unii gospodarczej i walutowej, który pozostaje w DG ECFIN. Należy zatem jasno określić rolę zarządzającego zasobami finansowymi w obrębie Komisji i przekazać obowiązki i zadania zarządzającego zasobami finansowymi Dyrektorowi Generalnemu ds. Budżetu.
(16) Zgodnie z art. 212 ust. 3 rozporządzenia finansowego księgowy opracowuje procedury, które należy stosować do operacji po stronie dochodów i wydatków oraz - w porozumieniu z zarządzającym zasobami finansowymi - aktywów i pasywów w ramach wspólnego funduszu rezerw.
(17) Służby zatwierdzające instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych lub pomocy finansowej powinny aktywnie monitorować zobowiązania finansowe, za które są odpowiedzialne, i co roku informować zarządzającego zasobami finansowymi o sytuacji, a w przypadku istotnych zmian czynić to niezwłocznie.
(18) Komisja powinna określić, w jaki sposób zarządzający zasobami finansowymi, księgowy i służby zatwierdzające mają wypełniać swoje funkcje i obowiązki, zgodnie z tą decyzją, i powinna ustalić funkcjonowanie struktury do celów zarządzania wspólnym funduszem rezerw. Dalsze zasady konieczne do wdrożenia tej decyzji należy ustanowić w wewnętrznym akcie administracyjnym i umowie o gwarantowanym poziomie usług między zarządzającym zasobami finansowymi a służbami zatwierdzającymi.
(19) Zasoby istniejącego Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych i Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, dla których istnieją odpowiednie fundusze gwarancyjne, należy również objąć dwoma modułami wspólnego funduszu rezerw. W związku z tym konieczne jest uchylenie odpowiednich wytycznych dotyczących zarządzania aktywami w odniesieniu do tych funduszy gwarancyjnych.
(20) Zgodnie z art. 282 ust. 3 lit. g) rozporządzenia finansowego przepisy ustanawiające wspólny fundusz rezerw stosuje się od dnia rozpoczęcia stosowania wieloletnich ram finansowych na okres po 2020 r. Niniejsza decyzja powinna zatem być stosowana od tego samego dnia,
STANOWI, CO NASTĘPUJE:
1 Data aktu zmieniona przez sprostowanie z dnia 23 października 2020 r. (Dz.U.UE.C.2020.354.9).
2 Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1.
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 - Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1).
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 z dnia 26 września 2017 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), gwarancji EFZR i funduszu gwarancyjnego EFZR (Dz.U. L 249 z 27.9.2017, s. 1).
5 Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 z dnia 25 maja 2009 r. ustanawiające Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych (wersja ujednolicona) (Dz.U. L 145 z 10.6.2009, s. 10).
6 Częściowe wspólne porozumienie współprawodawców w odniesieniu do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Program InvestEU (COM(2018) 439 final z dnia 6 czerwca 2018 r.).
7 COM(2018) 460 final z dnia 14 czerwca 2018 r.
8 Decyzja Rady 77/270/Euratom z dnia 29 marca 1977 r. upoważniająca Komisję do emisji pożyczek w ramach Euratom w celu udziału w finansowaniu elektrowni jądrowych (Dz.U. L 88 z 6.4.1977, s. 9).
9 COM(2019) 640 final z dnia 11 grudnia 2019 r.
10 COM(2020) 130.
11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie funduszy rynku pieniężnego (Dz.U. L 169 z 30.6.2017, s. 8).
12 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniające dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 347 z 28.12.2017, s. 35).
13 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (wersja przekształcona) (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 32).
14 Decyzja Komisji C(2016) 165 z dnia 21 stycznia 2016 r. zatwierdzająca wytyczne dotyczące zarządzania aktywami funduszu gwarancyjnego Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych.
15 Decyzja Komisji C(2017) 7693 z dnia 22 listopada 2017 r. zatwierdzająca wytyczne dotyczące zarządzania aktywami funduszu gwarancyjnego Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju i zmieniająca decyzję C(2005) 2992 w sprawie zarządzania pozabudżetowymi operacjami finansowymi Wspólnoty Europejskiej (WE), Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom), Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (EWEA) w likwidacji, a po przeprowadzeniu likwidacji - aktywów Funduszu Badawczego Węgla i Stali.
16 Formuła końcowa zmieniona przez sprostowanie z dnia 23 października 2020 r. (Dz.U.UE.C.2020.354.9).