Sytuacja w Rogu AfrykiP6_TA(2009)0026
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie sytuacji w Rogu Afryki
(2010/C46 E/15)
(Dz.U.UE C z dnia 24 lutego 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w krajach Rogu Afryki,
– uwzględniając sprawozdanie z misji w Rogu Afryki przyjęte przez Komisję Rozwoju w dniu 8 grudnia 2008 r.,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że nierozstrzygnięte konflikty graniczne między Etiopią a Erytreą oraz między Erytreą a Dżibuti wywierają negatywny wpływ na pokój i bezpieczeństwo w Rogu Afryki; mając na uwadze, że sytuacja w Somalii pogorszyła się do poziomu jednego z najgorszych na świecie kryzysów z zakresu kwestii humanitarnych i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że sytuacja w Sudanie stanowi poważny czynnik ryzyka zagrażający bezpieczeństwu w regionie,
B. mając na uwadze, że Etiopia i Erytrea zakończyły wojnę podpisując wynegocjowany na arenie międzynarodowej "porozumienia z Algieru" przewidujące pokojową misję operacyjną ONZ (UNMEE) oraz utworzenie Komisji Granicznej Etiopia-Erytrea (EEBC), między oboma stronami występują jednak nadal różnice w zakresie wdrożenia tych porozumień oraz decyzji Komisji Granicznej; mając na uwadze, że mandat misji UNMEE miał zakończyć się w dniu 31 lipca 2008 r., gdyż Erytrea utrudniała misję a Etiopia odmówiła wdrożenia orzeczeń EEBC w odniesieniu do spornego obszaru miejscowości Badme,
C. mając na uwadze, że w czerwcu 2008 r. przemoc nasiliła się w obszarze Ras Doumeira na granicy między Erytreą i Dżibuti, w wyniku czego zginęło 35 osób i dziesiątki zostały ranne; mając na uwadze, że w dniu 12 czerwca 2008 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ wezwała obie strony do zobowiązania się do zawieszenia broni i wycofania wojsk oraz przywrócenia status quo antę (przedwojennego stanu rzeczy); mając na uwadze, że obecnie sytuacja uspokoiła się, jednak z uwagi na bliskość wojsk występuje ryzyko eskalacji,
D. mając na uwadze, że w dniu 29 października 2008 r. etiopska misja handlowa, kwatera ONZ oraz pałac prezydencki w stolicy Somalilandu Hargeysie stały się celem samobójczych ataków bombowych, a jednocześnie, miały miejsce ataki w Bossaso w regionie Puntland w Somalii, w związku z którymi aresztowano kilka osób,
E. mając na uwadze, że w listopadzie 2008 r. odbyła się w Dżibuti nowa runda negocjacji, w wyniku której przedstawiciele przejściowego rządu federalnego oraz opozycyjnego Sojuszu na rzecz Ponownego Wyzwolenia Somalii - frakcja Dżibuti podpisali ugodę o podziale władzy i obie strony publicznie wyraziły swoje poparcie dla komisji śledczej ds. zbadania łamania praw człowieka w Somalii,
F. mając na uwadze, że na konferencji w dniu 29 października 2008 r. w Nairobi - z udziałem przedstawicieli tymczasowych instytucji federalnych i posłów do przejściowego parlamentu federalnego -Międzyrządowy Organ ds. Rozwoju (IGAD) przyjął siedmiopunktowy plan wsparcia procesu pokojowego w Somalii i wprowadził mechanizm monitorowania jego wdrożenia,
G. mając na uwadze, że od listopada 2008 r. Etiopia stopniowo wycofuje swoje wojska z Mogadiszu i pozostałych miejsc w Somalii, w których się jeszcze znajdują; mając na uwadze, że AMISOM (misja Unii Afrykańskiej), która od marca 2007 r. zasadniczo ograniczała swą obecność do Mogadiszu, znajdzie się teraz na tym terenie sama,
H. mając na uwadze, że tymczasowemu rządowi federalnemu Somalii nie udało się w ciągu czterech lat utworzyć rządu cieszącego się szerokim poparciem; mając na uwadze, że wskutek niedawnej rezygnacji prezydenta Abdullahiego występuje realne niebezpieczeństwo, iż rywalizujące frakcje mogą wznowić walki,
I. mając na uwadze, że piractwo stanowi następne poważne wyzwanie w zakresie bezpieczeństwa w regionie Rogu Afryki; mając na uwadze, że walki z piractwem nie uda się wygrać jedynie metodami wojskowymi, ale wynik jej zależy głównie od skutecznego promowania pokoju, rozwoju i budowania państwowości w Somalii; mając na uwadze, że wskutek piractwa Światowy Program Żywnościowy (WFP) musiał zawiesić dostawę pomocy żywnościowej dla Somalii, co pogorszyło i tak już niepewną sytuację humanitarną,
J. mając na uwadze, że w dniu 8 grudnia 2008 r. UE wszczęła operację morską EU NAVFOR Somalia (operacja Atalanta), mającą na celu ochronę konwojów morskich WFP oraz innych statków handlowych pływających u wybrzeży Somalii,
K. mając na uwadze, że nieudane wdrożenie kompleksowego porozumienia pokojowego (CPA) między północą a południem Sudanu może doprowadzić do secesji, istnieje też prawdopodobieństwo, że będzie mu towarzyszył konflikt zbrojny dotyczący udziałów w zasobach ropy w regionie granicznym; mając na uwadze, że secesja taka prowadzić będzie najprawdopodobniej do całkowitego rozpadu kraju, kiedy to Darfur i część wschodnia będą usiłowały uzyskać niezależność i nastąpią walki międzyetniczne, które podsyci dodatkowo udział krajów ościennych, w tym Erytrei,
L. mając na uwadze, że Dżibuti nadal stoi wobec olbrzymich wyzwań, a wobec światowego kryzysu żywnościowego jego sytuacja staje się alarmująca; mając na uwadze, że Ogaden, region w prowincji Somali w Etiopii, dotknięty jest wielką suszą, a kontrolowana przez rząd pomoc żywnościowa przeznaczona dla jego mieszkańców nie dociera do nich pomimo niedawnych postępów w dostarczaniu pomocy żywnościowej przez WFP w tym regionie z uwagi na zgłaszane nadal opóźnienia wywoływane koniecznością uzyskania od wojska zezwolenia na poruszanie się w prowincji Somali,
M. mając na uwadze, że UE jest od wielu lat poważnie zaniepokojona sytuacją we wszystkich krajach Rogu Afryki dotyczącą praw człowieka, praworządności, demokracji i ładu administracyjno-regulacyjnego; mając na uwadze, że istnieją wiarygodne doniesienia o arbitralnych zatrzymaniach, pracy przymusowej, torturach i złym traktowaniu więźniów, jak również prześladowaniach dziennikarzy i represjach politycznych w regionie,
N. mając na uwadze łamanie praw człowieka w Somalii, w tym porwanie dwóch włoskich zakonnic katolickich Marii Teresy Olivero i Cateriny Giraudo,
O. mając na uwadze, że większościowa ordynacja wyborcza, wysoce niekorzystna dla partii opozycyjnych, zastosowana podczas wyborów legislacyjnych w 2008 r., jest przedmiotem troski w Dżibuti, gdzie opozycyjna partia Ruch na rzecz Odnowy Demokratycznej (MRD) została zakazana w lipcu 2008 r. na podstawie całkowicie nieuzasadnionego twierdzenia, jakoby wspierała erytrejski atak na Dżibuti, podczas gdy przywódcy związku zawodowego Unia Pracowników Dżibuti/Ogólna Unia Pracowników Dżibuti (UDT/UGTD) nadal nie odzyskali miejsc pracy utraconych po zwolnieniu z powodów dotyczących ich działalności związkowej,
P. mając na uwadze, że wśród organizacji pozarządowych i kół opozycyjnych panuje poczucie strachu wywołane nasilającą się kontrolą rządową i zmniejszeniem swobód politycznych wskutek ostatnio przyjętego prawa prasowego oraz ustawy o rejestracji partii w Etiopii; mając na uwadze, że ustawa dotycząca organizacji pozarządowych (proklamacja w sprawie rejestracji i regulacji organizacji charytatywnych i stowarzyszeń) przyjęta przez rząd Etiopii i zatwierdzona przez parlament może poważnie ograniczyć działalność międzynarodowych i etiopskich stowarzyszeń pracujących na rzecz równości, sprawiedliwości, praw człowieka i rozwiązywania konfliktów,
Bezpieczeństwo regionalne
1. wzywa rząd Etiopii do oficjalnego uznania linii demarkacyjnej wyznaczonej przez EEBC w postaci współrzędnych geograficznych między Erytreą a Etiopią jako ostatecznej i wiążącej; wzywa rząd Erytrei do wyrażenia zgody na podjęcie dialogu z Etiopią na temat procesu wycofania wojsk z granicy i fizycznego wytyczenia granicy zgodnie z decyzją Komisji Granicznej, jak również normalizacją stosunków między obydwoma krajami, w tym powtórnym otwarciem granicy dla handlu; wzywa społeczność międzynarodową oraz UE do wywierania nacisku na obie strony w celu wyjścia z obecnego impasu;
2. wzywa Radę do wyznaczenia specjalnego przedstawiciela/wysłannika UE w regionie Rogu Afryki;
3. wzywa Radę i Komisję do dalszych wysiłków podejmowanych w ramach regionalnego partnerstwa politycznego na rzecz pokoju, bezpieczeństwa i rozwoju w Rogu Afryki w celu wskazania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, które mogłyby pociągnąć za sobą współpracę funkcjonalną między Erytreą a Etiopią, np. w obszarach dostaw energii, handlu transgranicznego i portów;
4. wzywa rząd Erytrei do ponownego rozważenia obecnej decyzji o zawieszeniu członkostwa w Międzyrządowym Organie ds. Rozwoju (IGAD); wzywa przywódców Unii Afrykańskiej (UA) i IGAD do dalszego angażowania Erytrei i zachęcania rządu do powtórnego przystąpienia do działań w zakresie współpracy na szczeblu regionalnym i subregionalnym;
5. wzywa rząd Erytrei do wyrażenia zgody na zaproszenie - wspólnie z rządem Dżibuti - niezależnej misji rozpoznawczej w celu przyjrzenia się sytuacji w rejonie Ras Doumeira; wzywa obie strony do stosowania dialogu i metod dyplomatycznych w celu przywrócenia stosunków między oboma krajami;
6. wzywa Radę i Komisję do dalszego wspierania rozwoju instytucji w Somalii, wdrożenia porozumienia pokojowego z Dżibuti oraz działań organu IGAD podejmowanych w ramach procesu pokojowego; nalega na wzmocnienie misji AMISOM oraz terminowe rozmieszczenie sił stabilizacyjnych, jak tylko pozwolą na to warunki polityczne i sytuacja w zakresie bezpieczeństwa;
7. potępia coraz częstsze ataki na osoby niosące pomoc humanitarną, mające miejsce w ostatnich kilku miesiącach, które poważnie ograniczyły operacje pomocowe i przyczyniły się do pogorszenia sytuacji humanitarnej w Somalii; wzywa koordynatora ONZ ds. pomocy humanitarnej dla Somalii do wynegocjowania dostępu dla pomocy humanitarnej niezależnie od procesu pokojowego z Dżibuti, według kolejnych obszarów geograficznych, przyspieszenia dostaw żywności i ulżenia tragicznej sytuacji humanitarnej;
8. podkreśla, że wobec udziału Unii Europejskiej i wspólnoty międzynarodowej w dążeniu do północno-południowego porozumienia w Sudanie należy teraz zdecydowanie kontynuować wszystkie działania z myślą o jego wdrożeniu oraz nadal wywierać odpowiednie naciski; wzywa zatem Radę i społeczność międzynarodową do wzmożonego wsparcia dla wdrożenia północno-południowego kompleksowego porozumienia pokojowego w Sudanie i do zapewnienia całkowitego rozmieszczenia połączonych sił Misji ONZ-UA w Darfurze (UNAMID);
9. wzywa radę i Komisję do dalszego udzielania wsparcia dla organu IGAD i jego działań na rzecz opracowania planu integracji dla regionu, a także do wzmocnienia jego instytucji;
Bezpieczeństwo żywnościowe i rozwój
10. wzywa rząd Erytrei do ściślejszej współpracy z organizacjami międzynarodowymi przy dokonywaniu oceny sytuacji w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego w celu umożliwienia terminowej i ukierunkowanej interwencji;
11. wzywa rząd Erytrei do udzielenia Komisji swobodnego dostępu do projektów finansowanych przez Komisję oraz do większej otwartości na pomoc techniczną w przypadku wspólnie uzgodnionych projektów i programów; wzywa go także do dostosowania proklamacji o organizacjach pozarządowych z myślą o zmniejszeniu wymogów finansowych dotyczących organizacji pozarządowych pragnących wziąć udział w działaniach rozwojowych w Erytrei;
12. wzywa rząd Etiopii do udzielenia pełnego dostępu organizacjom humanitarnym do regionu Ogaden w prowincji Somali oraz do zapewnienia wszystkich koniecznych warunków umożliwiających dotarcie pomocy do jej beneficjentów w całym regionie;
13. wzywa Komisję do dalszego udzielania wsparcia działaniom regionalnym będącym odpowiedzią na ponadgraniczne wyzwania przy pomocy regionalnego partnerstwa UE na rzecz pokoju, bezpieczeństwa i rozwoju, a w szczególności regionalnego zarządzania zasobami wodnymi jako istotnego elementu bezpieczeństwa żywnościowego;
14. wzywa Komisję do sprawdzenia, że żaden z jej programów pomocowych, włączając w to program "wynagrodzenie za pracę", nie jest wdrażany przy wykorzystaniu pracy przymusowej;
Prawa człowieka, demokracja i ład administracyjno-regulacyjny
15. wzywa rząd Erytrei do wydania publicznego oświadczenia dotyczącego miejsca pobytu więźniów oraz ich stanu zdrowia oraz do oskarżenia i niezwłocznego postawienia przed sądem wszystkich osób przetrzymywanych z powodów politycznych i uwięzionych dziennikarzy, albo też do niezwłocznego i bezwarunkowego ich uwolnienia;
16. wzywa rząd Erytrei do pełnego przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności, w tym wolności zgromadzeń, wolności wypowiedzi, wolności mediów i wolności sumienia;
17. wyraża głębokie zaniepokojenie dalszym więzieniem w Erytrei szwedzko-erytrejskiego dziennikarza Dawita Isaaka, przetrzymywanego w więzieniu od chwili aresztowania we wrześniu 2001 r., bez przeprowadzenia procesu sądowego, i żąda natychmiastowego uwolnienia Dawita Isaaka i innych więzionych dziennikarzy;
18. wzywa UE do ponownego przeanalizowania swego podejścia do Erytrei, jeżeli nie nastąpi żaden postęp w kwestii przestrzegania głównych elementów umowy z Kotonu (art. 9), zwłaszcza w najważniejszych kwestiach dotyczących praw człowieka (dostęp Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża do więzień, uwolnienie grupy więźniów Gl 1);
19. wzywa przejściowy rząd federalny Somalii do potępienia porwania dwóch włoskich zakonnic katolickich oraz do podjęcia działań mających na celu przyspieszenie ich uwolnienia i zaprzestanie kolejnych porwań;
20. wzywa władze Dżibuti do ochrony praw politycznych partii opozycyjnych i niezależnych organizacji broniących praw człowieka, w tym do zapewnienia pełnych gwarancji wolności prasy, wolności zgromadzeń i wolności wypowiedzi; podkreśla potrzebę konstruktywnego dialogu między rządem a opozycją, prowadzącego do przyjęcia ordynacji wyborczej umożliwiającej sprawiedliwszą reprezentację parlamentarną istniejących partii politycznych; wzywa władze Dżibuti, by zezwoliły partii opozycyjnej MRD na podjęcie działalności i przywróciły na miejsca pracy wszystkich przywódców związku zawodowego UDT/UGTD zwolnionych z powodów dotyczących ich działalności związkowej;
21. wzywa rząd Dżibuti do podjęcia działań w celu zapewnienia lepszej ochrony praw związków zawodowych w prawodawstwie i w praktyce, zgodnie z odpowiednimi głównymi konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP);
22. wyraża ubolewanie, że parlament etiopski zatwierdził proklamację w sprawie rejestracji i regulacji organizacji charytatywnych i stowarzyszeń; wzywa do wprowadzenia w niej istotnych zmian w celu zagwarantowania podstawowych zasad dotyczących praw człowieka; wzywa do nieograniczonego wdrożenia tego aktu prawnego i nalega, by Komisja ściśle monitorowała jego wdrożenie;
23. wzywa władze etiopskie do dokonania przeglądu prawa prasowego i ustawy o rejestracji partii, a także składu Komisji Wyborczej w celu zapewnienia gwarancji dla praw politycznych partii opozycyjnych; wzywa władze etiopskie do zbadania doniesień o nękaniu i arbitralnych zatrzymaniach działaczy opozycji i organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz do postawienia odpowiedzialnych osób przed wymiarem sprawiedliwości;
24. wyraża oburzenie z powodu uwięzienia Birtukan Midekssy, przywódczyni opozycyjnej partii Jedności na rzecz Demokracji i Sprawiedliwości (UDJ), i żąda jej natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia;
25. wzywa władze Etiopii do szybkiego rozpatrzenia wniosku o zarejestrowanie etiopskiego Krajowego Stowarzyszenia Nauczycieli (NTA) zgodnie z odpowiednimi ustawami i przepisami oraz do zaprzestania prześladowań członków tego stowarzyszenia;
26. wzywa rządy Etiopii, Erytrei i Dżibuti oraz Radę, by zgodnie z art. 8 i z załącznikiem VII do zmienionej umowy z Kotonu przyjęły wspólne uzgodnienia dotyczące pogłębienia dialogu politycznego na temat praw człowieka, zasad demokracji i praworządności, obejmującego wspomniane wyżej kwestie, w celu określenia punktów odniesienia i uzyskania namacalnych wyników i postępów w terenie;
27. uznaje, że wybory w Sudanie powinny się odbyć w 2009 r., ale odnotowuje fakt, że nie wprowadzono jeszcze zmian w aktach prawnych ograniczających wolność wypowiedzi i stowarzyszania się osób prywatnych, partii politycznych i mediów oraz naruszających kompleksowe porozumienie pokojowe i tymczasową konstytucję państwa, nie utworzono też Krajowej Komisji Praw Człowieka; podkreśla, że uchylenie tych aktów prawnych i zastąpienie ich prawodawstwem zgodnym z CPA i INC oraz utworzenie Krajowej Komisji Praw Człowieka to warunki niezbędne do utworzenia otoczenia, w którym mogą się odbyć wolne i uczciwe wybory;
*
* *
28. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie, rządom państw członkowskich, przewodniczącemu Komisji Unii Afrykańskiej, urzędującemu przewodniczącemu Zgromadzenia Unii Afrykańskiej, sekretarzowi generalnemu Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykań-skiemu, rządom i parlamentom krajów tworzących Międzyrządowy Organ ds. Rozwoju, a także współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE.
