Łamanie praw człowieka w Chinach, w szczególności w przypadku Liu XiaobaoP7_TA(2010)0006
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 stycznia 2010 r. w sprawie łamania praw człowieka w Chinach, a zwłaszcza w przypadku Liu Xiaobo
(2010/C 305 E/03)
(Dz.U.UE C z dnia 11 listopada 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Chin, a zwłaszcza rezolucje odpowiednio z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie szczytu UE-Chiny i dialogu dotyczącego praw człowieka między UE a Chinami oraz z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie Chin: prawa mniejszości a stosowanie kary śmierci,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 września 2007 r. w sprawie funkcjonowania dialogów i konsultacji dotyczących praw człowieka prowadzonych z krajami trzecimi,
– uwzględniając oświadczenie prezydencji wydane w imieniu Unii Europejskiej w dniu 19 grudnia 2008 r. dotyczące Karty 08 i aresztowania obrońców praw człowieka,
– uwzględniając szczyt UE-Chiny, który odbył się w Pradze w maju 2009 r.,
– uwzględniając oświadczenia prezydencji wydane w imieniu Unii Europejskiej w dniach 26 czerwca 2009 r. i 14 grudnia 2009 r. w sprawie oskarżenia wniesionego przeciwko Liu Xiaobo,
– uwzględniając seminarium UE-Chiny, które odbyło się w dniach 18-19 listopada 2009 r., oraz rundę dialogu dotyczącego praw człowieka między UE a Chinami z dnia 20 listopada 2009 r.,
– uwzględniając oświadczenie prezydencji wydane w imieniu Unii Europejskiej w dniu 29 grudnia 2009 r. w sprawie egzekucji Akmala Shaikha,
– uwzględniając art. 122 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 8 grudnia 2008 r. Liu Xiaobo, znany obrońca praw człowieka, uczony i współautor Karty 08, został objęty "nadzorem domowym" stanowiącym formę aresztu, którą można stosować do sześciu miesięcy bez postawienia zarzutów, w nieznanym miejscu w Pekinie,
B. mając na uwadze, że Liu Xiaobo został aresztowany w dniu 23 czerwca 2009 r., a następnego dnia oskarżono go o "działalność wywrotową na szkodę państwa" zgodnie z art. 105 kodeksu karnego,
C. mając na uwadze, że Liu Xiaobo jest jednym z 303 sygnatariuszy Karty 08, petycji wzywającej do przeprowadzenia reformy konstytucyjnej, demokratyzacji i ochrony praw człowieka, którą następnie podpisało ponad 10 tysięcy obywateli chińskich,
D. mając na uwadze, że w dniu 25 grudnia 2009 r. miejski trybunał ludowy średniego szczebla nr 1 w Pekinie uznał Liu Xiaobo za winnego "działalności wywrotowej na szkodę państwa" i skazał go na 11 lat więzienia, a także mając na uwadze, że rząd skazał Liu Xiaobo w oparciu o jego rolę w przygotowaniu i organizacji podpisania Karty 08 oraz o sześć esejów krytykujących rząd chiński, opublikowanych w latach 2005-2007,
E. mając na uwadze, że żona Liu Xiaobo oraz pracownicy około tuzina zagranicznych ambasad w Pekinie wystąpili o pozwolenie na obserwowanie procesu, jednak odmówiono im wstępu na salę sądową,
F. mając na uwadze, że wyrok ten spotkał się z powszechną krytyką ze strony chińskich autorów blogów internetowych, międzynarodowych grup społeczeństwa cywilnego i rządów innych państw, a także mając na uwadze, że Liu Xiaobo wniósł do sądu odwołanie od wyroku,
G. mając na uwadze, że byłemu prezydentowi Czech Vaclavowi Havlowi, który chciał złożyć apel o uwolnienie Liu Xiaobo, odmówiono wstępu do ambasady Chińskiej Republiki Ludowej w Pradze,
H. mając na uwadze, że władze chińskie nie uwzględniły wielokrotnych apeli UE i jednego z jej państw członkowskich o złagodzenie kary śmierci, na którą skazano Akmala Shaikha,
I. mając na uwadze, że kilka dni temu chiński urzędnik po raz pierwszy potwierdził informacje o zniknięciu Gao Zhisenga, nominowanego do Nagrody Nobla chrześcijańskiego obrońcy praw człowieka,
J. mając na uwadze, że w grudniu 2009 r. w Chinach doszło do kilku innych przypadków naruszenia praw człowieka, takich jak prześladowanie członków Forum na Rzecz Praw Człowieka Guizhou w celu uniemożliwienia im organizacji planowanych uroczystości związanych z obchodami Dnia Praw Człowieka oraz pobicie i brutalne traktowanie aresztowanego Qi Choghuai, reportera i byłego szefa biura gazety Fazhi Morning Post w prowincji Szantung,
K. mając na uwadze, że w związku ze zbliżającą się sześćdziesiątą rocznicą istnienia państwa w dniu 1 października władze chińskie nasiliły nadzór, prześladowania i uwięzienia działaczy, aby uniemożliwić im poruszanie problematyki praw człowieka, a także mając na uwadze, że według Amnesty International setki działaczy i dysydentów poddano przy tej okazji różnym formom nadzoru i aresztu domowego,
L. mając na uwadze, że w kwietniu 2009 r. Chińska Republika Ludowa przedłożyła ONZ dokument mający na celu poparcie jej kandydatury na członka Rady Praw Człowieka, w którym potwierdziła swoje "zaangażowanie na rzecz propagowania i ochrony praw człowieka i podstawowych wolności obywateli Chin",
M. mając na uwadze, że w dniu 13 stycznia 2010 r. Google ogłosił zamiar wstrzymania współpracy z chińskim organem cenzurującym internet, łącząc go z wyrafinowanymi atakami cybernetycznymi na swoje systemy komputerowe (dokonanymi zgodnie z podejrzeniami z Chin), które to ataki były częściowo wymierzone w konta obrońców praw człowieka, korzystających z poczty Gmail,
N. mając na uwadze, że UE jest największym partnerem handlowym Chin i największym inwestorem w tym kraju, natomiast Chiny są drugim pod względem wielkości partnerem handlowym UE, a także mając na uwadze, że handel i stosunki gospodarcze przysłoniły kwestię demokratycznych reform, poszanowania praw człowieka i praworządności,
O. mając na uwadze nikłe jak dotąd wyniki osiągnięte w ramach zainicjowanego w 2000 r. dialogu między UE a Chinami dotyczącego praw człowieka, a także mając na uwadze, że brak rezultatów jest też następstwem nieskoordynowanej i nieskutecznej wspólnej polityki zagranicznej UE wobec Chin,
1. wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Liu Xiaobo oraz solidaryzuje się z jego pokojowymi działaniami i inicjatywami na rzecz demokratycznych reform i ochrony praw człowieka; stanowczo potępia nękanie przez sąd, którego padł ofiarą;
2. jednocześnie solidaryzuje się z Chińczykami, którzy otwarcie wyrazili niezadowolenie z powodu skazania Liu Xiaobo;
3. wzywa władze Chińskiej Republiki Ludowej do przestrzegania zobowiązań podjętych wobec Rady Praw Człowieka i do działania zgodnie z postanowieniami deklaracji ONZ o obrońcach praw człowieka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 9 grudnia 1998 r.;
4. wzywa Chińską Republikę Ludową do zagwarantowania poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz apeluje o ratyfikację Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;
5. wyraża ubolewanie z powodu faktu, że w ramach powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka w 2009 r. Chiny odrzuciły wszystkie zalecenia państw członkowskich ONZ dotyczące wolności słowa, wolności stowarzyszania się, niezawisłości sądownictwa, gwarancji dla prawników, ochrony obrońców praw człowieka, praw mniejszości etnicznych, zniesienia kary śmierci, zniesienia reedukacji przez pracę, zakazu tortur, wolności mediów i skutecznego zapobiegania dyskryminacji;
6. ostro potępia egzekucję Akmala Shaikha i potwierdza swój całkowity i stały sprzeciw wobec stosowania kary śmierci bez względu na okoliczności; jest przekonany, że zniesienie kary śmierci jest integralnym elementem poszanowania praw człowieka i ochrony ludzkiej godności we wszystkich krajach;
7. z zadowoleniem przyjmuje zamiar wstrzymania przez Google'a współpracy z chińskimi władzami w zakresie filtrowania i cenzurowania internetu i wzywa wszystkie inne firmy do pójścia za tym przykładem; wzywa Chińską Republikę Ludową do pełnego poszanowania wolności słowa w internecie; solidaryzuje się z chińskimi użytkownikami internetu, którzy ucierpią najbardziej w związku z proponowanym wycofaniem się Google'a;
8. podkreśla, że w kwietniu 2009 r. rząd Chin opublikował pierwszy krajowy plan działania na rzecz ochrony praw człowieka (2009-2010), którego celem jest poprawa ochrony praw obywateli, ochrona przed arbitralnymi zatrzymaniami, zakaz wymuszania zeznań przy pomocy tortur oraz zapewnienie uczciwych i otwartych procesów;
9. podkreśla, że sytuacja w zakresie praw człowieka w Chinach nadal budzi poważne zaniepokojenie, i wzywa Radę oraz Komisję do poruszenia sprawy Liu Xiaobo na następnym szczycie UE-Chiny; odnotowuje poprzednie rundy dialogu dotyczącego praw człowieka z Chinami, a zwłaszcza rundę, która odbyła się w dniu 20 listopada 2009 r.; podkreśla konieczność ścisłego powiązania między kolejnymi rundami dialogu w celu zagwarantowania realizacji zaleceń;
10. podkreśla potrzebę przeprowadzenia kompleksowej oceny i nadania większego znaczenia dialogowi dotyczącemu praw człowieka między UE a Chinami; wzywa do regularnego poruszania spraw dotyczących obrońców praw człowieka podczas kolejnych rund dialogu i zwraca uwagę na uwięzienie zdobywcy Nagrody im. Sacharowa 2008 Hu Jia oraz prześladowanie jego żony Zeng Jinyan;
11. jest zdania, że rozwojowi stosunków gospodarczych z Chinami musi towarzyszyć efektywny dialog polityczny, i domaga się, by poszanowanie praw człowieka było integralnym elementem nowego porozumienia ramowego negocjowanego obecnie z Chinami;
12. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wysokiej przedstawiciel Unii do spraw polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, przewodniczącemu Rady Unii Europejskiej, Komisji oraz prezydentowi, premierowi i Ogólnochińskiemu Zgromadzeniu Przedstawicieli Ludowych Chińskiej Republiki Ludowej.
