P6TC1-COD (2008)0098Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 kwietnia 2009 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr .../2008 ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE C z dnia 8 lipca 2010 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 95,
uwzględniając wniosek Komisji||,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(1),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów(2),
stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu(3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Przepisy państw członkowskich wymagają, by projektowanie i budowanie obiektów budowlanych było wykonywane w sposób niezagrażający bezpieczeństwu ludzi, zwierząt domowych ani mienia, ani niewywierający szkodliwego wpływu na środowisko naturalne lub stworzone ręką człowieka.
(2) Zasady te mają bezpośredni wpływ na wymagania w odniesieniu do wyrobów budowlanych. W konsekwencji wymogi te znajdują odzwierciedlenie w krajowych normach dotyczących takich wyrobów, krajowych zatwierdzeniach technicznych i innych krajowych specyfikacjach i regulacjach technicznych związanych z wyrobami budowlanymi. Wszelkie rozbieżności takich wymagań stanowią przeszkodę w handlu na terenie Wspólnoty.
(3) Dyrektywa Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych(4) miała na celu usuwanie barier technicznych dla handlu w dziedzinie wyrobów budowlanych, stojących na przeszkodzie urzeczywistnieniu swobodnego przepływu takich wyrobów na rynku wewnętrznym.
(4) Dążąc do realizacji tego celu, dyrektywa 89/106/EWG przewidywała ustanowienie norm zharmonizowanych dla wyrobów budowlanych oraz udzielanie Europejskiego Zatwierdzenia Technicznego.
(5) Dyrektywę 89/106/EWG należy zastąpić, zmierzając do uproszczenia obecnych ram prawnych i uczynienia ich przejrzystszymi, jak również do poprawy przejrzystości i skuteczności obecnie obowiązujących środków.
(6) Konieczne jest wprowadzenie uproszczonych procedur sporządzania deklaracji właściwości użytkowych, w celu zmniejszenia towarzyszącego im ciężaru finansowego, nakładanego na MŚP, a zwłaszcza na mikroprzedsiębiorstwa.
(7) Rozporządzenie (WE) No 765/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 lipca 2008 r. określające wymagania w dziedzinie zatwierdzania i nadzoru rynkowego w odniesieniu do wprowadzania produktów na rynek i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93(5) wraz z decyzją nr 768/2008/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram prawnych wprowadzania produktów na rynek, uchylającą decyzję Rady 93/465/EWG(6), wprowadzają wszechstronne ramy prawne wprowadzania produktów na rynek wewnętrzny. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem uwzględniać te ramy prawne.
(8) Produkty wykonane na terenie budowy nie są uważane za wchodzące w zakres koncepcji dostarczania wyrobu budowlanego na rynek Wspólnoty. Producenci włączający swoje wyroby budowlane do obiektów budowlanych powinni mieć prawo, ale nie obowiązek, deklarowania właściwości użytkowych tych produktów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(9) Usunięcie przeszkód technicznych w dziedzinie budownictwa możliwe jest wyłącznie poprzez ustanowienie zharmonizowanych specyfikacji technicznych służących do oceny właściwości użytkowych wyrobów budowlanych.
(10) Właściwości użytkowe wyrobów budowlanych określa się nie tylko pod względem możliwości technicznych i zasadniczych właściwości, ale także pod względem aspektów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa związanych z wykorzystaniem wyrobu podczas całego cyklu życia.
(11) Do takich zharmonizowanych specyfikacji technicznych powinny się zaliczać badania, kalkulacje i inne środki zdefiniowane przez normy zharmonizowane oraz w Europejskich Dokumentach Oceny (EDO), dla celów oceny właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych właściwości wyrobów budowlanych.
(12) Metody zastosowane przez państwa członkowskie w przyjętych przez nie wymaganiach dotyczących obiektów budowlanych, jak również inne przepisy krajowe odnoszące się do zasadniczych właściwości wyrobów budowlanych są zgodne ze zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi.
(13) Konieczne jest ustalenie podstawowych wymogów dotyczących obiektów budowlanych w celu zapewnienia podstaw dla przygotowania upoważnień i norm zharmonizowanych, a także dla opracowania wzorów EDO dla wyrobów budowlanych.
(14) Do oceny zrównoważonego wykorzystania zasobów oraz oceny oddziaływania obiektów budowlanych na środowisko naturalne należy stosować deklaracje środowiskowe produktu (EPD).
(15) W stosownych przypadkach należy zachęcać do stosowania klasy właściwości użytkowych w normach zharmonizowanych w odniesieniu do zasadniczych właściwości wyrobów budowlanych, w celu uwzględnienia różnych poziomów podstawowych wymogów dla poszczególnych obiektów budowlanych, jak również zróżnicowań klimatycznych, geologicznych i geograficznych, i innych warunków panujących w poszczególnych państwach członkowskich. Jeżeli nie zostały one jeszcze ustanowione przez Komisję, europejskie organy normalizacyjne powinny mieć prawo do ustanowienia takich klas w oparciu o zmienione upoważnienie.
(16) W stosownych przypadkach poziomy właściwości użytkowych odnoszące się do zasadniczych właściwości, jakie mają spełniać wyroby budowlane w państwach członkowskich, powinny zostać określone w zharmonizowanych specyfikacjach technicznych, w celu uwzględnienia różnych poziomów podstawowych wymogów dotyczących obiektów budowlanych dla poszczególnych obiektów, jak również zróżnicowań klimatycznych, geologicznych i geograficznych, i innych warunków panujących w poszczególnych państwach członkowskich.
(17) Europejski Komitet Normalizacji (CEN) oraz Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej (CENELEC) są upoważnione jako właściwe organy do przyjmowania norm zharmonizowanych zgodnie z ogólnymi wytycznymi(7) dotyczącymi współpracy Komisji z tymi dwiema organizacjami, podpisanymi dnia 28 marca 2003 r.
(18) Wspomniane normy zharmonizowane powinny stanowić odpowiednie narzędzie zharmonizowanej oceny właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych właściwości wyrobów budowlanych. Normy zharmonizowane powinno się określać na podstawie wydanych przez Komisję zgodnie z art. 6 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad świadczenia usług społeczeństwa informacyjnego(8) upoważnień obejmujących odpowiednie rodziny wyrobów budowlanych.
Komisja powinna podejmować działania mające na celu zwiększenie obszaru wyrobów objętego normami zharmonizowanymi.
(19) Dla organów reprezentujących główne zawody zaangażowane w projektowanie, wytwarzanie oraz wykorzystanie wyrobów budowlanych niezbędny jest udział w działaniach europejskich organów technicznych, aby zapewnić ich sprawiedliwe i przejrzyste funkcjonowanie oraz skuteczny rynek.
(20) W celu zapewnienia zrozumiałości informacji podawanych przez producenta deklaracja właściwości użytkowych powinna być sporządzana w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego, w którym wyrób jest wprowadzany na rynek. Jeżeli w danym państwie członkowskim obowiązuje kilka języków urzędowych, wybór języka, w którym sporządzona zostanie deklaracja właściwości użytkowych, powinien zostać dokonany za zgodą odbiorcy.
(21) Przewidziane dyrektywą 89/106/EWG procedury oceny właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych właściwości wyrobów budowlanych, których nie obejmują normy zharmonizowane, należy uprościć tak, aby stały się bardziej przejrzyste, przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów ponoszonych przez producentów wyrobów budowlanych.
(22) W celu umożliwienia producentom i importerom wyrobów budowlanych sporządzania deklaracji właściwości użytkowych w odniesieniu do wyrobów budowlanych, które nie są w pełni lub wcale objęte przez normy zharmonizowane, należy wprowadzić Europejską Ocenę Techniczną (EOT).
▐
(23) Producenci i importerzy wyrobów budowlanych powinni mieć prawo występowania o przeprowadzenie Europejskiej Oceny Technicznej na podstawie wytycznych dla Europejskich Zatwierdzeń Technicznych ustanowionych na podstawie dyrektywy 89/106/EWG. Dlatego też należy zadbać o kontynuację ważności tych wytycznych w odniesieniu do EDO.
(24) Opracowanie ▐ EDO oraz wydawanie Europejskiej Oceny Technicznej powinno zostać powierzone jednostkom ds. oceny technicznej (JOT) wyznaczanym przez państwa członkowskie. Celem zagwarantowania, że JOT posiadają konieczne kompetencje dla potrzeb wypełniania swoich zadań, należy określić wymagania wspólnotowe obowiązujące przy ich wyznaczaniu. Dlatego też konieczne jest ustanowienie obowiązkowych regularnych ocen tych jednostek przeprowadzanych przez JOT z innych państw członkowskich.
(25) ║ JOT║ powinny powołać organizację koordynującą procedury opracowywania EDO i wydawania Europejskiej Oceny Technicznej oraz zapewniającą przejrzystość tych procedur. Organizacja ta powinna w szczególności zapewnić, aby producenci byli odpowiednio informowani oraz aby w razie potrzeby przeprowadzone zostało przesłuchanie przez grupy robocze powołane przez JOT niezależnego eksperta naukowego lub organizacji branżowej wyznaczonych przez producenta.
(26) Wśród zasadniczych właściwości należy wyróżnić właściwości, których minimalne wymogi w odniesieniu do poziomów lub klas właściwości użytkowych są ustalane przez Komisję z zastosowaniem właściwej procedury komitetu, i właściwości, które stosuje się niezależnie od miejsca wprowadzenia wyrobu budowlanego do obrotu.
(27) Wprowadzeniu na rynek wyrobów budowlanych, objętych normami zharmonizowanymi, lub też zatwierdzonych w drodze Europejskiej Oceny Technicznej, powinno towarzyszyć złożenie deklaracji właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych właściwości wyrobu budowlanego, zgodnej z odpowiednią zharmonizowaną specyfikacją techniczną.
▐
(28) Konieczne jest wprowadzenie uproszczonych procedur sporządzania deklaracji właściwości użytkowych, w celu zmniejszenia towarzyszącego im ciężaru finansowego, jaki spada na MŚP, a zwłaszcza na mikroprzedsiębiorstwa.
(29) Mając na uwadze zapewnienie dokładności i wiarygodności deklaracji właściwości użytkowych wyrobu budowlanego, powinno się je zbadać, a produkcja w zakładzie powinna być skontrolowana zgodnie z odpowiednim systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych.
(30) Zważywszy na szczególny charakter wyrobów budowlanych i na szczególną wagę systemu ich oceny, procedury oceny zgodności przewidziane w decyzji nr 768/2008/WE, i jej oceny ustanowione tą samą decyzją, nie są odpowiednie dla tych wyrobów. Dlatego należy określić specjalne metody oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych w odniesieniu do ich zasadniczych właściwości.
(31) Zważywszy na zróżnicowane znaczenie oznakowania CE umieszczanego na wyrobach budowlanych w porównaniu z ogólnymi zasadami, jakie określono w rozporządzeniu (WE) nr 765/2008, należy wprowadzić przepisy szczegółowe gwarantujące przejrzystość obowiązku umieszczania oznakowania CE na wyrobach budowlanych oraz konsekwencji, jakie z niego wypływają.
(32) Poprzez umieszczenie lub zlecenie umieszczenia oznakowania CE na wyrobie budowlanym, producent, upoważniony przedstawiciel lub importer powinien wziąć na siebie odpowiedzialność za zgodność tego wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi.
(33) Oznakowanie CE powinno się umieszczać na wszystkich wyrobach budowlanych, dla których producent sporządził deklarację właściwości użytkowych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. ▐
(34) Oznakowanie CE powinno być jedynym oznakowaniem zgodności wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi i z obowiązującymi wymogami mającego zastosowanie wspólnotowego prawodawstwa harmonizacyjnego. Możliwe jest jednak stosowanie innych oznakowań, jeżeli przyczyniają się one do poprawy ochrony użytkowników wyrobów budowlanych i nie są objęte wspólnotowym prawodawstwem harmonizacyjnym.
(35) Aby uniknąć zbędnych badań wyrobów budowlanych, których właściwości użytkowe zostały wystarczająco potwierdzone stałymi wynikami wcześniejszych badań lub innymi dostępnymi danymi, producentowi należy umożliwić - na warunkach określonych przez zharmonizowane specyfikacje techniczne lub decyzją Komisji - deklarowanie pewnych poziomów czy też klas właściwości użytkowych z pominięciem wszelkich badań lub bez obowiązku dalszych badań.
(36) W celu uniknięcia dublowania już przeprowadzonych badań, producent wyrobów budowlanych powinien mieć możliwość korzystania z wyników badań uzyskanych przez stronę trzecią.
(37) W celu zmniejszenia kosztów wprowadzania wyrobów na rynek w przypadku mikroprzedsiębiorstw należy ustalić uproszczone procedury oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych, o ile wyroby wprowadzane przez nie na rynek nie budzą znaczących obaw z uwagi na bezpieczeństwo.
(38) W celu umożliwienia skutecznego nadzoru rynku i zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów istotne jest, aby procedury uproszczone umożliwiające deklarowanie pewnych poziomów lub pewnych klas właściwości użytkowych z pominięciem wszelkich badań lub bez obowiązku dodatkowych badań, nie miały zastosowania do importerów, którzy wprowadzają wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym, lub gdy zmieniają oni w taki sposób wyrób budowlany wcześniej wprowadzony do obrotu, że wpływa to na zgodność z deklarowanymi właściwościami użytkowymi. Dotyczy to korzystania ze stałych wyników wcześniejszych badań lub z innych dostępnych badań oraz korzystania z wyników badań uzyskanych przez osoby trzecie. Dotyczy on także procedury uproszczonej mającej zastosowanie do mikroprzedsiębiorstw.
(39) W przypadku wyrobów budowlanych projektowanych i wytwarzanych na indywidualne zamówienie, producentowi należy zezwolić na skorzystanie z uproszczonych procedur oceny i weryfikacji właściwości użytkowych, o ile da się dowieść zgodności wyrobów wprowadzanych przezeń na rynek z obowiązującymi przepisami wykonawczymi.
(40) Istotne znaczenie ma zapewnienie dostępności krajowych przepisów technicznych, tak by przedsiębiorstwa, w szczególności MŚP, mogły gromadzić wiarygodne i dokładne informacje na temat prawa obowiązującego w państwie członkowskim, na którego rynek zamierzają wprowadzić swoje wyroby. Punkty kontaktowe ds. produktów ustanowione || rozporządzeniem (WE) nr 764/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającym procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych przepisów technicznych do produktów wprowadzonych zgodnie z prawem do obrotu w innym państwie członkowskim oraz uchylającym decyzję nr 3052/95/WE(9) powinny zatem udostępniać informacje na temat przepisów mających zastosowanie w przypadku wbudowywania, montażu lub instalacji określonego typu wyrobu budowlanego. Punkty te powinny ponadto mieć możliwość dostarczania każdemu producentowi wszelkich informacji dotyczących procedur odwoławczych w przypadku zakwestionowania warunków dostępu jednego lub większej liczby wyrobów tego producenta do oznakowania CE, a zwłaszcza odpowiednich procedur odwołania od decyzji podjętych w wyniku oceny.
(41) Dla zapewnienia równoważności i spójności we wdrażaniu wspólnotowego prawodawstwa harmonizacyjnego państwa członkowskie powinny sprawować skuteczny nadzór rynkowy. W rozporządzeniu (WE) nr 765/2008 || ustanawia się podstawowe warunki funkcjonowania takiego nadzoru rynkowego.
(42) Odpowiedzialność państw członkowskich na ich terytorium za bezpieczeństwo, zdrowie i inne problemy objęte podstawowymi wymogami dotyczącymi obiektów budowlanych powinna być uwzględniona w klauzuli ochronnej zapewniającej właściwe środki ochronne.
(43) Jako że należy zapewnić na terenie całej Wspólnoty jednolity poziom wykonywania zadań przez jednostki dokonujące oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych i jako że wszystkie takie jednostki powinny wykonywać swoje zadania na tym samym poziomie i w warunkach uczciwej konkurencji, należy ustanowić wymogi dla jednostek dokonujących oceny właściwości użytkowych, które winny być notyfikowane do celów niniejszego rozporządzenia. Należy również ustanowić przepisy dotyczące udostępnienia odpowiednich informacji o takich jednostkach i monitorowania ich działalności.
(44) Aby zapewnić spójny poziom jakości w wykonywaniu oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych, należy również ustanowić przepisy określające wymogi, które mają być spełnione przez organy odpowiedzialne za notyfikowanie jednostek pełniących te obowiązki Komisji i pozostałym państwom członkowskim.
(45) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, jakim jest osiągnięcie prawidłowego działania rynku wewnętrznego wyrobów budowlanych poprzez ustanowienie zharmonizowanych specyfikacji technicznych do celów wyrażania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych, nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na rozmiary i skutki możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, zakres niniejszego rozporządzenia nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia powyższych celów.
(46) Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(10).
(47) W szczególności Komisja powinna być upoważniona do ustanowienia warunków, na jakich deklaracje właściwości użytkowych można udostępniać na stronie internetowej, do określenia długości okresu, w którym producenci, importerzy oraz dystrybutorzy zobowiązani są do udostępniania deklaracji właściwości użytkowych i dokumentacji technicznej, do określenia klas właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych właściwości wyrobu budowlanego, do ustanowienia systemu oceny właściwości użytkowych i weryfikacji stałości deklarowanych właściwości użytkowych danego wyrobu budowlanego lub rodziny wyrobów budowlanych, do ustalenia formatu Europejskiej Oceny Technicznej (EOT), do określenia procedury oceny jednostek ds. oceny technicznej (JOT) oraz do wprowadzenia zmian w załącznikach I-VI. Ponieważ środki te mają zakres ogólny i mają na celu zmianę innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia, w tym uzupełnienia go poprzez dodanie nowych innych niż istotne elementów, powinny one zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, przewidzianą w art. 5a decyzji 1999/468/WE.
(48) Należy uwzględnić istniejące upoważnienia do ustanawiania europejskich norm zharmonizowanych. CEN powinien opracować normy w celu sprecyzowania podstawowego wymogu nr 7 zatytułowanego "Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych".
(49) Podstawowy wymóg nr 7 powinien uwzględniać możliwość ponownego wykorzystania (recyclingu) obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład materiałów i części po rozbiórce, trwałość obiektów budowlanych oraz stosowanie w obiektach budowlanych przyjaznych środowisku surowców i materiałów wtórnych.
(50) Wprowadzenie ram prawnych koniecznych dla prawidłowego funkcjonowania niniejszego rozporządzenia wymaga czasu; dlatego też data jego stosowania powinna być odroczona, wyjąwszy stosowanie przepisów dotyczących wyznaczania jednostek ds. oceny technicznej (JOT), organów notyfikujących oraz jednostek notyfikowanych, powoływania organizacji JOT oraz powołania Stałego Komitetu ds. Budownictwa.
(51) Komisja i państwa członkowskie, we współpracy z zainteresowanymi stronami, powinny rozpocząć kampanię informacyjną w celu poinformowania sektora budowlanego, w szczególności podmiotów gospodarczych i użytkowników, o wprowadzeniu wspólnego języka technicznego, podziale odpowiedzialności między poszczególne podmioty gospodarcze, zamieszczaniu oznaczenia CE na wyrobach budowlanych, przeglądzie podstawowych wymogów dotyczących obiektów budowlanych oraz systemach oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych.
(52) W ciągu roku od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek dotyczący przeglądu europejskiego systemu normalizacyjnego w celu zwiększenia przejrzystości całego systemu, a w szczególności w celu zapewnienia zrównoważonej reprezentacji zainteresowanych stron w komitetach technicznych europejskich organów normalizacyjnych oraz w celu zapobieżenia konfliktom interesów między nimi. Ponadto należy podjąć działania w celu szybszego uchwalenia norm europejskich, ich przetłumaczenia na wszystkie oficjalne języki Unii Europejskiej, a zwłaszcza przetłumaczenia wytycznych dla MŚP.
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w ||
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
Przewodniczący |
Przewodniczący |
______
(1) Opinia z dnia 25 lutego 2009 (dotychczas nieopublikowana w Dz.U.).
(2) Dz.U. C […] z […], s. […].
(3) Stanowisko Parlamentu Europaejskiego z dnia 24 kwietnia 2009 r.
(4) Dz.U. L 40 z 11.2.1989, s. 12. ║
(5) Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30.
(6) Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 82.
(7) Dz.U. C 91 z 16.4.2003, s. 7. .
(8) Dz.U. L 204 z 21.7.1998, s. 37.
(9) Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 21.
(10) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23. . ║
(11) Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36.
(12)5 lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
ZAŁĄCZNIKI