Demokracja, prawa człowieka i nowa Umowa o partnerstwie i współpracy WE/WietnamP6_TA(2008)0514
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 października 2008 r. w sprawie demokracji, praw człowieka i nowej Umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotą Europejską a Wietnamem
(2010/C 15 E/11)
(Dz.U.UE C z dnia 21 stycznia 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Wietnamu,
– uwzględniając Umowę o współpracy zawartą w 1995 r. między Wspólnotą Europejską a Socjalistyczną Republiką Wietnamu,
– uwzględniając Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, ratyfikowany przez Wietnam w 1982 r.,
– uwzględniając art. 108 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że druga tura rozmów między Unią Europejską i Wietnamem odbyła się w Hanoi w dniach 20-21 października 2008 r.,
B. mając na uwadze posiedzenie Podkomisji praw człowieka Parlamentu Europejskiego w sprawie Wietnamu, Laosu i Kambodży, które odbyło się 25 sierpnia 2008 r.,
C. mając na uwadze, że kolejne spotkanie w ramach dialogu trojki UE i Wietnamu na temat praw człowieka zaplanowano na grudzień 2008 r.,
D. mając na uwadze art. 1 Umowy o współpracy między Wspólnotą Europejską a Socjalistyczną Republiką Wietnamu, który stanowi, że "poszanowanie praw człowieka i zasad demokratycznych jest podstawą współpracy między Umawiającymi się Stronami i postanowień tej umowy oraz stanowi jej istotny element",
E. mając na uwadze, że w Wietnamie wolność zgromadzeń podlega surowym ograniczeniom: we wrześniu 2008 r. wietnamski rząd rozpoczął najostrzejszą od kilkudziesięciu lat rozprawę z uczestnikami pokojowych demonstracji katolickich, biorącymi udział czuwaniach modlitewnych w Hanoi, by domagać się zwrotu własności Kościoła skonfiskowanej przez rząd wietnamski,
F. mając na uwadze, że wolność prasy w Wietnamie podlega surowym ograniczeniom: w 2008 r. kilku dziennikarzy wietnamskich zostało aresztowanych lub ukaranych za publikowanie informacji o korupcji wśród urzędników, a 19 września 2008 r. szef biura Associated Press w Hanoi Ben Stocking został aresztowany i pobity przez policję za relacjonowanie przebiegu pokojowej manifestacji wietnamskich katolików w Hanoi,
G. mając na uwadze, że mniejszości etniczne z płaskowyżów w północnej i środkowej części kraju są nadal ofiarami dyskryminacji, konfiskaty ziemi i łamania przysługujących im praw do swobody wyznania i zachowania własnej kultury; ponadto mając na uwadze, że ani niezależne organizacje pozarządowe, ani zagraniczni dziennikarze nie mieli wolnego dostępu do płaskowyżów w środkowym Wietnamie i nie mogli przekonać się o rzeczywistej sytuacji ludności Degar, w tym zwłaszcza przymusowych repatriantów z Kambodży; mając na uwadze, że od 2001 r. ponad 300 osób należących do plemion Degar zostało skazanych na karę więzienia za pokojową działalność polityczną lub religijną,
H. mając na uwadze, że mimo nieustannych i ponawianych wezwań społeczności międzynarodowej 79-letni najwyższy patriarcha Zjednoczonego Kościoła Buddyjskiego Wietnamu Thích Qung Đ, laureat Nagrody Rafto 2006 przyznawanej za obronę praw człowieka, od 1982 r. wielokrotnie przebywał w więzieniu i obecnie nadal pozostaje w areszcie domowym,
I. mając na uwadze, że rząd wietnamski nie uznał dotychczas Zjednoczonego Kościoła Buddyjskiego Wietnamu, największej organizacji buddyjskiej w Wietnamie,
J. mając na uwadze, że Wietnam wprowadził przepisy ograniczające swobodę dostępu do Internetu poprzez filtrowanie zasobów internetowych i kontrolę treści oraz aresztował wielu cyberdysydentów za używanie Internetu do rozpowszechniania ich poglądów na temat praw człowieka i demokracji lub za udział w internetowych dyskusjach na temat demokracji; mając na uwadze, że dnia 10 września 2008 r. publikujący w Internecie działacz demokratyczny Nguyen Hoang Hai, znany pod pseudonimem Điu Cày, został skazany na karę więzienia,
K. mając na uwadze, że członkowie mniejszości etnicznej Khmer (Khmer Krom) w południowym Wietnamie są prześladowani na tle wyznaniowym i są ofiarami konfiskaty ziemi; mając na uwadze, że władze zawiesiły w pełnieniu obowiązków około 20 mnichów buddyjskich ze społeczności Khmer Krom za udział w pokojowym proteście w lutym 2007 r. zorganizowanym w celu zaapelowania o większą swobodę wyznania i skazały pięciu z nich na karę więzienia; mając na uwadze, że po uwolnieniu z więzienia w czerwcu 2008 r. władze wietnamskie umieściły Tima Sakhorna, buddyjskiego mnicha ze społeczności Khmer Krom, w areszcie domowym; mając na uwadze, że władze nadużyły siły przeciw rolnikom ze społeczności Khmer Krom proszącym o rozwiązanie konfliktów o grunty,
1. przypomina, że dialog Unii Europejskiej i Wietnamu na temat praw człowieka musi doprowadzić do konkretnej poprawy sytuacji w Wietnamie; zwraca się do Rady i Komisji o ponowne przeprowadzenie oceny współpracy z Wietnamem, z uwzględnieniem art. 1 Umowy o współpracy z 1995 r., zgodnie z którym to artykułem współpraca ta opiera się na poszanowaniu praw człowieka i demokratycznych zasad;
2. wzywa Komisję Europejską do ustanowienia jasnych punktów odniesienia na potrzeby oceny projektów rozwojowych prowadzonych obecnie w Wietnamie w celu zapewnienia ich zgodności z klauzulą dotyczącą praw człowieka i demokracji zawartą w ww. umowie;
3. wzywa Komisję Europejską i Radę - w ramach obecnie prowadzonych negocjacji nad nową umową o partnerstwie i współpracy między Wspólnotą Europejską w Wietnamem, która będzie zawierać jednoznaczną klauzulę dotyczącą praw człowieka i demokracji wraz z mechanizmem służącym wdrożeniu tej klauzuli - do zaapelowania do strony wietnamskiej o położenie kresu obecnemu systematycznemu naruszaniu demokracji i łamaniu praw człowieka przed zawarciem umowy, a w szczególności do zwrócenia się do rządu wietnamskiego o:
– ponieważ Wietnam jest członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, aktywną współpracę z istniejącymi w ramach ONZ mechanizmami ochrony praw człowieka poprzez zaproszenie do Wietnamu specjalnego sprawozdawcy ds. wolności sumienia i wyznania, który ostatni raz odwiedził Wietnam w 1998 r., oraz grupy roboczej ds. arbitralnych uwięzień, która odwiedziła Wietnam po raz ostatni w 1994 r.; oraz o zapewnienie urzędnikom ONZ i specjalnym sprawozdawcom nieograniczonego dostępu do wszystkich regionów, w tym środkowych i północnych płaskowyżów, gdzie należy umożliwić im prowadzenie poufnych rozmów z więźniami politycznymi i więźniami za wiarę oraz z osobami przetrzymywanymi na tym tle, a także z ubiegającymi się o azyl członkami plemion Degar, odesłanymi do Wietnamu z Kambodży;
– natychmiastowe uwolnienie wszystkich osób więzionych lub zatrzymanych z powodu pokojowego wyrażania przekonań politycznych lub religijnych, w tym ponad 300 chrześcijan z plemion Degar, jak również mnichów buddyjskich ze społeczności Khmer Krom, działaczy na rzecz demokracji, obrońców prawa do ziemi, cyberdysydentów, przywódców związków zawodowych, członków parafii katolickich i wyznawców buddyzmu Hòa Ho oraz religii Cao Đài;
– natychmiastowe i pełne zwolnienie z aresztu domowego Thích Qung Đ oraz Tima Sakhorna;
– zezwolenie niezależnym organizacjom religijnym na swobodne prowadzenie działalności religijnej bez interwencji ze strony rządu oraz zezwolenie im na swobodne podjęcie decyzji o rejestracji wymaganej przez rząd; zwrócenie własności kościelnej i pagód skonfiskowanych przez rząd wietnamski, a także ponowną legalizację Zjednoczonego Kościoła Buddyjskiego Wietnamu;
– uchylenie zawartych w wietnamskim prawodawstwie przepisów sankcjonujących odmienność poglądów i niektóre praktyki religijne w oparciu o nieprecyzyjnie zdefiniowane przestępstwa przeciwko "bezpieczeństwu narodowemu", oraz zapewnienie, aby przepisy te nie były stosowane przeciw osobom, które korzystają z przysługujących im podstawowych praw do wolności słowa, zgromadzeń, zrzeszania się i wyznania;
– położenie kresu stosowanej przez rząd wietnamski cenzurze i kontroli krajowych środków przekazu, w tym Internetu i łączności elektronicznej, a także zezwolenie na publikowanie niezależnych prywatnych gazet i czasopism;
4. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, Wysokiemu Przedstawicielowi ONZ ds. Praw Człowieka oraz rządowi i parlamentowi Wietnamu.
