Ustawa medialna na Węgrzech.

Ustawa medialna na Węgrzech

P7_TA(2011)0094

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie ustawy medialnej na Węgrzech

(2012/C 199 E/17)

(Dz.U.UE C z dnia 7 lipca 2012 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 2, 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), art. 49, 56, 114, 167 i 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i art. 10 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), dotyczące poszanowania, promowania i ochrony praw podstawowych, a w szczególności wolności wypowiedzi, prawa do swobodnego przepływu informacji oraz prawa do pluralizmu mediów,

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych),

– uwzględniając Europejską Kartę na rzecz Wolności Prasy z dnia 25 maja 2009 r., dokument roboczy Komisji w sprawie pluralizmu mediów w państwach członkowskich UE (SEC(2007)0032), określone przez Komisję trzystopniowe podejście do pluralizmu mediów oraz niezależną analizę wykonaną na zlecenie Komisji i zakończoną w 2009 r.,

– uwzględniając swoje rezolucje z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie ryzyka naruszenia wolności wypowiedzi i informacji w Unii Europejskiej, a szczególnie we Włoszech⁽¹⁾, z dnia 25 września 2008 r. w sprawie koncentracji i pluralizmu mediów w Unii Europejskiej⁽²⁾ oraz z dnia 7 września 2010 r. w sprawie dziennikarstwa i nowych mediów - tworzenie sfery publicznej w Europie⁽³⁾,

– uwzględniając oświadczenia Komisji oraz pytania parlamentarne zgłoszone do debaty i przedyskutowane przez Parlament Europejski dnia 8 października 2009 r. (prawo do swobodnego przepływu informacji we Włoszech) oraz dnia 8 września 2010 r., jak również uwzględniając dyskusje na wspólnym posiedzeniu Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) i Komisji Kultury i Edukacji (CULT) dnia 17 stycznia 2011 r. w zakresie węgierskiej ustawy medialnej,

– uwzględniając decyzję komisji LIBE w sprawie zwrócenia się do Agencji Praw Podstawowych z wnioskiem o przygotowanie rocznego sprawozdania porównawczego, zawierającego wskaźniki, a poświęconego sytuacji w zakresie wolności i pluralizmu mediów oraz niezależnego zarządzania mediami w państwach członkowskich UE,

– uwzględniając Konwencję UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, a w szczególności jej art. 5 ust. 2 oraz art. 7 i 11,

– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na wartościach demokracji i praworządności zapisanych w art. 2 TUE, a tym samym gwarantuje i promuje wolność wypowiedzi i swobodny przepływ informacji zapisane w art. 11 Karty praw podstawowych i art. 10 europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka, oraz uznaje prawnie wiążący charakter praw, wolności i zasad określonych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, czego wyrazem było jej przystąpienie do europejskiej konwencji praw człowieka, którego warunkiem jest wolność i pluralizm mediów, a także mając na uwadze, że prawa te obejmują swobodę wyrażania opinii oraz swobodę otrzymywania i przekazywania informacji bez kontroli i ingerencji oraz bez nacisków ze strony władz,

B. mając na uwadze, że pluralizm i wolność mediów w dalszym ciągu dają powody do poważnego zaniepokojenia w UE i jej państwach członkowskich, zwłaszcza we Włoszech, Bułgarii, Rumunii, Republice Czeskiej i Estonii, co uwypukliła niedawna krytyka ustawy medialnej i zmian konstytucyjnych wprowadzonych na Węgrzech w okresie od czerwca do grudnia 2010 r., wyrażana przez organizacje międzynarodowe, jak OBWE i Rada Europy (w osobie Komisarza Praw Człowieka), liczne międzynarodowe i krajowe organizacje dziennikarzy, redaktorów i wydawców, organizacje pozarządowe działające w dziedzinie praw człowieka i swobód obywatelskich, jak również przez państwa członkowskie i Komisję,

C. mając na uwadze, że Komisja wyraziła obawy i zwróciła się do rządu Węgier o udzielenie informacji w zakresie zgodności węgierskiej ustawy medialnej z dyrektywą o audiowizualnych usługach medialnych oraz ogółem wspólnotowych przepisów prawnych, szczególnie w odniesieniu do obowiązku wyważonego przedstawiania wydarzeń, nałożonego na wszystkie podmioty świadczące audiowizualne usługi medialne, kwestionując także zgodność przedmiotowej ustawy z zasadą proporcjonalności oraz z zasadą poszanowania podstawowych praw do wolności wypowiedzi i do swobodnego przepływu informacji, określonych w art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, z zasadą kraju pochodzenia i z wymogami dotyczącymi rejestracji, oraz mając na uwadze, że rząd węgierski w odpowiedzi udzielił dodatkowych informacji i rozpoczął przegląd i wprowadzanie zmian w przedmiotowej ustawie, tak by uwzględnić kwestie podniesione przez Komisję,

D. mając na uwadze, że OBWE wyraziła poważne wątpliwości w odniesieniu do (przedmiotowego i terytorialnego) zakresu węgierskich przepisów, wolności wypowiedzi i swobody wyrażania poglądów, powołania jednoosobowego krajowego urzędu ds. mediów i telekomunikacji, zgodności z zasadami dotyczącymi publicznych usług nadawczych⁽⁴⁾, wskazując, że nowe przepisy podważają pluralizm mediów, znoszą polityczną i finansową niezależność mediów publicznych, długofalowo utrwalają negatywne cechy charakterystyczne wolnych mediów, oraz mając na uwadze, że Urząd ds. Mediów i Rada ds. Mediów są politycznie jednorodne⁽⁵⁾ i sprawują wszechobecną i scentralizowaną kontrolę rządową i polityczną nad wszystkimi mediami; mając na uwadze, że dalsze zastrzeżenia dotyczyły nieproporcjonalnych i szczególnie surowych sankcji nakładanych z wątpliwych i nieokreślonych powodów, nieistnienia automatycznej procedury zawieszenia sankcji w przypadku odwołania się do sądu od sankcji nałożonej przez Urząd ds. Mediów, naruszenia zasady poufności źródeł dziennikarskich czy ochrony wartości rodzinnych,

E. podzielając wyrażone przez OBWE poważne zastrzeżenia dotyczące politycznie jednorodnego składu Urzędu ds. Mediów i Rady ds. Mediów, harmonogramu ich prac, sprawowanej przez nie dominującej i scentralizowanej kontroli rządowej, sądowniczej i politycznej nad wszystkimi mediami, faktu, że większość spornych postanowień narusza normy OBWE oraz normy międzynarodowe w zakresie wolności wypowiedzi, np. znosząc polityczną i finansową niezależność mediów publicznych, przedmiotowego i terytorialnego zakresu ustawy oraz decyzji, by nie definiować kluczowych pojęć, co sprawia, że dziennikarze nie zdają sobie sprawy, kiedy naruszają przepisy,

F. mając na uwadze, że Komisarz Praw Człowieka Rady Europy wezwał władze Węgier, aby podczas dokonywania przeglądu ustawy medialnej uwzględniły normy przyjęte przez Radę Europy w zakresie wolności słowa i pluralizmu mediów, odnośne zalecenia Komitetu Ministrów i Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, a w szczególności wiążące normy przyjęte w europejskiej konwencji praw człowieka i w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; mając na uwadze, że komisarz odniósł się do stosowania nieprecyzyjnych definicji, które mogą być mylnie interpretowane, tworzenia politycznie niewyważonych mechanizmów regulacyjnych dających niewspółmierne uprawnienia, co nie podlega pełnej kontroli ze strony wymiaru sprawiedliwości, jak również do zagrożeń związanych z naruszeniem niezależności nadawców publicznych i słabnącej ochrony źródeł informacji dziennikarskiej; mając na uwadze, że komisarz podkreślił również, iż niezbędne jest rzeczywiste zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron, w tym partii opozycyjnych i społeczeństwa obywatelskiego, w proces przeglądu omawianych przepisów, które dotyczą tak fundamentalnego aspektu funkcjonowania społeczeństwa demokratycznego⁽⁶⁾,

G. mając na uwadze, że w swej drugiej opinii wydanej dnia 25 lutego 2011 r. Komisarz Praw Człowieka Rady Europy zaleca "ogólny przegląd" węgierskich przepisów medialnych, między innymi w celu przywrócenia precyzyjnych przepisów promujących pluralistyczne i niezależne media oraz wzmacniających gwarancje, że mechanizmy regulacji mediów nie będą poddawane wpływom politycznym⁽⁷⁾; mając na uwadze, że komisarz stwierdza dalej, że media na Węgrzech muszą być w stanie wypełniać swoje zadanie strażnika pluralistycznego i demokratycznego społeczeństwa oraz że aby to osiągnąć, Węgry winny przestrzegać swych zobowiązań wynikających z członkostwa w Radzie Europy i korzystać z doświadczeń tej organizacji w dziedzinie wolności wypowiedzi oraz niezależności i pluralizmu mediów,

H. mając na uwadze, że w związku z tym wdrażanie węgierskiej ustawy medialnej należy bezzwłocznie zawiesić i poddać ją przeglądowi na podstawie uwag i wniosków Komisji, OBWE i Rady Europy, aby zapewnić jej pełną zgodność z prawem UE oraz z europejskimi wartościami i normami w zakresie wolności i pluralizmu mediów oraz niezależnego zarządzania nimi,

I. mając na uwadze, że pomimo wielokrotnie ponawianych wezwań Parlamentu do przyjęcia coraz bardziej nieodzownej i pilnie potrzebnej dyrektywy w sprawie wolności i pluralizmu mediów oraz niezależnego zarządzania nimi Komisja do tej pory zwlekała z przedstawieniem wniosku w tej sprawie,

J. mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie UE winny przestrzegać przyjętych w czerwcu 1993 r. podczas szczytu Rady Europejskiej w Kopenhadze kryteriów członkostwa w UE w odniesieniu do wolności prasy i wolności wypowiedzi oraz że należy je egzekwować za pośrednictwem odnośnych przepisów UE,

K. mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości, orzekając w dwóch powiązanych sprawach C-39/05 P oraz C-52/05 P, uznał w ust. 45 i 46, że dostęp do informacji umożliwia obywatelom większe uczestnictwo w procesie podejmowania decyzji i gwarantuje większą legitymizację, skuteczność i odpowiedzialność administracji względem obywateli w systemie demokratycznym oraz że "jest warunkiem wstępnym skutecznego wykonywania ich demokratycznych praw",

1. wzywa władze Węgier do przywrócenia niezależnego zarządzania mediami i do uniemożliwienia państwu wpływania na wolność wypowiedzi i wyważone relacjonowanie wydarzeń w mediach; wyraża przekonanie, że nadmierne stanowienie prawa w dziedzinie mediów ma negatywny wpływ na rzeczywisty pluralizm w sferze publicznej;

2. z zadowoleniem przyjmuje współpracę Komisji z władzami Węgier mającą na celu wprowadzenie zmian w węgierskiej ustawie medialnej, tak by była ona zgodna z traktatami i przepisami europejskimi, oraz rozpoczęcie prac nowelizacyjnych na poziomie krajowym;

3. ubolewa nad faktem, że w związku z procesem wdrażania przez Węgry wspólnotowego dorobku prawnego Komisja skupiła się jedynie na trzech zagadnieniach, oraz nad brakiem odniesień do art. 30 dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych, co w konsekwencji ograniczyło własne kompetencje Komisji w zakresie nadzorowania przestrzegania przez Węgry europejskiej karty praw podstawowych w procesie wdrażania przepisów UE; wzywa Komisję do przeanalizowania stosowania się przez Węgry do ustaleń w zakresie odpowiedzialności przewidzianych postanowieniami dyrektywy 2000/31/WE o handlu elektronicznym oraz transpozycji decyzji ramowych w sprawie zwalczania na mocy przepisów prawa karnego pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii (2008/913/WSiSW) oraz w sprawie zwalczania terroryzmu (2008/919/WSiSW), które zawierają odniesienia do wolności wypowiedzi i naruszeń wolności mediów;

4. wzywa Komisję do dalszego ścisłego monitorowania i oceny zgodności węgierskiej ustawy medialnej po wprowadzonych zmianach z przepisami prawa europejskiego, a w szczególności z Kartą praw podstawowych;

5. wzywa władze Węgier do zaangażowania wszystkich zainteresowanych podmiotów w nowelizację ustawy medialnej i konstytucji, co stanowi podstawę tworzenia społeczeństwa demokratycznego opartego na praworządności z odpowiednią równowagą sił, tak by zagwarantować poszanowanie praw podstawowych mniejszości i zapobiegać tyranii większości;

6. wzywa Komisję, by działając na mocy art. 265 TFUE, przedstawiła przed końcem roku zgodnie z art. 225 TFUE wniosek dotyczący przepisów w sprawie wolności i pluralizmu mediów i niezależnego zarządzania nimi, co pozwoli jej zniwelować rozbieżności w przepisach prawnych UE w zakresie mediów, skorzystać z własnych kompetencji w dziedzinie rynku wewnętrznego, polityki audiowizualnej, konkurencji, telekomunikacji, dotacji państwowych, obowiązku świadczenia usług użyteczności publicznej i praw podstawowych osób przebywających na terytorium UE, w celu określenia przynajmniej minimalnych podstawowych norm, które musiałyby spełniać wszystkie państwa członkowskie i z którymi musiałyby być zgodne ich przepisy, aby zapewniać, gwarantować i promować swobodny przepływ informacji, odpowiedni poziom pluralizmu mediów oraz niezależne zarządzanie nimi;

7. wzywa władze węgierskie, by - w myśl uwag i wniosków Parlamentu Europejskiego, Komisji, OBWE, Komisarza Praw Człowieka Rady Europy, zaleceń Komitetu Ministrów i Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - dokonały dalszego przeglądu ustawy medialnej i w przypadku jej niezgodności z treścią i z duchem traktatów lub prawem UE, w szczególności z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej lub europejską konwencją praw człowieka, uchyliły ją i nie stosowały jej lub tych jej postanowień, w przypadku których stwierdzono niezgodność;

8. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie Europy, rządom i parlamentom państw członkowskich, Agencji Praw Podstawowych, OBWE oraz Radzie Europy.

______

⁽¹⁾ Dz.U. C 104 E z 30.4.2004, s. 1026.

⁽²⁾ Dz.U. C 8 E z 14.1.2010, s. 85.

⁽³⁾ Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0307.

⁽⁴⁾ Analiza i ocena pakietu węgierskich przepisów prawnych i projektu ustawy w sprawie mediów i telekomunikacji, przygotowane przez dr. Karola Jakubowicza dla OBWE.

⁽⁵⁾ Pismo z dnia 14 stycznia 2010 r. skierowane przez przedstawiciela OBWE ds. wolności mediów do przewodniczącego Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.

⁽⁶⁾http://www.coe.int/t/commissioner/News/2011/110201Hungary_en.asp.

⁽⁷⁾https://wcd.coe.int/wcd/ViewDoc.jsp?id=1751289.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2012.199E.154
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Ustawa medialna na Węgrzech.
• Data aktu: 10/03/2011
• Data ogłoszenia: 07/07/2012